Kápitułá 1.
    ¶ 1. Cżás kthorego Ozeáſz ſpráwowáł vrząd proroctwá ſwego. 2. Háńbi báłwochwálſtwo ludu Izráelſkiego pod podobieńſtwem niewiáſty nierządney. 4. Opowiedá ſkáżenie potomſtwá Iehu Krolá Izráelſkiego y ſámych Izráelcżykow. 10. Prorokuie o przywroceniu Izráelitow do Kośćiołá Bożego y o powołániu pogánow.

  1. Słowo Páńſkie ktore było podáne do Ozeáſzá ſyná Beerowego / zá cżáſow Ozyáſzá / Ioátáná / Acháſá / y Ezechiáſzá Krolow Iudſkich / y zá cżáſow Ieroboámá ſyná Ioáſowego Krolá Izráelſkiego.
  2. Tenći ieſt pocżąthek rzecży ktorą Pán cżynił do Ozeáſzá / mowiąc thák ku niemu / Idź á A weźmi ſobie żonę nierządnicę / y ſyny nierządnice / B ábowiem źiemiá iśćie ſię ſcudzołożyłá / odchyláiąc ſię od Páná.
      A Káldeyſki wykłádácż y náucżeńſzy Doktorowie Zydowſcy wykłádáią iż ſię to ſtáło w widzeniu prorockim / y przez ſen á nie iſtotnie ábo ſkutecżnie / á tym widzeniem iákoby nieiákim znákiem Pán Bog oznáymił Prorokowi ſtán ludu ſwego / dáwáiąc znáć przez nierządnicę o bożnicy żydowſkiey á przez ſyny rozumie ty ktorych oná náucżyłá przemierzłego grzechu báłwochwálſthwá zá ktorym oni ſię vdáli.
      B Pátrz v Ieremiáſzá dlá ktorey przycżyny báłwochwálſtwo ieſt cudzołoſtwem názywáne / Iere.3.v.9. Ezech.23.v.8.y.7.

  3. C Odſzedł tedy á wźiął D Gomerę corkę E Dybláimowę / ktorá pocżąwſzy / porodźiłá iemu ſyná.
      C To ſię ſtáło w widzeniu.
      D To ſłowo znácży zniſzcżenie.
      E To ſłowo znácży figi ſłodkie przez ktore ſię rozumieią roſkoſzy duſzne y ćieleſne od kthorych cżłowiek zniſzcżeie y ku zginieniu przychodźi.

  4. F Rzekł tedy Pán kniemu / Wzoẃ imię iego Iezreel / ábowiem ieſzcże málucżki cżás á iá náwiedzę G kreẃ Iezreel nád domem Iehu / á vcżynię to iż vſtánie Kroleſtwo domu Izráelſkiego.
      F Iezreel y Sámáryá były miáſthá gdźie poſpolićie Izráelſcy Krolowie mieſzkiwáli / á rozumie w tym wierſzu iż po máłym cżáſie má ſrodze Kroleſtwo Izráelſkie káráć.
      G To ſię o Náboćie rozumie ktorego krolowá Iezábel kázáłá zámordowáć w Iezreel 2.Krol.10.

  5. Y ſtánie ſię że dniá onego złámię H łuk Izráelſki w dolinie Iezreel.
      H To ieſt / moc kroleſtwá Izráelſkiego.

  6. Powtore oná pocżąwſzy / porodźiłá dźiewkę / tedy Pán rzekł kniemu / Wzoẃ imię iey I Loruhámáh / ábowiem ſię iuż więcey nie zmiłuię nád domem Izráelſkim / y owſzem ie zápewne J wygłádzę.
      I Ktorá nie otrzymáłá miłoſierdźiá. J Abowiem nie wrocą ſię z więźieniá Bábilońſkiego.

  7. A wſzákoż ſię zmiłuię nád domem Iudſkim / á wybáwię ie K w Pánu Bogu ich / y nie záchowám ich przez łuk áni przez miecż / áni przez wálkę / áni przez konie / ábo iezdne.
      K To ſię ſtáło zá Cyruſá 1.Ezdr.1. gdy ſię lud wroćił z Bábilonu do Ieruzálem.

  8. Potym gdy odchowáłá Loruhámę / onáż záſię pocżąwſzy porodźiłá ſyná.
  9. A Pán rzekł / Wzoẃ imię iego L Loámmi / ábowiem wy ludem moim nie będźiećie / y iá też nie będę Bogiem wáſzym.
      L Tho ieſt / nie lud moy.

  10. Ale ten cżás prźiydźie / iż M licżbá ſynow Izráelſkich będźie iáko piáſek morſki / ták iż áni rozmierzon áni rozlicżon być nie może / * N A ſtánie ſię iż miáſto thego co im mowiono / Wy nie ieſteſćie lud moy: Będą im mowić / Wy ieſteſćie ſynowie Bogá żywego.
      M Przydáwá tu poćiechę iákoby rzekł / Nie wſzytcyć poginiećie ále tylko niewierni y krnąbrni / á wſzákże licżbá ſynow Izráelſkich / to ieſt wiernych moich y wybránych będźie wybáwioná.
      N Prorokuie o powołániu pogánow ktorzy ſie z miłoſierdźiá Bożego ſtáli ludem Bożym gdy przed tym nie byli ludem iego.

      * Rzym.9.v.26.

  11. Też ſynowie Iudſcy y ſynowie P Izráelſcy ſpołu zgromádzeni będą / á poſtánowią nád ſobą głowę iednę / y wynidą z źiemie / ábowiem dźień P Iezreel ieſt wielki.
      P Rozumie przez Iezreel lud kthory był ludem iego / á dźień wybáwieniá iego będźie znácżny y wdźięcżny.

    Kápitułá 2.
    ¶ 1. Groźi Izráelitom dlá ich báłwochwálſtwá. 7. Vkázuie im dufánie ich być prożne. 8. Wymietuie im ná ocży niewdźięcżność ich.

  1. Mowćie bráćiey ſwey A Ammi / á ſioſtrám wáſzym B Ruhámáh.
      A To ieſt / w then dźień zbáwienny oznáymićie wſzythkim ktorzy tego zbáwieniá prágną iż ſą Ammi to ieſt ludem moim.
      B To ieſt / ktorá otrzymáłá miłoſierdźie.

  2. C Swárzćie ſię z mátką ſwą / ſwárzćie ſię z nią / ábowiem oná nie ieſt żoną moią / á iám też nie ieſt mężem iey / niech odłoży wſzetecżeńſtwá ſwe od oblicżá ſwego / á ſcudzołożeniá ſwe od pierśi ſwoich.
      C Nápominá Zydy ku pokućie / iákoby rzekł / Wy wierni fukáyćie ią ábowiem oná mi wiárę zgwáłćiłá ſłużąc báłwánom / á thák nie mám ſię iey záchowáć iáko máłżonkowi náleży.

  3. Bych iey ſnádź obnáżoney nie zoſtáwił / á nie vcżynił iey tákową iáko w on dźień w kthory ſię národźiłá / A tym obycżáiem obroćiłbych ią w puſtynią / y vcżyniłbych z niey ſuchą źiemię / y wymorzyłbych ią D prágnieniem.
      D Odeymuiąc iey ſłowo moie y náukę moię z ktorey bywáią ochłodzone ſumnieniá prágnące łáſki y miłoſierdźiá Bożego.

  4. Też ſię y nád iey E ſyny nie zmiłuię / ábowiem ſą oni ſynowie złego łożá.
      E To ieſt / ći ktorzy náſláduią náuki iey y błądzą.

  5. Dlá tego że ſię mátká ich ſcudzołożyłá / á tá ktorá ie pocżęłá niewſtydliwá ieſt / ábowiem mowiłá / Poydę zá F gámráty ſwemi / kthorzy mnie dáwáią chleb moy / wody moie / wełnę moię / len moy / oley moy / y pićie moie.
      F To ieſt / fáłſzywe bogi kthore oná chwáliłá.

  6. A przetoż oto iá G zágrodzę drogę twoię ćierniem / á vcżynię płot / ták iż nie znáydźie śćieżek ſwoich.
      G Iá ćię ſkárzę.

  7. H Oná poydźie zá gámráty ſwemi / á nie doydźie ich / ſzukáć ich będźie á nie znáydźie ich: Tedy rzecże / Poydę á wrocę ſię do I pierwſzego máłżonká ſwego / ábowiem mi ſię wſzytko lepiey wiodło niźli teráz.
      H W vtrápieniu ſwym będźie wzywáłá bogow ktorym ſłużyłá / ále pozná iż to prozno / á przeto oná roſpomni ná mię. I To ieſt Bogá żywego.

  8. Ale oná nie poznáłá iżem iá iey był dáł zboże / wino / y oley / á iżem iey dáł obfitość śrebrá y złotá / ktore oni obroćili ná vlánie Báálá.
  9. A dlá tegoż wrocę ſię á odeymę im zboże moie cżáſu ſwego / y wino moie cżáſu ſwego / odeymę też wełnę moię y len moy / ktorem dáł áby imi okrywáłá ſromotę ſwoię.
  10. Teráz oto odkryię ſromothę iey przed ocżymá gámrátow iey / á żáden iey nie wybáwi z ręki moiey.
  11. Y vcżynię koniec wſzytkiego weſelá iey / świąt vrocżyſtych / odnowieniá mieſiącow / y Sábátow / y wſzytkich świąt iey.
  12. Popuſtoſzę też winnice iey / y figi iey / A to przeto iż mowiłá / Toć ſą J nágrody moie ktore mnie dáli gámráći moi / ty iá obrocę w láſy / á wypáſą ie źwierzętá polne.
      J Báłwochwálcy ták o tym trzymáią iż gdy ſię im ſzcżęſliwie wiedźie tedy to dlá thego bywá iż fáłſzywym ſwoim bogom ſłużą.

  13. A pomſzcżę ſię nád nią K cżáſow Báálowych / w ktorych kurzyłá kádźidłem / á vbieráłá ſię w náuſznice ſwoie / y w áldzbánthy ſwoie chodząc zá gámráty ſwemi / á mnie byłá zápomniáłá / mowi Pán.
      K To ieſt / grzechow ktorych ſię dopuſzćiłá ſłużąc Báálowi.

  14. A dlá tegoż oto iá przywábię ią ku ſobie / á wywiodę ią ná puſzcżą / námowię ſię z nią L według ſercá iey.
      L Przywodząc ią ku pokućie ofiáruiąc iey miłoſierdźie moie.

  15. M Podám też winnice iey od támtąd / y dolinę Achor obrocę iey ku pocżątkowi nádźieie / gdźie tám záśpiewá iáko zá cżáſow młodośći ſwey / á iáko ná on cżás gdy wychodźiłá z źiemie Egiptſkiey.
      M Oná odemnie otrzymá wſzytko wedle myſli ſwey y nádźieie / bez żádnego kłopothu ábo fráſunku / á nie ſtánie ſię iey iáko ſię zá dáwnych cżáſow ſtáło w dolinie Achor / gdźie Achán lud trwożył ſwoim wyſtępkiem Iozu.7.

  16. Y ſthánie ſię dniá onego / mowi Pán / iż mię názowieſz / Máłżonku moy / á iuż mię dáley nie będźieſz zwáć / Báál moy.
  17. Odeymę od vſt iey imioná Báálim / áby iuż więcey nie byłá pámięć imieniá ich.
  18. Ieſzcże theż tegoż cżáſu N vcżynię przymierze dlá nich z zwierzety źiemſkimi / z ptáki powietrznymi / y z gádźinámi źiemie / A złámię z źiemie łuk / miecż / y wálki / á dám ſię im ſpokoynie wyſpáć.
      N Vcżynie to iż im zwierzętá nie záſzkodzą.

  19. Poſlubię ćię ſobie ná wieki / poſlubię ćię w ſpráwiedliwośći / w ſądźie / w łáſce / y w miłoſierdźiu.
  20. Poſlubię ćię ſobie w wierze / á poznáſz Páná.
  21. A dniá onego ſtánie ſię iż O wyſłuchám / mowi Pán / wyſłuchám niebioſá / á oni wyſłucháią źiemię.
      O Vcżynię to iż niebioſá kropić będą deſzcż ná źiemię wedle żądániá iey iákoby mię o to niebá proſiły / á iákoby też źiemiá ich o to żądáłá.

  22. Ziemiá tákże wyſłuchá P zboże / wino / y oley / á ty wyſłucháią Iezreelá.
      P To ieſt / wydá zbożá ſwe.

  23. Rozſieię ią ſobie zá źiemią / * Q á zmiłuię ſię nád oną Loruhámą / á rzekę do Loámmy / Tyś ieſt lud moy / á oni rzekną / Tyś ieſt Bog náſz.
      Q To ieſt / ku żądániu wiernych.

      * Rzym.9.v.25. 1.Piotr.2.v.10.

    Kápitułá 3.
    ¶ 1. Vkázuie ktorá ieſt miłość Bożá práwdźiwá ku Synom Izráelſkim. 4. Opowiedá chwáłę Bożą iż ná cżás vſtáć miáłá w Izráelu. 5. Prorokuie o náwroceniu iego do Páná.

  1. Powtore Pán rzekł ku mnie / A Idź záſię á miłuj niewiáſtę ktorą iny miłuie / á ktorá ieſt cudzołożnicá / ták iáko miłuie Pán ſyny Izráelſkie / ácżći ſię oni oglądáią do bogow cudzych / á miłuią B fláſze nápełnione winnemi iágodámi.
      A Tu ná tym mieyſcu Prorok nieſie ná ſobie oſobę Bożą / á tá biáłá głowá wſzetecżná lud Zydowſki.
      B To ieſt / ktorzy cżáſow ſwych y roſkoſzy ſwych vżywáią.

  2. C Nábyłem iey tedy ſobie zá piętnáśćie pieniędzy ſrebrnych / y zá pułtorá Omer ięcżmieniá.
      C Dáwá znáć o dobrodźieyſtwách Bożych przećiw ludowi temu gdy gi wywiodł z Egiptu / y potym z nim przymierze vcżynił.

  3. Y rzekłem iey / Będźieſz ze mną mieſzkáć przez wiele dni / á iuż więcey cudzołożyć nie będźieſz / áni ſię przyłącżyſz do inego mężá / D choćiáż iá też nie wnidę do ćiebie.
      D To ieſt / opuſzcżę ćie iáko wdowę / á to ſię ſtáło gdy Kryſtus przyſzedł.

  4. Abowiem ſynowie Izráelſcy przez wiele dni zoſtháną E przez Krolá y przez Kſiążęćiá / bez żádney ofiáry / y przez báłwáná / przez F Efody y przez Teráfim.
      E To ieſt / z národu ich. Dáwá znáć o przyśćiu Kryſtuſowym / ábowiem ná on cżás nie mieli żádnego páná iedno cudzoźiemcá / á kápłáńſtwo było przedáyne choćiá nie było żádnego báłwochwálſtwá.
      F O tym pátrz w 2.Mo.28.v.6. á Teráfim były obrázy ktorych ſię pogáni rádźili.

  5. Potym ſię náwrocą ſynowie Izráelſcy / á ſzukáć będą Páná Bogá ſwego / G y Dáwidá Krolá ſwego / á báć ſię będą Páná y dobrothliwośći iego / w onych dnioch oſtátecżnych.
      G Dáwid tu znácży Kryſtuſá.

    Kápitułá 4.
    ¶ 1. Wylicżá grzechy Izráelſkie. 6. Vkázuie iż vpádek ludzki przychodźi zá grzechem iego. 8. Obrácá rzecż ſwą do kápłánow / á háńbi ich zcudzołożeniá y piiáńſthwo. 12. Gáni báłwochwálſtwo ludu y groźi im dlá tey przycżyny. 15. Nápominá Iudę áby nie náſládowáł báłwochwálſtwá Izráelſkie°.

  1. Wy ſynowie Izráelſcy ſłucháyćie ſłowá Páńſkiego / ábowiem Pán má przą z mieſzkáiącemi ná źiemi tey / gdyż niemáſz práwdy áni miłoſierdźiá / áni poznániá Bożego ná źiemi tey.
  2. Ale krzywoprzyſięſthwo / kłámſtwo / mężoboyſtwo / złodźieyſthwo / cudzołoſthwo ſię mnożyło / á bywáią cżęſte morderſtwá.
  3. A dlá thegoż záżáli ſię źiemiá / á kthorykolwiek ná niey mieſzká / zemdleie / z zwierzęty polnemi y ptáki powietrznemi / gdyż y ryby morſkie wyzdycháią.
  4. A wſzákoż / niech żáden nie ſtrofuie áni winuie drugiego / gdyż lud twoy podobny ieſt onemu A kthory ſię wádźi z kápłánem.
      A Nie chce być nápominán od kápłáná ktoremu ten vrząd náleży.

  5. A przetoż dźiś vpádnieſz á prorok twoy z tobą iáko w nocy: á iá wykorzenię mátkę twoię.
  6. Lud moy ieſt wyćięt prze ſwoię nie vmieiętność / gdyżeś ty odrzućił náukę moię / á iá theż wzgárdzę ćiebie / iż nie będźieſz mi ſpráwowáł vrzędu kápłáńſkiego. A gdyżeś zápomináł zákonu Bogá twego / iá theż zápomnię ſynow twoich.
  7. Im ich więcey było / tym też więcey grzeſzyli przećiwko mnie: przetoż iá też chwáłę ich obrocę w poſromocenie.
  8. B Pożyráią przeſtępſtwá ludu moiego / á grzechem iego ſię żywią.
      B To ieſt / ofiárámi ktore zá grzech bywáią ſpráwione y zá przeſtępſthwo y nic inſzego nie pátráią iedno ofiár y dárow.

  9. * A iáki ieſt lud táky kápłán / y dlá tego drogi iego náwiedzę nád nim / á vcżynki iego oddám iemu.
      * Ezái.24.v.2.

  10. Będą ieść á nie będą náſyceni / cudzołożyć będą á nie rozrodzą ſię: ábowiem przeſtháli mieć w vććiwośći Páná.
  11. Zcudzołożenie / wino y możdż ſerce odeymuią.
  12. Lud moy rády ſzuká v drewná ſwego / C á iego kiy dáwá odpowiedź iemu: ábowiem D duch cudzołoſthwá w wiodł gi w błąd / ták iż opuśćiwſzy Bogá ſwego zcudzołożyli ſię.
      C To ieſt / Prorok fáłſzywy kthorym ſie podpierá lud iáko ſlepy láſką ſwoią.
      D To ieſt ſerce ktore ſię vdáło zá báłwochwálſtwo.

  13. Cżynią ofiáry ná wierzchoch gor / á kádzą ná págorkoch / pod dębiną y pod topoliną y pod więźiną / przeto iż ich ćień ieſt wdźięcżny / á dlá te° corki wáſze wſzetecżeńſtwá ſię dopuſzcżáią á niewiáſty wáſze cudzołożą.
  14. Nie náwiedzę kárániem corek wáſzych gdy ſię zcudzołożą / áni niewiáſtek wáſzych gdy zwſzetecżnieią: ábowiem z wſzethecżnicámi odchodźićie ná ſtronę / y z nierządnicámi ofiáry ſpráwuiećie / á przethoż lud nieumieiętny ſkárán będźie.
  15. Ieſli tedy cudzołożyſz ty o Izráelu / niechże wżdy nie grzeſzy Iudá / áni wchodźćie do E Gálgál / y nie chodźćie też do F Betháwen / áni przyſięgáyćie / mowiąc / G Żywie Pán.
      E Pátrz 1.Sámu.7.v.16.
      F To ieſt / do Betel gdźie Ieroboám báłwochwálſtwo poſtánowił á zowie ie Betáwen ku iego zelżywośći to ieſt do niepráwośći.
      G They przyſięgi vżywáią wierni / przetho ieſt zákázáná báłwochwálcom.

  16. Abowiem Izráel ſtháł ſię odpornym iáko iáłowicá nie okroconá / á wſzákoż ie Pán páść będźie H iáko báráná ná rowninách.
      H To ieſt / ku zábićiu.

  17. I Efráim przyſtáł do báłwánow / á przethoż go opuść.
      I To ieſt / dźieſięćioro pokolenie.

  18. J Bieśiády ich wychodzą z miáry / cudzołożyli obrońce ie° / náucżyli ſię niewſtydliwie mowić / K Przynośćież.
      J Drudzy cżytáią wino ich ieſt śmierdzące.
      K To ieſt / dárow y pożytkow ſwych pátrzą.

  19. L Powiąże ie wiátr ſkrzydłámi ſwemi / y będą záwſtydzeni dlá ofiár ſwych.
      L Tymi ſłowy dáwá znáć o poimániu y zágnániu ludu Izráelſkiego.

    Kápitułá 5.
    ¶ 1. Prorokuie przećiw kápłánom. 3. Háńbi báłwochwálſthwo ludu. 5. Groźi im zá ich pychę. 8. Opowiedá im więźienie bliſko przyſzłe. 10. Prorokuie przećiw Iudá y Izráel. 14. Obiecuie im miłoſierdźie ieſliże ſię do Páná w cżás náwrocą.

  1. Kápłáni ſłucháyćie tego / á wy o domie Izráelſki pilnuyćie tego / tákże y wy o domie Krolewſki przeſłyſzćie to / ábowiem wáſzáć to rzecż cżynić ſąd / A coż kiedyśćie wy A ſtáli iáko śidło ná gorze Miſpá / á iáko śieć poſtáwioná nád Tábor:
      A Miſpá byłá gorá zá Iordánem / á Tábor z tę ſtronę / á ná thych gorách Krolowie Izráelſcy záłożyli byli ſtráż ku śpiegowániu tych kthorzyby z ludu Izráelſkiego ſzli do Ieruzálem chwálić Bogá / á dlá tego tu mowi iż byli ná gorze Miſpá iáko śidło.

  2. B Chytrze ſobie pocżynáli / nie ſłuſznie ofiáry ſpráwuiąc / á wżdym iá wſzytki o to ſtrofowáł.
      B To ieſt / pod pokrywką świętobliwoſći zákryli ſwe báłwochwálſtwo.

  3. Iá znám Efráimá / y Izráel dobrze znáiom ieſt v mnie / gdyż theráz Efráim dopuśćił ſię cudzołoſtwá / á Izráel zcudzołożył ſię.
  4. Nie przyłożą tedy do tego pilnośći áby ſię náwroćili do Bogá ſwe° / ábowiem duch zcudzołożeniá ieſt w pośrod ich / y nie poználi Páná.
  5. Ieſzcże theż y pychá Izráelſká świádkiem będźie przećiw niemu / ábowiem Izráel y Efráim C vpádną w złośći ſwoiey / ták iż y Iudá vpádnie z nimi.
      C To ieſt / ſkáráni będą prze ich báłwochwálſtwo.

  6. Poydą z owcámi y z wołmi ſwemi D ſzukáiąc Páná / á nie znáydą go / ábowiem odſtąpił od nich.
      D Aby Pánu ofiáry cżynili.

  7. Przewrotnie ſię obchodźili z Pánem gdyż ſynow cudzych E národźili / á teráz oto nádchodźi mieſiąc / w ktory pożárći będą z máiętnośćiámi ſwemi.
      E Náucżyli ſynow ſwych báłwochwálſthwá y odſzcżepieńſtwá.

  8. F Zátrąbćie w trąbę w Gábáá / á ná klárećie w Rámá / zátrąbćie ná trwogę w Betháwen zá tobą G o Beniámin.
      F Dáwá znáć iż nieprzyiáćiel nie dáleko ieſt.
      G Rozumie iż Beniámin y Iudá będą káráni iáko Izráel dlá tego iż tákże zgrzeſzyli iáko y on.

  9. Efráim ſtánie ſię zburzonym cżáſu ſtárániá / iám dáł poznáć práwdę miedzy pokoleniem Izráelſkiem.
  10. Kſiążętá Iudſkie ſtáły ſię iáko ći / ktorzy przenoſzą gránice / zkąd iá ná nie rozleię gniew moy iáko wodę.
  11. Efráim H ćierpi krzywdę / pokruſzon ieſt ſądem / przeto że ſię chćiwie zá złośćiwem I roſkázániem vdáł.
      H To ieſth / będźie vtrápion od nieprzyiáćielá gdy będźie poimán.
      I Rozumie o roſkázániu Krolá Ieroboámá ktory roſkázáł áby báłwány chwálono.

  12. Sthánę ſię iá tedy Efráimowi iáko molem / á iáko ſprochniáłość domowi Iudſkiemu.
  13. J Gdy vyźrzy Efráim niedoſtátek ſwoy / á Iudá zránienie ſwoie / tedy Efráim poydźie do Aſsyryiey / á poſle do Krolá Iáreb / ále wás on nie będźie mogł vzdrowić / y rány wáſzey nie vlecży.
      J Rozumie iż lud Izráelſki w vtrápieniu ſwoim nie náwroći ſię do Bogá pokuthuiąc y proſząc Go o miłoſierdźie / y owſzem poydźie do tych co go pożrzą / tho ieſt do Aſsyryánow.

  14. Abowiem iá ſthánę ſię Efráimowi iáko lwem / á iáko lwięćiem domowi Iudſkiemu: Iáćiem ieſth / iá / ktory chwytám á vćiekám / pochwycę / á żáden mi nie wydrze.
  15. Odeydę á wrocę ſię do mieyſcá mego / dotąd áż ſię oni winnemi vznáią / á ſzukáć będą oblicżá moiego / w trápieniu ſwym ſzukáć mię będą.

    Kápitułá 6.
    ¶ 1. Vkázuie iáko wierni bywáią do Páná przez vtrápienie przywiedźieni. 4. Vſkáżá ſię ná Zydowſki vpor y ná ich prędkość ku zgrzeſzeniu. 6. Miłoſierdźie y poznánie Boże zácnieyſze ſą niż ofiáry. 7. Háńbi grzechy ludu y kápłánow. 11. Opowiedá náwrocenie z więźieniá Bábilońſkiego.

  1. Zeydźćie śię á náwroćmy ſię do Páná / Abowiem onći ieſth ktory chwythá / á wſzákoż nás vzdráwiá / vderzył / ále nás vlecży.
  2. * Ożywi nás po dwu dnioch / A á dniá trzećiego wzbudźi nás / y żyć będźiemy przed oblicżnośćią iego.
      A Powtárzá to co rzekł przed thym o dwu dnioch / á tho mieyſce wykłádá ſię o Kriſtuſie gdi wſtáł z mártwych / ábowiem on ieſth zrodłem y gruntem vſpráwiedliwieniá náſzego.

      * 1.Kor.4.v.15.

  3. Poznámy y prácowáć będźiemy iákobychmy poználi Páná / B Wyśćie iego zgotowáne ieſt iáko zorzá / á przydźie do nás iáko deſzcż / á iáko pogodny y wcżeſny deſzcż ná źiemię.
      B Prorokuie o blogoſłáwionym przyśćiu Kryſtuſowym ku rátunku y zbáwieniu Kośćiołá ſwego.

  4. Y cożći vcżynię o Efráimie: á co z thobą vcżynię o Iudá: gdyż wáſze C miłoſierdźie ieſt iáko mgłá poránnieyſzá / á iáko roſá ráno przemiiáiącá:
      C To ieſt / pokutowánie wáſze ieſt obłudne.

  5. A dlá tegoż D wyćioſáłem ie przez Proroki / á pozábiiáłem ie ſłowy vſt moich / áby ſąd twoy E wyniknął iáko świátłość.
      D To ieſt / iám wás cżęſtho vpomináł przez ſwoie Proroki.
      E To ieſt / ábyś cżynił ſąd y ſpráwiedliwość.

  6. † Abowiem iá żądám miłoſierdźiá / nie ofiáry / á poznániá Bożego nád zápálne ofiáry.
      † Mát.9.v.19. y 12.v.7. Ekle.4.v.17. 1.Sámu.15.v.22.

  7. Ale oni przeſtąpili przymierze iákoby F cżłowiecże / á támże zdrádnie przećiw mnie ſię obchodźili.
      F Ták mię ſobie lekce wáżyli iáko cżłowieká.

  8. G Gáláád ieſt miáſto złocżyńcow / chytre ku wylewániu krwie.
      G To było miáſtho w pokoleniu Gád zá Iordánem gdźie Kápłáni mieſzkáli y było miáſtem vćiecżki.

  9. A iáko zboyce ktorzy ná kogo cżyháią / ták ieſt zezwolenie kápłánow / ktorzy iednem zezwoleniem zábiiáią po drogách / ábowiem cżynią obrzydłośći.
  10. Widźiáłem rzecży przemierzłe w domu Izráelſkim / ábowiem thám ieſt zcudzołożenie Efráimá / á ieſth Izráel zplugáwion.
  11. Y ty Iudá H ſádźiłáś ſobie ſzcżep gdym iá chćiáł odwroćić więźienie ludu mego.
      H Zákázáno było w zákonie / áby gáiow ku báłwochwálſthwu nie oſádzono około kośćiołá / á wżdy ſię Iudá tego wáżył choćiáżem ſię o tho ſtáráł áby lud moy nie był zágnán do więźieniá.

    Kápitułá 7.
    ¶ 1. Gáni vpor y krnąbrność ludu Izráelſkiego. 3. Vkázuie iáko oni przyſtáli ku złośćiám Kſiążąth ſwoich. 7. Náucżá / okázuiąc z iáką zápálcżywośćią w grzech vpádáli. 10. Groźi im dlá ich pychy / á iż ſię vznáć nie chćieli.

  1. Gdym vzdráwiáł Izráelá / odkryłá ſię złość A Efráimowá / á niepráwośći Sámáryey: ábowiē fáłſz ſpráwuią / Złodźiey wſzedł / á zboycá łupi po ſtronách.
      A To ieſt / z národu krolewſkiego ktory był z pokoleniá Efráimowego z kąd poſzedł Ieroboám pierwſzy Krol Izráelſki.

  2. Nie myſlą nic w ſercu ſwym iż iá pámięthám o ich wſzytkiey złośći / ſpráwy ich teráz ie ogárną / ktore ſą przede mną.
  3. Rozweſelili Krolá złośćiámi ſwemi / á Kſiążętá B kłámſtwy ſwoiemi.
      B Mowi przećiwko pochlebcám y inym ludźiám niepobożnym iáko cudzołożnikom y piiánicám.

  4. Wſzyſcy ſą cudzołożnicy / rozpáleni iáko piec podpálony od piekárzá gdy przeſtáwá budźić niewiáſth ku mieſzániu ćiáſtá áby ſię pierwey zákwáśiło.
  5. C W dźień Krolá náſzego / Kſiążętá wpráwiły go w chorobę D fláſzámi winnemi ták iż też E z błázny ſzedł w towárzyſtwo.
      C Gdy obchodzą dźień národzeniá Krolewſkiego ábo koronácyi iego.
      D Zbytnim piiáńſtwem.
      E W Zydowſkim ſtoi / dáł rękę błáznom / tho ieſt nikcżemnemi ſię rzecżámi báwi iáko ſą błáznowie.

  6. Abowiem ſerce ſwe przyłożyli ku zdrádám ſwym iáko piec rozpálony / piekárz ich ſpi przez cáłą noc / á z poránku pálá iáko płomień ogniá gwáłtownego.
  7. Wſzyſcy oni iáko rozpálony piec páłáią / á pożyráią ſędźie ſwoie / y wſzyſcy Krolowie ich vpádli / á wżdy żádnego miedzy nimi niemáſz / ktoryby záwołáł ku mnie.
  8. Y owſzem ieſzcże F Efráim mieſzáł ſię z inemi národy / Efráim ieſt iáko plácek nie przewrocony.
      F Tu dáwá znáć iáko y w wierſzu 9. o poimániu ludu / ktory ieſt podobny pláckowi co gi iedzą pierwey niż ſię vpiecże / ktoremi ſłowy dáwá znáć o prędkim przyćiągnieniu nieprzyiáćioł od ktorych poimáni będą.

  9. Poſtronni pożárli moc iego / G á on o tym nie wie / Nád tho iuż práwie H śiwieie / á iednák ſię w tym nie cżuie.
      G Nie vznáł grzechu ſwego.
      H Podobny ieſth ſtárcowi / kthory mniemá iż dłużey ieſzcże będźie zył nie páthrząc ná ſkońcżenie ſwoie.

  10. Ale y pychá Izráelſká świádectwem będźie iemu w ocży iego / á wżdy ſię oni nie náwroćili do Páná Bogá ſwego / áni go ſzukáć chćieli w rzecżách oto tych wſzytkich.
  11. Efráim ieſt iáko proſtá gołębicá niemáiąc rozumu: ábowiem theráz Egiptu ſobie ná pomoc wzywáią / á theráz ſię záſię do Aſsyryán vćiekáią.
  12. Ale gdy oni thám poydą / rozćiągnę iá nád nimi śieć moię / á porwę ie iáko ptháki powietrzne / ſkárzę ie według powieśći tey / kthorą było w zgromádzeniu ich ſłyſzeć.
  13. Biádáż tym ktorzy ode mnie odſtępuią / zginienie ná thy przypádnie ktorzy przećiw mnie przewrotnie ſię obchodźili / Iám ie odkupił / wſzákoż oni przećiw mnie kłámſtwá opowiedáią.
  14. Nie wołáli do mnie z vprzeymem ſercem ſwoiem / ále wyli ná łożách ſwoich: zgromádzáli ſię dlá zbożá / á dlá moſcżu / á przedſię byli odpornemi przećiwko mnie.
  15. Gdym iá przypráwił á vmocnił rámioná ich / tedy oni przećiw mnie wſzytko złe zmyſláli.
  16. I Náwroćilić ſię / ále nie do Náwyżſzego / J ſtháli ſię iáko łuk omylny / Kſiążętá ich polęgą od miecżá / dlá K popędliwośći ięzyká ſwego. A tákowyć będźie z nich pośmiech w źiemi Egiptſkiey.
      I To ieſt / do báłwánow ſwoich.
      J To ieſt / fáłſzywi bogowie ich ábo ludźie ktorym oni vfáli.
      K To ieſt / iż mię ku gniewu wyzywáli.

    Kápitułá 8.
    ¶ 1. Opowiedá iż kroleſtwo Izráelſkie miáło przydź w ſpuſtoſzenie prze iego báłwochwálſtwo. 8. Prorokuie o poimániu dwoienáśćie pokoleniá. 12. Okázuie iż tho ná nie przydź miáło przez wzgárdzenie ſłowá Bożego. 14. Groźi kroleſtwu Iudſkiemu.

  1. Przyłoż thrąbę do vſt ſwych / otho iáko orzeł przyidźie nieprzyiáćiel przećiw domowi Páńſkiemu / przetho iż przymierze moie przeſtąpili / á złośćiwie ſię przećiw zákonowi moiemu ſpráwowáli.
  2. Izráelcżycy wołáli ku mnie thák mowiąc / O Boże známyć my ćiebie.
  3. Opuśćił Izráel ſwe dobre / przetoż go theż nieprzyiáćiel przeſládowáć będźie.
  4. Oni A ſthánowią Krole / ále nie przez mię / poſtánowili ſobie Kſiążętá / B ocżemem iá nie wiedźiáł / vláli ſobie báłwány ze śrebrá ſwego y ze złotá ſwe° / áby były wykorzenione.
      A Rozumie o Ieroboámie ktory przez náuki Páńſkiey był od nich poſthánowion Krolem.
      B Oto ſię ſtáráli ábych ſię o tym nie dowiedźiáł.

  5. O Sámáryá / C Cielec twoy opuśći ćię / zápálił ſię ná D nie gniew moy / y iákoż długo nie mogą ſobie źiednáć E niewinnośći:
      C To ieſt / báłwán poſtáwiony przez Ieroboámá.
      D To ieſt / ktorzy onego ćielcá chwálili.
      E To ieſt / y długoż będą trwáć w ſwey niepráwośći.

  6. Abowiem ćielec then F wyſzedł z Izráelá / rzemieśnik go vrobił / á nie ieſtći Bog. A dlá tego ćielec ten Sámáriyſki pokruſzon będźie.
      F Wymyſlili go Izráelcżycy á nie obcy.

  7. Bo iż G wiátr śiáli / przeto też wicher żąć będą / żádne zboże nie wznidźie / á żádne źiárno mąki nie vcżyni / á ieſliż iey co vcżyni / tedy ią obcy pożrą.
      G To ieſth / iż ſię vdáli zá rzecżámi prożnemi y nikcżemnemi / też wedle thego zápłátę odnieſli.

  8. H Izráel będźie pożárt / y teráz będźie miedzy pogáńſthwem / iáko nácżynie ktore ſię nicżemu nie godźi.
      H To ieſt / prorok / kápłán y przełożony.

  9. Abowiem I wſtąpili do Aſsyryiey á ſą iáko ośieł dźiki ktory ſám oſobnie ſię błąká / Efráim J náymuie ſobie gámráty.
      I Będą zágnáni do Aſsyryiey. J Płát dáie Aſsyryánom ktorym vfá.

  10. Y ácżkolwiek iedná ſobie náymem pogány / á wſzákoż iá ie teráz K zgromádzę / iż málucżko L záżálą ſię pod brzemieniem Krolá y Kſiążąt.
      K To ieſt / przećiwko iemu.
      L Gdy będą w więźieniu tedy ſię dáleko więcey záżálą niż przed tym gdy tylko Aſsyryánom dáń dáwáli.

  11. Bo Efráim pobudowáł wiele ołtárzow ku grzeſzeniu: pobudowáne w nim ſą ołtárze ku grzeſzeniu.
  12. Spiſáłem mu rzecży powáżne zákonu moiego / ále to v nich iáko rzecży obce pocżytáne były.
  13. Spráwowáli ofiáry moie iáko proſthe mięſo á żárli ie / á wſzákoż Pán ich nie chce / owſzem teráz przywiedźie ſobie ná pámięć wſzytki niepráwośći ich / á náwiedźi grzech ich / á oni ſię M wrocą do Egiptu.
      M Dlá wielkiego vtrápieniá muſzą ſię tám wroćić.

  14. Izráel zápomniáł Stworzyćielá ſwoiego / á N nábudowáł ſobie páłácow / tákże y Iudá pobudowáł wiele obronnych miáſt / á przetoż iá puſzcżę ogień do miáſt iego / kthory pożrze páłáce iego.
      N Iákoby ſię mogł mocą ſwą bronić á tu myſl iego gáni tylko / nie to iż miáſt ſobie nábudowáł.

    Kápitułá 9.
    ¶ 1. Opowiedá głod kthory miáł vprzedźić poimánie dźieſięćiorgá pokoleniá / przez Aſsyriány. 7. Prorokuie przećiw fáłeſznym prorokom. 10. Vkázuie iáká byłá niewdźięcżność Izráelſká przećiw Pánu Bogu po wſzytki cżáſy. 12. Groźi im iż ie Pán zepſowáć má prze ich niewiárę y odporność.

  1. O Izráel / nie weſel ſię w rádośći iáko ini národowie / ábowiem cudzołożyłeś odwrácáiąc ſię od Páná Bogá twego / A vmiłowáłeś náiem wſzethecżnice v wſzythkich boiſk zbożá.
      A Lud ten dobrodźieyſtwá Páńſkie obroćił ku chwále Báłwánom ſkąd ſię nádźiewáł zápłáty iákiey rownie iáko wſzetecżná niewiáſtá dlá zápłáthy nierządnie ſię ſpráwuie.

  2. A dlá tego / boiſká y práſy nie dádzą B im wychowániá / á moſzcżu im nie ſtánie.
      B To ieſt / odeymę im dobrá ktorych oni ſię nádźiewáli.

  3. Nie będą mieſzkáć w źiemi Páńſkiey / ále ſię Efráim wroći do Egiptu / á będą ieść w Aſsyryiey potráwy niecżyſte.
  4. Nie będą ofiárowáć Pánu winá / áni będą iemu przyiemne ofiáry ich: ábowiem im będą pocżytháne iáko chleb C płácżących / kthorym ći co go ieść będą pokáláią ſię / gdyż chleb D ich zá duſze ich / nie E wnidźie do domu Páńſkiego.
      C To ieſt / tych ktorzy płácżą vmárłego / á rozumie to Prorok iż lud nie będźie mogł ofiárowáć Pánu będąc miedzy pogány.
      D To ieſt / co kolwiek będą zá duſze ſwe ofiárowáli.
      E To ieſth / nie będźie wdźięcżne Pánu.

  5. Y coż vcżynićie w dźień święty / á w dźień święthá Páńſkiego:
  6. Abowiem oto odeydą przed ſpuſtoſzeniem / thedy ie zgromádźi Egipt / á Memfis F ſpráwi im pogrzeb w ich roſkoſznych domiech gdźie ſrebrá ſwe chowáli / rozroſtą ſię pokrzywy / á ćierniá będźie pełno w mieſzkániu ich.
      F To ieſt / vmrą w Memfis mieſćie Egiptſkim.

  7. Dni náwiedzeniá przyſzły / dni zápłáty nádeſzły / tedy dowie G ſię Izráel iż prorok ieſt ſzálony y opętány / dlá wielkośći złośći twoiey rozmnożyłá ſię nienáwiść.
      G Rozumie iż Pán dlá złoſći tego ludu dáł mu thákie náucżyćiele iáko ſám záſłużył.

  8. H Stroż Efráimow y prorok ieſt z Bogiem I moim iáko J śidło ptáſzniká ná wſzythkich drogách iego / gdyż ieſt nienáwiść w domu Bogá iego.
      H To ieſt / Prorok / Kápłán / y przełożony.
      I To ieſt / chce ſłużyć Bogu y báłwánom poſpołu.
      J To ieſt / náucżyćiele ich ſą fáłſzywi y obłudni.

  9. Wpádli práwie w doł złośći / á popſowáli ſię iáko zá cżáſu Gábáá K / Ale ieſt ktory wſpomni ná niepráwośći ich / á ktory náwiedźi grzechy ich.
      K O tym pátrz Sędźiow 19.Kápitule.v.25.

  10. Nálázłem Izráelá iáko groná ná puſzcży / y widźiáłem oyce wáſze / iáko pierwſzy owoc figowy / gdy ſię z przodku záwięzuie / á wſzákoż oni weſzli do Báál Peor / y L odłącżyli ſię ode mnie w ſwem poháńbieniu / á ſtáli ſię obrzydłymi w niewſtydliwey miłośći ſwoiey.
      L O tym pátrz 4.Mo.Ká.25.

  11. Chwáłá Efráimowá M vlećiáłá iáko pták wnet od pocżęćiá / y od porodzeniá / á práwie wnet z żywotá.
      M Tho ieſt / wniwecż ſię obroćiłá.

  12. Thák iż choćiáż wychowáią ſyny ſwoie / á wſzákoż ie ośierocę iż ſię ſtáną iáko nie ludźie / ábowiem też biádá im gdy ich odſtąpię.
  13. Efráim iáko widzę / był iáko Tyrus wſzcżepiony ná mieyſcu wdźięcżnym / á wſzákoż Efráim wywiedźie dźiátki ſwe do N morderzá.
      N To ieſt / ná woynę gdźie pobići będą.

  14. O Pánie / dáyże im / A coż dáſz: Dáyże im y niepłodny żywot y pierśi wyſchłe.
  15. O Wſzytká złość ich ieſt * w Gálgál / ábowiemem ich tám nie náwidźiáł / dlá złośćiwych vcżynkow ich / y wypędzę ie z domu mego / á iuż więcey ich miłowáć nie będę / gdyż wſzytki ich Kſiążętá ſą przeſtępcowie.
      O Wſzytko złe ktorego ſię dopuſćili w Gálgál dwoiákie ieſt / Náprzod gdy Páná odrzućiwſzy Krolá żądáli potym gdy báłwochwálſtwo ſtroili o cżym pátrz 1.Sámu.7.y.8.

      * 1.Sámu.8.v.5.

  16. Efráim poráżon ieſt / korzeń ich vſechł / á owocu nie podáwá / A choćiáżby też co rozrodźiły / iá pobiię wſzythki rzecży nároſkoſznieyſze P żywotá ich.
      P Tho ieſt / dźieći ich.

  17. Odrzući ie Bog moy / iż oni iemu poſłuſzni nie byli / y będą tułáki miedzy pogáńſtwem.

    Kápitułá 10.
    ¶ 1. Przyrownáwá Izráelá winnicy ktorá owocu żádnego nie cżyni. 2. Opowiedá iey zepſowánie. 5. Prorokuie przećiw złotym ćielcom ktorzy byli w Bethel kthore názywá Beth Awen. 12. Nápominá Iudę y Izráelá ku pokućie y nápráwie żywotá. 13. Wymietuie ná ocży Izráelitom złośći ich / á opowiedá ich zborzenie.

  1. Izráel ieſth máćicá niepożytecżná / tákiż theż ieſt y owoc iey / pobudowáli wiele ołthárzow ſobie / wedle wielkośći owocow ſwoich / á wedle A obfitośći źiemie ſwey / náſtáwiáli cudnych báłwánow.
      A To ieſt / im więcżſze vrodzáie źiemiá podáłá z ſiebie / thym więcey báłwáno vcżynili ſobie y z wielkim doſtátkiem im ſłużyli.

  2. B Rozdwoiło ſię ſerce ich / á przetoż też iuż teráz ſpuſtoſzeni będą / C połámię ołtárze ich / á poborzę báłwány ich.
      B To ieſt / odſtąpiło ode mnie.
      C To ieſt / Bog.

  3. A w ten cżás rzekną / Nie mámy Krolá / gdyż ſię y Páná nie boiemy / á coż nám Krol vcżynić má:
  4. Mowili ſłowá kłámliwe przyſięgáiąc / y cżynili D przymierze / á przetoż zrośćie ſád ná zágoniech polnych iáko źielſko iádowite.
      D To ieſt / przećiw Pánu.

  5. Mieſzcżánie Sámáriyſcy zátrwożą ſię dlá ćielic w E Betháwen / ábowiem lud iego záżáli ſię nád nim / y Kápłáni iego co ſię z niego weſelili / dlá chwáły iego / iż oná odeydźie od niego.
      E To ieſt / dlá báłwánow.

  6. Záiſte będźie do Aſsyriey przenieſion zá dár Krolowi Iáreb: Záwſtydá ſię Efráim / á záſromá ſię Izráel zá ſwą rádę.
  7. Krol Sámáryey ieſt wygłádzon iáko piáná ná wodźie.
  8. Káplice wyſokie Awen popſowáne będą / ábowiem ſą grzechem Izráelſkim / ćiernie y oſet wznidą ná ołtárzoch ich / * á rzekną gorám / Przykriyćie nás / á págorkom / Vpádnićie ná nás.
      * Ezái.2.v.19. Luk.23.v.30. Ziáw.6.v.16.

  9. O Izráelu / zgrzeſzyłeś od cżáſow Gábáá: Thám byli ſtánęli / á wálká nie doſzłá ich w Gábáá / ktorá byłá podnieſioná przećiw ſynom złośćiwym.
  10. Iá ie pokárzę wedle podobániá mego / á národowie przećiw im zgromádzą ſię / gdyż ſię z obudwu ſtron w złośći ſpiknęli.
  11. Efráim ieſt iáko ćielicá okroconá miłuiącá młoćbę / iám F náſtąpił ná ochędożną ſzyię iey: Ieźdźić będźie Efráim / á Iudá oráć będźie / á Iákob iemu będźie rozbiiáł bryły.
      F To ieſt / iám ná ćię włożył iárzmo ábyś był poſłuſzny zákonowi memu.

  12. Sieyćie ſobie w ſpráwiedliwośći / á żnićie w miłoſierdźiu / † orzćie ſobie nowiny / ábowiem cżás ieſt ſzukáć Páná áż prźiydźie / á ſpuśći ná wás iáko deżdż ſpráwiedliwość.
      † Ieremi.4.v.3.

  13. Oráliśćie niepobożność / á przetoż theż złość żąć będźiećie / iedliśćie owoc kłámſtwá: Abowiemeś vfáł w drogách twoich / y w wielkośći mocárzow twoich.
  14. A dlá thego powſtánie trwogá miedzy ludem twoim / á wſzytki báſzty twoie poborzone będą / iáko poborzył G Sálmán ¤ Beth Arbel cżáſu wálki / gdy mátká z ſynmi ſtárthá byłá.
      G Albo Sálmánáſsár nieprzyiáćiel ludu Izráelſkiego z wielkim okrućieńſtwem poborzył miáſt Arbel zá Iordánem.

      ¤ Sędź.8.v.11.

  15. Tákći y wám vcżyni w Betel dlá złośćiwey niepráwośći wáſzey / Krol Izráelſki z poránku wyćięt będźie.

    Kápitułá 11.
    ¶ 1. Wylicżá dobrodźieyſtwá kthore Pán znioſł ná ſyny Izráelſkie / á vkázuie iáká w nich niewdźięcżność byłá. 5. Opowiedá iż mieli być záwiedźieni do Aſsyryey / á miáſtá ich iż miáły być wywrocone prze ich odporność przećiwko Bogu. 9. Opowiedá iáko im potym Pán Bog miłośćiw być miáł / á przywroćić ie ku ich pierwſzemu doſtoieńſtwu.

  1. Gdy Izráel był dźiećiątkiem / miłowáłem go / * á wyzwáłem ſyná A moiego z Egiptu.
      A Zowie ſynem ſwoim lud ten ktorego Kryſtus był głową / á ták ſłuſznie Máteuſz święty mieyſce to Kryſtuſowi ſtoſuie.

      * Mát.2.v.15.

  2. B Wzywáli ich / ále oni odchodźili od oblicżá ich / ofiáry cżynili Báálowi / á kádźili báłwánom.
      B To ieſt / Prorocy nápomináli ie ku pokućie ále oni ná to niedbáli.

  3. Dáłem iá Efráimowi C piáſtuná / ktory ie nośił ná rámionách ſwoich / ále oni nie poználi iżem iá ie lecżył.
      C Abo wodzá przez kthorego ſię rozumie Moyżeſz.

  4. Przyćiągáłem ie powrozámi ludzkośći / á zwiąſkámi miłośći / á byłem im iáko oni ktorzy vlżáią iárzmá od cżeluśći ich / y zgotowáłem im pokárm.
  5. Nie wroćić ſię do źiemie Egiptſkiey / Ale będźie D Aſsur Krolem ich / gdyż ſię ku mnie náwroćić nie chćieli.
      D To ieſt / będźie zágnán do Aſsyryiey.

  6. Miecż ſię werwie do miáſt ich / á poniſzcży wśi ich dlá rád ich.
  7. Lud moy z ſobą trwożyć będźie / iż ſię mnie ſtháł odpornym / á wſzákoż Prorocy go do Náwyżſzego námáwiáli / á przedſię żáden nie podnioſł ſię do niego.
  8. E O iákoż iá ćiebie podám Efráim / á wydám ćię o Izráel: iákoż ćię złożę iáko * Adámá / á złożę ćię iáko Seboim: F Serce moie odmieniło ſię we mnie / á zápáliły ſię wſzythki żáłośći moie.
      E Iákoby rzekł / nie kochám ſię w kárániu twoim / ále dlá twoiey odpornoſći ćiebie treſtáć muſzę.
      F To ieſt / gothowem ćiebie wypuſćić z thego kárániá com iá myſlił przećiwko tobie.

      * W 1.Mo.19.v.24. Amos.4.v.11.

  9. Nie będę ſię ſpráwowáł wedle popędliwośći moiey / nie obrocę ſię ku ſpuſtoſzeniu Efráim / ábowiem ieſtem Bog á nie cżłowiek / święty w pośrzodku ćiebie / áni wnidę G do miáſtá.
      G To ieſt / przećiwko miáſtu.

  10. Będą chodźić zá Pánem / ktory będźie H rycżáł iáko lew / on gdy rycżeć będźie / vlękną ſię ſynowie od záchodu.
      H Poruſzy świát / á to Prorocthwo ieſt o Kryſtuſie.

  11. Vſtráſzeni porwą ſię iáko ptácy z I Egipthu / á iáko gołębicá z źiemie Aſsyriyſkiey / y dám im mieſzkánie w domiech ich / mowi Pán.
      I Przez Egipth y Aſsyryą rozumie wſzytki ine źiemie dáwáiąc znáć iż ze wſzech ſtron świátá przyidą do Kryſtuſá.

  12. Efráim podchodźił mię J kłámſtwem / á dom Izráelſki zdrádą / ále Iudá ieſzcże będźie pánowáł z Bogiem á ieſt wiernym z świętymi.
      J Bo chłubi ſię z tego iż mnie ſłuży á ono ſłuży báłwánom / ále Iudá nie ták cżyni.

    Kápitułá 12.
    ¶ 1. Gáni ſzálone vfánie / ktore pokłádáł lud Izráelſki w Aſsyryániech y w Egiptcyániech. 3. Nápominá ie ku pokućie przywodząc im ná pámięć przykłád Iákobá. 7. Gáni złość ich y prożną nádźieię ktorą mieli w bogáctwách ſwoich. 10. Fuká ie iż gárdźili Proroki á páráli ſię báłwochwálſtwem. 12. Przekłádá im po drugie przykłád Iákobá.

  1. Efráim kármi ſię A wiátrem / á chwythá wiátru od Wſchodu ſłońcá / vſtáwicżnie rozmnáżá ſię kłámſtwo y ſpuſtoſzenie / bierze przymierze z Aſsyryány / á B nośi oley do Egiptu.
      A Dármo báłwánom ſłuży.
      B Dáry dáwá krolowi Egipthſkiemu ſzukáiąc od niego łáſki.

  2. Pán má poſwárek z Iudą / á náwiedźi Iákobá wedle drog iego / y oddá iemu wedle záſług iego.
  3. * W żywoćie C podchodźił brátá ſwego / á chodźił zá páſy D z Bogiem.
      C Drudzy wykłádáią / vłápił piętę.
      D Abo z Aniołem.

      * W 1.Mo.25.v.25. y 32.v.24.

  4. Zmogł Aniołá y otrzymáł zwyćięſtwo / płákáł proſząc go / á nálázł go w Bethel / y támże mowił z námi.
  5. A Pán ieſt Bog záſtępow / Pán ieſt pámiątká iego.
  6. Ty tedy náwroć ſię do Bogá twego / ſtrzeż ſądu y miłoſierdźiá / á vfáy záwżdy w Bogu twoim.
  7. Aleś ty ieſt kupiec / w ktorego ręku zdrádliwe ſą ſzále / y ktory gwáłt rád cżyni.
  8. A wſzákoż Efráim mowił / Zgromádźiłem ſobie wiele bogáctw / á we wſzytkich prácách moich nie ieſt náleźioná złość áni grzech.
  9. Iáćiem ieſt Pán Bog twoy iákoż ieſzcże wnet z źiemie Egiptſkiey / ieſzcżeć dám mieſzkánie w przybytkoch / iáko cżáſu vrocżyſtych świąt.
  10. Mowiłem z Proroki / y podáłem cżęſte widzeniá / okázowáłem podobieńſtwá przez Proroki.
  11. Záiſte E Gáláád dopuśćił ſię złośći / á zápráwdę prożnymi ſię ſtáli / ofiárowáli woły w Gálgál / á ołtárzow ich pełno po zágoniech polnych iáko kop kámieniá.
      E To ieſt / Izráelcżycy mieſzkáiący w Gáláád zá Iordánem.

  12. * Iákob był vćiekł do kráiny Syryey / á Izráel F ſłużył zá żonę / á zá żonę páſáł trzodę.
      F Zálecá prácą oycá ich Iákobá / á gáni złoſćiwe chytroſći ich.

      * W 1.Mo.24.v.5.

  13. † Pán wywiodł z Egiptu Izráelá przez Proroká / á był ſtrzeżon od Proroká.
      † W 2.Mo.14.v.21.

  14. Ale Efráim wyzwáł Páná ku gniewu / á przethoż kreẃ iego wyleie ſię náń / á Pán iego oddá iemu poháńbienie iego.

    Kápitułá 13.
    ¶ 1. Vkázuie iż vpádek Izráelſki poſzedł z báłwochwálſtwá iego. 4. Groźi mu dlá iego niewdźięcżnośći / á okázuie iż wſpomożenie iego przychodźi mu od ſámego Bogá. 10. Gáni ſzálone vfánie ktore mieli w krolu ſwoim.

  1. A Efráim gdy mowił / był ſtráſzny iáko názácnieyſzy w Izráelu / ále zgrzeſzył w Báál / y B vmárł.
      A W tym wierſzu dáwá znáć o wielkiey zácnośći pokoleniá tego z ktorego był Krol Ieroboám.
      B Stráćił moc y powáżność ſwoię przez báłwochwálſtwo.

  2. Teráz ieſzcże grzeſzą / á vcżynili ſobie vlány obráz z ſrebrá ſwoiego / według zmyſleniá ſwego / to ieſt báłwány / y miſterną robotę / o ktorych oni opowiedáią / Ci kthorzy C ofiáruią cżłowieká / niech cáłuią ćielce.
      C To ieſt / fáłſzywi prorocy lud do tego wiodą áby ſyny ſwe ofiárowáli Abráhámowym przykłádem.

  3. A dlá tego ſtáną ſię iáko obłok poránny / á iáko roſá ráno przychodzącá y przemiiáiącá / á iáko plewá ktorą wiátr pędźi od boiſká / á iáko dym z kominá.
  4. * A wſzákoż iá ieſthem Pán Bog twoy ieſzcże ſkoro z źiemie Egiptſkiey / nie miáł byś poznáwáć Bogá inego nád mię / gdyż nie ieſt żáden iny zbáwićiel oprocż mnie.
      * Ezái.43.v.11.

  5. Iá poznáłem ćiebie ná puſzcży w źiemi ſuchey.
  6. Náſyceni tám byli iáko ná páſtwiſkách ſwoich / náſyceni ſą á podnioſło ſię ſerce ich / y przethoż oni mnie zápomnieli.
  7. Stáłem ſię im iáko lew / á iáko lámpárd przy drodze cżyháiąc ná łup.
  8. Zábieżę im iáko niedźwiedź gdy mu zbiorą dźieći / á roſtárgám wnętrznośći ſercá ich / y pożrę ie tám iáko lew / zwierzętá polne rozſzárpáią ie.
  9. D Złość twoiá zátráćiłá ćię o Izráel / á wſzákoſz we mnie ieſth twoie wſpomożenie.
      D To ieſt / báłwochwálſtwo twoie.

  10. Iáć zoſtánę ná wieki / ále twoy krol y gdźieſz wżdy ieſt: áby ćię záchowáł we wſzytkich miáſthách twoich / ábo ſędźiowie twoi † o ktorycheś mowił / Dáyćie nám krolá y kſiążętá.
      † 1.Sámu.8.v.5.

  11. A tákem iá tobie krolá dáł E w gniewie moim / á odiąłem ći go w zágniewániu moim.
      E Dlá tego iż żądánie twoie było złośćiwe.

  12. F Złość Efráimowá związáná ieſt / á grzech iego ſchowán ieſt.
      F To ieſth / wiem kthorego cżáſu mám káráć Efráimá dlá iego złośći.

  13. Boleśći rodzącey ográną go / onći ieſt G ſynem nie rozumnym / H kthory ſię nie oſtoi w boleśćiách / gdy przydźie cżás rodzeniá iego.
      G To mowi dlá tego iż ſię then lud nie chćiáł náwroćić od ſwoich złośći. H Drudzy to inácżey y rozmáitym obycżáiem wykłádáią / lecż Prorok thu dáwá znáć o głupſtwie y krnąbrnośći ludu tego ktory on przypodobuie mdłemu płodowi ktory ſię nie rychło rodźi / ſkąd wielkie boleſći długo ćierpieć muſi / Rozumie tedy Prorok iż ten lud przez ſwoie głupſthwo ták długo od Páná był trápion / á gdźieby ſię był do niego w cżás náwroćił lżeyſze by káránie y krotſze Pán był náń przepuſćił.

  14. Z mocy grobu wybáwię ie / á od śmierći wykupię ie / ¤ Będę zginieniem twym o śmieći / á zburzeniem twym o grobie / żáłowáć ich nie będę przed ocżymá moimi.
      ¤ Ezech.19.v.12.

  15. Abowiem vroſł I miedzy bráćią / wiátr J ze wſchodni Páńſki przydźie / y z puſtynie wynidźie / á wyſuſzy źrodłá iego / á wyſchną ſthudnie iego / on rozchwytá ſkárby wſzytkiego nácżyniá náwdźięcżnieyſzego.
      I To ieſt / poki chodźił w drogách moich dobrze mu ſię wſzytko wodźiło.
      J To ieſt / Krol Aſsyryiſki.

    Kápitułá 14.
    ¶ 1. Opowiedá ſkáżenie Sámáriey. 2. Wzywá Izráelá ku pokućie. 4. Wierni odrzekáią ſię wſzelákiego báłwochwálſtwá y káżdego vfániá w ludźioch.

  1. Sámáriá będźie ſpuſthoſzoná / ábowiem ieſt odporná przećiw Bogu ſwemu / vpádną od miecżá wſzytcy mieſzcżánie iey / málucżcy iey pothłucżeni będą / á niewiáſty iey brzemienne ná poły rozćięte będą.
  2. O Izráel / Náwroć ſię do Páná Bogá twego / ábowiem vpádłeś dlá złośći twoiey.
  3. Weźmićie przed ſię ty ſłowá / á náwroććie ſię do Páná / mowiąc do niego / Zdeymi wſzytkę niepráwość / á wybierz A co lepſzego / tedy my tobie oddáwáć będźiem B ćielce vſt náſzych.
      A To ieſt ſpráwuy w ſercách náſzych ſpráwiedliwość y niewinność.
      B To ieſt / miáſto ćielcow będźiem tobie ofiárowáć ofiáry chwáły y dźiękowániá.

  4. Aſsur nie wybáwi nás / y iuż ná C koniá nie wſiędźiemy / y nie będźiem iuż mowić robotám rąk náſzych / Wy ieſteſćie bogowie náſzy / ábowiem ſierotká doſtąpi przez ćię miłoſierdźiá.
      C To ieſt / nie będźiem vfáć Aſsyryánom áni koniom ich.

  5. D Vzdrowię odpornośći ich / á rozmiłuię ſię ich dobrowolnie / ábowiem ſię gniew moy odwroćił od nich.
      D Iákoby Pán rzekł / ieſli ták będźie iáko ty powiedáſz o Proroku tedy iá vzdrowię ie.

  6. Będę iáko roſá Izráelowi / roſkwitnie ſię iáko rożá / á roſtrzewi korzonki iáko drzewá Libáńſkie.
  7. Gáłęźi iego rozroſtą ſię / á zácność iego będźie iáko zácność oliwy / wonność iego będźie też iáko wonność Libánu.
  8. Oni ktorzy vſiędą pod ćieniem iego / náwrocą ſię / á będą żyć z zbożá / rozpłodzą ſię iáko máćicá winná / á wonność ich będźie iáko wonność winá Libáńſkiego.
  9. Y rzecże Efráim / coż iuż zá ſpráwę mám z báłwány: A iá go też wyſłuchám / y weyźrę náń / ſtánę ſię iemu iáko iedliná źieloná / owoc twoy náleźion ieſt we mnie.
  10. Kto mądry ieſt ten zrozumie temu / á roſtropny ten ſię náucży tego / ábowiem drogi Páńſkie proſte ſą / á też ſpráwiedliwi w nich chodźić będą / ále záſię przeſtępce vpádną ná nich.
Spis Kapituł, Indeks Kſiąg