Kápitułá 1.
    ¶ 1. Opowiedá głod kthory miáł być w Iudźie dlá grzechow Zydowſkich. 4. Vkázuie ktorym ſię tho ſpoſobem przydáć miáło. 13. Nápominá kápłány ku poſthom y modlitwám dlá przyſzłych kłopotow.

  1. Słowo Páńſkie ktore podáne ieſt Ioelowi ſynowi Pethuelowemu.
  2. Wy ſtárcy ſłucháyćie thego / á wſzythcy mieſzkáiący ná źiemi poymuyćie tho vſzymá / Izáli ſię kiedy co tákowego ſtáło zá wáſzych cżáſow / ábo zá cżáſow przodkow wáſzych:
  3. Powiedáyćieſz o tym y ſynom wáſzym / á ſynowie wáſzy ſynom ſwoim / á ſynowie ich národom inym.
  4. A Száráńcżá poiádłá co pozoſtáło od gąſienic / á chrząſzcż poiádł co pozoſtáło od ſzáráńcżey / cżerẃ záſię poiádł to co od chrząſzcżá pozoſtáło.
      A Oznáymuie ſrogi głod ktory miáł przyſć ná ten lud dlá wielkoſći grzechow iego.

  5. Ocuććieſz ſię wy piiánice y płácżćie / á wſzytcy co ſię opiiáćie winem / rozkwilćie ſię dlá moſzcżu / ábowiem wydárto to od vſt wáſzych.
  6. Abowiem przydźie B národ ná źiemię mocny á nie zlicżony / ktory má zęby iáko lew / á kły má iáko wielki lew.
      B Rozumie ſzáráńcżą kthorá miáłá poźrzec wſzytki owoce źiemſkie.

  7. Vcżyni máćicę moię puſtynią / á obłupi figę moię do ſzcżątká / iż ią obnáży á rozrzući / ták iż pobieleią gáłązki iey.
  8. Nárzekáy iáko pánienká oblecżoná C w wor / dlá máłżonká D młodośći ſwey.
      C To ieſt / kthorá chodźi w żáłobie po śmierći mężá ſwego.
      D To ieſt / zá ktorego ſzłá w młodoſći ſwey.

  9. Śniedná y mokrá E ofiárá odiętá ieſt od domu Páńſkiego / á kápłáni ſłudzy Páńſcy záżálili ſię.
      E Iuż nie będą ſpráwowáć ofiáry w domu Páńſkim / á tu prorockim obycżáiem mowi o przyſzłym cżáſie iáko o przeſzłym.

  10. Poborzone ſą polá y żáłowáłá źiemiá / ábowiem pſzenicá ſpuſtoſzoná ieſt / wino poſchło / á oleiu nie ſtáło.
  11. Záwſtydáyćie ſię orácże / wy winárze roſkwilćie ſię dlá zbożá y ięcżmieniá / ábowiem żniwo z pol wyginęło.
  12. Máćicá vſchłá / á figá zniſzcżáłá / pomágránáthy / pálmy / y iábłoni / á wſzytki drzewá polne poſchły / ábowiem wſzyſthko weſele zginęło od ſynow ludzkich.
  13. O kápłáni vbierzćie ſię w wory á nárzekáyćie / á ktorzy ſłużyćie v ołtárzá roſkwilćie ſię / ſłudzy Bogá moiego wnidźćie á przenocuyćie w worzech / ábowiem śniedná y mokrá ofiárá odiętá ieſt od domu Bogá wáſzego.
  14. * Poświęććie poſt / zwołáyćie zgromádzeniá / zbierzćie ſtárce y wſzytki mieſzkáiące ná źiemi / do domu Páná Bogá wáſzego / á wołáyćie do Páná.
      * Niżey.2.v.15.

  15. Biádá dniowi themu / bo oto dźień Páńſki bliſki ieſt / á przydźie iáko ſpuſtoſzenie od wſzechmocnego.
  16. Izáli żywnośći nie poginęły przed náſzymi ocżymá / rádość y weſele od domu Bogá náſzego:
  17. Ziárná ſprochniáły pod ſkibámi / ſpiżárnie ſpuſtoſzáły / gumná pokáżone / ábowiem pſzenice poſchły.
  18. Cżemuż bydlę ięcży: cżemuż ſię błąkáią ſtádá wołow: ábowiem páſtwiſk nie máią / gdźie y trzody owiec poginęły.
  19. Pánie wołáć będę ku thobie / bo ogień wypálił páſtwiſká wdźięcżne w puſzcżách / á pożárem wygorzáły wſzytki drzewá polne.
  20. Zwierzętá też polne będą rycżeć do ćiebie / ábowiem rzeki wod wyſchły / á ogień páſtwiſká w puſtyniách wypálił.

    Kápitułá 2.
    ¶ 1. Opowiedá przyſćie ſzáráńcżey ktore miáły vcżynić głod / o ktorym przed thym opowiedáł. 12. Nápominá Zydy áby ſię do Páná náwroćili / vkázuiąc im iáká ieſt pokutá práwdźiwá. 17. Nápominá kápłány / áby z płácżem modlili ſię Pánu. 18. Opowiedá ludowi odpuſzcżenie grzechow. 20. Prorokuie o ſzcżęśćiu kośćiołá y dobrodźieyſtwách Bożych przećiw iemu. 28. Opowiedá przyśćie Duchá świętego / y dáry y łáſki ktore z ſobą przynośći wiernym. 32. Vkázuie gdźie ſię wierni w ſwym vtrápieniu vćiekáć máią.

  1. A Zátrąbćie w trąbę w Syonie / á krzycżćie ná gorze świętey moiey wſzytcy mieſzkáiący ná źiemi / zádrżyćie / ábowiem dźień Páńſki przyſzedł á bliſko ieſt.
      A Dáwá znáć iż lud má być pobudzon ku pokućie.

  2. Dźień ten ćiemnośći y záćmieniá / dźień mgły y chmury / Iáko zorzá rozćiągnioná nád gorámi / lud wielki á mocny / ktoremu rowniá nie było od pocżątku / áni po nim tákowy będźie od národu do národu.
  3. Ogień tráwiący będźie przed oblicżem iego / á zá nim będźie pálił płomień / á przed nim byłá źiemiá / iáko ogrod Eden / á zá nim będźie mieſce puſte / Nád tho nic nie będźie coby przed nim vydź miáło.
  4. Weyźrenie iego ieſt iáko weyźrenie końſkie / á pobieżą iáko iezdni.
  5. A przydą ſkácżąc iáko z grzmieniem wozow ná wierzchy gor / á iáko huk płomieniá pożerájące° śćiernie / y iáko lud mocny ſpráwiony ku potkániu.
  6. Národowie zdumieią ſię widząc ie ták iż wſzytki oblicżá ich pocżernieią iáko gárnce.
  7. Pobieżą iáko mocni / á wbieżą ná mury iáko mężowie wálecżni / káżdy z nich poydźie drogą ſwą / á nie vchylá ſię od śćieſzek ſwoich.
  8. Żáden nie záwádźi towárzyſzowi ſwemu / owſzem káżdy pobieży śćieſzką ſwoią / oni tráfią ná miecż / á nie będą obráżeni.
  9. Przeydą przez miáſto / á po murze przebieżą / wnidą do domu / á oknem ſię wćiſną iáko złodźieie.
  10. * Ziemiá zádrżáłá przed nim / niebá ſię wzruſzyły / ſłońce y mieſiąc záćmione ſą / á gwiázdy zmieniły świátłość ſwą.
      * Ezái.13.v.10. Ezechi.32.v.7. Mát.24.v.29. Már.13.v.24. Luk.21.v.25.

  11. B Wydáł też Pán głos ſwoy przed záſtępem ſwoim / ábowiem oboz iego wielki ieſt y bárzo mocny / ktory cżyni doſyć ſłowu iego / † Zápráwdę dźień Páńſki wielki ieſt á ſtráſzliwy bárzo / Y ktoż go ſtrzymáć może:
      B To ieſth / przed thym niż przyidźie ſzáráńcżá o ktorey mowi Prorok pod podobieńſthwem ludu mocne° Pán puśći wielkie gromy.

      † Iere.30.v.7. Amos.5.v.18. Sof.1.v.15.

  12. A przetoż theż Pán teráz mowi / Náwroććie ſię ku mnie we wſzytkim ſercu wáſzym / y w pośćie / w płácżu / á nárzekániu.
  13. Rozedrzyćie C ſercá wáſze / á nie odźieniá wáſze / y náwroććie ſię do Páná Bogá wáſzego / ¤ ábowiem łáſkáwy á miłoſierny ieſt / nie rychły ku gniewu / á hoyny w miłośći / kthory ieſt żáłośćiw z káżdego vtrápieniá.
      C To ieſt / pożądliwośći y myſli ſerc wáſzych.

      ¤ Pſálm.86.v.5. Ion.4.v.2.

  14. ♀ Ktoż to wie ieſli ſię náwroći / áby mu było żál: á ieſli pozoſtháwi po ſobie błogoſłáwieńſtwo z kąd by mogłá być mokrá y śniedná ofiárá Pánu Bogu wáſzemu:
      ♀ Ion.3.v.9.

  15. ♀ Zábrzmićie w trąbę w Syonie / zápowiedzćie poſt / z zowćie poſpolſtwá.
      ♀ Wyżſzey.1.v.14.

  16. Zbierzćie lud / poświęććie zgromádzenie / zbierzćie ſtárce / znieśćie málucżkie / y ſące od pierśi / oblubieniec niech wynidźie z łożnice ſwoiey / á oblubienicá z gmáchu ſwego.
  17. Kápłáni ſłudzy Páńſcy niech płácżą miedzy ſienią á ołthárzem mowiąc / Pánie odpuść ludowi twemu / á nie dáy ná poháńbienie dźiedźictwá twego / áby nád nimi pogáni pánowáć mieli / ábowiem przecżżeby miáno mowić miedzy pogány / Y gdźieſz wżdy ieſt Bog ich:
  18. Pán ieſt chutliwy miłośnik źiemie ſwoiey / á przethoż odpuśći ludowi ſwoiemu.
  19. Ale Pán odpowiedźiáł á rzekł do ludu ſwego / Oto poſlę wám zboże / wino / y oley / á będźiećie imi náſyceni / Y iuż wás więcey nie podám ná poháńbienie miedzy národy.
  20. Oddálę od wás tego ktory ieſth od D pułnocy / á zápędzę go do źiemie ſuchey y ſpuſtoſzoney / obroći ſię oblicże ie° ku morzu ná wſchod ſłońcá / á koniec iego do morzá oſtátecżnego / ſmrod iego wynidźie / á wynidźie ſprochniáłość iego / ábowiem pyſznie ſię ſpráwowáł.
      D Niektorzy rozumieią Sennácherybá Krolá Aſsyryiſkiego / á drudzy záſię wielkość ſzáráńcżey.

  21. Nie boy ſię źiemio / weſel ſię á ráduy ſię / bo Pán rzecży wielkie vcżyni.
  22. Nie boyćie ſię zwierzętá polne / ábowiem páſtwiſká ná puſtyniách zroſtą / á drzewá przynioſą owoce ſwoie figá y máćicá winná wydádzą obfity ſwoy vrodzáy.
  23. Y wy ſynowie Syońſcy weſelćie ſię y ráduyćie ſię w Pánu Bogu wáſzym iż on dáł wám onego E Doktorá ku vſpráwiedliwieniu / á ſpuśći ná wás deſzcż poránnieyſzy y odwiecżerny F w pierwſzy mieſiąc.
      E To prorocthwo ieſt o Kryſtuſie / ácżkolwiek miáſto doktorá niektorzy cżytáią deſzcż. F Drudzy cżytáią iáko y przed tym.

  24. G Gumná wáſze będą nápełnione zbożem / á w práſách będźie obfitość winá y oleiu.
      G Obietnicá thá rzecży ćieleſnych zámyká w ſobie duchownych ktore ſię śćiągáią ku zbáwieniu obietnice.

  25. Nád to wám nágrodzę látá / ktore ſzáráńcżá / chrząſzcż / gąſienicá / y cżerẃ pożárły były / ktore były moim wielkim woyſkiem ná wás przepuſzcżonem.
  26. Będźiećie tedy ieść / á będźiećie náſyceni / y vcżyńćie chwáłę imieniowi Páná Bogá wáſzego / ktory z wámi vcżynił tákowe dźiwy / á przethoż lud moy ná wieki poháńbion nie będźie.
  27. W ten cżás ſię dowiećie iżem iá ieſt w pośrod Izráelá / á iám ieſt Pán Bog wáſz / á żáden iny nie ieſt / y dlá tego lud moy nie będźie poháńbion ná wieki.
  28. * Pothym wyleię Duchá moiego H nád wſzelkim ćiáłem / I á prorokowáć będą ſynowie wáſzy / y corki wáſze / Stárcom wáſzym ſny ſię śnić będą / á młodźieńcy wáſzy widzeniá widźieć będą.
      H To ieſt nád wſzythkimi ludźmi ktorem dám ſerce ćieleſne / to ieſt / powołne miáſto ſer-
      I To ſię wypełniło po w niebo wſtąpieniu Kryſtuſowym w iego Apoſtolech / iáko o tym piſze Luk. w Dźieiách.2.v.17.

      * Ezái.44.v.3. Dźiei.2.v.17.

  29. Tegoż też cżáſu / wyleię Duchá me° nád ſługámi y ſłużebnicámi moimi.
  30. Y okáżę cudá ná niebie / y ná źiemi J kreẃ y ogień / y mgliſte dymy.
      J Piotr Swięty wykłádá to mieyſce gdy oznáymuie gniew Boży ludowi Zydowſkiemu kthory ſzydźił z dárow Duchá S. á ty znáki oznáymuią wielkie morderſthwá y ſpálenie kośćiołá y miáſtá Ierozolimſkiego.

  31. † K Słońce obroći ſię w ćiemność / á mieſiąc w kreẃ / przed tym niźli przydźie wielki á ſtráſzliwy dźień Páńſki.
      K Themi ſłowy oznáymuie wielkie y nie ſłycháne trwogi y vtrápieniá.

      † Niżey.3.v.15. Mát.4.v.29. Luk.21.v.25.

  32. Y ſtánie ſię / że ¤ káżdy ktory L wzywáć będźie imieniá Páńſkiego / vydźie / ábowiem ná gorę M Syon / y do Ieruzálem będźie vchod / ták iáko to obiecáł Pán / y w oſtátkoch kthorych Pán do ſiebie zwołá.
      L W tym ſłowie zámyká wſzythko nábożeńſtwo náſze ktore bez wiáry być nie może / á iáko wzywánie z wiárą ieſth złącżone / ták też gruntowáne ieſt w Kryſtuſie ktory ieſt ſpráwiedliwośćią náſzą / poświęceniem y zbáwieniem náſzym 1.Kor.1.v.30.
      M Przez Syon y Ieruzálem rozumie ſię kośćioł Páńſki w ktorym ieſt przepowiedáná ſzcżerá náuká iego.

      ¤ Rzym.10.v.13.

    Kápitułá 3.
    ¶ 1. Vkázuie iáko ſtráſzną pomſtę Pán vcżynić miáł nád tymi co przeſládowáli lud iego. 16. Prorokuie o nápráwie kośćiołá y o łáſce Páńſkiey przećiw iemu.

  1. Oto w ony cżáſy / j w ony dni / w ktore przywrocę z więźieniá Iudę y Ieruzálem.
  2. Zgromádzę wſzytki národy / á roſkáżę im wznidź ná dolinę A Iozáfát / thám vcżynię ſąd z niemi o lud moy / y o dźiedźictwo me Izráelſkie / ktore oni roſproſzyli miedzy lud poſtronny / á podźieli miedzy ſię źiemię moię.
      A Tho ſłowo nie ieſth ći przezwyſkiem mieyſcá iákiego oſobliwego / ále znácży dolinę ſądu / á rozumie Prorok iż Pán vcżyni ſąd y pomſtę nád nieprzyiáćiołmi kośćiołá ſwe°.

  3. Miotáli loſy o lud moy / á przedáwáli dźiećiątko zá wſzetecżnicę / á pánienkę przedáwáli zá wino / áby ſię opili.
  4. Y coż wżdy zá ſpráwę máćie ze mną o Tyrze y Sydonie / ábo y wy gránice Páleſtyńſkie: Izáli mi B záwetuiećie: Bo ieſlić mi rownem zá rowne płáćić chcećie / tedyć to ſą rzecży lekkie / ábowiem iá nátychmiáſt też rownie przywrocę ná głowę wáſzę.
      B Albo ták ieſli mi pocżniećie krzywdźieć tedy to wám zárázem oddám / á tu ſobie Pán przypiſuie krzywdy ktore ſię wiernym iego dźieią.

  5. Bo iżeśćie pobráli złotho y ſrebro moie / á wnieſliśćie do bożnic ſwoich / náwdźięcżnieyſze nácżyniá moie.
  6. A przedáwáliśćie ſyny Iudſkie y Ierozolimſkie Grekom / ábyśćie ie precż oddálili od gránic ich.
  7. Oto iá wzbudę ie od mieyſcá tego do kthoregośćie ie byli záprzedáli / á przywrocę nágrodę wáſzę ná głowy wáſze.
  8. Záprzedám ſyny wáſze y corki wáſze przez ręce ſynow Iudſkich / á oni ie przedádzą Sábeycżykom národowi dálekiemu / bo ták mowił Pán.
  9. Wywołáyćie tho w źiemi Syońſkiey / zgotuyćie ſię ku wálce / pobudźćie mocárze / wſzyſcy mężowie boiowi niech prźiydą y wynidą.
  10. Dáyćie robić miecże z lemieſzow wáſzych / á oſzcżepy z kos wáſzych / teráz niech rzecże mdły / Ieſtem mocny.
  11. Zgromádźćie ſię á zbieżćie ſię wſzyſcy ludźie ze wſząd / zbieráyćie ſię / ábowiem tám Pán wytráći mocárze twoie.
  12. Niech ſię ocucą / á niech wnidą národowie C w dolinę Iozáfáth / ábowiem tám záſiędę ná ſąd wſzythkich okolicżnych národow.
      C Niektorzy o tey dolinie wiele rzecży wymyſlili nie pothrzebnych mieniąc iż to mieyſce ieſt gdźie Kryſtus będźie ſądźił wſzyſtki národy / lecż dáleko ſłuſzniey może być wykłádáne iáko ſię przypomináło wyżſzey w wierſzu.2. Acżkolwiek może ſię rozumieć pod podobieńſtwem zginienie nieprzyiáćioł Kośćiołá Bożego máiąc wzgląd ná pomſtę ktorą vcżynił Pán nád Moábity / Ammonity Aſsyryány / zá cżáſow Krolá Iozáfát / iáko o tym mámy 2.Kron.20. á mieyſce gdźie ſtocżył z nimi bitwę názwáne ieſt doliną Iozáfáth.

  13. * Puśććie śierpy / ábowiem żniwo doźrzewá / podźćie á prźiydźćie / ábowiem práſá pełná ieſt / á ſtępy opływáią / gdyż złość ich rozmnożyłá ſię.
      * Ziáw.14.v.15.

  14. Wielká ieſt wielkość ludu w dolinie D vpádu / ábowiem dźień Páńſki ieſt bliſki w dolinie vpádu.
      D Drudzy cżytáią ſąd ábo ſkázánie.

  15. † Słońce y Mieſiąc záćmią ſię / á gwiázdy záwśćiągną świáthłośći ſwoiey.
      † Wyżſzey.2.v.31. Ieremi.25.v.30.

  16. Nádto ¤ Pán zárycży z Syonu / á głos ſwoy podá z Ieruzálem / thák iż zádrży niebo y źiemiá / y będźie Pán vfániem ludu ſwego / y mocą ſynow Izráelſkich.
      ¤ Amos.1.v.2.

  17. Dowiećie ſię thedy żećiem iá ieſt Pán Bog wáſz / mieſzkáiący w Syonie ná święthey gorze moiey / á będźie Ieruzálem święte / y przetoż cudzoźiemcy przez nie więcey przechodźić nie będą.
  18. ♀ A dniá onego E z gor popłynie moſzdz / á págorki opływáć będą mlekiem / wſzytki ſtrumienie Iudſkie będą pełne wod / á źrzodło wynidźie z domu Páńſkiego / y pokropi dolinę F Sythym.
      E Dáwá znáć o obfitośći dárow Duchá święthego w kośćiele Páńſkim.
      F Przez to ſłowo rozumie ſię wſzytká źiemiá Zydowſká á duchownym obycżáiem rozumie ſię kośćioł Boży.

      ♀ Amos.9.v.13.

  19. Egipt prźiydźie w ſpuſtoſzenie / á Idumeá w ſtráſzną puſthynią dlá gwáłtu ktory cżynili nád ſyny Iudſkimi / ktorych niewinną kreẃ wylewáli w źiemi ſwey.
  20. Ale w Iudá będą mieſzkáć ná wieki / á w Ieruzálem z národu do národu.
  21. Ocżyśćię kreẃ tych ktorychem przed thym nie ocżyśćiáł / á Pán mieſzkáć będźie w Syonie.
Spis Kapituł, Indeks Kſiąg