Kápitułá 1.
    ¶ 2. Ochozyáſz ſpádſzy z gmáchu przyſzedł w niemoc y rádźi ſię Beelzebubá. 3. Eliáſz go z tego fuká. 9. Poſyłá pułtorá ſtá ſłużebnych po Eliáſzá. 10. Sto ich ogień popálił z niebá. 17. Vmárł Ochozyáſz á náſtáł po nim Iorám.

  1. Tedy po Achábowej ſmierći ſtáło ſię A rozerwánie miedzy Moábem y Izráelem.
      A To ieſt / Niechćieli więcei dáwáć dáni Krolom Izráelſkim iáko byli zwykli.

  2. A Ochozyáſz ſpádł przez kráthę do gmáchu ſwego ktory był w Sámáryey / y rozniemogł ſię: A w tym wypráwił poſły roſkázuiąc im áby ſzli á rádźili ſię B Beelzebubá bogá Akkárońſkiego / ieſliby mogł zoſtáć żyw / á wſtáć z niemocy ſwoiey.
      B To ſłowo Beelzebub známionuie ábo Kſiążę ábo páná Muſzego / Ktorego Filiſtyni mieſzcżánie w Akkáron chwálili zá bogá thych Much / Abowiem Muchy nieiákie kthore ie kąſáły były ták iádowite / iż wpádáli w niemocy śmiertelne dlá nich. Y wierzyli że ten bog onę niemoc ich vzdráwiáł á wybáwiáł ie z tákiey choroby.

  3. Y mowił Anioł Páńſki do Eliáſzá Teſbithy w ty ſłowá / Idź przećiwko poſłom Krolá Sámáryey / y moẃ ták do nich / Izáliż Bogá nie máſz w Izráelu iż idźiećie rádźić ſię Beelzebubá bogá Akkárońſkiego:
  4. A dlá tego thák mowi Pán / Niewſtánieſz z łożá ná ktoreś ſie położył ále pewnie vmrzeſz: Y záthym odſzedł Eliáſz.
  5. A gdy ſię poſłowie wroćili do niego pytáł ich / przecżby ták rychło przyſzli:
  6. Thedy mu oni odpowiedźieli / Mąż niektory záſzedł nám drogę powiedáiąc nám / Idźćie á wroććie ſię do Krolá ktory wás poſłáł / y opowiedzćie mu / Tákći dáł powiedźieć Pán / Izáliż nie máſz Bogá w Izráelu: że ty ſzleſz rádźić ſię Beelzebubá bogá Akkárońſkiego / á przetoż z łożká ná ktoreś ſie położył nie wſtánieſz / ále pewnie vmrzeſz.
  7. A on rzekł do nich / Co zá oſobá byłá tego mężá ktory wám záſzedł drogę á ktory ták mowił z wámi:
  8. A oni mu odpowiedźieli / Cżłowiek koſmáty / á kthory biodrá ſwe przepáſáł ſkorzánym páſem: A on rzekł / Tenći ieſt Eliáſz Teſbites.
  9. A thák poſłáł on Rotmiſtrzá z piąćiądźieſiąt ſłużebnych ktore miáł pod ſwą mocą / ktory do niego przyſzedſzy / á on ſiedźiáł ná wierzchu gory / rzekł kniemu / Mężu Boży roſkázáłći Krol ábyś ſzedł.
  10. Tedy Eliáſz odpowiedźiáł Rotmiſtrzowi / C Ieſliżem ieſt Mąż Boży / tedy niech ogień zſtąpi z niebá ktory ćiebie z thwemi piąćidźieſiąt popáli: A thák ogień zſtąpił z niebá á ſpálił go z oną iego rotą.
      C Tu ſię okázuie zácná moc ſłowá Bożego / ktorá ieſt w vſćiech ſług iego / gdy oznáymią ſtráſzliwy Sąd Boży przećiw niewiernikom ktorzy gárdzą zákonem iego.

  11. Poſłáł potym y drugiego Rotmiſtrzá z piąćiądźieſiąt ludu / ktory też mowił do niego temiż ſłowy / Mężu Boży zeydź rychło boć thák pán roſkázáł.
  12. Ale mu odpowiedźiáł Eliáſz / Ieſliżem iá ieſt mąż Boży / tedy ogień niecháy zſtąpi z niebá á niech ćię ſpáli y z twem ludem: Tedy ogień Boży zſtąpił z niebá y ſpálił go y z rotą ie°.
  13. Poſłáł tedy po trzećie inego Rotmiſtrzá z piąćiądźieſiąt ſłużebnych / ktory trzeći przyſzedſzy do Eliáſzá vpádſzy v kolán iego proſił go / mowiąc thák ku niemu / Proſzę mężu Boży niechćiey ſobie lekce wáżyć zdrowiá mego y zdrowiá tych piąćidźieſiąt ſłużebnikow twoich / ktore widźiſz przed ſobą.
  14. Oto ogień zſtąpił z niebá á ſpálił dwá pierwſze Rotmiſtrze z ich ſłużebnemi / A przetoż teráz miey bácżenie ná me zdrowie.
  15. Rzekł tedy Anioł Páńſki do Eliáſzá / Idź z nim á nic ſię go nie boy / Kthory zárázem wſtáwſzy ſzedł z nim do Krolá.
  16. Y mowił ták do niego / Ták ći Pán powiedá / iżeś poſły wypráwił o rádę do Beelzebubá bogá Akkárońſkie° rádźić ſię go iákoby żádne° Bogá nie miáło być w Izráelu ktoregobyś ſię mogł pytáć / A dlá thegoż z łożá ná ktoremeś ſię położył nieznidźieſz ále pewnie vmrzeſz.
  17. A ták vmárł D wedle ſłowá Páńſkiego iáko Eliáſz opowiedźiáł / á náſtáł po nim Iorám / roku wtorego zá pánowániá Iorámá ſyná Iozáfáthowego Krolá Iudſkiego / ábowiem on niemiáł ſyná.
      D Iozáfáth Krol Iudſki pánowáł pięć á dwádźieſćiá lát / á roku ſiodmegonáſtego pánowániá ſwego wyſádźił ná Kroleſtwo Iorámá ſyná ſwego / ták iż obá ſpołu trzymáli Kroleſtwo ták ſyn iáko y oćiec. A tegoż roku Ochozyáſz Krolowáć pocżął w Izráelu / á po nim náſtáł Iorám brát iego we dwu lát / iáko tu Hiſtoriá przypominá / á ták może káżdy obácżyć iż pocżął Krolowáć Iorám zá cżáſu Iorámá y Iozáfátá.

  18. Ale ine ſpráwy Ochozyáſzowe ſpiſáne ſą w Kronikách Krolow Izráelſkich.

    Kápitułá 2.
    ¶ 1. Eliáſz idąc z Elizeuſzem wody w Iordánie rozdźielił. 11. Wźięt do niebá. 13. Elizeuſz nieſie płáſzcż iego ktorym też rozdźielił wody w Iordánie. 20. Wody w Ierycho vcżynił zdrowe. 23. dźieći ktore ſię z Elizeuſzá náſmiewáły / dwie Niedzwiedźicy rozſzárpáły.

  1. A gdy Pán miáł wźiąć z wichrem Eliáſzá do niebá / ná ten cżás Eliáſz z Elizeuſzē ſzli z Gálgál.
  2. Tedy rzekł Eliáſz Elizeuſzowi / Proſzę ćię poſiedź tu / ábowiem mię Pán poſłáł áż do Bethel: Ná co mu odpowiedźiáł Elizeuſz / Iáko żyw ieſt Pán / á iákoś też ty żyw / że ćię nie odeydę / Y tákże ſzli ſpołu áż do Betel.
  3. A Synowie Proroccy ktorzy ná ten cżás tám byli w Bethel / wyſzli przećiw Elizeuſzowi opowiedáiąc mu / A wieſzże iż dźiś Pán odeymie A od ćiebie páná twego / A on powiedźiáł / Milcżćieſz y iáć wiem o tym.
      A W Zydowſkiem ſtoi od głowy twey to ieſt / Iż iuż twoy pán nie będźie z tobą: Bo żydowſki ięzyk gdy powiedá kogo być głową / thedy dáwá znáć miſtrzá cżyiego / A gdy wſpominá nogi / thedy rozumie vcżniá.

  4. Potym rzekł Eliáſz Elizeuſzowi / Proſzę ćię poſiedź tu ábowiem mię Pán śle do Ierychá. Ale mu on powiedźiáł / Iáko żywie Pán y iákoś thy ieſt żyw / że ćię nieodeydę / A ták że przyſzli do Ierychá.
  5. Tedy Synowie Proroccy ktorzy byli w Ierycho przyſzli do Elizeuſzá powiedáiąc mu: Azáż niewieſz iż dźiś Pán weźmie od ćiebie páná twego. Ale on rzekł / Milcżćie y iáć też to wiem.
  6. Nád to rzekł Eliáſz / Proſzę ćię poſiedź tu / ábowiem mię Pán poſłáł do Iordánu: Ale mu on powiedźiáł / Iáko żywie Pán / y iáko thy ieſteś żyw że ćię nieodeydę / Y ſzli obádwá.
  7. A ták pięćdźieſiąt mężow ſynow prorockich ſzli / á ſtánęli z dáleká przećiwko nim / A oni thylko ſámi dwá ſtánęli nád Iordánem.
  8. Zátym Eliáſz źiął płáſzcż ſwoy á zwinąwſzy vderzył im wodę / á rozdźieliły ſię y tám y ſám / ták iż obádwá przeſzli po ſuſzy.
  9. A gdy przeſzli ná drugą ſtronę rzekł Eliáſz ku Elizeuſzowi / Proś co chceſz odemnie mieć pirwej niż będę wźięt od ćiebie: Tedy rzekł Elizeuſz B Vżycż mi ze dwie cżęſći duchá twe°.
      B Tu proſi áby mu vżycżył they łáſki Páńſkiey kthorą nád nim znáł / A wſzákoż nie proſi áby mu dáł to wſzytko co ſám miáł / iedno ſię o nieiáką cżąſtkę tego ſtárá. A to dlá thego cżyni że ſie rownáć nie chce ánibyć wyżſzem nád miſtrzá ſwego.

  10. Ale mu on powiedźiáł / O trudnąś rzecż proſił / á wſzákoż vyrzyſzli mię gdy będę wźięt / tedyć ſię ták ſtánie / Ale ieſli nie vyźrzyſz / thedy ćię to niepodká.
  11. Tám gdy ſzli rozmáwiáiąc / otho woz ogniſty y konie ogniſte / rozłącżyły obudwu / C * á wſtąpił Eliáſz z wichrem D do niebá.
      C To w ſobie zámyká táiemną náukę w ktorey ſię nám figuruie wſtąpienie ćiáłá Kryſtuſowego w Niebo. Prorok známienuie Kryſtuſá ktory przyſzedł w ćiele w mocy Duchá Eliáſzowego. Wody Iordáńſkie známionuią omyćie grzechow / ogień vmártwienie ſthárego cżłowieká / á odrodzenie przez Duchá Kryſthuſowego / Wicher záſię ogniſty znácży rozmáite przeſládowániá przez ktore wybráni muſzą záwżdy wchodźić do Kroleſtwá niebieſkiego. D To ieſt ná powietrze / á ſą to názbyt rzecży nie potrzebne pytáć ſie o Eliáſzu ieſliż żyw ieſt ábo vmárł / y gdźie ieſt położon ná ktorym mieyſcu. A wſzákoż iáko theż o nim máſz rozumieć pátrz w 1.Moiż. o Enochu. 5.v.24.

      * Ekklezy.48.v.13.

  12. Co Elizeuſz widząc wołáł: E Oycże moy / Oycże moy / Woźie Izráelſki y konie iego. Y niemogł go więcey widźieć / Potym źiąwſzy odźienie ſwe rozdárł ie ná dwoie.
      E W tych ſłowiech okázuie iż modlithwá Eliáſzowá więcey był pomocná Izráelithom niż wozy ábo iákie woiēne przypráwy.

  13. Ale płáſzcż ktory był ſpádł z Eliáſzá wźiął / á wroćiwſzy ſię ſthánął nád brzegiem Iordánu.
  14. A thák wźiąwſzy płáſzcż Eliáſzow ktory był ſpádł z niego vderzył im wody mowiąc / Gdźież teráz ieſt Pán Bog Eliáſzow y on ſám: Y vderzył wody á rozdźieliły ſię y tám y ſám / á ták przeſzedł.
  15. Tedy ſynowie proroccy ktorzy byli w Ierycho ſtoiąc z dáleká przećiwko vyzreli go y rzekli / Zoſtáłći duch Eliáſzow nád Elizeuſzem: A wyſzedſzy przećiwko niemu kłániáli ſię mu áż do źiemie.
  16. Y rzekli do niego / Otho przy nás ſłużebnikoch twych ieſth o pięćdźieſiąt mocnych mężow / A ták proſiemy niecháć idą ſzukáć páná twego / by ſnádź będąc záchwycony przez duchá Páńſkiego / niebył gdźie porzucon ná ktorey gorze ábo kędy w dolinie: Ale im on rzekł / Nieſzlićie.
  17. Y ták długo go ktemu przynucáli áż im pozwolił áby poſłáli: A ták poſłáli onych pięćdźieſiąt mężow / ktorzy przez trzy dni ſzukáiąc nienáleźli go.
  18. A gdy ſię wroćili ku niemu / á on ná ten cżás był w Ierycho / tedy on im rzekł / Wſzákem wám mowił żebyſćie niechodźili z Ierycho.
  19. Ale mieſzcżánie rzekli do Elizeuſzá: Oto miáſto to leży w cżyſtym mieyſcu iáko y ſám widźiſz náſz pánie / iedno iż má wody niedobre á źiemię F niepłodną.
      F Abowiem ludźie piiąc ony złe wody thedy wpádáli w dźiwne niemocy y zdycháli / á wiele niewiáſt brzemiennych piiąc ią / płod poroniáły / co tu Piſmo názywá nie płodną źiemią.

  20. Tedy im rzekł / Przynieſćie mi nową báńkę / á włożćie do niey ſoli / A ták mu oni to przynieśli.
  21. On tedy ſzedſzy do źrodłá wrzućił tám ſoli y rzekł: Ták mowi Pán / Vzdrowiłem ty wody ták iż iuż dáley nie będźie w nich ſmierć á niepłodnoſć.
  22. A ták ony wody vzdrowione ſą / áż do tego cżáſu wedle ſłow Elizeuſzowych / ktore był powiedźiáł.
  23. Szedł potym z támtąd do Bethel / A idąc oną drogą / wyſzły máłe dźieći z miáſtá á náſmiewáiąc ſię z niego wołáły zá nim / A idźieſz łyſy á idźieſz łyſy.
  24. Tedy ſię on oglądáiąc á widząc ie G złorzecżył im w imię Páńſkie. A oto dwie niedźwiedźicy wyſzedſzy z láſá rozdrápáły cżterdźieſći y dwoie dźieći onych.
      G Abowiem gdy widźiáł ony dźieći od cżárthá być wzbudzone nie tylko przećiw ſobie / ále y przećiw Pánu Bogu ktorego lżyli y ſromoćili / A dlá tegoż proſi Páná áby ſię on pomſćił y ſwey y iego zelżywoſći.

  25. Z támtąd on potym ſzedł ná gorę Chármel / A z thámtąd záſię wroćił ſię do Sámáryey.

    Kápitułá 3.
    ¶ 1. Iorám nád Izráelem Kroluie. 6. Y ruſzył woynę máiąc z ſobą Iozáfáthá Krolá Iudſkiego y Krolá Edomſkiego przećiw Moábitom / ktorzy ſię oderwáli od niego. 9. Gdy wody ná puſzcży nie było woyſku / Elizeuſz ią vproſił y zwyćięſtwo opowiedá. 23. Moábcżycy poráżeni / á Krol ich ofiáruie ſyná ſwego.

  1. Roku oſmegonáſtego zá pánowániá Iozáfáthá Krolá Iudſkiego pocżął Krolowáć Iorám ſyn Achábow nád Izráelem w Sámáryey / á Krolowáł dwánáſćie láth.
  2. Ten theż cżynił złość przed Pánem / Acż nie ták iáko oćiec y mátká iego: Abowiem wyrzućił ſłupy Báálowe ktorych był náſpráwowáł oćiec iego.
  3. A wſzákoż ſię trzymáł grzechow Ieroboámá ſyná Nábátowego ktory Izráel przywiodł w grzech á nie odſtąpił od nich.
  4. Ná ten cżás Mezá A Krol Moábſki miáł doſyć bydłá á dáwáł Krolowi Izráelſkiemu / dáni ſto tyſięcy báránow / y thák wiele ſkopow y z wełną.
      A A tá dáń byłá od Dáwidá pocżąwſzy áż do tego cżáſu.

  5. Ale po śmierći Achábowey Krol Moábſki oderwáł ſię od Izráelá.
  6. A przethoż Krol Iorám ruſzywſzy ſię z Sámáryey dniá onegoż oblicżył wſzytek lud Izráelſki.
  7. Przytym poſłáł do Iozáfátá Krolá Iudſkie° z tym poſelſtwem / Krol Moábſki oderwáł ſię ode mnie. A ták ćiągni ze mną przećiw Moábitom ná woynę / A on ná to odpowiedźiáł / Poćiągnę / A będę z tobą / lud moy niech będźie iáko twoy włáſny / y konie moie iáko włáſne twoie.
  8. Zátym ieſzcże rzekł / Ktorąż drogą poćiągniemy / á on mu powiedźiáł / Drogą ku puſzcży Edomſkiey.
  9. A ták Krol Izráelſki / Krol Iudſki y B Krol Edomſki ruſzyli ſie / A gdy ćiągnęli w drogę przez ſiedḿ dni niedoſtáło wody áni woyſku áni bydłu ich.
      B Tenći był hetmánem Krolá Iudſkiego / Abowiem Edomcżycy poddánemi byli Kroleſtwu Iudſkiemu będąc od Dáwidá pohołdowáni zá żywotá iego.

  10. Thedy ták rzekł Krol Izráelſki / Ach dlá thegoć podobno Pán wywiodł tych trzech Krolow áby ie podáł w ręce Moábſkie.
  11. Ale Iozáfáth rzekł / Y niemáſz że tu iákiego Proroká Páńſkiego / żebyſmy ſię przezeń porádźili Páná: A odpowiedźiáł niekthory ſłużebnik Krolá Izráelſkiego. Ieſt tu Elizeuſz ſyn Sáfátow ten ktory nálewáł wody ná ręce Eliáſzowe.
  12. A ták rzekł Iozáfát / Tenći má ſłowo Páńſkie: A przetoż Krol Izráelſki z Iozáfátem y z Krolem Edomſkim ſzli do niego.
  13. Rzekł tedy Elizeuſz ku Krolowi Izráelſkiemu / A mnie co do ćiebie: Idź do prorokow oycá twego y mátki twey: Ale mu powiedźiáł Krol Izráelſki / C Nieucżynię tego. Azáż Pán zebráł tych trzech Krolow / áby ie podáł w ręce Moábitom.
      C Káldeyſki wykłádácż ták to mieſce wykłądá (Proſzę nie wymiáthuy mi grzechu oycowſkiego). Y owſzem ſię rádſzey modl zá námi ktorzychmy tu ſą trzey Krolowie co nás Pán podáć chce w ręce Moábitom.

  14. Ale mu powiedźiáł Elizeuſz / Swiádkiem mi ieſt Pán záſtępow / przed ktorym ſtoię bych niebácżył ná Iozáfáthá Krolá Iudſkiego / żebych ná ćię niedbáł ánibych ná ćię weyźrzáł.
  15. A przetoż przywiedźćie mi ſkrzypká: Ktory gdy przed nim D gráł ruſzyłá go moc E Páńſká
      D To ieſt ku chwále Bożey.
      E W Zydowſkiem ſtoi / ręká Páńſká.

  16. Rzekł zátym: Ták mowi Pán / Vcżyńćie w tym rzecżyſku gęſte doły.
  17. Abowiem ták mowi Pán / Iż choćiá wiátru áni dżdżá nie vyzryćie / A wżdy to rzecżyſko pełno wody będźie / ſkąd wy ſámi / ſthádá wáſze y bydłá wáſze pić będźiećie.
  18. Aleć tho ieſzcże mnieyſzá rzecż v Páná / gdyż on wám podáć chce Moábithy w ręce wáſze.
  19. Y poburzyćie wſzythki miáſtá obronne / y co názácnieyſze / á wſzytki co náwybornieyſze drzewá porąbiećie y wſzytki źrzodłá wod záſypiećie y káżdą národzáynieyſzą rolą kámieniem záwáláćie.
  20. A ták názáiutrz ráno kiedy ofiáry zwykłem obycżáiem ſpráwuią przyſzły wody drogą od Edomſkiey źiemie / á nápełniły źiemię wodámi.
  21. Tedy wſzyſcy Moábitowie / ſłyſząc że Krolowie ćiągną wálcżyć przećiwko nim / zebráwſzy ſię też ktorzy iedno mogli znieſć broń rycerſką záſádźili ſię ná gránicách.
  22. A gdy Moábitowie ráno wſtáwſzy gdy ſłońce wſchodźić pocżęło poyzreli ná wody / zdáły ſię im iáko kreẃ cżerwone.
  23. Thedy rzekli / kreẃći ieſt: Bo ći Krolowie powádźiwſzy ſię ſámi z ſobą / pomordowáli ſię ſpołu: A ták theráz o Moábcżycy vbiegáyćie ſię do łupu.
  24. Ale gdy przyſzli do obozu Izráelſkiego: Tedy ſię ruſzył lud á mordowáli Moábity / ták iż tył podáć muſieli / y tákże ie bili y poráźili.
  25. Y poborzyli miáſtá / á ćiſkáiąc wſzędy kámieńmi zámiotáli polá co národzáynieyſze / y pozáſypowáli wſzytki źrzodłá: A porąbáli wſzytki drzewá náwybornieyſze / y niezoſtáwili iedno kámienie murow w Kir Háreſeth / A dobywáiąc go ći co byli z procámi zborzyli ie.
  26. Thedy widząc Krol Moábſki iż ſię bitwá tym więcey ſrożyłá / wźiąwſzy z ſobą ſiedḿ ſeth mężow godnych ku boiowi / chćiáł ſię oborzyć ná Krolá Edomſkiego / Ale thego dowieść nie mogł.
  27. A ták wźiąwſzy F pierworodne° ſyná ſwego / ktory po nim Krolem zoſtáć miáł ſpálił go ku ofierze ná murze / cżym będąc Izráelcżycy bárzo obruſzeni G odćiągnęli od niego y wroćili ſię do źiemie ſwey.

    Kápitułá 4.
    ¶ 1. Pán Bog niewieſćie przyſpárzá oliwy dlá Elizeuſzá. 12. Vproſił dźiećiątko goſpodyniey ſwoiey. 20. Kthore vmárło. 32. Ale ie Elizeuſz wſkrzeſił. 40. Gorzkoſć z potráwy oddálił y nákármił lud dźiwnem cudem.

  1. Tedy byłá niewiáſtá iedná A żoná Proroká iednego / ktorá wołáłá zá Elizeuſzem ták mowiąc / Służebnik twoy mąż moy vmárł / á ty wieſz iż ſię on báł Páná: Otoż teráz przyſzedł dłużnik á chce wźiąć dwoie dźiátek mych áby ſię mu wyſługowáły.
      A Iozefus ták piſze / że tá niewiáſtá byłá żoná Abdyáſzá Proroká / ktory Proroki Páńſkie pokrył przed Iezábelą zá pánowániá Achábowego / Y żywiąc ie zoſtáł był w długu niemáłym.

  2. Do kthorey rzekł Elizeuſz / Powiedzże mi cobych z tym cżynić miáł: A ieſli máſz co w domu: Tedy oná powiedźiáłá / Niemám nic więcey iá ſłużebnicá twoiá w domu ſwym iedno trochę oliwy w dzbánku.
  3. Ale on rzekł do niey / Idźże á nápożycżáy ſobie z inąd v ſąſiád nácżyniá prożne° á nie nábywáy te° máło.
  4. Wnidźże potym do domu zámknąwſzy drzwi o ſobie y o ſyniech / á náley w to wſzytko nácżynie / á ktore będźie pełne / tedy káżeſz precż wynieſć.
  5. A ták odſzedſzy od niego zámknęłá drzwi o ſobie y o ſyniech ſwych: A oni wnoſili do niey nácżyniá w ktore oná nálewáłá.
  6. A gdy nápełniłá ony nácżyniá rzekłá do ſyná ſwego / Przynieś mi ieſzcże iedno nácżynie / Ktory iey rzekł / Iużći go niemáſz więcey / A zátym ſię záſtánowiłá oliwá.
  7. Potym oná przyſzedſzy oznáymiłá to mężowi Bożemu / Kthory do niey rzekł / Idźże á przedáy twą oliwę / y zápłáć temu komuś winná / á oſtátkiem ſię żyw z dźiátkámi ſwemi.
  8. Stáło ſię pothym cżáſu iednego iż ſzedł Elizeuſz przez B Sunem / kędy byłá iedná zácná C niewiáſtá / kthorá go záwſćiągnęłá áby iádł v niey: A tákże ile kroć ſzedł támtędy / wſtępowáł do niey áby iádł.
      B Sunem miáſtho ieſt w pokoleniu Izáſchár ná wſchod ſłońcá. C Káldeyſki wykłádácż powiedá iż thá niewiáſthá byłá wiáruiącá ſię grzechu.

  9. A táć mowiłá do mężá ſwego / Iá wiē zápewne że ten ktory do nás cżęſto wſtępuie / ieſt ſwięty mąż Boży.
  10. A przetoż zbuduymy mu komorkę iáką / do ktorey wſtáwiemy łożko ſtoł / krzeſło / y lichtárz / że kiedy pothym do nás prźiydźie będźie miáł tám ſwoy pokoy.
  11. A ták dniá iednego gdy tám przyſzedł / ſzedł do komory ſwej y odpocżynął ſobie.
  12. Y rzekł do Gezy ſłużebniká ſwego / Záwołáy tey Sunámithki: A gdy iey záwołáł / nátychmiáſt przed nim ſtánęłá.
  13. Thedy rzekł do niego / Powiedz iey: Gdyż ſię ty ſtáráſz o wſzytki náſze potrzeby / cożći wżdy zá to vcżynić mám: Chceſz ocż prośić Krolá ábo Hethmáná: Ale mu oná odpowiedźiáłá / D Otho iá mieſzkám w pośrzod ludu mego.
      D To ieſt / Iá przeſtáwám ná tym co mám.

  14. Potym powtore rzekł ku niemu / Coż wżdy mám vcżynić dlá niey: A Gezy mu powiedźiáł / iż dźiátek nie má / á ktemu iuż mężá ſtárego má.
  15. A przethoż on rzekł / Záwołáyże iey / Záwołáł iey tedy / á oná wneth ſtánęłá v drzwi.
  16. Záthym rzekł do niey / Po roku o tym cżáſie będźieſz piáſtowáłá ſyná: Ale oná rzekłá / O pánie moy á mężu Boży nieomyláyże mię ſłużebnice twoiey.
  17. A ták pocżąwſzy niewiáſtá porodźiłá ſyná o onymże cżáſie iáko iey opowiedźiáł Elizeuſz.
  18. Y gdy podroſło dźiećię / tedy cżáſu niektorego ſzło do oycá ſwego do żeńcow.
  19. A támże ſię pocżął vſkárżáć przed oycem ná bolenie głowy / Z kąd oćiec roſkázáł go odnieſć ſłudze do mátki iego.
  20. Ktory go do niey przynioſł / á on leżąc w południe ná łonie iey vmárł.
  21. A ták oná ſzedſzy położyłá go ná łożku mężá Bożego / á zámknąwſzy drzwi o nim wyſzłá.
  22. Potym przyzwáłá mężá ſwego y rzekłá / Proſzę dáy mi ktorego ſługę y z oſlicą / żebym bieżáłá do mężá Bożego / á nátychmiáſt ſię wrocę.
  23. Ale on rzekł do niey / Po coż kniemu máſz iecháć: á wſzák nie dźiś E Noẃ Mieſiącá áni Sobotá / Ale oná rzekłá / Będźieć dobrze.
      E W ty dni zwykli byli oni ludźie chodźić do Prorokow ſłucháć náuki ich. A dźiwno to było w inſzy cżás chodźić do nich / chybá zá gwáłtowną potrzebą.

  24. A ták oſiodłáwſzy oſłá rzekłá ſłudze / áby ſzedł á nie poſtáwáł áż tám gdyby mu oná roſkázáłá.
  25. Y przyſzłá do mężá Bożego ná gorę Kármelową / Kthorą gdy on vyzráł z dáleká / rzekł do Gezy ſłużebniká ſwego / Oto oná Sunámitká.
  26. Przeto wynidź teráz przećiwko niey / á ſpytáy iáko ſię má / zdrowli dobrze mąż iey / y dźiećiątko ieſli theż dobrze zdrowo: A oná rzekłá / Dobrze.
  27. Tedy przed ſię ſzłá ná gorę do mężá Bożego / A vchwyćiłá ſię go zá nogi iego / Gdźie Gezy chćiáł ią odiąć od niego: Ale rzekł mąż Boży / Dáy iey pokoy boć Duſzá iey ieſt w gorzkim żálu co Pán przede mną zátáił / á nieoznáymił mi tego.
  28. Zátym oná rzekłá: A záżem moy pánie proſiłá ćię o ſyná: Izálim nie mowiłá / iżbyś mię nieomyláł.
  29. A ták on rzekł do Gezy / Przepáſz biodrá ſwe / F á weźmi láſkę moię w rękę ſwą á idź: A choć kogo podkáſz niepozdráwiáy go / A choćby ćię też kto pozdrowił nieodpowiedáy mu / A położ láſkę moię ná oblicże dźiećięćiá.
      F Tho ieſt / Idź w drogę twą niepozoſtáwáiąc. W ktorych ſłowiech dáwá znáć / iż opuſćiwſzy wſzytki rzecży mámy być pilni powołániá náſzego / ná ktore nás Pán Bog wezwáć rácżył.

  30. Ale mátká dźiećięćiá onego mowiłá ku niemu / Iáko żywie Pán / y iáko ty ieſteś żyw / żeć ſię niepuſzcżę ćiebie / A ták wſtáwſzy ſzedł zá nią.
  31. A Gezy przebieżáł był przed nimi y położył láſkę ná oblicże dźiećięćiá / Ale ſię áni ozwáło / áni cżuło: A przetoż ſię wroćił przećiwko niemu oznáymuiąc mu iż ſię nieocućiło.
  32. A thák Elizeuſz wſzedſzy do domu / vyzráł dźiećiątko vmárłe leżące ná łożu iego.
  33. A gdy tám wſzedł zámknął drzwi y o nim y o ſobie / á modlił ſię Pánu.
  34. Potym wſtąpiwſzy ná łoże położył ſię G ná dźiećiątku / przyłożywſzy vſtá ſwe do vſth iego / á ocży ſwe do ocżu iego / y ręce ſwe ná ręce iego / Y roſpoſthárł ſię ná nim / ták iż ſię zágrzáło ćiáło dźiećięce.
      G Thákże też był przed tym vcżynił Eliáſz nád ſynem wdowy Sáreptáńſkiey / O cżym pátrz 1.Krol.17.v.21. Y Páweł w dźieiách Apoſtol.20.v.10. A choćiáż ná ſámo tylko ich ſłowo mogł Pán vzdráwiáć vmárłe / á wſzákoż w onych znákoch chćiáł nás náucżyć / iáką prácą y pilność máią mieć w vrzędźie ſwym ſzáfárze y ſłudzy żywotá duchownego przećiwko grzeſnikom.

  35. A zſtąpiwſzy od niego przechádzáł ſię po domu y tám y ſám / potym wſtąpił á położył ſię ná nim / tedy dźiećiątko ſiedḿ kroć kichnęło / y zátym otworzyło ocży ſwe.
  36. Záwołáł pothym Gezy y rzekł: Przyzoẃ tu oney Sunámithki: Y przyzwáł iey / á oná przyſzłá: A on rzekł / Weźmi ſyná twego.
  37. Ktorá wſzedſzy vpádłá v nog iego kłániáiąc ſię mu áż do źiemie / po tym wźiąwſzy ſyná ſwego wyſzłá.
  38. Ale Elizeuſz wroćił ſię z támtąd do Gálgál gdźie ná ten cżás był wielki głod w źiemi / A ſynowie proroccy mieſzkáli z nim / Tedy rzekł do ſługi ſwego: Nágotuy gárniec wielki á vwárz potráwę ſynom prorockim.
  39. A thák ieden wyſzedł ná pole áby zbieráł źiołká / y nálázł máćicę winá leśnego á názbieráł z niey iábłek leśnych pełen płáſzcż: Pothym przyſzedſzy nákráiáł ich w gárniec w potráwę / nie wiedząc co było.
  40. A gdy im náláno áby iedli potráwę onę ſkoro ſkoſztowáli / pocżęli wołáć mowiąc / O mężu Boży / H thoć ſmierć w thym gárncu: Y nie mogli ieſć.
      H Abowiem mniemáli przed oną gorzkoſćią żeby trućizná byłá w oney potráwie.

  41. Ale on rzekł: Przynieſćie mąki: A wrzućiwſzy ią w gárniec / kázáł náláć ludowi: Ktory iedząc niebácżyli nic złego w gárncu.
  42. Potym niektory cżłowiek przyſzedł z Báálſálizá / á przynioſł mężowi Bożemu z pierwſzego zbożá dwádźieſćiá chlebow ięcżmiennych / y kłoſow zbożá nowe° w płáſzcżu ſwym ták mowiąc / Dáy tho ludowi niecháy iedzą.
  43. Ale ſługá iego odpowiedźiáł / Coż to mám dáć przed ſto mężow / Ku ktoremu on rzekł: Iuż ty im dáy niecháy iedzą / Abowiem ták Pán mowi: Náiedzą ſię y ieſzcże zoſtánie.
  44. A ták położył przed nie / á náiedli ſię / ták iż ieſzcże zoſtáło / podłuk ſłowá Páńſkiego.

    Kápitułá 5.
    ¶ 1. Náámán Syryicżyk vzdrowion od trędu ſwego. 15. Y wyznáwá być práwdźiwego Bogá Izráelſkiego. 16. Elizeuſz niechce bráć dárow od niego / Ale Gezy wźiął od nie° ſrebro. 27. Przeto záráżon ieſt trądē.

  1. Y był Náámán Hetmán Krolá Syryiſkie° / cżłowiek zácny y powáżny v páná ſwego: Abowiem był przezeń Pán dáł wybáwienie Syryánom / Gdyż on był cżłowiek rycerſki / iedno iż był trędowáty.
  2. A wtárgnął był nieiáki pocżet ludu z Syryey do źiemie Izráelſkiey / y poimáli tám dźiewecżkę niewielką á przywiedli ią z ſobą / ktorá potym ſłużyłá żenie Náámánowey.
  3. Thedy oná mowiłá do pániey ſwey: Dáłby to Bog áby pán moy mogł być v proroká ktory ieſt w Sámáryey / boby był vzdrowion od trędu ſwego.
  4. A ták on przyſzedſzy oznáymił to pánu ſwemu / Tákći á ták mowi tá dźiewecżká ktorá ieſt z źiemie Izráelſkiey.
  5. Ná co Krol Syryiſki odpowiedźiáł iemu / Iedźże á iá tobie dám liſty do Krolá Izráelſkiego: A ták on iecháł wźiąwſzy z ſobą dźieſięć tálentow śrebrá / y ſzeſć tyſięcy złotych we złoćie / y dźieſięćioro ſzát odmiennych.
  6. Y przynioſł liſty do Krolá Izráelſkiego w ty ſłowá: Oto ślę do ćiebie Náámáná ſługę mego / A przetoż iák ćię ſkoro doydźie ten liſt / ná ten cżás vzdroẃ go od trędu iego.
  7. Gdy tedy przecżedł Krol Izráelſki on liſt A rozdárł odźienie ſwoie ná ſobie ták mowiąc / Y záżem iá ieſt Bog ábych mogł kogo vmorzyć y vzdrowić / iż oto ten do mnie śle ábych vzdrowił tego cżłowieká od trędu ie° / Zrozumieyćież proſzę á obácżćie żeć on ſobie ſzuká przycżyny ná mię.
      A Ten był zwycżáy poſpolithy miedzy ludźmi / iż ile kroć záfráſowáli ſię o iáką rzecż przykrą / tedy ná ſobie dárli ſzáty ſwe.

  8. Co gdy vſłyſzáł Elizeuſz mąż Boży iż Krol Izráelſki rozdárł ná ſobie ſzáty ſwe / poſłáł do niego z tymi ſłowy: B Przecżżeś rozdárł ſzáty twe: Niecháć on teráz przyidźie do mnie á dowie ſię że ieſt prorok w Izráelu.
      B Krol miáł ſię ná to pilnie oglądáć / iż Pán Bog ieſt práwdźiwy y wierny w chowániu przymierzá ſwe° / á dlá tegoż koſćiołá ſwe° nie miáł opuſćić przez prorokow / do ktorychby ſię miáł vćiekáć.

  9. A ták iecháł Náámán z końmi ſwemi / y z wozem ſwym á ſthánął v drzwi domu Elizeuſzowego.
  10. A Elizeuſz wſkázáł do nie° przez poſłá / áby ſzedł á ſiedḿ kroć ſię vmył w Iordánie / bo ſię ták odmieni ćiáło iego y będźie ocżyſćione.
  11. Tedy Náámán rozgniewáwſzy ſię odſzedł mowiąc / Otom ták myſlił ſám w ſobie żeby miáł wynidź do mnie á ſtánąwſzy wzywáć náde mną imieniá Páná Bogá ſwego á dotknąwſzy ſię mnie ręką vzdrowić trąd moy.
  12. Izáż nie lepſze ſą rzeki w Dámáſzku Abáná y Ferfár niźli wſzythki wody Izráelſkie: Izáli ſię też w nich vmywſzy nie mogę być ocżyſćion: C Y tákże wroćił ſię á ſzedł z gniewem.
      C Tákći záwżdy zwykli cżynić oni ktorzy ſię tylko rozumem ſpráwuią wedle ćiáłá / gdyż iedno do znákow á rzecży zwierzchownich rozumy ſwe obrácáią / nie oglądáiąc ſię ná ſłowo Páńſkie kthore ieſt ku nim przydáne.

  13. Ale ſłużebnicy iego przyſtąpiwſzy mowili k niemu: O miły oycże / Azáż byś był nie vcżynił gdyć by był co więcſzego Prorok roſkázáł: A thák dáleko więcey gdyć oto rzekł: Vmyi ſię á będźieſz cżyſtym:
  14. A thák on ſzedſzy vmył ſię ſiedḿ kroć w Iordánie ná roſkázánie mężá Bożego / ták iż ćiáło iego ſtáło ſię iáko ćiáło dźiećiątká máłego / y ocżyſćion ieſt.
  15. Potym ſię wroćił do mężá Bożego ze wſzytkim ſwym pocżtem / á wſzedſzy ku niemu / ſtánął przed nim y mowił: Oto teráz znám że niemáſz Bogá ná wſzey źiemi iedno w Izráelu / A przetoż ćię theráz proſzę / weźmi ten vpominek od ſłużebniká ſwego.
  16. Ná co on odpowiedźiáł iemu / Swiádkiem mi ieſt Pán przed ktorym ſtoię / żeć nic od ćiebie wźiąć nie chcę / Ale go on przymuſzáł áby wźiął / á on też tym więcey D niechćiáł.
      D A dlá cżegoż ſię bráć wzbrániáł: iż ſám dármo miáł więc theż dármo dáwáł / Iáko tego y Kryſtus potwierdźił v Mát. Ká.10.v.8.

  17. Tedy rzekł Náámán / A niechceſz / Proſzę dáyże mi ſłużebnikowi twemu wźiąć tey źiemie brzemię ktoreby dwá mułowie znieſć mogli / Abowiem iá ſłużebnik twoy nie będą iuż więcey cżynił ofiár pálonych y inych bogom cudzym / Iedno Pánu.
  18. Iedno mi to niecháy Pán odpuſći ſłużebnikowi thwemu / Iż gdy pán moy wnidźie do Koſćiołá Remmon chwálić bogow / á iá bych go trzymáł pod rękę y E kłániáł bych ſię w Koſćiele Remmon / tákowe moie kłániánie ná mieyſcu onym proſzę niecháy mi Pán odpuſći ſłużebnikowi twemu.
      E Náámán nie tym ſię vmyſłem kłąniáł w Koſćielie áby miáł chwálić báłwány / iedno iż by tylko ſłużył krolowi / A wſzákoż iednák bácży że tym obráżá ſumnienie ſwoie / przeto iż gdi ich náń więcey pátrzá / że z iego przykłádu tym ſię więcey vdáią zá báłwochwálſtwem.

  19. Ku ktoremu on rzekł / F Idź w pokoiu: Tedy on odiecháł od niego był iáko milę.
      F Prorok widząc iż ſię Náámán brzydźi Báłwochwálſtwem / przedſię folguie miłośći iego ktorá w nim byłá / gdy cżynił doſyć vrzędowi ſwemu / ktory vrząd miáł by był koniecżnie porzućić chćiáłliby doſyć cżynić powinnoſći ſwoiey / A wſzákoż mu thák w thym folguie / że przedſię mu ná to niepozwálá.

  20. A Gezy ſługá Elizeuſzá mężá Bożego rzekł ták / Otho pán moy nie chćiáł nic wźiąć od Náámáná Syriycżyká co mu był przynioſł / Ale świádcżę Pánem żeć iá pobieżę zá nim á wezmę co od niego.
  21. A tákże zá nim bieżáł / ktorego vyzráwſzy Náámán bieżącego zá ſobą / ſkocżył z wozu przećiwko niemu pytáiąc go co by to dobrego było.
  22. Ktoremu odpowiedźiáł / Wſzytko dobrze / iedno mię pán moy poſłáł opowiedáiącći / Iż oto teráz przyſzli do niego dwá ſłudzy z gory Efráim od ſynow Prorockich / A ták proſzę ćię dáy im z thálent śrebrá / y ze dwie ſzáćie odmienne.
  23. Tedy rzekł Náámán / Chceſzli weźmi dwá tálenty / y przymuſił go ktemu iż mu záwiązáł dwá tálenty śrebrá w dwoie ſumki / y dwie ſzáćie odmienne / ktore włożywſzy ná ſłużebniki ſwe kázáł nieſć przed nim.
  24. A gdy przyſzedł ná niektore mieyſce gdźie ſię ſkryć mogł wźiąwſzy to od nich y wnioſł do domu / á potym ony męże precż odeſłáł.
  25. Potym przyſzedſzy ſthánął przed Elizeuſzem pánem ſwym: Kthory rzekł ku niemu / Z kądże Gezy: A on odpowiedźiáł / Nie poſtáłemći nigdźiey ſługá twoy:
  26. Ale mu on rzekł / Azáż ſerce me nie chodźiło z tobą kiedy on mąż zſiádł z wozá przećiwko tobie: A potrzebáż było ná ten cżás bráć ná ſzáty / ná ſędy oliwne / winnice / owce / woły / ſługi y ſłużebnice.
  27. A przetoż trąd Náámánow zoſtánie ná tobie y ná potomſtwie twym áż ná wieki: Zátymże od niego wyſzedł pobieláwſzy od trędu iáko ſnieg.

    Kápitułá 6.
    ¶ 6. Elizeuſz kázáł żelázu wypłynąć z wody. 8. Opowiedá fortele Krolá Syriyſkiego Krolowi Izráelſkiemu. 13. A ták Krol Syriyſki poſłáł żołnirze áby go poimáli. 19. Kthore on przywiodł do Sámáryey. 22. Skąd ie potym nákármiwſzy wypuſzcżono dobrowolnie. 24. Sámáryá będąc w oblężeniu / vćiśnioná ieſt wielkim głodem.

  1. Tedy rzekli Synowie proroccy do Elizeuſzá / Oto mieyſce ná kthorym mieſzkámy z tobą ćiáſne ieſth dlá nás.
  2. A ták ćię proſimy niech idźiemy do Iordánu / á weźmiemy káżdy po iednym drzewie / y zbuduiemy tám ſobie mieyſce ku mieſzkániu / Ktorym on rzekł / Idźćie.
  3. Ale niektory z nich rzekł / Proſimy podźże z námi z ſłużebniki twemi / A on rzekł / Rád poydę.
  4. A thák ſzedł z nimi / á przyſzedſzy ku Iordánu rąbáli drzewá.
  5. Tám gdy niektory obáláł drzewo tedy mu żelázo wpádło w wodę / A on záwołáł tymi ſłowy / Ach pánie moy / Y toć było pożycżáne.
  6. Rzekł tedy mąż Boży: A gdźież vpádło: A on mu vkázáł mieyſce / A ták on vćiąwſzy drewno rzućił tám y wſpłynęło żelázo.
  7. Y kázáł mu ie wźiąć / á ſćiągnąwſzy rękę ſwą wźiął ie.
  8. Ná ten cżás Krol Syryiſki wálcżył z Izráelity / á wſzedſzy w rádę z ſłużebniki ſwymi / Opowiedźiáł im ná ktorym ſię mieyſcu miáł położyć z woyſkiem.
  9. A przethoż mąż Boży / poſłáł do Krolá Izráelſkiego przeſtrzegáiąc go áby niećiągnął ná ono mieyſce ábowiē támtędy mieli idź Syryánie.
  10. Poſłáł tedy Krol Izráelſki ná ono mieyſce o ktorym mu powiedźiáł mąż Boży / y iáko go nápomináł / A tákże ſię thám miáł ná pilney piecży nie ráz áni dwá rázy.
  11. Dlá ktorey rzecży Krol Syryiſki bárzo ſię fráſowáł / A zebráwſzy ſłużebniki ſwoie rzekł do nich / Przecż mi niepowiećie / Kto ieſt miedzy námi co dźierży ſtronę Krolá Izráelſkiego.
  12. A ták ieden z ſłużebnikow iego powiedźiáł / Niemáſz nikogo Krolu moy pánie / Aleć Elizeuſz prorok ktory ieſt w Izráelu / tenći oznáymuie Krolowi ſwemu / wſzytki twe ſłowá ktore ty mowiſz ná pokoiu ſwoim.
  13. A on ták rzekł / Idźćie á dowiedźćie ſię gdźie by był / ábych poſłáł y poimáł go: A ták mu powiedźiáno / Iż oto ieſt w Dothánie.
  14. Y poſłáł tám konie y wozy z wielkim woyſkiem / Ktorzy przyćiągnąwſzy w nocy oblegli miáſto.
  15. Tedy ráno wſtáwſzy ſługá mężá Bożego / vyzráł woyſko ktore obtocżyło miáſto / przytym konie y wozy / Y rzekł ku niemu / Ach moy pánie coż mámy cżynić:
  16. Kthory mu odpowiedźiáł / Nie boy ſię / Abowiemći więcey ieſt tych ktorzy ſą z námi / á niż tych ktorzy ſą z nimi.
  17. Modlił ſie tedy Elizeuſz tymi ſłowy / O Pánie proſzę othworz ocży iego áby mogł widźieć: Otworzył tedy Pán ocży ſłużebniká onego / y vyzráł á oto gorá pełná byłá koni / y woz ogniſty około Elizeuſzá.
  18. A gdy oni ſzli ku niemu / modlił ſię Elizeuſz do Páná ták mowiąc / Proſzę ábyś záráźił lud ten ſlepotą: Y záráźił ie Pán záſlnienim według ſłowá Elizeuſzowego.
  19. Y rzekł Elizeuſz do nich / Nie táć to drogá / áni ieſt to miáſto / Ale wy podźćie zá mną á iá wás dowiodę do mężá kthorego ſzukáćie: Y przywiodł ie do Sámáryey.
  20. A gdy iuż weſzli w miáſto / tedy rzekł Elizeuſz: O Pánie otworzże ocży ich áby przeyźrzeli / Y otworzył Pán ocży ich / á vyźrzeli iż byli w pośrod Sámáryey.
  21. Tám gdy ie vyźrzáł Krol Izráelſki rzekł do Elizeuſzá / A káżeżże ie pomordowáć oycże moy:
  22. Ale on rzekł: Nie morduy ich / A záżeś ie wźiął przez miecż thwoy ábo przez łuk iżbyś ie miáł zábiiáć / owſzē przed nie położ chlebá y wody á niech iedzą y piią / á idą do páná ſwego.
  23. Thedy on prze nie ſpráwił cżeſć wielką / á nákármiwſzy ie y nápoiwſzy odpráwił ie że odeſzli do páná ſwego / á niechodźili Syryánie z woyſkiem ſwym więcey do źiemie Izráelſkiey.
  24. Pothym Benádád Krol Syryiſki zebráwſzy wſzytko ſwe woyſko ćiągnął á obległ Sámáryą.
  25. A oto w onym oblężeniu był wielki głod w mieſćie / ták iż głowę oślą przedáwáno zá osḿdźieſiąt śrebrnikow / A cżwártą cżęſć miáry łáien gołębich zá pięć śrebrnikow.
  26. A gdy Krol Izráelſki przechádzáł ſię po murze / oto zá nim wołáłá niewiáſtá mowiąc / Rátuy mię Krolu moy pánie.
  27. Ktory rzekł do niey / Ieſliżeć ćię Pán nie rátuie / iá ſkądże ćię mám ráthowáć: A Izáli z boiſká / cżyli z práſy.
      A To ieſt gdyż nie mám áni chlebá áni winá.

  28. Pytáł iey potym Krol coby ſię iey dźiáło: A oná rzekłá / Oto thá niewiáſtá mowiłá ze mną / Dáy mi ſyná twego żebychmy go dźiś źiádły / á iutro źiemy moiego.
  29. A tákżechmy vwárzyły ſyná mego / y źiedlichmy go / potymem iá názáiutrz rzekłá do niey / Dáyże też ty ſyná ſwego ábychmy go źiádły / ále go oná ſkryłá.
  30. Thy ſłowá oney niewiáſty gdy Krol vſłyſzáł rozdárł ná ſobie odźienie ſwe / A gdy chodźił po murze / vyzráł lud iż ná ćiele iego był wor.
  31. Tedy rzekł / Niecháy mię Bog nie żywi ieſliże dźiś nie dám śćiąć głowy Elizeuſzowi ſynowi Sáfátowemu.
  32. Tedy poſłáł niektorego z ſług ſwoich / przed ktorego poſłá przyſćiem / ſiedźiáł Elizeuſz w domu ſwym á ſtárſzy około niego / do kthorych on rzekł / A niewiećież iż ſyn mężoboyce poſłáł thu áby wźięto głowę moię: Pilnuyćież thego gdy prźiydźie ten poſeł żebyſćie drzwi zámknęli / á powśćiągnęli go przede drzwiámi / boć B ſłyſzę tętnánie nog páná iego tuż ieſt zá nim.
      B Abowiem Krol od żáłoſći odmienił vmyſł ſwoy / kthory był wźiął przed ſię.

  33. A gdy ieſzcże z nimi mowił / otho poſeł przybieżáł do niego / zá ktorym tuż Krol przyſzedł mowiąc / Otho nieſzcżęſćie to ieſt od Páná: á cżegoż iuż mám cżekáć dáley od niego:

    Kápitułá 7.
    ¶ 1. Elizeuſz opowiedá wielką obfitoſć zbożá w Sámáriey. 6. Syryicżycy od Bogá przeſtráſzeni vćiekáią. 9. To trędowáći opowiedáią w mieſćie. 12. Krol themu nie wierzy y poſyłá dowiáduiąc ſię ieſliby ták było. 17. Kſiążę niewierne od ludźi podeptáne.

  1. Tedy rzekł Elizeuſz / Słucháyćie ſłowá Páńſkiego / ktory thák mowi / Iutro o tym cżáſie miárá mąki będźie przedáwáná zá Sykl / á dwie mierze ięcżmieniá też zá ieden Sykl w bránie Sámáryey.
  2. Ná to Kſiążę ktory Krolá trzymáł pod rękę odpowiedźiáło mężowi Bożemu / By też Pán podźiáłáł okná w niebie / izáliby to być mogło: Ale mu on powiedźiáł / Vyzryſz to iutroż ná oko / ále thego ieſć niebędźieſz.
  3. Tedy cżtherzey mężow trędowáthych ſtoiąc w bránie mowili ieden ku drugiemu / Przecżże tu mieſzkáiąc pomrzeć mámy:
  4. Ieſliż chcemy idź do miáſtá tedyć thám od głodu pomrzemy / á ieſliż też tu zoſtániemy przedſię pomrzeć muſiemy: A przetoż rádſzey ſię vćiecżmy do obozu Syriyſkiego / á ieſliż nás będą chćieli żywo zoſtáwić dobrze / ieſli nám też zdrowie wezmą / tedy pomrzemy.
  5. A ták gdy ſię rozedniewáć pocżęło / ſzli do woyſká Syryiſkiego / A gdy náprzod ná koniec obozu przychodźili / nie ználeźli tám nikogo.
  6. Abowiem był Pán ták vcżynił / Iż w oboźie ſwym Syryánie vſłyſzeli wielki thęten wozow koni y woyſká wielkiego / á rzekli ieden ku drugiemu / Otho Krol Izráelſki náiął zá pieniądze Krole Heteyſkie y Egipthſkie / áby ćiągnęli przećiwko nám.
  7. A ták rániucżko wſtáwſzy vćiekli odbieżáwſzy námiotow koni y oſłow ſwych w oboźie / iedno tylko ſámi vćiekli dlá zdrowiá ſwego.
  8. Tám gdy oni trędowáći przyſzli áż ná koniec obozu / Weſzli do iednego námiotu y náiedli ſię y nápili á nábráwſzy z támtąd śrebrá / złotá y ſzát / ſzli y ſkryli tho / Pothym ſię wroćili y weſzli do drugiego námiotu / á nábráwſzy tákże odeſzli y pokryli.
  9. Zátym rzekł ieden ku drugiemu / Dźień ten ieſtći dobrego poſelſtwá / á ták nie dobrze cżyniemy iż ták długo milcżemy / bo ieſli będźiem cżekáć áż ſię będźie rozedniewáć / tedy zoſtániemy winni / A przetoż podźmy á opowiedzmy to w domu krolewſkim.
  10. A tákże przyſzedſzy záwołáli ná wrotnego mieſckiego oznáymuiąc y opowiedáiąc / Przyſzlichmy do obozu Syriyſkiego / á otochmy nienáleźli nikogo ták iż nie ſłycháć námnieyſzego cżłowieká / iedno konie y oſły powiązáne / á námioty iáko były.
  11. Thedy wrotni záwołáli / y opowiedźieli to w domu Krolewſkim.
  12. A thák wſtáwſzy Krol w nocy rzekł do ſłużebnikow ſwoich / Powiem wám teráz co to vcżynili Syryánie / Wiedzą iżechmy my ſą bárzo głodni / A przethoż wyſzli z obozu á pokryli ſię w polu / dlá tego iż gdybychmy my wyſzli z miáſtá żeby nás żywo poimáli / á miáſto wźięli.
  13. Ale odpowiedźiáł ieden z ſłużebnikow iego / Proſzę poſlimy ná ſzpiegi thy pięć koni ktore zoſtáły / Abowiem ze wſzytkiey wielkoſći Izráelſkiey nie zoſtháło ich iuż więcey / bo pozdycháły od głodu iáko y iny lud.
  14. A ták wźiąwſzy dwá wozy z końmi poſłáł Krol do obozu Syriyſkiego / roſkázuiąc áby ſzli á dowiedźieli ſię rzecży pewney.
  15. Tedy oni ſzli zá nimi áż do Iordánu / á po wſzythkiey drodze ználeźli pełno ſzáth y nácżyniá / ktore pomiátáli Syryánie kwápiąc ſię: Potym ſię oni poſłowie wroćili y oznáymili to Krolowi.
  16. Zátym wyſzedſzy lud rozerwáli co było w oboźie Syryiſkim y przedáwáli miárę mąki zá ſykl / á dwie mierze ięcżmieniá też zá ieden Sykl według ſłowá Páńſkiego.
  17. Ale Krol Kſiążę ono kthore go trzymáło vcżynił przełożonym nád bráną / ktorego lud podeptáł w bránie / y támże vmárł iáko mu powiedźiáł mąż Boży / ná ten cżás gdy był Krol v niego.
  18. Ná tenże cżás powiedźiáł był mąż Boży Krolowi / iż dwie mierze ięcżmieniá / á iednę miárę mąki iutro o tym cżáſie będą kupowáć w Bránie Sámáryey.
  19. A ono Kſiążę odpowiedźiáło było: Iż choćiáżby theż Pán otwárł okná niebieſkie / Izáliby to być mogło: A on mu ná to powiedźiáł: Oto ty iutro oglądáſz to ná oko / ále tego ieſć nie będźieſz.
  20. Y tákże ſię ſtáło / że go lud podeptáł w bránie á támże vmárł.

    Kápitułá 8.
    ¶ 1. Elizeuſz opowiedá głod kthory miáł trwáć przez ſiedḿ lát. 7. Przyſzedł do Dámáſzku. 11. Opowiedá Azáelowi iż má być Krolem Syryiſkim. 15. Y zoſtáł Krolem po śmierći Benádádowey. 16. A Iorám zoſtáł też Krolem nád Iudą. 17. Cżás Kroleſtwá iego y niepobożnoſći.

  1. Potym Elizeuſz rzekł do oney niewiáſty * ktorey był ſyná wſkrześił temi ſłowy: Idźże ze wſzythkim twym domem kędy możeſz w goſćinę / Bo Pán dopuſći głod ná wſzytkę tę źiemię ktory będźie przez ſiedḿ láth.
      * Wyżſzey.4.v.35.

  2. A ták niewiáſtá cżyniąc doſyć ſłowu mężá Bożego ſzłá ze wſzytkiem ſwym domem / y mieſzkáłá w źiemi Filiſtyńſkiey przez ſiedḿ lát.
  3. A gdy ſiedḿ lát wyſzło wroćiłá ſię z źiemie Filiſthyńſkiey / á ſzedſzy do Krolá / ſkárżyłá ſie o dom ſwoy y o rolę ſwoię.
  4. A ták ſpytáł Krol Gezy ſłużebniká mężá Bożego / Proſzę ćię opowiedz mi zácne ſpráwy ktore cżynił Elizeuſz.
  5. A gdy on opowiedáł Krolowi iáko wſkrześił ſyná vmárłego oney niewieſćie / Thedy oná przyſzłá do Krolá / á wołáłá náń o dom ſwoy y o rolą ſwoię. A zátym rzekł Gezy / Krolu moy pánie / Táć ieſt niewiáſtá y ten ieſt ſyn iey kthorego ożywił Elizeuſz.
  6. Pytáł potym Krol niewiáſty / á oná mu powiedáłá / A thák z nią Krol poſłáł komorniká iednego / roſkázuiąc áby iey wſzytko wrocono / y wſzythki pożytki z polá / od onego dniá iáko wyſzłá z źiemie áż do tego cżáſu.
  7. Potym przyſzedł Elizeuſz do Dámáſzku / á ná tán cżás Krol Benádád / Krol Syryiſki był niemocen / Tedy mu oznáymiono iż tám przyſzedł mąż Boży.
  8. A thák rzekł Krol do Házáelá / Weźmi z ſobą vpominki á idź przećiwko mężowi Bożemu / y pytháy ſię przezeń Páná / ieſliże wſtánę z tey niemocy.
  9. A przetoż Házáel ſzedł przećiwko niemu wźiąwſzy z ſobą vpominki / y rzecży koſztowne z Dámáſzku / co iedno mogł nábráć ná cżtherdźieśći wielbłądow / y przyſzedſzy tám ſtánął przed nim mowiąc: Syn twoy Benádád Krol Syryiſki poſłáł mię do ćiebie / pytáiąc ſię ieſli wſtánie z tey niemocy.
  10. Ktoremu odpowiedźiáł Elizeuſz / Idź á powiedz mu że żyw zoſtánie / A wſzákoż mi Pán okázáł / że pewnie vmrze.
  11. A zápátrzywſzy ſię náń mąż Boży niemogł ſie dáley wſtrzymáć y płákáł.
  12. Do ktorego rzekł Házáel: Przecżże płácżeſz moy pánie: A on mu odpowiedźiáł / Iż wiem co máſz vcżynić złego ſynom Izráelſkim / Abowiem twierdze ich popáliſz ogniem / á młodźieńce ich pomorduieſz miecżem / dźiáthecżki ich zroſtrącáſz / á brzemienne niewiáſty poroſćináſz.
  13. Thedy rzekł Házáel: I cożem iá zácż ieſt ſłużebnik twoy / będąc iáko pies / żebych miáł ták wielką rzecż vcżynić: Ale mu odpowiedźiáł Elizeuſz / Vkázáł mnie Pán iż thy będźieſz Krolem nád Syryą.
  14. A ták odſzedł od Elizeuſzá y przyſzedł do páná ſwego / ktory rzekł ku niemu: Coż ći powiedźiáł Elizeuſz / A on rzekł / Powiedźiáł mi że pewnie będźieſz żyw.
  15. A gdy było názáiutrz / tedy wźiął ſukno miążſze á zmácżáł ie w wodźie potym mu A przykrył twárz iego / á tákże on vmárł / A po nim Krolowáł Házáel.
      A Abowiem Krol miáł ćięſzką gorącżkę / A tákże Házáel zmácżáł miążſze ſukno ktorym go przykrył chcąc go ochłodźić / á nieobácżnie ſobie pocżąwſzy zádáwił go / A wſzákoż Iozefus piſze iż go powrozem vdáwił.

  16. † Thedy piątego roku zá Iorámá ſyná Achábowego Krolá Izráelſkiego / y zá Iozáfátá Krolá Iudſkiego / zoſtáł Iorám ſyn Iozáfátow Krolem Iudſkiem.
      † 2.Kron.21.v.4.

  17. Y miáł trzydźieſći y ośḿ lát gdy pocżął Krolowáć / á pánowáł ośḿ lát w Ieruzálem.
  18. Ale chodźił drogámi Krolow Izráelſkich ſpráwuiąc ſię iáko dom Achábow ktorego corkę miáł zá żonę / á dopuſzcżáł ſię złoſći przed Pánem.
  19. A wſzákoż Pán niechćiáł wytráćić Iudy dlá Dáwidá ſłużebniká ſwego ¤ iáko tho był powiedźiáł iż mu miáł dáć ſwiátłoſć y ſynom iego po wſzytki cżáſy.
      ¤ 2.Sámu.7.v.13.

  20. Zá iego cżáſow wyłomili ſię Edomcżycy z poſłuſzeńſtwá Iudſkiego poſtánowiwſzy Krolá nád ſobą.
  21. A thák ſię ruſzył Iorám ku Seir ze wſzytkiemi wozy ſwemi / á ruſzywſzy ſię nocą poráźił Edomcżyki / ktorzy go byli obtocżyli y Hetmány nád wozmi / thák iż lud vćiekł do ſwoich námiotow.
  22. Potym záſię Edomcżycy wyłomili ſię z poſłuſzeńſtwá Iudſkiego áż y do tego cżáſu / y B Lobná oderwáło ſię od nich.
      B Lobná ieſt miáſto przy gránicách Edomſkich gdźie mieſzkáli Lewitowie to miáſto oderwáło ſie od Kroleſtwá Iudſkiego / prze báłwochwálſtwo Iorámowe kthorego máſládowáło.

  23. Ale ine ſpráwy Iorámowe y wſzytko co cżynił / nápiſáne ſą w Kronikách Krolow Iudſkich.
  24. Y záſnął Iorám z oycy ſwemi / á pogrzebion ieſt przy nich w mieśćie Dáwidowym ♀ y zoſtáł po nim Krolem ſyn iego Ochozyáſz.
      ♀ 2.Kron.22.v.1.

  25. Potym dwunáſtego roku zá Iorámá ſyná Achábowego Krolá Izráelſkiego Krolowáł Ochozyáſz ſyn Iorámá Krolá Iudſkiego.
  26. A był Ochozyáſz we dwudźieſtu y dwu lećiech gdy pocżął pánowáć / y pánowáł w Ieruzálem rok ieden / á imię mátki iego było Atháliá corká Amry Krolá Izráelſkiego.
  27. Ten chodźił drogámi domu Achábowego / złośćiwie ſię ſpráwuiąc przed Pánem iáko y dom Achábow / ábowiem był źięćiem domu Achábowego.
  28. Potym ćiągnął z Iorámem ſynem Achábowem ná woynę przećiw Házáelowi Krolowi Aſsyriyſkiemu do Rámoth Gáláádſkiego / ále zránili Syryánie Iorámá.
  29. A przetoż ſię on wroćił do Iezráel áby ſię wylecżył z rán kthorych doſtáł od Syryán / w Rámoth wálcżąc z Házáelem Krolem Syriyſkiem / A Ochozyáſz też Krol Iudſki ſzedł náwiedzáć w niemocy Iorámá ſyná Achábowego do Iezráel.

    Kápitułá 9.
    ¶ 2. Pomázán Iehu áby był Krolem nád Izráelem. 7. Roſkázáno mu áby dom Achábow wyniſzcżył. 24. Zábił Iorámá Krolá Izráelſkiego. 27. Y Ochozyáſzá Krolá Iudſkiego. 30. Y kázáł wyrzućić Iezábel oknem. 35. Ktorą pśi źiedli.

  1. Tedy Elizeuſz Prorok záwołáł iednego z ſynow prorockich y rzekł ku niemu / A * Przepáſz ſwoie biodrá á weźmi z ſobą tę báńkę oliwy / á idź do Rámot Gáláádſkiego.
      A To ieſt gotuy ſię ná drogę.

      * 1.Krol.19.v.17.

  2. A gdy tám prźiydźieſz vyzryſz Ieſá ſyná Iozáfátowego ſyná Námſy / A wſzedſzy tám / odwiedźieſz go z poſrodku B bráćiey iego do gmáchu wnętrznego.
      B To ieſt Kſiążąt inych.

  3. A wźiąwſzy báńkę oliwy wyleieſz ią ná głowę iego y rzecżeſz / Ták Pán mowi / Pomázáłem ćię Krolem nád Izráelem / A pothym otworzywſzy drzwi vćiecżeſz nic tám nie mieſzkáiąc.
  4. Tedy on młodźieniec ſługá prorocki ſzedł do Rámot Gáláádzkie°.
  5. A gdy thám przyſzedł / Hetmáni woyſká ſiedźieli / á on ták rzekł / Hetmánie mám z tobą nieco mowić: Y rzekł Iehu do niego / Do kthorego z nás wſzytkich mowiſz: Y odpowiedźiáł / Do ćiebie Hetmánie.
  6. Tedy on wſtáwſzy wſzedł do domu / y wyláł oliwę ná głowę iego / á ktemu rzekł / Ták powiedźiáł Pán Bog Izráelſki / Pomázáłem ćię zá krolá nád Izráelem ludem Páńſkim.
  7. Y wytráćiſz dom Achábá páná twego / ábowiem ſię pomſzcżę krwie ſług ſwoich Prorokow / y krwie wſzytkich ſług Páńſkich nád † Iezábelą.
      † 1.Krol.21.v.23.

  8. Y wyginie wſzythek dom Achábow / ¤ á wykorzenię áż do C námnieyſzego ſzcżenięćiá / thák to co ieſt ná mieyſcách obronnych / iáko y tho co indźiey pozoſtáło w Izráelu.
      C To ſię też rozumieć może o mężcżyznách.

      ¤ 1.Krol.21.v.21.

  9. Y vcżynię domowi Achábowemu / to co y domowi ♀ Ieroboámá ſyná Nábáthowego / y com też vcżynił domowi * Báázy ſyná Achie.
      ♀ 1.Krol.15.v.29. * 1.Krol.16.v.3.

  10. A Iezábelę też pśi źiedzą ná polu Iezráelſkim / á nie będźie nikt coby ią pogrzebł: To rzekſzy wnet otworzył drzwi y vćiekł.
  11. Potym Iehu wyſzedł do ſłużebnikow páná ſwego / y ſpytháł go ieden / A powiedźiáłżeć co dobrego: Pocżże do ćiebie przychodźił ten D ſzálony: A on im odpowiedźiáł / Wſzák wy znáćie tego mężá á wiećie co mowił:
      D Ci byli báłwochwálcy / przetho proroki mieli ſobie zá ſzálone / iáko też ſwiát Bożą mądroſć má ſobie zá głupſtwo.

  12. Tedy oni rzekli: Niepráwdáć to / Ale ty nám powiedz / A on im powiedźiáł: Ták á ták ze mną mowił / powiedáiąc iż Pán ták do mnie roſkázáł / Pomázáłem ćię Krolem nád Izráelem.
  13. A tákże wnet káżdy źiąwſzy ſzátę ſwą ſkłádáli ie podeń ná wſchodźie / á zátrąbili w trąbę y mowili / Kroluie Iehu.
  14. Tedy ſię przyſiągł Iehu ſyn Iozáfáthow ſyná Námſy przećiw Iorámowi: A ná ten cżás Iorám trzymáł ſtráż w Rámoth Gáláádſkiem ze wſzytkim ludem Izráelſkim dlá Házáelá Krolá Syryiſkiego.
  15. I wroćił ſię był Krol Iorám do Iezráel áby ſię wygoił z rán ktorych był doſtáł od Syryán wálcżąc z Házáelem Krolem ich: Tedy rzekł Iehu / Ieſliż ſię wám ták podobá / niecháyże z miáſtá żáden niewychodźi ktoryby to miáł oznáymić w Iezráel.
  16. A Iehu wſiádſzy ná woz iecháł do Iezráel gdźie Iorám leżáł / y gdźie ná ten cżás był Ochozyáſz Krol Iudſki náwiedzáiąc go.
  17. Y był ſtroż ktory ſtáł ná wieży w Iezráel / ten vyźrzáwſzy áno ſię tocży huf Iehu / rzekł: Widzę huf idący / á zátym rzekł Iorám / Roſkáż iezdnemu á pośli go przećiwko nim áby ſię dowiedźiáł co tám dobrego.
  18. A ták iezdny bieżáł przećiwko nim y mowił / Krol pytá / Coż thám dobrego: A Iehu odpowiedźiáł / A tobie co do tego: Iedź oto zá mną. Potym ſtroż powiedźiáł / Doiecháł ći poſeł do nich / Ale ſię nie wroćił.
  19. Zátym wypráwił drugiego / Ktory przyiecháwſzy do nich rzekł / Pytá ſię Krol / co ſię tám dobrego dźieie / A odpowiedźiáł mu Iehu: A tobie co do tego / iedź oto zá mną.
  20. Thedy powiedźiáł ſtroż iż poſeł doiecháł do nich / Ale ſię niewroćił / A wſzákoż iedźie iákoby Iehu ſyn Námſy / Bo idźie z wielkim gniewem.
  21. A ták Iorám rzekł: Káż záprzągáć / Y záprzężono woz iego / Y wyiecháł Iorám Krol Izráelſki / y Ochozyáſz Krol Iudſki / káżdy ná ſwym woźie / A wyiecháwſzy przećiw Iehu náleźli go ná polu Nábotá Iezráelity.
  22. Tám gdy Iorám vyźrzáł Iehu / rzekł ku niemu: Z cżymże dobrym Iehu: A on mu odpowiedźiáł / A z cżym dobrym / A ieſzcże máią trwáć cudzołoſtwá mátki twey Iezábele y ták wielkie iey cżáry.
  23. A náthychmiáſt Iorám obroćiwſzy ſię pocżął vćiekáć mowiąc do Ochozyáſzá / Iużći zdrádá Ochozyáſzu.
  24. Tedy Iehu wźiąwſzy łuk w ręce przeſtrzelił Iorámá miedzy rámioná áż wypádłá ſtrzáłá przez ſerce iego / y pádł ná woźie ſwoim.
  25. Potym rzekł do Bádácerá hetmáná ſwego / Weźmi go á zrzuć ná pole Nábotá Iezráelity / Abowiem pámiętám gdyſmy iá y thy iecháli ſpołu zá Achábem oycem iego / Thedy Pán E tho proroctwo vcżynił był o nim.
      E W Zydowſkiem ſthoi Brzemię / to ieſt Proroctwo ná vpádek iego.

  26. † Pomſzcżę ſię krwie Nábotowey y krwie ſynow iego ktorąm wcżorá widźiáł ná thymże polu / ták mowi Pán: A przethoż go teráz weźmi á zrzuć ná to pole według ſłowá Páńſkiego.
      † 1.Krol.21.v.19.

  27. Co vyźrzáwſzy Ochozyáſz Krol Iudſki / vćiekáł przez ogrody / Zá ktorym goniąc kázáł Iehu: Zábiyćie też y tego ná woźie iego / A to ſię ſtáło ná págorku Gur ktory ieſt ku Iebláám / A vćiekł do Mágedy támże vmárł.
  28. Pothym y onego włożywſzy ná woz wieźli ſłudzy iego do Ieruzálem / á pogrzebli go w grobie oycow iego w mieſćie Dáwidowym.
  29. A ták roku iedennáſtego zá Iorámá Syná Achábowego Krolowáł Ochozyáſz nád Iudą.
  30. Zátym Iehu przyſzedł do Iezráel / Co gdy vſłyſzáłá Iezábel / vrumieniłá F oblicże ſwoie / y ochędożyłá głowę ſwą á pátrzáłá oknem.
      F To cżyniłá chcąc ſię ábo ſpodobáć Iehu / ábo theż chcąc okázáć doſthoieńſtwo ſwe Krolewſkie / ábowiem byłá pyſzná y hárdá / A przethoż to tu Piſmo powiedá ku iey więcżſzey zelżywoſći.

  31. A gdy Iehu wieżdżáł w bránę / rzekłá: Izáli ſię wiodło dobrze Zámbremu ¤ ktory zábił páná ſwego.
      ¤ 1.Krol.16.v.10.

  32. A on podniowſzy twárz ku oknu rzekł / A ieſt tám ktory moy: Thedy wyzreli dwá ábo trzey komornicy.
  33. Do ktorych on rzekł / Zrzuććie ią. A ták ią zrzućili / A wyláłá ſię kreẃ iey ná śćiánę y ná konie / A on ią podeptáł.
  34. A gdy tám wſzedł iádł y pił / y mowił / Náwiedzćie onę przeklętą á pogrzebćie ią boć ieſt corká Krolewſká.
  35. Tedy ſzedſzy áby ią pogrzebli / nie náleźli iedno cżáſzkę z głowy / nogi á dłoni z rąk iey.
  36. A wroćiwſzy ſię oznáymili mu to / Ktory do nich rzekł / Wypełniło ſię ſłowo Páńſkie kthore powiedźiáł przez ſługę ſwego Eliáſzá Teſbitę / ták mowiąc / ♀ Ná polu Iezráel źiedzą pśi ćiáło Iezábele.
      ♀ 1.Krol.21.v.23.

  37. A ták śćierw Iezábele leżáł ná polu Iezráel iáko gnoy / ták iż żáden nie rzekł áby to byłá Iezábel.

    Kápitułá 10.
    ¶ 1. Iehu roſkázáł pomordowáć ſiedḿdźieſiąt ſynow Achábowych. 11.17. Ze wſzytkim domem iego. 13. I cżterdźieſći y dwá bráty Ochozyáſzowe. 18. Zmyſlá iáko miáł cżynić ofiárę Báálowi / y dlá tego kázáł zebráć wſzytki proroki iego. 24. Ktore wſzytki kázáł pobić. 26. Poobáláł báłwány Báálowe y Koſćioły poborzył. 30. Pán mu to nágrádzá / Vpádł potym w báłwochwálſtwo. 34. Vmárł / á ná mieyſce iego náſtáł Ioácháſz.

  1. A miáł Acháb ſiedḿdźieſiąth ſynow w Sámáriey / Tedy Iehu nápiſáł liſt y poſłáł gi do Sámáryey do Kſiążąt i do ſtárſzych Iezráelſkich / y do tych ktorzy wychowywáli ſyny Achábowe / ták im roſkázuiąc.
  2. Iáko ſkoro do wás przyidźie ten liſt / gdyż przy wás ſą ſynowie páná wáſzego / máćie theż wozy y konie / ktemu miáſto obronne y zbroię.
  3. Obácżćież godnieyſzego ktoryby ſię wám lepiey podobáł z ſynow páná wáſzego / á poſádźćie go ná ſtolicy oycá iego / y wálcżćie o dom páná wáſzego.
  4. Ale ſie oni bárzo vlękli y mowili / Otho ſię dwá Krolowie przed nim oſtáć nie mogli / á iákoż ſię my oſtáć mámy.
  5. A ták ten ktory był ſpráwcą domu / y ten ktory był ſpráwcą miáſtá z onymi ſtárſzemi / y z tymi kthorzy wychowáli ſyny Krolewſkie / wypráwili do Iehu z tym poſelſtwem / Ieſteſmy ſłużebnicy twoi / á wſzytko co ty nám roſkáżeſz vcżyniemy: Nie obierzemy Krolá żádnego / ále ty cżyń co ſię tobie nálepiey podobá.
  6. Przetoż do nich nápiſáł drugi liſt roſkázuiąc / Ieſliżeſćie ſą moi á chcećie być poſłuſzni ſłowu memu / Poſćináyćież A ſyny páná wáſzego / á iutro o thym cżáſie prźiydźićie do mnie do Iezráel: Y było ſiedḿdźieſiąt ſynow Krolewſkich / ktore wychowywáli oni ſtárſzy miáſtá.
      A Synowie Achábowi náſládowáli zwycżáiow rodźicow ſwych: A przetoż Pán ktory ieſt ſpráwiedliwym ſędźią / mśći ſię złoſći ich do trzećiego y do cżwártego pokoleniá.

  7. A ták gdy przyſzedł liſt do nich / wźiąwſzy ſyny Krolewſkie poſćináli one ſiedḿdźieſiąt mężow / á ſkłádſzy głowy ich do koſzow / poſłáli ie ku niemu do Iezráel.
  8. Y przyſzedł poſeł ktory mu oznáymił iż przynieſiono głowy ſynow krolewſkich / A on ie roſkázáł ſkłáść ná dwie kupie w bránie B áż do poránku.
      B Abowiem miáł odpráwowáć ſądy wielkie.

  9. A gdy ráno wyſzedł / tedy ſtánął á rzekł do wſzytkiego ludu / C Spráwiedliwiemi wy ieſteſćie / othom ſię iá ſprzyſiągł przećiwko pánu memu á zábiłem go / Ale oto ty wſzytki kto pobił:
      C Iákoby rzekł / I mniemáćie wy żeśćie ſą ſpráwiedliwi / á iá nie ſpráwiedliwy iżem ſie zprzyſiągł przećiw pánu memu / Ale iákoſćie nie wy pomordowáli oto ty ſyny Krolewſkie ále Pán: Thákżeć też nie iáćiem zábił páná moiego ále ſám Pán / bo com kolwiek iá cżynił / wſzytko ſie to ſtáło z roſkázániá iego.

  10. Wiedzćież theráz iż nic nie chybi z tego co Pán mowi przećiw domowi Achábowemu / gdyż to wſzytko vcżynił Pán co powiedźiáł przez Eliáſzá ſługę ſwego.
  11. A pobił Iehu wſzytki ktorzy pozoſtáli z domu Achábowego w Iezráel / ták wſzytki iego pány iáko theż przyiáćiele y kápłány iego / ták iż żádnego nie zoſtáwił po nim.
  12. Potym odiecháł do Sámáryey / á w drodze gdy był v domu gdźie páſtyrze ſtrzygáli owce.
  13. Nálázł Iehu D bráćią Ochozyáſzá Krolá Iudſkiego / y rzekł / Coſćie wy zácż: A oni odpowiedźieli / Ieſteſmy bráćiá Ochozyáſzowi / y przyſzlichmy tu ábychmy E witáli ſyny Krolewſkie y Krolowey.
      D Cić byli ſynowie brátow Ochozyáſzowych.
      E Abo ábyſmy im pomogli.

  14. A on rzekł / Poimáyćie ie żywo / A oni to vcżynili y pośćináli ie v ſtoku kthory był przy onym domie gdźie ſtrzygáno owce / A było onych mężow cżterdźieſći y dwá / z ktorych żádnego żywo nie zoſtáwił.
  15. Z támtąd odiecháwſzy podkáł ſię z Ionádábem ſynem Rechábowem / á przywitáwſzy go rzekł mu / á miłuieſzże ty mnie thák vprzeymie iáko iá ćiebie: Y odpowiedźiáł mu Ionádáb / Thákći ieſt: A on mu rzekł / Ieſli ták ieſt dáyże mi ná to rękę ſwą. Tedy mu on dáł rękę / A on go wźiął do ſiebie ná woz.
  16. Potym rzekł / Iedź ze mną / á obácżyſz chuć moię ku Pánu: A thákże go wſádzono ná woz do niego.
  17. Y przyiecháł do Sámáryey á pobił wſzytki ktorzy byli pozoſtáli z domu Achábowego w Sámáryey / áż ie wytráćił według ſłowá Páńſkiego / ktore powiedźiáł przez Eliáſzá.
  18. Zátym Iehu zebráł wſzytek lud / do ktorego rzekł: † Acháb throchę chwálił Báálá / Ale Iehu będźie go bárźiey chwálił.
      † 1.Krol.16.v.32.

  19. A przetoż teráz zbierzćie do mnie wſzytki proroki Báálowe / wſzytki ſługi y kápłány iego áż do iednego / Abowiem będę ſpráwowáł zácną ofiárę Báálowi / A kthoryby iedno niebył / pewnie vmrze. A tho Iehu cżynił chytrze chcąc wytráćić chwálce Báálowe.
  20. Pothym rzekł Iehu: Obwołáyćież ſwięto zgromádzeniu Báálowemu / Y obwołáno.
  21. Z támtąd Iehu poſłáł po wſzytkiey źiemi Izráelſkiey / y zeſzli ſię wſzyſcy chwálcy Báálowi: Ták iż y iednego niebyło coby nieprzyſzedł. Y weſzli do Koſćiołá Báálowe° / á był ich dom pełen od końcá áż do końcá.
  22. Rzekł potym podſkárbiemu ktory chowáł vbiory ich / Wynieś ſzáty wſzythkim chwálcom Báálowem / A on im ie wynioſł.
  23. Zátym wſzedł Iehu y Ionádáb ſyn Rechábow do domu Báálowe° y mowił do ſług Báálowych / Dowiedzćie ſię á obácżćie ieſliże niemáſz kogo miedzy wámi z ſług Páńſkich chybá ſámi chwálcy Báálowi.
  24. A tákże oni weſzli ku ſpráwowániu ofiár pálonych / A Iehu iuż był záſádźił osḿdźieſiąt mężow ná dworze / Kthorym ták roſkázáł / Ieſliby ktory mąż z ludu tego kthory iá podám w ręce wáſze vćiekł / tedy gárdło iego będźie zá gárdło onego.
  25. A gdy ſię dokońcżyły ofiáry pálone / rzekł Iehu ſłużebnym y rotmiſtrzom: Idźćie á pomorduyćie ie / áby y ieden z nich nieuſzedł / A tákże pomordowáli ie miecżem / á trupy ich precż wyrzućili. Potym oni ſłużebni y rothmiſtrze ſzli áż do miáſtá domu Báálowego.
  26. A wywłocżąc ſłupy z domu Báálowego / popálili ie.
  27. Obálili też y ſłup Báálow y Koſćioł iego / A vcżynili z niego wychody áż do tego cżáſu.
  28. A ták Iehu wygłádźił Báálá z Izráelá.
  29. A wſzákoż ſię Iehu nie odchylił od grzechow Ieroboámá ſyná Nábátowego / w ktore przywiodł lud Izráelſki / zoſtáwiwſzy ony ćielce złote ktore były w Bethel y w Dán.
  30. A ták Pán rzekł do Iehu: Gdyżeś pilnoſć vcżynił około tego / co ſię mnie podobáło / á vcżyniłeś wſzytko com iá vmyſlił vcżynić domowi Achábowemu / Synowie twoi ſiedźieć będą ná ſtolicy Izráelſkiey / áż do cżwártego pokoleniá.
  31. Ale Iehu niezáchowáł ſię áni chodźił wedle zákonu Páná Bogá Izráelſkiego ze wſzytkiego ſercá ſwego / áni ſię odchylił od grzechow Ieroboámowych ku ktorym on był przypráwił Izráelcżyki.
  32. Ná then cżás Pán pocżął rozrywáć Izráelá / á poráżáł ie Házáel we wſzytkich gránicách Izráelſkich.
  33. Od Iordánu áż ná wſchod ſłońcá wſzythkę źiemię Gáláád / Gád / Ruben / Mánáſse / od Aroer kthore ieſt v potoká Arnon / áż do Gáláád y Báſán.
  34. Ale oſtátek ſpráw Iehu / á wſzytko co cżynił / y wſzytká iego moc / to ieſt ſpiſáno w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  35. A ták Iehu záſnął z oycy ſwoimi y pogrzebion ieſt w Sámáryey / A po nim Krolowáł Ioácház ſyn ie°.
  36. A cżás ten iáko długo Krolowáł Iehu nád Izráelem w Sámáryey / był dwádźieſćiá y ośḿ lát.

    Kápitułá 11.
    ¶ 1. Atháliá wymordowáłá wſzytko potomſtwo Krolewſkie. 2. Iednoż Ioáſá przekryto. 4. Ktory potym od Ioiády Kápłáná náwyżſzego obrán ieſt Krolem. 15. Ioiádá roſkázáł zábić Athálią bábę krolewſką. 17. Przymierze ſtánowi miedzy Krolem y Bogiem y miedzy ludē. 18. Słupy Báálowe potłucżono y Kápłány ie° pomordowáno.

  1. * Tedy Atháliá mátká Ochozyáſzowá / widząc iż vmárł ſyn iey / oborzywſzy ſię wytráćiłá wſzytko potomſtwo Krolewſkie.
      * 2.Kron.22.v.10.

  2. A Ale Ioſábá corká Krolá Iorám ſioſtrá Ochozyáſzowá / przekryłá Ioáſá ſyná iego vkrádſzy go ſpoſrzodku ſynow Krolewſkich ktore mordowáno / y z mámką iego z łożnice y ſkryłá go przed Athálią iż nie ieſth zábit.
      A Abowiem iż był Pán obiecáł záchowáć pothomſtwo Dáwidowe: A przetoż thę niewiáſtę przywiodł do tego iż záchowáłá to dźiećiątko Ioáſá.

  3. Y był przy niey w domu Páńſkim kryiąc ſię przez ſzeſć láth / á Atháliá Krolowáłá w oney źiemi.
  4. † Potym roku ſiodmego B Ioiádá obeſłáł Rotmiſtrze / Hetmány y ſłużebne áby ſię zeſzli do domu Páńſkiego / z ktorymi vcżynił przymierze á roſkázáł im przyſięgáć w domu Páńſkim vkázáwſzy im ſyná Krolewſkiego.
      B Ten był náwyżſzem Kápłánem á mężem Ioſáby.

      † 2.Kron.23.v.1.

  5. Potym im roſkázáł áby ták vcżynili / Rozdźieliwſzy ſię ná trzy cżęſći / iedná cżęſć z wás ktorzy przyidźiećie ná Sábáth / niech ſthrzeże domu Krolewſkiego.
  6. A drugá cżęſć z wás zoſtánie w bránie Sur. Trzećiá cżęſć záſię będźie w bránie zá ſłużebnymi á będźie ſtrzedz domu Meſsá.
  7. Przytym dwie cżęſći wáſzych wyſzedſzy wſzyſcy od Sábátu / będźiećie ſtrzedz domu Páńſkiego około Krolá.
  8. Y ſtániećie wſzędy około Krolá trzymáiąc káżdy broń w ręku ſwych: A ktokolwiek przyidźie do wáſzego rzędu / niech będźie zábit / á wy bądźćie przy Krolu gdźie ſię iedno ruſzy.
  9. A tákże Rotmiſtrze vcżynili doſyć roſkázániu Ioiády kápłáná y wźiął káżdy z ſobą ſłużebniki ſwoie / ony ktorzy ſzli ná Sábát y ktorzy wychodźili od Sábátu: A thákże przyſzli do Ioiády kápłáná.
  10. Thedy Kápłán rozdáł Rotmiſtrzom oſzcżepy y tárcże ktore był Dáwid Krol zoſtháwił w domu Páńſkim.
  11. Y ſtánęli ſłużebni trzymáiąc broni w ręku ſwych / ták po práwey iáko y po lewey ſtronie domu / ták przy Ołtárzu iáko y przy Domu wſzędy około Krolá.
  12. Potym wywiodł ſyná Krolewſkiego włożywſzy náń koronę y vbior Krolewſki / y vcżynili go Krolem / á pomázáwſzy go kláſkáli rękámi mowiąc / Niecháy Krol żywie.
  13. A gdy Atháliá vſłyſzáłá tęten ludu bierzącego / tedy ſzłá ku nim do domu Páńſkiego.
  14. Y vyzráłá á ono Krol ſtáł podle ſłupá według zwycżáiu / á kſiążęthá z thrąbámi około niego / y wſzytek lud oney źiemie był weſoł / á trąbili w trąby: A thák Atáliá rozdárłá odźienie ſwoie wołáiąc / Sprzyſiężenie / Sprzyſiężenie.
  15. A przetoż Ioiádá Kápłán roſkázáł Rotmiſtrzom y Hetmánom áby ią wywiedli precż z koſćiołá / á ktoby wyſzedł zá nią áby był zábit / ábowiem mowił Kápłán / Niecháy nie vmierá w domu Páńſkim.
  16. A tákże ią poimáwſzy wiedli drogą kędy wodzono konie do páłácu Krolewſkiego / y támże ią zábili.
  17. Támże Ioiádá C vcżynił przymierze miedzy Pánem y miedzy krolem y ludem / áby byli ludem Páńſkim / potym też miedzy Krolem y ludem.
      C Abowiem byłá zácná obietnicá / iż mieli być przezeń wymordowáni wſzyſcy ſłudzy Báálowi / á iż przezeń znowu miáłá być chwáłá Páńſká nápráwioná.

  18. Y ſzedł wſzythek lud oney źiemie do domu Báálowe° / á rozborzyli gi z ołtárzmi ie° / y obrázy iego połámáli do gruntu: Nád tho Máttháná Báálowego Kápłáná zábili przed ołtárzmi: A tákże Kápłán oſádźił ſtráżą koſćioł Páńſki.
  19. Pothym zebráwſzy Rotmiſtrze hetmány y ſłużebne / y wſzythek lud oney źiemie prowádźili Krolá z domu Páńſkiego / y przyſzli drogą áż ku bránie ſłużebnych do domu Krolewſkiego / támże go poſádźili ná ſtolicy Krolow.
  20. Y weſelił ſię wſzytek lud oney źiemie / á vſpokoiło ſię miáſto gdy Atálią zábito podle domu Krolewſkie°.
  21. A było Ioáſowi ná ten cżás ſiedḿ lát gdy pocżął Krolowáć.

    Kápitułá 12.
    ¶ 1. Ioás odeymuie śrebro Kápłánom ktorzy omieſzkáwáli opráwy Koſćielne. 8. Ktore pieniądze nákłádá ná opráwę Koſćiołá. 17. Przedárowáł Krolá Syryiſkiego by niećiągnął przećiw Ieruzálem. 20. Zábit ieſt od ſług ſwych.

  1. * Roku ſiodmego zá pánowániá Iehu / obrán ieſt Krolem Ioás / á krolowáł cżterdźieſći láth w Ieruzálem / y było imię máthki iego Sebiá z Berſábee.
      * 2.Kro.24.v.1.

  2. A cżynił Ioás to co ſię podobáło Pánu po wſzytek cżás poki go vcżył Ioiádá Kápłán.
  3. Wſzákże káplice A po gorách niebyły popſowáne / Bo ieſzcże lud ofiáry cżynił y kádźił w onych káplicách.
      A Acżkolwiek w zákonie Páńſkim zákázáno był káplic po gorách budowáć. W.5.Mo.12.v.8. A wſzákoż ieſzcże pozwolono to było onemu ludowi dlá zátwárdzeniá ich.

  4. Rzekł tedy Ioás do Kápłánow: Káżdy Kápłán niecháy odbierá wſzytki B pieniądze poſwięcone ktore przychodzą do domu Páńſkiego / to ieſth / pieniądze ludu oblicżonego / ktore káżdy dáwá wedle ſzácunku perſony ſwoiey / y wſzytki pieniądze kthore dobrowolnie znośi káżdy do Koſćiołá Páńſkiego.
      B A tá dáń byłá poſtánowioná w zákonie Moiżeſzowē w.4.Mo.3.v.40.

  5. A niecháy odebráwſzy káżdy z Kápłánow od znáiomego ſwe° nápráwią / tho co ſię w Koſćiele Páńſkim obáliło / A gdźieby náleźli iákie mieyſce oblećiáłe.
  6. Roku dwudźieſtego y trzećiego zá pánowániá Ioáſá Krolá / ieſzcże byli Kápłáni nic niepocżęli około nápráwy Koſćiołá.
  7. A ták Krol Ioás wezwáł Ioiády Kápłáná y inych Kápłánow / y mowił do nich: Przecż C nieopráwuiećie opádłych mieyſc Koſćielnych: A przethoż teráz niebierzćie pieniędzj od znáiomych wáſzych ktorych byſćie nieobroćili ná opráwę Koſćiołá.
      C Iuż ode ſtá y piąćidźieſiąth y piąći lát zbudowán był Koſćioł / á wſzákoż od onego cżáſu bárzo ſię był poryſowáł y oblećiáł / dlá niedbálſtwá pierwſzych Krolow / y prze ich przewrotnoſć / gdy ſię byli vdáli zá Báłwochwálſtwem.

  8. Y przyzwolili ná to Kápłáni żeby niebráli pieniędzy od ludu / áni mieli prácey około nápráwy Koſćiołá.
  9. Ale Ioiádá Kápłán wźiąwſzy ſkrzynię vcżynił dźiurę w wieku iey á poſtáwił ią po práwey ſtronie ołtárzá kędy lud chodźił do Koſćiołá Páńſkiego / A Kápłáni ktorzy ſtrzegli v drzwi kłádli tám ony wſzythki pieniądze ktore przynieſiono do Koſćiołá Páńſkiego.
  10. A gdy widźieli niemáło pieniędzy w ſkrzyni / tedy przychodźił piſárz Krolewſki z Kápłánem náwyſzym / ktorzy odlicżáli y kłádli w worki pieniądze co ie znáydowáli w Koſćiele Páńſkim.
  11. A ták iuż oblicżone pieniądze dáwáli w ręce przyſtáwom / ktorzy byli nád robothnemi w domu Páńſkim / A ći imi ſzáfowáli ná ćieſle y ná ine rzemieśniki ktorzy opráwowáli koſćioł Páńſki.
  12. Ná murárze / ná thy co kámienie ćioſáli / ná kupowánie drzewá / ná ćioſáne kámienie / áby opráwowáli opádłe mieyſcá Koſćiołá Páńſkiego y ná wſzythek nákłád ku popráwie domu onego.
  13. A wſzákoż z onych pieniędzy ktore nieſiono do Koſćiołá Páńſkiego / nie ſpráwowáno áni Kubkow / áni inſtrumentow do Muzyki / áni miednic / áni trąb / áni żádnego nácżyniá złotego ni śrebrnego.
  14. Abowiem ie iedno tylko robotnikom dáwáli / áby zá nie opráwowáli koſćioł Páńſki.
  15. Y nie prźiymowáli licżby od onych ludźi ktorym w ręce dáwáli pieniądze ku ſzáfunku ná roboty / bo tho przypuſzcżáli ná ich wiárę.
  16. Ale pieniądze zá wyſtępek y pieniądze zá grzechy / nie były wnoſzone do koſćiołá Páńſkie° / bo były kápłáńſkie.
  17. Tedy Házáel Krol Syriyſki ćiągnął á dobywáł Geth / y wźiął ie / pothym ſię ruſzył oſobą ſwą / á ćiągnął ku Ieruzálem.
  18. A ták wźiął Ioás krol Iudſki wſzytki rzecży poświęcone ktore byli oddáli / Iozáfáth / Iorám / Ochozyáſz / Oycowie iego Krolowie Iudſcy / y to co był ſám dáł / á wſzytko złotho kthore nálázł w ſkárbiech Koſćiołá Páńſkiego y w domu Krolewſkim / poſłáł Házáelowi Krolowi Syriyſkiemu ktory odćiągnął od Ieruzálem.
  19. Ale inſze ſpráwy Ioáſowe y tho wſzytko co cżynił / nápiſáno ieſt w Kronikách Krolow Iudſkich.
  20. Potym ſłudzy iego powſtáwſzy przećiw niemu ſprzyſięgli ſię / y zábili Ioáſá w Bethmello idąc do Sellá.
  21. A zábili go D ſłużebnicy iego Iozáchár ſyn Semááty y Iozábád ſyn Somery / y tákże vmárł: A pogrzebli go w mieſćie Dáwidowym z oycy iego / po ktorym Krolowáł Amázyáſz ſyn iego.

    Kápitułá 13.
    ¶ 1. Ioácház Krol Izráelſki dopuſzcżá ſię złoſći przed Pánem. 3. Podán ieſt w ręce Syryiánom. 5. Potym gdy ſię modlił Pánu wybáwion ieſt od nich. 9. Ioás náſtáł po nim. 14. Náwiedzá chorego Elizeuſzá. 20. Smierć Elizeuſzowá. 21. Wſkrzeſzon ieſt ieden mártwy ktory ſię dotknął koſći iego. 24. Smierć Házáelowá.

  1. Roku dwudźieſtego thrzećiego zá pánowániá Ioáſá ſyná Ochozyáſzá Krolá Iudſkiego / Krolowáł Ioácház ſyn Iehu w Sámáryey nád Izráelem przez ſiedḿnáſćie lát.
  2. Y dopuſzcżáł ſię złoſći przed Pánem náſláduiąc grzechow Ieroboámá ſyná Nábátowego / kthory lud Izráelſki przywiodł ku grzechu / y nieodchylił ſię od nich.
  3. A ták Pán w popędliwoſći ſwoiey rozgniewáł ſię przećiw Izráelowi / y podáł ie w ręce Házáelá Krolá Syryiſkiego / y w ręce Benádádá ſyná iego po wſzytek cżás.
  4. Ale Ioácház modlił ſię Pánu / y wyſłucháł go Pán / Abowiem widźiáł vtrápienie Izráelſkie / ktorym ie trápił Krol Syryiſki.
  5. Tedy dáł Pán Izráelitom wybáwićielá / á wyſzli z mocy Syryánom / y mieſzkáli ſynowie Izráelſcy w przybytkoch ſwych iáko przed tym.
  6. A wſzákoż nieponiecháli grzechow domu Ieroboámowego / ktory lud Izráelſki przypráwił ku grzechowi / y náſládowáli ich / á ktemu też zoſtáł y gáy w Sámáryey.
  7. Abowiem Ioácházowi niezoſtáło z ludu więcey iedno pięć dźieſiąt iezdnych / y dźieſięć wozow y dźieſięć tyſięcy pieſzych / Gdyż Krol Syryiſki ták ie był wytráćił / á práwie w proch pomłoćił.
  8. Ale inſze ſpráwy Ioácházowe y wſzytko co cżynił y moc iego / to wſzytko ieſth nápiſáno w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  9. A ták Ioácház záſnął z oycy ſwymi y pogrzebion ieſt w Sámáryey / A Krolowáł po nim Ioás ſyn iego.
  10. Potym roku trzydźieſtego y ſiodmego zá pánowániá Ioáſá Krolá Iudſkiego / pocżął Krolowáć Ioás ſyn Ioácházow nád Izráelem w Sámáryey / przez ſzeſnáſćie lát.
  11. Y cżynił złoſć przed ocżymá Páńſkimi / nieuchyláiąc ſię od żádnych grzechow Ieroboámá ſyná Nábáthowego / w ktore wpráwił Izráelcżyki / ále ich náſládowáł.
  12. Ine wſzythkie ſpráwy Ioáſowe ktore cżynił / y moc iego iáko wálcżył z Amázyáſzem Krolem Iudſkim / Ty ſą nápiſáne w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  13. Záſnął pothym Ioás z oycy ſwymi / A po nim oſiádł ſtolicę iego Ieroboám / Y pogrzebion ieſt Ioás w Sámáryey z Krolmi Izráelſkimi.
  14. Ná ten cżás Elizeuſz wpádł w niemoc w kthorey y vmárł / á ſzedł do niego Ioás Krol Izráelſki y płácżąc nád nim mowił / Oycże moy / oycże moy / woźie Izráelſki y iezdni iego.
  15. Tedy mu rzekł Elizeuſz / áby wźiął łuk y ſtrzáły / A tákże wźiął łuk y z ſtrzáłámi.
  16. Potym rzekł ku niemu / Weźmi w ręce twe łuk / Y wźiął: Tedy Elizeuſz przyłożył ręce ſwe do rąk Krolewſkich.
  17. Y rzekł mu áby otworzył okno ku wſchodu ſłońcá / A gdy othworzył rzekł ku niemu Elizeuſz / Strzelże / Y ſtrzelił. Pothym rzekł / Strzáłá wybáwieniá od Páná / á ſthrzáłá wybáwieniá przećiw Syryánom / Abowiem poráźiſz ie w Afek áż ná głowę.
  18. Y rzekł po wtore áby wźiął ſtrzáły / A gdy ie on wźiął / tedy rzekł ku Krolowi: Vderz w źiemię / Y vderzył Krol trzy kroć á potym przeſtáł.
  19. Tedy ſię rozgniewáł náń mąż Boży y rzekł / Miáłeś vderzyć pięć ábo ſzeſć kroć / bo byś był poráźił Syryicżyki áż ná głowę / á teráz ie iedno trzykroć poráźiſz.
  20. Potym vmárł Elizeuſz y pogrzebion ieſt / A drugiego roku wpádli żołnirze Moábſcy do źiemie.
  21. A w ten cżás niektorzy ſpráwowáli pogrzeb cżłowiekowi iednemu / A vyźrzáwſzy woyſko ono / wrzućili go do grobu Elizeuſzowego * Ktory gdy był wrzucon / á dotknął ſię koſći Elizeuſzowych / ożył y wſtáł ná nogi ſwoie.
      * Ekkle.48.v.14.

  22. Ale Házáel Krol Syryiſki trápił lud Izráelſki / po wſzythek cżás Ioácházow.
  23. Y zmiłowáł ſię Pán nád nimi / A zmiłowáwſzy ſię obroćił ſię ku nim / dlá przymierzá ſwego ktore vcżynił z Abráhámem / Izáákiē y Iákobem / á nie wytráćił ich / áni ich wyrzućił od oblicżá ſwego áż do tego cżáſu.
  24. Vmárł thedy Házáel Krol Syryiſki / A po nim Krolowáł Benádád ſyn iego.
  25. A ták potym Ioás ſyn Ioácházow pobráł miáſtá pod Benádádem ſynem Házáelowym / ktore był wydárł z rąk Ioácházowi Oycu iego przez wálkę / A poráźił go trzykroć Ioás / y przywroćił miáſtá Izráelowi.

    Kápitułá 14.
    ¶ 1. Amázyáſz Krol Iudſki. 5. Pothráćił morderze oycá ſwego. 7. Zwálcżył Edomcżyki. 9. Ioás Krol Izráelſki z nim wálcży. 12. Poráźił go. 13. Odwiodſzy go do Ieruzálem złupił ie. 15. Smierć Ioáſowá / Po ktorym náſtáł Ieroboám. 23. Iáko długo Krolowáł Ieroboám. 29. Y Smierć iego.

  1. Wthorego roku zá Ioáſá ſyná Ioácházá Krolá Izráelſkiego / pocżął Krolowáć Amázyáſz ſyn Ioáſá Krolá Iudſkiego.
  2. * A miáł dwádźieſćiá y pięć lát kiedy krolowáć pocżął / á w Ieruzálem pánowáł dwádźieśćiá y dźiewięć lát / á imię mátki iego było Ioádáná z Ieruzálem.
      * 2.Kron.25.v.1.

  3. Ten ſię dobrze ſpráwowáł przed Pánem / iedno przedſię nie ták iáko Dáwid oćiec iego / ále według tego wſzytkiego co cżynił Ioás oćiec ie°.
  4. Abowiem nie popſowáł káplic po gorách / ále ieſzcże lud ofiáry cżynił y kádźił po gorách.
  5. A gdy iuż ſobie mocnie poſtánowił Kroleſtwo ſwoie / tedy potráćił ſługi ſwe kthorzy zámordowáli Krolá oycá iego.
  6. Wſzákoż ſynow onych morderzow nie dáł zábiiáć / według onego piſmá ktore ieſt w kſięgách zákonu Moiżeſzowego / gdźie thák Pán roſkázuje / † Nie będą vmieráć oycowie zá ſyny / áni ſynowie zá oyce / ále káżdy vmrze zá grzech ſwoy.
      † W.5.Mo.24.v.16.

  7. Ten też poráźił A Edomcżykow w dolinie ſolney dźieſięć thyſięcy / y wźiął Selę mocą / odmieniwſzy mu imię Iokteel áż do tego cżáſu.
      A Abowiē Edomcżycy ktore był Dáwid pod ſię podbił odtárgnęli ſię byli zá cżáſu Iorámá ſyná Iozáfáthowego od Kroleſtwá Iudſkiego.

  8. Potym Amázyáſz wypráwił poſły do Ioáſá ſyná Ioácházá ſyná Iehu Krolá Izráelſkiego z tym poſelſtwem / B Wynidź ze mną náznácżywſzy pewny cżás ku bitwie.
      B Abowiem Amázyáſz ná rádę prorocką żołnirze ktore chowáł zá pieniądze z poddánych Krolá Izráelſkiego / odpráwił / A thák oni rozgniewáwſzy ſię wyłupili kilká miáſth Iudſkich / zá dozwoleniem Krolá Izráelſkie°: A przetoż Amázyáſz krol Iudſki wyzwáł go ná woynę.

  9. Tedy Ioás Krol Izráelſki poſłáł do Amázyáſzá Krolá Iudſkiego z tákową odpowiedźią / C Oſet ktory ieſt w Libánie poſłáł do Cedru Libáńſkiego z thym poſelſtwem / Dáy corkę ſwą ſynowi memu zá żonę. Idąc tedy zwierzętá polne ktore ſą w Libánie podeptáły oſet.
      C Tym podobieńſtwem Ioás názywá ſię Cedrem / dlá wielkoſći kroleſtwá ſwego / gdy pánowáł nád dźieſięćiorgiem pokoleniem / Amázyáſzá názywá oſtem dlá páńſtwá iego máłego / ktore było tylko nád dwoygiem pokoleniá: A przez ty źwierzęthá polne rozumie rycerſtwo kthorzy poborzyli miáſthá Iudſkie.

  10. A iżeś ty poráźił Edomcżyki / y dlá tegoż ſię iuż podnioſło ſerce twoie: Chlubże ſię ále ſiedź w domu ſwoim / Abowiem ty ſám ſię wtrąćiſz w nieſzcżęſćie / á vpádnieſz ſpołu y z Iudą.
  11. Ale Amázyáſz niechćiáł ná thym przeſtáć / A przetoż Ioás Krol Izráelſki ruſzywſzy ſię zwiodł bithwę z Amázyáſzem Krolem Iudſkiem ná cżás náznácżony w Bethſámes ktore ieſt w Iudá.
  12. Y poráżone ieſt Iudá od ludu Izráelſkiego / á vćiekł káżdy do domu ſwego.
  13. Y poimáł Ioás Krol Izráelſki Amáſyáſzá Krolá Iudſkiego / ſyná Ioáſá ſyná Ocházyáſzowego w Betſámes / A przyſzedſzy do Ieruzálem poborzył mury mieyſckie / od brány Efráim áż do brány w kąćie ná cżtery ſtá łokiet.
  14. Y zábráł wſzytko złoto y śrebro / y wſzytki nácżyniá ktore były w domu Páńſkim / y w ſkárbie Krolewſkim / wźiął też w zákłádźie ſyny iego / á wroćił ſię do Sámáryey.
  15. Ale ine ſpráwy Ioáſowe kthore cżynił / y moc iego / y iáko wálcżył z Amázyáſzem Krolem Iudſkim: O thym nápiſáno ieſt w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  16. Záſnął potym Ioás z oycy ſwemi / y pogrzebion ieſt w Sámáryey z Krolmi Izráelſkimi / á Krolowáł po nim Ieroboám ſyn iego.
  17. A gdy vmárł Ioás ſyn Ioácházá Krolá Izráelſkiego / Tedy Amázyáſz ſyn Ioáſá Krolá Iudſkiego był żyw przez piętnáſćie lát.
  18. A ine ſpráwy Amázyáſzowe nápiſáne ſą w Kronikách Krolow Iudſkich.
  19. Przećiwko ktoremu ſprzyſięgli ſię byli niekthorzy w Ieruzálem / ſkąd on vćiekł áż do Láchis / gdźie go oni poſłáwſzy zá nim / zábili.
  20. Potym go przynieſli ná koniech / y pogrzebion ieſt z oycy ſwymi w Ieruzálem mieſćie Dáwidowym.
  21. ¤ A ták wſzytek lud Iudſki wźiąwſzy Azáryáſzá kthoremu było ſzeſnáſćie lát / poſtánowili go Krolem ná mieyſcu Amázyáſzá oycá iego.
      ¤ 2.Kron.26.v.1.

  22. Then potym gdy záſnął Krol z oycy ſwymi / pobudowáł Eláth y przywroćił ie záś do Iudy.
  23. Tedy roku piętnáſtego zá Amázyáſzá ſyná Ioáſá Krolá Iudſkiego / krolowáł Ieroboám ſyn Ioáſá Krolá Izráelſkiego w Sámáryey / cżterdźieſći lát y rok.
  24. A cżynił złoſć przed Pánem nieodchyláiąc ſię od wſzythkich grzechow Ieroboámá ſyná Nábátowego / ktory przypráwił lud Izráelſki ku grzechowi.
  25. Ten przywroćił záſię gránice Izráelſkie od Emáth áż do Morzá ku puſzcży / według ſłowá Páná Bogá Izráelſkiego / kthore był opowiedźiáł przez ſługę ſwego Ionáſzá / ſyná Amáthy Proroká kthory był z Gáthefer.
  26. Abowiem Pán widźiáł im dáley tym więcſze vtrápienie Izráelſkie / Ták tych co byli ná mieyſcách obronnych / iáko y onych co byli gdźie indźiey ná ſtronie / y niemieli rátunku Izráelitowie.
  27. Abowiem był Pán niepowiedźiáł áby miáł wygłádźić imię Izráelſkie / żeby niezoſtáło pod niebem / A przetoż ie wybáwił przez rękę Ieroboámá ſyná Ioáſowego.
  28. Ale wſzytkie ine ſpráwy Ieroboámowe / y wſzytko co cżynił / Ktemu moc iego iáko wálcżył / iáko przywroćił Dámáſzek y Emáth ku Iudźie miedzy Izráelity / O tym nápiſáno ieſt w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  29. Y záſnął Ieroboám z oycy ſwymi Krolmi Izráelſkimi / á po nim krolowáł Zácháryáſz ſyn iego.

    Kápitułá 15.
    ¶ 1. Azáryáſz Krol Iudſki. 5. Trędem záráżony. 7. Smierć y pogrzeb iego. 8. Zácháryáſz Krol Izráelſki grzeſzy. 10. Zábit od Selumá. 13. Ktory Krolowáł ná mieyſcu ie°. 14. Ten záſię od Mánáchemá kthory po nim zoſtáł Krolem. 21. Ten pothym vmárł á po nim náſtáł Fáceiá ktorego Fáceáſz ſyn Komeliáſzow zábił y Krolowáł po nim. 30. Tego záſię zábił Ozeáſz ſyn Ekle y Krolowáł po nim. 32. Ioáthán Krolowáł w Iudźie. 38. Po ktorym náſtáł Acház.

  1. Dwudźieſthego roku á ſiodmego zá pánowániá Ieroboámá Krolá Izráelſkiego pocżął krolowáć Azáryáſz ſyn Amázyáſzá Krolá Iudſkiego.
  2. Ná then cżás było mu ſzeſnáſćie lát gdy zoſtáł Krolem / á Krolowáł pięćdźieſiąt y dwie lećie w Ieruzálem: Imię też mátki iego było Iecheliá z Ieruzálem.
  3. Ten ſię pobożnie záchowáł przed Pánem we wſzytkim iáko theż y Amázyáſz oćiec iego.
  4. A wſzákoż káplice po gorách niebyły popſowáne / y owſzem lud ieſzcże ná nich ofiáry ſpráwowáł y kádzeniá.
  5. Tedy Pán A záráźił Krolá trędem * w ktorym był áż do ſmierći / y mieſzkáł w domu oſobnym / A Ioáthám ſyn Krolewſki rządźił domem y ſądźił lud oney źiemie.
      A To náń było przyſzło dlá ie° pychy y niepobożney śmiáłoſći / kiedy ſię był tárgnął ná vrząd Kápłáńſki.

      * 2.Kron.26.v.21.

  6. Ale ine ſpráwy Azáryáſzowe y wſzytko co cżynił / nápiſáno ieſt w Kronikách Krolow Iudſkich.
  7. Záſnął potym z oycy ſwymi á pogrzebion z nimi w mieſćie Dáwidowym / y Krolowáł po nim Ioátám ſyn iego.
  8. Potym trzydźieſtego y oſmego roku zá Azáryáſzá Krolá Iudſkiego / pocżął Krolowáć Zácháriáſz ſyn Ieroboámow nád Izráelem w Sámáryey / á był Krolem iedno ſzeſć Mieſięcy.
  9. Y cżynił złoſć przed ocżymá Páńſkimi iáko y oycowie iego / nieodſtępuiąc od grzechow Ieroboámá ſyná Nábáthowego / ktory przypráwił lud Izráelſki ku grzechowi.
  10. Przećiw kthoremu ſprzyſiągł ſię Sellum ſyn Iábeſow / y zábił go iáwnie przed ludem / á Krolowáł po nim.
  11. Ale ine ſpráwy Zácháryáſzowe ſą nápiſáne w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  12. A tuć ſię wypełniło ſłowo Páńſkie ktore powiedźiáł do Iehu / † iż ſynowie iego do cżwártego pokoleniá mieli ſiedźieć ná ſtolicy Izráelſkiey / y tákże ſię ſtáło.
      † Wyżſzey.10.v.30.

  13. Tedy Sellum ſyn Iábeſow Krolowáł roku trzydźieſtego dźiewiątego zá Azáryáſzá Krolá Iudſkiego / á był Krolem w Sámáryey iedno przez ieden Mieſiąc.
  14. Pothym Mánáchem ſyn Gády z Terſy przyſzedſzy do Sámáryey / zábił Sellumá ſyná Iábeſowego / á zábiwſzy go Krolowáł po nim.
  15. Ale ine ſpráwy Sellumowe ſprzyſiężenie iego / nápiſáne ieſt w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  16. Ten Mánáchem poborzył miáſto Tápſám / y pobił wſzytki kthorzy w nim byli áż do gránic iego od Therſy: Bo iż mu nie chćieli othworzyć przeto ie pomordowáł / y wſzythki brzemienne niewiáſty poroſćináł.
  17. A ták trzydźieſtego y dźiewiątego roku zá Azáryáſzá Krolá Iudſkiego / Krolowáł Mánáchem ſyn Gády nád Izráelem dźieſięć lát w Sámáryey.
  18. Y dopuſzcżáł ſię złoſći przed Pánem / nie odſthępuiąc od grzechow Ieroboámá ſyná Nábáthowego / ktory poki żyw był przywodźił lud Izráelſki ku grzechowi.
  19. Pothym Ful Krol Aſsyriyſki ćiągnął przećiw źiemi Izráelſkiey / á Mánáchem dáł mu tyſiąc tálentow śrebrá / áby przy nim ſtáł / á vmocnił Kroleſtwo iego.
  20. To śrebro Mánáchem wybráł od ludu Izráelſkiego / od wſzytkich co nábogátſzych / áby káżdy z nich dáł Krolowi Aſsyriyſkiemu pięćdźieſiąt ſyklow ſrebrá: A ták ſię wroćił Krol Aſsyriyſki nie poſtháwáiąc w oney źiemi.
  21. Ale ine ſpráwy Mánáchemowe y co cżynił / nápiſáne ſą w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  22. Záſnął potym Mánáchem z oycy ſwemi / á Krolowáł po nim Fáceiá ſyn iego.
  23. Roku pięćdźieſiątego zá Azáryáſzá Krolá Iudſkiego pocżął Krolowáć Fáceiá ſyn Mánáchemow nád Izráelem w Sámáryey / á Krolowáł przez dwie lećie.
  24. Y dopuſzcżáł ſię złoſći przed Pánem / nie odſtępuiąc od grzechow Ieroboámá ſyná Nábáthowego / ktory przypráwił lud Izráelſki ku grzechowi.
  25. Przećiw ktoremu ſię ſprzyſiągł Fáceáſz ſyn Romeliáſzow hetmán iego y zábił go w Sámáryey w páłácu Krolewſkim / máiąc przy ſobie Argobá y Ariego / y pięćdźieſiąt Gáláádcżykow / á zábiwſzy go Krolowáł po nim.
  26. Ale inſze ſpráwy Fáceie y co cżynił nápiſáno ieſt w kronikách Krolow Iudſkich.
  27. Przytym roku pięćdźieſiąthego wtorego zá Azáryáſzá Krolá Iudſkiego Krolowáł Fáceáſz ſyn Romeliáſzow nád Izráelem w Sámáriey dwádźieſćiá lát.
  28. A dopuſzcżáł ſię złoſći przed Pánem / nie odſtępuiąc od grzechow Ieroboámá ſyná Nábátowego / ku ktorym przywiodł lud Izráelſki.
  29. Zá cżáſow tego Fáceáſzá Krolá Izráelſkiego przyćiągnął Tegláthfáláſsár Krol Aſsyriyſki / y wźiął Aion y Abelbethmááchá / Iánoe / Cedes / Aſsor / Gáláád / y Gálileą / y wſzytki źiemie Neftáli / á lud z nich záwiodł do Aſsyryey.
  30. Przećiw temu Fáceáſzowi ſynowi Romeliáſzowemu / ſprzyſiągł ſię Ozeáſz ſyn Ele / á zábiwſzy go krolowáł po nim dwudźieſte° roku zá krolowániá Ioátámá ſyná Oźiáſzowe°.
  31. Ale ine ſpráwy Fáceáſzowe y wſzytko co cżynił nápiſáno ieſt w Kronikách Krolow Izráelſkich.
  32. ¤ Potym roku wtorego zá Fáceáſzá ſyná Romeliáſzowego Krolá Izráelſkiego zoſtáł Krolem Iudſkim / Ioáthám ſyn Ozyáſzow.
      ¤ 2.Kroni.24.v.1.

  33. A ná ten cżás było mu dwádźieſćiá y pięć lát gdy zoſtáł Krolem / á pánowáł w Ieruzálem ſzeſnáśćie lát / Y było imię mátki iego Ieruſá corká Sádokowá.
  34. Y ſpráwowáł ſię pobożnie przed Pánem wedle wſzythkiego iáko ſię ſpráwowáł Ozyáſz oćiec iego.
  35. A wſzákoż káplic po gorách niepopſowáł gdyż ieſzcże ná nich lud ſpráwowáł ofiáry y kádzeniá / Thenże był zbudowáł bránę wyżſzą domu Páńſkiego.
  36. Ale oſthátek ſpráw Ioáthámowych y wſzytko co cżynił / nápiſáno ieſt w Kronikách krolow Iudſkich.
  37. W tychże cżáſiech pocżął Pán poſyłáć do Iudy Ráſyná krolá Syriyſkiego y Fáceáſzá ſyná Romeliáſzowe°.
  38. Záſnął pothym Ioáthám z oycy ſwymi / á pogrzebion ieſth z nimi w mieśćie Dáwidá oycá ſwego / Y Krolowáł po nim Acház ſyn iego.

    Kápitułá 16.
    ¶ 1. Acház Báłwochwálcá ſyná ſwego przenośi przez ogień. 5. Ráſyn y Fáceáſz oblegli Ieruzálem. 9. Dámáſzek poburzon y Ráſyn zábit. 11.19. Báłwochwálſthwo y śmierć Acházowá. 20. Ezechiáſz po nim Krolem zoſtáł.

  1. * Roku ſiedmnáſthego zá pánowániá Fáceáſzá ſyná Romeliáſzowego / Zoſtáł Krolem Acház ſyn Ioáthámá Krolá Iudſkiego.
      * 2.Kron.28.v.1.

  2. A było mu dwádźieſćiá láth gdy Krolowáć pocżął / á Krolowáł w Ieruzálem ſzeſnáſćie lát / á niecżynił thego co by ſię było Pánu Bogu iego podobáć miáło / iáko Dáwid oćiec iego.
  3. Ale chodźił drogámi Krolow Izráelſkich / y ſyná też ſwego przenośił przez ogień według obrzydłośći pogánow / kthore Pán wygnáł przed ſyny Izráelſkimi.
  4. Nád to ofiárowáł y kádźił w káplicách ná gorách y ná págorkách / y pod káżdym drzewem krzewiſtym.
  5. † Tedy ſię ruſzył ná woynę Ráſyn Krol Syryiſki / y Fáceáſz ſyn Romeliáſzow Krol Izráelſki ku Ieruzálem y oblegli Acházá / á A wſzákoż go dobyć niemogli.
      A Ná ten cżás Pán záchowáł miáſtho święte y mieſzcżány iego nie dlá Acházá áni dlá ludu kthore on zbłáźnił ſwem báłwochwálſtwem / ále dlá obietnice ktorą vcżynił ſłudze ſwemu Dáwidowi.

      † Ezái.7.v.1.

  6. Tegoż cżáſu Ráſyn Krol Syryiſki przywłáſzcżył záſię Eláth ku Syryey / á wykorzenił lud Iudſki z támtąd: Thedy Edomcżycy przyſzedſzy mieſzkáli w nim áż y do tego cżáſu.
  7. A ták Acház wypráwił poſły do Teglátfálázerá Krolá Aſsyryiſkiego z tym poſelſtwem: Ieſtem twoy ſługá y ſyn thwoy / podźże á wybáẃ mię z rąk Krolá Syryiſkiego / y z rąk Krolá Izráelſkiego / ktorzy powſtáli przećiwko mnie.
  8. Tedy Acház wźiąwſzy ſrebro y złoto / ktore nálázł w Koſćiele Páńſkim y w ſkárbie Krolewſkim / poſłáł zá dár Krolowi Aſsyryiſkiemu.
  9. Ná co mu przyzwolił Krol Aſsyryiſki / A ruſzywſzy ſię ku Dámáſzkowi wźiął ie / á lud z niego zágnáł do Cyreny / Ktemu zábił y Ráſyná.
  10. Záthym Krol Acház iecháł przećiw Tegláthfálázerowi Krolowi Aſsyryiſkiemu do Dámáſzku / á tám vyźrzáwſzy ołtárz poſłáł do Vryáſzá Kápłáná / podobieńſtwo y wſzytek kſztáłt iáko był vrobiony.
  11. Y zbudowáł Vryáſz Kápłán ołtárz wedle onego wſzytkiego kſztáłtu / iáko mu był Krol poſłáł z Dámáſzku / á dobudowáł go pierwey niźli ſię Krol z támtąd wroćił.
  12. Potym gdy Krol przyiecháł z Dámáſzku á vyźrzáł ołtárz / tedy przyſtąpiwſzy ku niemu ſpráwowáł ofiáry ná nim.
  13. Y ſpráwowáł páloną ofiárę ſwoię ofiárą ſniedną / y kropił krwią ſpokoynych ofiár ſwoich podle Ołtárzá.
  14. A B Ołtárz miedźiány kthory ſtáł miedzy Ołthárzem Páńſkim / y miedzy mieyſcem ſwięthym / odemknął ná ſtronę / y poſtáwił gi przy ſtronie ku Pułnocy.
      B Ten Ołtárz był Sálomonow ktory Acház kázáł wynieſć z domu Páńſkiego.

  15. Potym roſkázáł Krol Acház Vryáſzowi Kápłánowi tymi ſłowy / Ná tym więcſzym ołtárzu będźieſz ſpráwowáł ofiáry pálone poránnieyſze y ofiáry śniedne odwiecżorne / Przytym pálone ofiáry Krolewſkie z ſniednymi ofiárámi iego. Nád to ofiáry pálone wſzytkiego ludu y z śniednymi á mokrymi ich ofiárámi / A ktemu wſzytkę kreẃ od ofiár pálonych / y ze wſzytką krwią od innych ofiár będźieſz kropił podle niego / Ale ołtárz miedźiány obráłem C ſobie dlá porády.
      C W tym ſię tu tárgnął ná vrząd náwyżſzego Kápłáná.

  16. A ták Vryáſz Kápłán vcżynił we wſzytkim doſyć roſkázániu Krolá Acházá.
  17. Nád to ieſzcże Krol Acház poodćináł podſtáwki y pozbieráł wánny. Kthemu koćieł wielki źiął z wołow miedźiánych ktorzy byli pod nim / á położył gi ná poſádce kámienney.
  18. A záſłonę D Sábátną ktorá byłá zbudowáná w Koſćiele y drzwi zewnętrzne / ktorymi Krol wychádzáł precż / obroćił ie w dom Páńſki dlá Krolá Aſsyryiſkiego.
      D Tá záſłoná byłá zá ktorą Kápłáni odpocżywáli w ſobotę ći ktorzy przeſzłego thegodniá ſpráwowáli vrząd ſwoy / A tho było zbudowáno w ſieni Kápłáńſkiey.

  19. Ale ine ſpráwy Acházowe ktore cżynił / nápiſáne ſą w Kronikách Krolow Iudſkich.
  20. Potym záſnął Acház z oycy ſwymi / y pogrzebion ieſt z nimi w mieſćie Dáwidowym / á po nim Krolowáł Ezechiáſz ſyn iego.

    Kápitułá 17.
    ¶ 1. Ozeáſz dáwá dáń Krolowi Aſsyryiſkiemu. 4. Wźięt ieſt z ludem Izráelſkim w niewolą do Aſsyryiey. 17. Dlá Báłwochwálſthwá. 24. Pán przepuſzcżá lwy ná Aſsyryicżyki ktorzy mieſzkáli w Sámáryey. 29. Káżdy z nich poſtáwił ſobie Bogá wedle zwycżáiu národu ſwego. 33. I odwrácáią ſie od práwdźiwego Bogá przećiwko roſkázániu iego.

  1. Dwunáſtego roku zá Acházá krolá Iudſkiego Krolowáł Ozeáſz ſyn Ele w Sámáryey nád Izráelem dźiewięć lát.
  2. Y ſpráwowáł ſię zle przed Pánem. A wſzákoż nie thák iáko ini Krolowie Izráelſcy co przed nim byli.
  3. Przećiwko ktoremu ćiągnął Sálmánáſsár Krol Aſsyryiſki / y ſtáł ſię Ozeáſz poddánem iego / y dáwáł mu dáń.
  4. A gdy Krol Aſsyryiſki doznáł iż Ozeáſz zbuntowáł ſie przećiw niemu á iż wypráwił poſły do Suá Krolá Egiptſkiego / áni mu poſłáł dáni dorocżney: A przetoż go oblegſzy Krol Aſsyryiſki związáł / y poſłáł do ćiemnice.
  5. A ćiągnął przez wſzytkę źiemię / áż przyſzedł do Sámáryey / Kthorey przez trzy látá dobywáł.
  6. * A ták dźiewiątego roku zá Ozeáſzá wźiął Krol Aſsyriyſki Sámáryą / á zágnáł lud Izráelſki do Aſsyriey / y oſádźił ie w Hálá y w Hábor nád rzeką A Gozán w miáſtách Medſkich.
      A Ieſt rzeká w Mezopothámiey / A w tych ſłowiech vkázuie iż Izráelcżycy byli przenieſieni do Aſsyryey.

      * Niżey.18.v.10.

  7. Abowiem gdy ſynowie Izráelſcy zgrzeſzyli przećiw Pánu Bogu ſwemu / kthory ie wywiodł z źiemie Egipthſkiey áby nie byli pod mocą Fáráoná Krolá Egiptſkiego / á báli ſię bogow cudzych.
  8. A ktemu chodźili zá vſtháwámi pogánow ktore Pán wyrzućił przed nimi / y zá vſtáwámi Krolow Izráelſkich ktore cżynili.
  9. A rzkomo táiemnie cżynili ſynowie Izráelſcy / to co ſię nie podobáło Pánu Bogu ich / á pobudowáli ſobie Káplice wyſokie we wſzytkich mieſćiech ſwoich pocżąwſzy B od wieże kędy ſtráż byłá / áż do káżdego miáſtá obronnego.
      B To ieſt / thák ná mieyſcách podłych iáko y ná mieſcách zácnieyſzych.

  10. Y náſtáwiáli ſobie ſłupow / á náſádźili gáiow ná káżdym págorku podnioſłym / y pod káżdym drzewem krzewiſtem.
  11. Páląc tám kádźidłá po wſzytkich gorách / iáko pogáni ktore Pán wypędźił przed ſyny Izráelſkimi / y cżynili rzecży co nágorſze pobudzáiąc Páná ku gniewu.
  12. A ſłużąc báłwánom o kthorych im powiedźiáł Pán áby te° niecżynili.
  13. A ták Pán oświádcżył ſię przećiwko Izráelowi y przećiw Iudźie przez wſzytki Proroki ſwoie / y przez wſzytki widzące / nápomináiąc ie tymi ſłowy / † Náwroććie ſię od wáſzych złych drog á ſtrzeżćie roſkázániá me° y wyrokow moich / według wſzytkiego zákonu ktorym iá roſkázáł oycom wáſzym / á z kthorymem poſyłáł do wás ſługi moie Proroki.
      † Ierem.25.v.5.

  14. Ale oni niebyli poſłuſznemi / owſzem zátwárdźili kárki ſwe iáko oycowie ich / kthorzy nie wierzyli w Páná Bogá ſwego.
  15. Y wzgárdźili wyroki iego / á przymierze iego ktore vcżynił z oycy ich / y oświádcżániá ktoremi ſię oświádcżáł przećiw nim / á ſtáwſzy ſię prożnemi ſzli zá prożnoſćiámi / y zá pogány ktorzy byli około nich / o ktorych im Pán roſkázáł áby ták nie cżynili iáko oni.
  16. Tákże zátym opuſćili wſzytki roſkázániá Páná Bogá ſwego / á pocżynili ſobie lite bogi / dwá ćielce y gáie / A kłániáli ſie gwiázdom niebieſkim / y ſłużyli Báálowi.
  17. Przenáſzáli theż ſyny ſwe y corki przez ogień / cżárowáli y wrożyli / owá ſię vdáli ná złoſći przed Pánem áby go ku gniewu pobudzáli.
  18. A dlá tegoż ſię Pán bárzo rozgniewáł przećiw Izráelcżykom / á odrzućił ie od oblicżá ſwego nic niezoſtáwuiąc iedno ſámo pokolenie Iudá.
  19. Ale też y Iudá nieſtrzegł roſkázániá Páná Bogá ſwego / owſzem chodźili zá vſtáwámi Izráelſkimi ktorych ſobie náwymyſláli.
  20. A ták ſię Pán brzydźił wſzytkiem potomſtwem Izráelſkim / y trápił ie á podáł w ręce łupieſcom / áż ie odrzućił od oblicżá ſwego.
  21. ¤ Abowiem gdy ſię Izráel oderwáł od domu Dáwidowego / á poſtánowili nád ſobą Krolem Ieroboámá ſyná Nábátowego / ktory odwiodł lud Izráelſki od Páná / á przywiodł ie ku ćięſzkiemu grzechowi.
      ¤ 1.Krol.12.v.16.

  22. Tedy ſynowie Izráelſcy náſládowáli wſzytkich grzechow Ieroboámowych kthore cżynił / á nie odſtępowáli od nich.
  23. Aż pothym Pán odrzućił Izráelá od oblicżá ſwego ♀ iáko to opowiedźiáł przez wſzytki ſwe ſługi Proroki / Y tákże Izráel przenieſion ieſt z źiemie ſwey do Aſsyryey áż y do dniá tego.
      ♀ Ierem.25.v.9.

  24. Nád to Krol Aſsyriyſki przyprowádźił lud z Bábilonu C z Kuthá / z Awá / z Emáth / y z Sefárwáim / á oſádźił ie w mieſćiech Sámáryey miáſto ſynow Izráelſkich / ktorzy poſiádſzy Sámáryą mieſzkáli w mieſćiech iey.
      C Ieſt rzeká Perſyiſká od ktorey zową kráinę ktorá bliſko niey leży / O cżym Iozefus piſze: A ty ine záſię miáſthá kthore tu przypominá / tedy były pod poſluſzeńſtwem Aſsyryicżykow.

  25. Tám gdy oni náprzod mieſzkáć pocżęli nie báli ſię Páná / A ták ná nie poſłáł Pán lwy kthorzy ie mordowáli.
  26. Y powiedźiáno to Krolowi Aſsyriyſkiemu / że národy ktore on przenioſł á oſádźił w mieſćiech Sámáryey nie wiedzą obycżáiu Bogá oney źiemie / A przetoż ná nie poſłáł lwy ktorzy ie morduią / przeto iż nie wiedzą obycżáiu iego.
  27. Tedy Krol Aſsyriyſki roſkázáł áby thám dowiedźiono iednego Kápłáná ktorego wźięto z támtąd / áby ſzedł á mieſzkáiąc tám náucżáł ich zwycżáiu Bogá oney źiemie.
  28. A przetoż ieden z Kápłánow ktorego było wźięto z Sámáryey / przyſzedł y mieſzkáł w Bethel / á náucżáł ie iáko ſię mieli báć Páná.
  29. Ale oni wſzyſcy národowie w koſćielech ná gorách ktore byli pobudowáli Sámárytáni / poſtáwili bogi ſwe / káżdy národ w mieſćie ſwoim w ktorym mieſzkáł.
  30. Abowiem lud Bábilońſki vcżynili ſobie Sokkothbenoth / lud Kutcyſki vcżynili ſobie Nergel / á lud z Emáth vcżynili ſobie Aſymá.
  31. Heweycżycy záſię vcżynili ſobie Nebáhás y Thárthák / á Sefárwáimcżycy pálili ſyny ſwe w ogniu Adrámelechowi / y Anámelechowi bogom Sefárwáimſkim.
  32. Y báli D ſię Páná / lecż iednák ſobie poſtánowili kilká kápłánow ſwoich w káplicách ná gorách / ktorzy zá nie w koſćiele ſpráwowáli ofiáry.
      D Tá boiáźń nie pochodźiłá z práwdźiwey wiáry / á wſzákoż im Pán dlá tego dobrze cżynił wybáwiáiąc ie ode lwow.

  33. A choćiáż ſię báli Páná / á wżdy ſłużyli bogom ſwym wedle zwycżáiu pogánow z kąd ie był Pán przenioſł.
  34. A ták ieſzcże E y do tego cżáſu ſpráwuią ſię wedle ſtárych zwycżáiow / nieboią ſię Páná / áni cżynią doſyć wyrokom y vſtáwám iego / áni chodzą wedle zákonu y roſkázániá ktore Pán przykázáł ſynom Iákobowym / * ktorego przezwáł Izráelem.
      E To co tu Hiſtoryá wſpominá od tego wierſzá áż do oſtátecżnego / tedy to mámy rozumieć o Izráelcżykoch.

      * 1.Mo.32.v.28. 1.Krol.18.v.31.

  35. Y vcżynił był Pán przymierze z nimi / roſkázuiąc im áby ſię nie báli bogow cudzych / áni ich chwálili / áni im ſłużyli áni im ofiár ſpráwowáli.
  36. Iedno tylko ſámego Páná ktory ie wywiodł z źiemie Egipthſkiey / wielką mocą y wyćiągnionem rámieniem / tegoż ſámego áby ſię báli / iego chwálili / á iemu ofiáry ſpráwowáli.
  37. Nád tho / vſtáwy / ſądy / zákon / y przykázániá ktore im nápiſáł áby ich ſtrzegli / cżyniąc im doſyć po wſzytki dni / nic ſię nie boiąc bogow cudzych.
  38. Nád to áby przymierzá ktore vcżynił z nimi nie zápámiętáwáli / á nie báli ſię bogow cudzych.
  39. Ale iżby ſię báli Páná Bogá ſwego / ktory ie wybáwić miáł z rąk wſzytkich nieprzyiáćioł ich.
  40. A coż gdy oni temu poſłuſzni nie byli / owſzem ſię wedle ſwego ſtárego zwycżáiu ſpráwowáli.
  41. A ták ći F národowie báli ſię Páná choćiáż ſłużyli rytym báłwánom ſwoim / á ſynowie ich y wnukowie ich iáko ſię ſpráwowáli oycowie ich / ták ſię oni ſpráwuią áż y po dźiſieyſzy dźień.
      F To ieſt / ći ktore był poſłáł Krol Aſsyryiſki do Sámáryey.

    Kápitułá 18.
    ¶ 1. Ezechiáſz wyrzucá precż Báłwochwálſtwo. 4. Złámáł wężá miedźiánego. 9. Izráelcżycy zágnáni w niewolą do Aſsyryey. 13. Sennácheryb ćiągnie przećiw Kroleſtwu Iudſkiemu. 14. Ezechiáſz chce go vbłágáć dáry. 17. A on przedſie obległ Ieruzálem. 19. Pychá iego y bluźnierſtwo przećiw Bogu.

  1. Trzećiego roku zá Ozeáſzá ſyná Ele krolá Izráelſkie° * Ezechiáſz ſyn Acházá Krolá Iudſkie° pocżął Krolowáć.
      * 1.Kron.29.v.1.

  2. A miáł ná then cżás pięć y dwádźieſćiá lát / y Krolowáł w Ieruzálem dwádźieſćiá y dźiewięć lát: A imię mátki iego było Abi corká Zácháryáſzowá.
  3. Y ſpráwowáł ſię pobożnie przed Pánem iáko y Dáwid oćiec iego.
  4. Bo wygłádźił Káplice po gorách / Báłwány połámáł / gáie zwyćináł / y złámáł wężá miedźiánego † ktore° był Moiżeſz ſpráwił / ábowiem áż do onych cżáſow Izráelcżycy kádźili mu / y názwáł go A Nehuſtán.
      A Tho ieſt rzecż miedźiáną y nikcżemną / kthorey nie ſzłuſzáło mieć zá Bogá.

      † W.4.Mo.21.v.9.

  5. Pánu Bogu Izráelſkiemu dufáł. A po nim żádny niebył podobien iemu miedzy wſzytkimi krolmi Iudſkimi / áni miedzy tymi ktorzy przed nim byli.
  6. Y mocnie ſtáł przy Pánu nieodſtępuiąc od niego á ſtrzegąc przykázániá iego / ktore był Pán roſkázáł Moiżeſzowi.
  7. A był Pán z nim / y gdźie ſię kolwiek obroćił ſzcżęſćiło ſię iemu: Y odſtąpił od krolá Aſsyryiſkiego áby był mu poddánym.
  8. Poráźił też Filiſtyny áż do Gázy y do gránic iego / od wieże kędy ſtráż byłá áż do miáſtá obronnego.
  9. Pothym roku cżwártego Krolá Ezechiáſzá / kthory był ſiodmy rok krolowániá Ozeáſzá ſyná Ele Krolá Izráelſkiego / Sálmánáſsár Krol Aſsyryiſki ćiągnął przećiw Sámáryey y obległ ią.
  10. ¤ A po trzećim roku wźiął ią / A ten był ſzoſty rok pánowániá Ezechiáſzá / á dźiewiąty Ozeáſzá Krolá Izráelſkiego / gdy Sámáryą wźięto.
      ¤ Wyżſzey.17.v.6.

  11. Tedy krol Aſsyryiſki zábráł Izráelity do Aſsyryey / y kázáł ie záprowádźić do Hále / do Hábor ktore ieſt v rzeki Gozán / y do miáſt Medſkich.
  12. Przeto iż niebyli poſłuſzni roſkázániu Páná Bogá ſwego / Ale przeſtępowáli przymierze iego / y wſzytko co roſkázáł Moiżeſz ſługá Páńſki / że go oni ſłucháć áni temu doſyć cżynić niechćieli.
  13. ♀ Potym cżternáſtego roku zá Ezechiáſzá Krolá / ruſzył woynę Sennácheryb krol Aſsyryiſki przećiw wſzytkim miáſtám obronnym Iudſkim y pobráł ie.
      ♀ 2.Kron.32.v.1. Ezáiá.36.v.1. Ekkle.48.v.19.

  14. A ták Ezechiáſz Krol / wypráwił do Krolá Aſsyryiſkiego do Láchis z tym poſelſtwem / Zgrzeſzyłemći odćiągni proſzę ode mnie / á iá chcę wſzythko nieſć co iedno ná mię włożyſz: Tedy Krol Aſsyryiſki roſkázáł mu ſobie dáć trzy ſtá tálentow śrebrá / y trzydźieſći tálentow złotá.
  15. Y dáł Ezechiáſz wſzytko śrebro / co go iedno nálázł w Koſćiele Páńſkim y w ſkárbie Krolewſkim.
  16. Támże w ten cżás Ezechiáſz odiął drzwi od Koſćiołá Páńſkiego / y ſłupy ktore był obił złothem / á dáł ie Krolowi Aſsyryiſkiemu.
  17. Ale Krol Aſsyryiſki poſłáł Thártáná Rábfáryſá y Rábſáceſá z Láchis ku Krolowi Ezechiáſzowi / z wielkim woyſkiem do Ieruzálem / Ktorzy tám przyćiągnąwſzy / Położyli ſię v przekopu ſtáwu wyżſzego / podle drogi polá Blechárzowego.
  18. Wyzwáli tedy krolá / Y wyſłáł do nich Eliákimá ſyná Helkiáſzowego ſpráwcę domu ſwego / y Sobnę Piſárzá / y Ioáhá ſyná Aſáfowego kánclerzá.
  19. Do ktorych rzekł Rábſáces: Powiedzćie proſzę wás Ezechiáſzowi co do niego wſkázáł wielki Krol Aſsyryiſki w thy ſłowá / W cżymże wżdy ták bárzo vfáſz.
  20. Ty tylko ſłowy wálcżyć chceſz / áleć rády y mocy ku wálce potrzebá / w cżymże tedy vfáſz iżeś mię odſtąpił.
  21. Otho teráz vfáſz w Egiptćie w tey trćinney láſce złámáney / ná ktorey ieſliby ſię kto podpárł / tedy przekole ſobie rękę / á oná przeniknie ią: Tákżeć też ieſt y Fáráo Krol Egiptſki wſzytkim tym co iemu vfáią.
  22. A ieſliżbyſćie też chćieli rzec iż vfáćie w Pánu Bogu wáſzym: Izáż nie ten ieſt ktorego káplice y ołtárze popſowáł Ezechiáſz: roſkázuiąc Iudźie y Ieruzálem Miáſtu / áby ſię tu ſchodźili chwálić go przed tym ołtárzem w Ieruzálem.
  23. A przetoż teráz záręcż ſię Krolowi Aſsyryiſkiemu pánu memu / A iá tobie dám dwá tyſiącá koni / Będźieſzli mi mogł dáć iezdnych thák wiele do nich.
  24. Y iákoż ty możeſz odeprzeć iednemu námnieyſzemu Hethmánowi z ſłużebnikow Páná mego / pokłádáiąc nádźieię w woźiech y w koniech Egiptſkich.
  25. Y teráz ázáż nie z woley Páńſkiey przyćiągnąłem ku mieyſcu temu / ábych ie zborzył: Pánći mi roſkázáł ábych ſzedł przećiw źiemi tey / á poborzył ią.
  26. Tedy Eliákim ſyn Helkiáſzow / Sobná y Ioách rzekli do Rábſáceſá / Prośimy moẃ z námi po Syryiſku / bo rozumiemy / A niemoẃ z námi po żydowſku / áby B nieſłyſzáł lud ktory ieſt ná murzech.
      B To mowi áby lud wzmiánkę vſłyſzáwſzy o Káplicách popſowánych przez Ezechiáſzá nie obruſzył ſię przećiw niemu.

  27. Ktorym odpowiedźiáł Rábſáces / A záż mię do páná twego ábo do ćiebie poſłáł pán moy opowiedáć ći to: A záż nie do tego ludu ktory ſiedźi ná murze / ktory muśi ieſć łáyná ſwe / á pić mocż ſwoy y z wámi.
  28. A ták Rábſáces ſtánąwſzy wołáł wielkim głoſem po Zydowſku mowiąc / Słucháyćie roſkázániá Krolá wielkiego Krolá Aſsyryiſkiego.
  29. Thákći wám dáł Krol powiedźieć / Abyſćie ſię nie dáli zwodźić Ezechiáſzowi / ktory wás niemoże wyrwáć z rąk iego.
  30. Niecháy wás Ezechiáſz nie ćieſzy nádźieią w Pánu mowiąc / Wyrwieć nás Pán / á niepodá miáſthá te° w ręce Krolowi Aſsyryiſkiemu.
  31. Nieprzyzwáláyćież mu ná to / Abowiem ći ták wám dáł powiedźieć krol Aſsyryiſki / Obeydźćie ſię ze mną przyiáćielſkie / á wynidźćie do mnie dobrowolnie / á vżywáyćie z winnic ſwych y z fig / á piyćie wodę z cżyſtern ſwych.
  32. Aż iá przyidę / á pobiorę wás do źiemie podobney źiemi wáſzey / w ktorey doſyć zbożá / winá / chlebá / winnic / drzew oliwnych / y oliwy / y miodu / y będźiećie żyć á nie pomrzećie / Nie ſłucháyćież Ezechiáſzá kthory wám rozrádzá mowiąc / Wybáwić nás Pán.
  33. A záż z bogow inych národow mogł kthory wyrwáć źiemie ſwoię z rąk Krolowi Aſsyriyſkiemu.
  34. Gdźież ſą bogowie Emát y Arfát / y bogowie z Sefárwáim Aná y Awá: Izáli oni wyrwáli Sámáryą z rąk moich:
  35. Y ktoryż ieſt miedzy wſzythkimi bogi źiemſkiemi ktoryby mnie wyrwáł źiemię ſwą z mey mocy: Aby też Pán mogł mnie wyrwáć Ieruzálem z ręki moiey:
  36. Ale lud C vmilknął á nie odpowiedźiáł żáden by ſłowá / Bowiem było Krolewſkie roſkázánie áby mu żáden nie odpowiedáł.
      C Tákći záwżdy cżynić máią ſwięći ludźie ku záwſćiągnieniu pogrozek hárdych okrutnikow iáko też y Moiżeſz zoſtáwił to vpominánie. W.2.Kſięgách Moiżeſzowych. 14.v.14.

  37. A ták Eliákim ſyn Helkiáſzow ſpráwcá domu Krolewſkiego / y Sobná Piſárz / y Ioách ſyn Aſáfow Kánclerz wroćili ſię do Ezechiáſzá rozdárſzy ſzáty ſwe / á oznáymili mu ſłowá Rábſáceſowe.

    Kápitułá 19.
    ¶ 2. Pán przez Ezáiáſzá obiecuie zwyćięſtwo Ezechiáſzowi. 14.y.20. Gdy ſię modlił poćieſzon ieſt od Ezáiáſzá. 29. Dáwá mu znák pewnego zwyćięſtwá. 35.37. Woyſko Sennácherybowe Anyoł pomordowáł / á on ſám zábit ieſt od ſwych ſynow.

  1. * To gdy vſłyſzáł Krol Ezechiáſz / rozdárł ná ſobie ſzáthy ſwe á oblokł ſię w wor y wſzedł do domu Páńſkiego.
      * Ezái.37.v.1.

  2. Tedy poſłáł Eliákimá ſpráwcę domu ſwego / y Sobnę piſárzá / y ine ſtárſze z kápłánow oblecżone w wory do Ezáiáſzá proroká ſyná Amoſowego.
  3. Ktorzy ták rzekli ku niemu / Tákći dáł powiedźieć Ezechiáſz / Dźień ten ieſtći vtrápieniá / łáiániá / y bluźnierſtwá / A Abowiem ſynowie przyſzli áż do máćice / á niemáſz mocy ku rodzeniu.
      A Tu prźipowieſćią dáwá znáć wielkie niebeſpiecżeńſtwá y vtrápienie.

  4. Azá ſnádź vſłyſzy Pán Bog twoy wſzytki ſłowá Rábſáceſowe ktorego przyſłáł Krol Aſsyriyſki pán iego áby háńbił Bogá żywego / á złorzecżył niewſtydliwemi ſłowy ktore ſłyſzáł Pán Bog twoy: A przetoż B zá to co ieſzcże zoſtáło vcżyń ku niemu modlitwę.
      B To ieſt zá ludem Iudſkim / ktory pozoſtáł ze wſzytkiego ludu Izráelſkiego / z ktorego to ludu iuż było dźieſięćioro pokolenie przenieſione do Aſsyryey.

  5. Tedy ſłużebnicy Krolá Ezechiáſzá przyſzli ku Ezáiáſzowi.
  6. Ktorym on odpowiedźiáł / Powiedzćie ták pánu wáſzemu żeć ták mowił Pán / Nie boy ſię thych ſłow ktoreś ſłyſzáł / y tey háńby ktorą mię lżyli ſłudzy Krolá Aſsyriyſkiego.
  7. Oto iá puſzcżę náń táki wiátr / C ktorego ſzum ſkoro vſłyſzy pewnie ſię muśi wroćić do źiemie ſwoiey / á iá to ſpráwię iż będźie miecżem zámordowán w źiemi ſwey.
      C To ſie rozumie o oney wieſći / ktorą był poſłyſzáł o Krolu Ethyopſkim / iákoby rzekł / Skoroć vſłyſzy nową wieść nátychmiáſt ſie wroći do kroleſtwá ſwego.

  8. A thákże ſię wroćił Rábſáces / A nálázł Krolá dobywáiącego Lebny / Abowiem vſłyſzáł iż odćiągnął był od Láchis.
  9. † Bo byłá przyſzłá wieſć / iż Thárthák Krol Ethyopſki D wyćiągnął wálcżyć przećiwko niemu / y thák że ſię wroćił: Ale znowu wypráwił z poſelſtwem do Ezechiáſzá w ty ſłowá.
      D Abowiem Krol Ethyopſki y Krol Egiptſki ſprzyſięgli ſię byli przećiwko niemu / widząc iż był głownym nieprzyiáćielem wſzythkim Kroleſtwám.

      † Ezá.7.v.9.

  10. Thák powiedzćie Ezechiáſzowi Krolowi Iudſkiemu / Niech ćię nie omylá Bog twoy / ktoremu dufáſz / ták ſobie tuſząc: Ey niepodáć Ieruzálem w ręce krolá Aſsyryiſkiego.
  11. Otoś ſłyſzáł co pocżynili Krolowie Aſsyryiſcy wſzytkim źiemiám borząc ie / á iednoż byś ty ſám miáł być wybáwion:
  12. Izáli bogowie pogáńſcy kthore wygubili oycowie moi wybáwili Gozán / E Hárán y Reſef / y ſyny F Eden ktorzy byli w Theláſsár:
      E Ci wſzyſcy národowie ſą Syryáńcżycy.
      F Eden ieſt w Meſopotámiey / gdźie był ſád kthory był Pán porucżył Adámowi.

  13. Gdźież ieſth Krol G Emáth / y Krol H Arfáth / y Krol z miáſtá Sefárwáim Aná y Awá:
      G Rozumie Antyochią z mieſcy iey okolicżnymi. H Ieſt Syryá około Dámáſzku.

  14. A gdy Ezechiáſz wźiął liſthy od poſłow y przecżedł ie / Tedy ſzedſzy do Koſćiołá Páńſkiego / otworzył ie przed nim.
  15. Y modlił ſię Ezechiáſz do Páná tymi ſłowy / O Pánie Boże Izráelſki ſiedzący ná Cherubiniech / tyś ieſt ſám Bog wſzytkich Kroleſtw źiemſkich / á tyś ſtworzył niebo y źiemię.
  16. Nákłońże Pánie vchá twoiego / á vſłyſz / Otworz moy Pánie ocży twe á obácż / Poſłucháyże ſłow Sennácherybá ktory przyſłáł áby ćię háńbił ćiebie Bogá żywego.
  17. Práwdáć ieſt Pánie / Ze Krolowie Aſsyryiſcy poborzyli pogány y źiemie ich.
  18. Y powmiáthowáli bogi ich do ogniá / Abowiem niebyli bogowie / ále robotá rąk ludzkich drwá y kámienie / A przetoż ie też wygubili.
  19. A thák teráz o Pánie Boże náſz prośimy wybáẃ nás z rąk iego / áby poznáły wſzytki kroleſtwá źiemie / iżeś ty ieſt Pán Bog ſám.
  20. Tedy poſłáł Ezáiáſz ſyn Amoſow do Ezechiáſzá z tym poſelſtwem / Tákći dáł powiedźieć Pán Bog Izráelſki / To o coś mię proſił o Sennácherybá Krolá Aſsyryiſkiego / wſzytkom wyſłucháł.
  21. A tyć ſą ſłowá ktore Pán powiedá o nim / Iż ćię wzgárdźił á lekce powáżył Pánno á corko Syońſká / á kiwáł głową zá tobą o corko Ieruzálem.
  22. Y kogo żeś háńbił / á kogoś ſromoćił: przećiwko komu żeś podnioſł głos ſwoy / á podnioſłeś ku gorze ocży ſwoie: Iedno przećiw ſwięthemu Izráelſkiemu.
  23. Háńbiłeś Páná przez poſły ſwoie á mowiłeś / Z wielkośćią wozow moich wſzedłem ná wyſokie gory / y ná wierzchách Libánu / Y porąbám wyſokie Cedry iego / á co náwybornieyſze iedliny iego / y poydę zá gránice iego / áż do láſow Kármelu.
  24. Iám wykopáł źrzodłá y piłem wody cudze / á wyſuſzyłem nogámi ſwymi wſzytki I ſtrugi opráwione.
      I To ieſt / Rzeki w miáſtách kthorem pobráł.

  25. Izá żeś z dáwná nie ſłycháł: Żem to vcżynić miáł á iżem od niemáłego cżáſu ſpráwił ie / J á teráz miáłżebych ie poburzyć / choćiáżem ſkłádł ná kupy rumu ine miáſtá obronne.
      J Pán ſię okázuie ſám być obrońcą miáſtá ſwiętego / á iż nigdy niechce opuśćić Kośćiołá ſwego / á onego miáſtá ſwoiego niechce mieć w pocżćie onych miáſt poburzonych.

  26. Ktorych mieſzcżánie ſtáli ſię iáko bez rąk á z zelżywoſćią pokruſzeni ſą / y ſtáli ſię iáko tráwá polná / y iáko źiołá źielone y tráwy po dáchách / ktore pierwey poſchną niż doroſtą.
  27. Y ſwiádomem mieſzkániá twego / przyſćiá y wyſćiá twego / y popędliwoſći twey przećiwko mnie.
  28. Abowiem iżeś ſię rozgniewáł przećiwko mnie / á hárdoſć twoiá doſzłá do vſzu moich / A przetoż zárzucę wędę w nozdrze twe / á wędźidło w vſtá twe / y wrocę ćię tą drogą ktorąś przyſzedł.
  29. A tho będźieſz miáł pewny znák: Tego roku będźieſz iádł ſámorodne zboże / y drugiego roku tákże ſámorodne / Ale trzećiego roku będźiećie ſiáć / żąć / winnice ſádźić / y ieſć owoc ich.
  30. A to co zbędźie á zoſtánie z domu Iudy / K zákorzeni ſię głęboko á podnieſie owoc ſwoy wzgorę.
      K To ieſt / Pán obfićie rozmnoży oſtátki národu Iudſkiego.

  31. Abowiem z Ieruzálem wynidą oſtátki / y ći kthorzy vydą z gory Syońſkiey / ábowiem L chuć Páná záſtępow ſpráwi to.
      L To ieſt / Chutliwá miłoſć kthorą Pán má przećiwko nám.

  32. A przetoż ták mowi Pán o Krolu Aſsyriyſkim / Nie wnidźie do miáſtá thego / áni tu wſtrzeli ſtrzáły ſwey / áni ſię w nim vkáże z tárcżą / y nie vſypie ſzáńcow około niego.
  33. Tąż drogą ktorą przyſzedł wroći ſię / á nie wnidźie do miáſtá tego ták powiedá Pán.
  34. Y będę go bronił / y záchowám ie ſám dlá ſiebie / y dlá Dáwidá ſługi mego.
  35. ¤ A tákże oney nocy wyſzedł Anioł Páńſki á pomordowáł w oboźie Aſsyriyſkim ſto y ośḿdźieſiąt y pięć tyſięcy ludu / A gdy wſtáli ráno / vyzreli á ono wſzędy pełno trupow.
      ¤ Ekklezy.48.v.24. Ezá.37.v.36.

  36. A ták ruſzywſzy ſię Sennácheryb Krol Aſsyriyſki / wroćił ſię á mieſzkáł w Niniwie.
  37. A gdy chwálił bogá ſwego Neſrochá w koſćiele tedy go Adrámelech y Sáráſsár ſynowie iego zámordowáli / á ſámi vćiekli do źiemie Arárát / y Krolowáł Aſsárháddon ſyn iego po nim.

    Kápitułá 20.
    ¶ 1. Ezechiáſz choruie / ktoremu Ezáiáſz opowiedá śmierć iego. 4. Bogu ſię modli o przedłużenie żywotá kthory go wyſłucháł. 6. Y przedłużá żywotá iego. 13. Okázuie ſkárby ſwoie Bábilońcżykom. 16. Ezáiáſz kárze go z tego. 17. Opowiedá mu zágnánie w niewolą ludu iego do Bábilowniey.

  1. * Ná ten cżás chorowáł Ezechiáſz áż ná śmierć / y przyſzedł do niego Ezáiáſz Prorok ſyn Amoſow y mowił ták do niego / Ták Pán powiedźiáł / Roſpráw dom ſwoy / ábowiem vmrzeſz á nie zoſtánieſz żyw.
      * 2.Kron.32.v.24. Ekleźi.48.v.26. Ezáiá.38.v.1.

  2. Tedy Ezechiáſz twárz ſwoię obroćił ku śćienie / y modlił ſię Pánu tymi ſłowy.
  3. Proſzę o Pánie wſpomni teráz iżem przed tobą chodźił w práwdźie y w ſercu cáłem / cżyniąc to co ſię tobie podobáło: Y płákáł Ezechiáſz wielkim płácżem.
  4. Ale ieſzcże Ezáiáſz nie wyſzedł był do śrzedniey ſieni gdy Pán do niego rzekł tymi ſłowy.
  5. Wroć ſię y moẃ ták do Ezechiáſzá Kſiążęćiá ludu mego: Pán Bog oycá twego Dáwidá ták mowi / Wyſłucháłem modlitwę twoię / y widźiáłem łzy twoie / przetho ćię vzdrowię / y po trzećiem dniu wnidźieſz do domu Páńſkiego.
  6. Y przydám żywothowi twemu piętnáſćie lát / á wybáwię ćię y z tym miáſtem z rąk Krolá Aſsyriyſkiego / y bronić będę tego miáſtá dlá ſiebie y dlá Dáwidá ſługi mego.
  7. Przytym rzekł Ezáiáſz / Vcżyńćie pláſtr z fig ſuchych / Thedy oni wźiąwſzy przyłożyli gi ná wrzod / y zgoił ſię.
  8. A przed tym rzekł był Ezechiáſz do Ezáiáſzá / Przez ktory znák poznám iż mię Pán vzdrowi / áż iż po trzećiē dniu poydę do domu Páńſkiego.
  9. Kthoremu Ezechiáſz odpowiedźiáł / Pán dáłći znák ten iż vcżyni tho coć obiecáł: A chceżże żeby ćień poſtąpił ná dźieſięć ſtopniow / álbo żeby ſię ná wſthecż wroćił ná dźieſięć ſtopniow.
  10. Y rzekł Ezechiáſz / Láthwie ieſt poſthąpić ćieniowi ná dźieſięć ſtopniow: Niechcę iá tego / owſzem żeby ſię ćień wroćił wſtecż ná dźieſięć ſtopniow.
  11. Tedy Ezáiáſz Prorok wołáł do Páná / ktory wroćił ná wſtecż ćień ná dźieſięć ſtopniow / po onych ſtopniách po ktorych był zſtąpił ná zegárze ſłonecżnym Acházowym.
  12. † Onegoż cżáſu Berodách Báládán ſyn Báládáná Krolá Bábilońſkiego poſłáł liſty y dáry do Ezechiáſzá / przeto iż ſię dowiedźiáł że ſię był Ezechiáſz rozniemogł.
      † Ezá.39.v.1.

  13. A Ezechiáſz był rád poſłom onym / y vkázáł im wſzytki koſztowne ſkárby ſwoie / złoto y śrebro / rzecży wonne y máſći náwybornieyſze / y dom gdźie były ſchowáne zbroie ie° / y cokolwiek było w ſkárbiech iego. A nie było nic w domu y we wſzytkim páńſtwie iego A cżegoby im nie pokázáł Ezechiáſz.
      A W they ſpráwie ſzukáł prożney chwáły z bogáctwá y z doſtátku ſwego.

  14. Tedy prorok Izáiáſz przyſzedł do Ezechiáſzá y rzekł / Coć powiedźieli ći ludźie: á ſkąd do ćiebie przyſzli: Odpowiedźiáł mu Ezechiáſz / Przyſzli z źiemie dálekiey z Bábiloniey.
  15. Y rzekł mu / A coż widźieli w domu twoim: Odpowiedźiáł Ezechiáſz: To wſzytko widźieli / co ieſt w domu moim / y niemáſz nic w ſkárbiech moich cżego bych im niepokázáł.
  16. Thedy rzekł Ezáiáſz do niego / Słucháy ſłowá Páńſkiego.
  17. Otho cżás przychodźi / á zábiorą do Bábiloniey cokolwiek ieſt w domu twoim / to wſzytko co názbieráli przodkowie twoi / áż do dniá tego ták iż nic niezoſtánie / Mowi Pán.
  18. Wezmą też ſyny twoie ktorzy wynidą y zrodzą ſię z ćiebie / y będą komorniki ná dworze Krolá Bábilońſkiego.
  19. Potym rzekł Ezechiáſz do Ezáiáſzá / Bárzo dobrze gdy ták Pán powiedá / iedno by tylko Kroleſthwo moie zoſtáło w pokoiu / á w B cále zá cżáſow moich.
      B W Zydowſkiem ſtoi / w práwdźie.

  20. Ale ine ſpráwy Ezechiáſzowe y wſzytká moc iego / y iáko zbudowáł ſtáw y rury / ktorymi przywiodł wodę do miáſtá / To wſzytko nápiſáno ieſt w Kronikách Krolow Iudſkich.
  21. Záſnął tedy Ezechiáſz z oycy ſwemi / y Krolowáł po nim Mánáſses ſyn iego.

    Kápitułá 21.
    ¶ 1. Mánáſses w wiodł znowu Báłwochwálſtwo. 16. Cżyniąc nieznośne okrućieńſtwo. 10. Pán groźi Iudźie y Ieruzálem. 18. Smierć Mánáſseſowá / po ktorym náſtáł Amon ſyn iego. 23. ktory ieſt zábit od ſług ſwych. 26. A Iozyáſz náſtáł po nim.

  1. A * ná then cżás Mánáſses był we dwunáſćie lát gdy zoſtáł Krolem / y krolowáł pięćdźieſiąth y pięć lát w Ieruzálem / á imię mátki iego było Háfsybá.
      * 2.Kron.33.v.1.

  2. Ten cżynił złoſć przed Pánem według obrzydłoſći pogánow / kthore Pán wygnáł przed ſyny Izráelſkimi.
  3. A odwroćiwſzy ſię / pobudowáł káplice / ktore był poborzył Ezechiáſz oćiec iego / y wyſtáwił ołthárze Báálowe / á náſádźił gáy / ták iáko y Acháb Krol Izráelſki / y chwálił wſzytki A gwiázdy niebieſkie á ſłużył im.
      A Po Zydowſku ſtoi záſtępy niebieſkie.

  4. † Y pobudowáł ołtárze w Koſćiele Páńſkim / o kthorym powiedźiáł Pán / Iż w Ieruzálem poſtháwię imię moie.
      † Ierem.32.v.34. 2.Sám.7.v.10. W.5.Mo.12.v.11. 1.Krol.8.v.16. y w.9.v.3.

  5. Ktemu pobudowáł ołtárze wſzythkim gwiázdom niebieſkim we dwu przyśionkách Koſćiołá Páńſkiego.
  6. Syná też ſwego B przenioſł przez ogień / C Przeſtrzegáiąc cżáſow y cżáruiąc / nácżynił ſobie Cżárnokſiężnikow y guſlnikow / dopuſzcżáiąc ſię rozmáitych złoſći przed Pánem / á wzruſzáiąc go ku gniewu.
      B Ták iáko cżynili pogáni chwáląc Molochá. O cżym pátrz w.3.Moiże. 18.Káp.v.21.
      C To ieſt práktykowáł vżywáiąc ná cżáry Aſtrologiey.

  7. Przytym báłwáná kthorego był vcżynił w gáiu / poſtánowił w Kośćiele / O kthorym Pán powiedźiáł Dáwidowi y Sálomonowi ſynowi iego / Iż w tym domu y w Ieruzálem ktorem obráł we wſzythkim pokoleniu Izráelſkim / poſtáwię imię moie ná wieki.
  8. Y niedopuſzcżę áby ſynowie Izráelſcy mieli ſię gdźie ruſzyć z they źiemie / kthorąm dáł oycom ich / by iedno ſtrzegli á ſpráwowáli ſię wedle tego wſzytkiego com im roſkázáł / y wedle wſzytkiego zákonu ktory im przykázáł Moiżeſz ſługá moy.
  9. Ale oni nieſłucháli / gdyż ie Mánáſses przywiodł w błąd / thák iż ſię gorzey ſpráwowáli niż pogáni / ktore Pán wygłádźił przed ſyny Izráelſkimi.
  10. A ták Pán wſkázáł do nich przez ſługi ſwe Proroki / tymi ſłowy.
  11. ¤ Dlá tego iż Mánáſses Krol Iudſki cżyniąc oto ty obrzydłoſći / á ſpráwuiąc ſię gorzey niźli ſię przed thym ſpráwowáli Amoreycżycy kthorzy przed nim byli / przywiodł w grzech Iudę przez báłwány ſwoie.
      ¤ Ierem.15.v.4.

  12. A dlá tegoż mowi Pán Bog Izráelſki / Oto iá przywiodę nieſcżęſćie ná Ieruzálem y ná Iudę / ták iż káżdemu co to vſłyſzy D zábrzmi w obu vſzách iego.
      D Słyſząc to zumieią ſię.

  13. A rośćiągnę nád Ieruzálem E ſznur / iáko y nád Sámáryą / y odmierzę mu tąż miárą iáko y domowi Achábowemu / á wytrę Ieruzálem iáko kto wythárſzy miſę przewroći ią dnem ku gorze.
      E To ieſt wywrocę ie z gruntu / A ták ſię będę ſpráwowáł z nim iáko z domem Achábowem z kthorego y ieden nie pozoſtáł.

  14. I opuſzcżę oſtátki dźiedźicthwá mego / á podám ie w ręce nieprzyiáćiołom ich / y będą złupieni y rozchwyceni miedzy nie.
  15. Przeto iż ſię dopuſcżáli złoſći przede mną / á wzruſzáli mię ku gniewu od onego cżáſu iákoż wyſzli oycowie ich z Egipthu / áż do dźiſieyſzego dniá.
  16. Ktemu też Mánáſses wyláł bárzo wiele krwie niewinney / ták iż ią nápełnił Ieruzálem / od iednego áż do drugiego końcá / oprocż grzechu ſwego / przez kthory przywiodł Iudę áby cżynił złoſć przed Pánem.
  17. Ale ine ſpráwy Mánáſseſowe / y wſzytko co cżynił / y grzech ktorego ſię dopuſćił / to ieſt nápiſáno w Kronikách Krolow Iudſkich.
  18. Záſnął pothym Mánáſses z oycy ſwymi / y pogrzebion ieſth w ogrodźie domu ſwego w ogrodźie Ozy / á Krolowáł po nim Amon ſyn iego.
  19. Ná ten cżás Amonowi było dwádźieſćiá y dwie lećie gdy zoſtáł Krolem / á Krolowáł dwie lećie w Ieruzálem / y było imię mátki iego Máſsálemeth corká Háruſá z Iátheby.
  20. Y dopuſzcżáł ſię złoſći przed Pánem / iáko y Mánáſses oćiec iego.
  21. A chodźił wſzythkimi drogámi / ktorymi chodźił iego oćiec ſłużąc báłwánom / ktorym ſłużył oćiec iego / y kłániáiąc ſię przed nimi.
  22. Y opuśćił Páná Bogá oycow ſwych / á niechodźił drogámi Páńſkimi.
  23. Potym ſłudzy Amonowi ſprzyſięgli ſię náń / y zábili go w domu iego.
  24. A lud oney źiemie pomordowáł ony wſzytki ktorzy ſię byli ſprzyſięgli przećiwko Amonowi / y obráli Krolem po nim Iozyáſzá ſyná iego.
  25. Ale ine ſpráwy Amonowe ktore cżynił / nápiſáne ſą w Kronikách Krolow Iudſkich.
  26. Y pogrzebion ieſt w grobie ſwym w ogrodźie Ozy / á Krolowáł po nim Iozyáſz ſyn iego.

    Kápitułá 22.
    ¶ 1. Iozyáſz popráwuie Koſćiołá. 8. Helcyáſz nálázſzy Kſięgi zákonu przynioſł ie do Iozyáſzá. 12. Ktory ſię Páná rádźi przez Hołdę prorokinią. 18. Y wyſłuchán ieſt y poćieſzon.

  1. * Ná ten cżás ośḿ lát było Iozyáſzowi gdy zoſtáł Krolem / á trzydźieſći y ieden rok Krolowáł w Ieruzálem / A mátkę iego zwáno Iedydá corká Adáiá z Beſekáthu.
      * 2.Kroni.34.v.1.

  2. Ten ſię ſpráwowáł dobrze przed Pánem / chodząc wſzytkimi drogámi Dáwidá oycá ſwego / á nie vchyláł ſię áni ná práwo áni ná lewo.
  3. Tedy oſmegonáſtego roku zá pánowániá Iozyáſzowego / poſłáł Krol Sáfáná ſyná Aſáliáſzowego / ſyná Meſulámy piſárzá Koſćiołá Páńſkiego / roſkázuiąc mu.
  4. Idź do Helkiáſzá Kápłáná náwyżſzego / áby zebráł pieniądze znieſione do Koſćiołá Páńſkiego / ktore wybieráli od ludu ſtrożowie progu.
  5. A iżby ie oddáł w ręce tym ktorzy ſtáli nád robotámi w Koſćiele Páńſkim / A oni áby ie záſię A rozdáwáli rzemieśnikom ku nápráwie tego co ſię było poobáláło około Koſćiołá Páńſkiego.
      A Od cżáſow Ioáſowych przez dwieśćie dwádźieſćiá y cżtery láthá / Zádney popráwy nie było około Koſćiołá / á tho prze niedbálſtwo Kápłáńſkie / kthorzy o tym cżynić pilnoſć mieli / w kthorym przykłádźie ták tego ſwiętego Krolá ieſt zoſtáwioná náuká wſzythkim Krolom y Kſiążętom: iáki ich vrząd má być przećiwko niedbáłym Kápłánom / ktorzy niecżynią doſyć powinnoſći ſwoiey.

  6. To ieſt ćieſlom / murárzom / y tym ktorzy ſkupowáli drzewo / y ćioſáne kámienie ku budowániu Koſćiołá.
  7. A wſzákoż nie kázáł im do rąk dáwáć pieniędzy pod licżbą / iedno to przypuſzcżáiąc ná ich wiárę.
  8. A ták Helkiáſz Kápłán náwyżſzy powiedźiáł Sáfánowi piſárzowi iż nálázł Kſięgi Zákonu w Koſćiele Páńſkim / ktore kſięgi oddáł Helkiáſz Sáfánowi ku cżytániu.
  9. Przyſzedſzy thedy do Krolá Sáfán piſárz odnioſł mu to poſelſtwo / Zebrálichmy ſłużebnicy twoi pieniądze kthorechmy náleźli w Koſćiele y oddálichmy ie w ręce przyſtáwom / ktorzy ſtoią nád robotámi w koſćiele Páńſkim.
  10. Nád to Sáfán piſárz oznáymił Krolowi iż Helkiáſz kápłán dáł mu kſięgi / Y cżytáł ie przed Krolem.
  11. A gdy vſłyſzáł Krol ſłowá kſiąg Zákonu B rozdárł ná ſobie ſzáty ſwe.
      B A to będąc wielką boleſćią wzruſzony / iż zrozumiáł zákon Páńſki nápiſány w onych Kſięgách ták bárzo być opuſzcżony y zgwáłcony.

  12. Y roſkázáł Helkiáſzowi Kápłánowi / y Achikámowi ſynowi Sáfánowemu / y Achoborowi ſynowi Micháeſzowemu / y Sáfánowi piſárzowi / y Azáiáſzowi ſłudze ſwemu tymi ſłowy.
  13. Idźćie á rádźćie ſię Páná o mię y o lud y o wſzytkiego Iudę / ná ty ſłowá kſiąg ktore ſą ználeźione / ábowiē wielki ieſt gniew Páńſki ktory ſię zápálił przećiwko nám / przeto iż oycowie náſzy nie byli poſłuſzni ſłowám tych Kſiąg / nie cżyniąc temu doſyć co ieſt nám w nich opiſáno.
  14. A ták Helkiáſz Kápłán / Achikám / Achobor / Sáfán / y Azáiáſz ſzli do Holdy prorokiniey żony Sellumá ſyná Tekuy wnęká Arááſzowego / ktory był ſtrożem vbiorow / á oná mieſzkáłá w Ieruzálem C w ſzkole y mowili z nią.
      C W Zydowſkiem ſtoi / W domu náuki / ábowiem tho mieſce było wedle Koſćiołá kędy ſię cżęſto ſchádzáli ludźie vcżeni áby z ſobą rozmowę miewáli około piſm y náuk prorockich.

  15. A oná im powiedźiáłá / Ták mowi Pán Bog Izráelſki / Powiedzćie mężowi ktory wás do mnie poſłáł.
  16. Tákći dáł powiedźieć Pán / Oto iá przywiodę nieſzcżęſćie ná mieyſce to y ná mieſzcżány iego / á vcżynię doſyć wſzytkim ſłowám tych Kſiąg ktore cżytáł Krol Iudſki.
  17. Przeto iż oni opuſćiwſzy mię kádźili bogom cudzym / áby mię we wſzytkich D ſpráwách rąk ſwych wzruſzáli ku gniewu: Zá co ſię też ták roſpáliłá popędliwoſć moiá przećiw mieyſcu temu / że iuż nie będźie vgáſzoná.
      D Spráwy rąk ludzkich tyć ſą ktore ludźie cżynią oprocż ſłowá Bożego y oprocż wiáry / ktoremi ſię on brzydźi / A zwłáſzcżá gdźie ie bácży z vbliżeniem chwáły ſwey / iáko ſię tu z tego mieyſcá okázuie.

  18. A ktemu ták powiedzćie Krolowi Iudſkiemu / ktory wás poſłáł o rádę do Páná: Thákći dáł powiedźieć Pán Bog Izráelſki ná ty ſłowá ktoreś ſłyſzáł.
  19. Gdyż ſię ich ſerce twe vlękło á vpokorzyłeś ſię przed Pánem ſłyſząc co powiedźiáł przećiw mieyſcu temu y przećiw mieſzcżánom iego iż ie podáć má w ſpuſtoſzenie y w przeklęctwo / Y rozdárłeś ná ſobie ſzáty ſwe / á płákáłeś przede mną / tedym iá też ćiebie wyſłucháł mowi Pán.
  20. A dlá tegoż oto iá ćiebie E wezmę do oycow twoich / á będźieſz włożon do grobu twego w pokoiu / ták iż ocży twe nic złego nie oglądáią co iá mám przywieſć przećiw mieyſcu temu.
      E To ieſt / Zeydźieſz z tego ſwiátá / ſkąd możemy obácżyć gniew Boży y ſrogi Sąd iego nád niewierniki / gdyż z pośrzodku ich bierze wierne ſługi ſwoie.

    Kápitułá 23.
    ¶ 1. Iozyáſz cżytá zákon przed ludem. 3. Cżyni przymierze z Pánem. 4. Wymiotáł wſzytko báłwochwálſtwo. 16.20. Popálił koſći vmárłych á ofiárowáł Kápłány ná onych ich ołtárzoch gdźie ſpráwowáli ofiáry ſwoie. 22. Spráwuie wielką noc. 24.25. Cżárowniki precż wygnáł. 26. Vpádek źiemie Iudſkiey ieſt opowiedźián. 29. Iozyáſz zábit. 30. Po nim náſtáł Ioáchás. 33. Ktore° Fáráo dáł do więźieniá. 34. Y poſtáwił Ioákimá ná mieyſcu iego.

  1. * To wſzytko gdy ieſt opowiedźiáno Krolowi poſłáł Krol áby ſię kniemu zebráli wſzyſcy ſtárſzy z Iudy y z Ieruzálem.
      * 2.Kron.34.v.29.

  2. Y ſzedł Krol do domu Páńſkiego / á wſzyſcy mężowie Iudſcy y wſzyſcy mieſzcżánie z Ieruzálem byli przy nim / ták Kápłáni iáko y prorocy / y wſzytek lud od máłego do wielkiego: Y cżytáł przed nimi wſzytki ſłowá Kſiąg przymierzá ktore były ználeźione w domu Páńſkim.
  3. Y ſtánął Krol podle A ſłupá á vcżynił przymierze przed Pánem / że go mieli náſládowáć y ſtrzedz roſkázániá iego y świádectw / ktemu y wyrokow iego ze wſzytkiego ſercá y ze wſzytkiey duſze / áby wzbudźili ſłowá przymierzá ktore były nápiſáne w onych kſięgách / y ſtánął lud wſzytek w przymierzu.
      A Gdźie byli zwykli ſtáwáć Krolowie.

  4. Nád to roſkázáł Krol Helkiáſzowi Kápłánowi náwyżſzemu / y kápłánom w wthornym rzędźie / y ſtrożom weſćiá / † áby wymiotáli z koſćiołá Páńſkiego wſzytko nácżynie ktore ſpráwiono było Báálowi / y w gáiu poświęconem / y wſzytkim gwiázdom niebieſkim / á to wſzytko popálił wyniowſzy precż zá Ieruzálem ná polu Cedron / á popioł ich zánioſł do Bethel.
      † Ekkle.49.v.3.

  5. Wykorzenił też B Chámárymy ktorych byli náuſtháwiáli Krolowie Iudſcy áby kádźili po gorách / w mieſćiech Iudſkich / y około Ieruzálem / przytym y ony ktorzy kádźili Báálowi / Słońcu / Mieſiącowi / znákom y wſzytkim gwiázdom niebieſkim.
      B Tho ieſt Kſiężá Báálowe kthore ták zwáno / przeto iż chodźili w odźieniu cżárnym ábo ſzárym / iáko dźiſieyſzy mniſzy.

  6. Wynioſł też C kſztáłt święconego gáiu z Koſćiołá Páńſkie° á ſpálił go precż zá Ieruzálem v potoku Cedron y obroćił gi w proch á rozmiátáł popioł ie° D ná groby ludu poſpolitego.
      C To ieſt báłwán ktorego poſtháwił Mánáſses w Koſćiele Páńſkim.
      D To ieſt ku poháńbieniu tych ktorzy ie chwálili zá żywotá ſwego.

  7. Poborzył też domki Sodomcżykow ktore były w koſćiele Páńſkim / kędy niewiáſty tkáły opony do gáiu poświęconego.
  8. Y roſkázáł ſię zeydź wſzytkim kápłánom z miáſt Iudſkich / á dáł ſplugáwić káplice w ktorych kádźili / od Gábáá áż do Berſábee / y popſowáł káplice ktore były przy bránách / y ktore były v brány Iozuego przełożonego nád miáſtem po lewey ſthronie brány mieſckiey.
  9. A wſzákoż E Kápłáni nie przyſtępowáli do Ołtárzá Páńſkiego w Ieruzálem / ále iedli miedzy bráćią ſwą chleby nie kwáſzone.
      E Lewitowie ktorzy ofiárowáli w káplicách nie byli przyięći ku ofiárowániu ná ołtárzu Páńſkim / á wſzákoż vżywáli ofiár weſpoł y z inymi.

  10. Dáł też ſplugáwić y F Tofet / ktore było w dolinie ſynow Hennom / áby żáden nie przenáſzáł ſyná ſwego áni corki ſwoiey przez ogień ku cżći Molochowi.
      F Tofet to było ná przedmieſćiu Ieruzálem gdźie ofiárowáno Molochowi dźieći przenáſzáiąc przez ogień przećiw zákonowi. 3.Moi.18.v.21.

  11. Wyrzućił też konie / ktore Iudſcy Krolowie oddáli byli G Słońcu / ktore były w weſćiu Domu Páńſkie° podle mieſzkániá Nátánmelechá dworzániná / ktore było ná przedmieſćiu y wozy Słońcá popálił.
      G Krolowie Báłwochwálcy dáli byli vcżynić obráz ſłonecżny kthory był poſtáwiony ná woźie / á cżtyry konie gi ćiągnęły wedle wymyſłow pogáńſkich.

  12. I rozmietáł ołtárze ktore były ná dáchu ſále Acházowey co ie byli pocżynili Krolowie Iudſcy / y ołtárze pocżynione przez Mánáſseſá we dwu przyſionkách domu Páńſkiego z támtąd zwyrzucáł / á proch z nich kázáł wrzućić w potok Cedron.
  13. Dáł też ſplugáwić káplice po gorách ktore były przed Ieruzálem ná práwey ſtronie Gory Oliwney / ktore ♀ Sálomon Krol Izráelſki / Zbudowáł Aſtárothowi obrzydłoſći Sydońcżákow / y Chámoſowi obrzydłoſći Ammonitow.
      ♀ 1.Krol.11.v.7.

  14. I połámáł ſłupy / á zwyćináł gáie / ktorych mieyſcá nápełnił koſćiámi ludzkiemi.
  15. * Przytym ſkáźił ołtárz ktory był w Bethel / y káplicę ktorą vcżynił Ieroboám ſyn Nábátow / ktory przywiodł ku grzechu lud Izráelſki / á on ołtárz pokruſzywſzy / rozwálił káplicę y ſpálił á ták w proch obroćił / Nád to też y gáy popálił.
      * 1.Krol.12.v.28.

  16. A weyzráwſzy obácżył też groby ktore były ná gorze / y poſłáwſzy tám † pobráł koſći z onych grobow / y popálił ie ná tym ołtárzu / á ták gi ſplugáwił wedle ſłowá Páńſkiego / iáko był H o tym przepowiedźiáł mąż Boży.
      H To bylo trzy ſtá lát przed thym zá Kroleſtwá Ieroboámowego.

      † 1.Krol.13.v.2.

  17. I rzekł / Co to ieſt zá nápis ktory widzę: I odpowiedźieli mu mieſzcżánie: Ieſt grob mężá Bożego / ktory przyſzedſzy z Iudy / opowiedáł tho coś ty vcżynił nád ołtárzem w Bethel.
  18. A on rzekł / Niecháyćie go / y niecháy żáden nieruſzá koſći iego: A thák dáli pokoy koſćiom Proroká ktory był przyſzedł z Sámáryey.
  19. Nád tho Iozyáſz kázáł wyrzućić wſzytki káplice z miáſtecżek Sámáryey ktore byli Krolowie Izráelſcy pobudowáli wzruſzáiąc Páná ku gniewu: Y vcżynił im to wſzythko co y w Bethel.
  20. I ofiárowáł ná ołtárzách wſzytki kápłány ſłużące w káplicách ktore tám były / á ſpáliwſzy ná nich koſći ludzkie wroćił ſię do Ieruzálem.
  21. ¤ Potym roſkázáł Krol wſzemu ludowi ták mowiąc / Obchodźćie ſwiętho Wielkonocne Pánu Bogu wáſzemu iáko ieſt nápiſáno w Kſięgách przymierzá tego.
      ¤ 2.Kron.35.v.1.

  22. I A tákie ſwięto Wielkonocne niebyło obchodzone od cżáſu Sędźiow ktorzy ſądźili Izráelá / y przez wſzytek cżás Krolow Izráelſkich y Iudſkich.
      I To ieſt z ták wielkim zgromádzeniē z nábożeńſtwem / y z táką vcżćiwoſćią.

  23. A to ſwięto Wielkonocne obchodzono Pánu w Ieruzálem / roku oſmnáſte° zá Krolowániá Iozyáſzá.
  24. Ktory też wykorzenił cżárownice y práktykárze / báłwány / y obrázy / y wſzytki obrzydłoſći kthore były w źiemi Iudſkiey y w Ieruzálem / áby wypełnił ſłowá Zákonu nápiſáne w kſięgách / ktore nálázł Helcyáſz kápłán w Domu Páńſkim.
  25. I nie był żáden Krol przed nim podobien iemu / ktoryby ſię náwroćił ku Pánu z cáłego ſercá ſwego / y ze wſzytkiey duſze ſwey / y ze wſzytkiey mocy ſwey / wedle wſzytkiego Zákonu Moiżeſzowego / y po nim żáden nienáſtáł iemu podobny.
  26. A przedſię Pán J nie vśmierzył popędliwoſći wielkiego gniewu ſwego / kthorym był wzruſzon przećiw Iudźie / dlá wſzytkich onych rzecży kthoremi go Menáſses rozgniewáł.
      J To ieſt dlá przewrotnego ſercá ludu onego ktory ſię wnet odwroćił od Páná / y przyſtháł do bogow fáłſzywych.

  27. Abowiem ták Pán mowił / Odrzucę precż Iudę od oblicżnoſći moiey / iákom odrzućił y Izráelá / y zbrzydzę ſię tym miáſtem Ieruzálem ktorem był obráł / y Domem tym o ktoremem mowił iż thám będźie imię moie.
  28. Oſtáthek ſpráw Iozyáſzowych y wſzytko co cżynił / nápiſáno ieſt w Kronikách Krolow Iudſkich.
  29. ♀ Zá cżáſow iego ćiągnął Fáráon Necho Krol Egiptſki przećiw Krolowi Aſsyriyſkiemu áż do rzeki Eufrátes: Y wyiecháł przećiwko niemu Krol Iozyáſz / z ktorym ſkoro ſię Fáráo potkáł zábił go w K Mágeddo.
      K O tym Mágeddo pátrz w 1.Krol. Káp.9.v.15. Iozyáſz iecháł ná thę woynę nie pytáiąc ſię Páná / á przeto tám zoſtáł co było ku lepſzemu iego / bo Pán wźiął go do ſiebie áby nie pátrzáł ná ſrogą pomſtę ktorą miáł Pán okázáć nád tym ludem.

      ♀ 2.Kron.35.v.20.

  30. A ſłużebnicy ie° włożyli go vmárłego ná woz / y przywieźli gi z Mágeddo do Ieruzálem á pogrzebli w grobie iego: * Potym lud oney źiemie obráwſzy ſobie Ioácháſá ſyná Iozyáſzowego / pomázáli go y vcżynili Krolem po oycu iego.
      * 2.Kron.26.v.1.

  31. Y miáł Ioácház trzy y dwádźieſćiá lát gdy pocżął Krolowáć / á krolowáł trzy Mieſiące w Ieruzálem / imię mátki iego było Amithál corká Ieremiáſzá z Lebny.
  32. Ten niepobożnie żył przed Pánem wedle wſzythkich ſpráw przodkow ſwoich.
  33. Y poimáł go Fáráo Necho w Rebli / kthore ieſt w źiemi Emáth / L poki ieſzcże krolowáł w Ieruzálem / y włożył dáń ná onę źiemię ſto tálentow śrebrá y tálent złotá.
      L Grecki wykłádácż ták piſze / áby niekrolowáł.

  34. A tenże Fáráo Necho poſtánowił Eliákimá ſyná Iozyáſzowego ná mieyſcu oycá iego / y dáł mu imię Ioákim / á Ioácházá wźiąwſzy przywiozł go do Egiptu y támże vmárł.
  35. A Ioákim dáł złoto y śrebro Fáráonowi / y kázáł ſzácowáć źiemię / áby płáćił ono śrebro wedle roſkázániá Fáráonowego / biorąc od ludu źiemię wedle ſzácunku káżdego złoto y śrebro / áby ie dáwáł Fáráonowi Nechowi.
  36. Y miáł Ioákim dwádźieſćiá y pięć lát gdy Krolem zoſtáł / á Krolowáł iedennáſćie lát w Ieruzálem / á imię mátki iego było Zebudá corká Fádáie z Rumy.
  37. Y żył przed Pánem złoſćiwie wedle tego wſzytkiego co przodkowie iego cżynili.

    Kápitułá 24.
    ¶ 1. Ioákim będąc hołdownikiem Nábuchodonozorowym odſtąpił od nie°. 3. Przycżyná vpádku ie° y Iudy. 6. Ioáchin po nim Kroluie. 12. Ktory záwiedźion ieſt do Bábiloniey. 17. Sedekiáſz poſtáwion ná Kroleſtwo miáſto niego.

  1. Zá cżáſow iego Nábuchodonozor Krol Bábilońſki wyćiągnął y był Ioákim poddánem iego trzy láthá: A potym odſtąpił od niego.
  2. Przeto Pán poſłáł przećiwko niemu woyſko Káldeycżykow Syriycżykow / Moábithow y Ammonitow / áby borzyli Iudę iáko Pán opowiedźiáł przez proroki ſługi ſwoie.
  3. Y záiſte ſtháło ſię to z roſkázániá Páńſkiego nád Iudą áby ie odrzućił od oblicżnoſći ſwoiey / dlá A wſzytkich grzechow ktorych ſię dopuſćił Menáſses.
      A Bo ieſzcże grzechy ony thrwáły w tym ludźie.

  4. Y dlá krwie niewinney ktorą rozláwſzy nápełnił Ieruzálem / A przeto mu Pán tego niechćiáł przepuſćić.
  5. A oſtátek ſpráw Ioákimowych y wſzytko to co cżynił / nápiſáno ieſt w Kronikách Krolow Iudſkich.
  6. A ták Ioákim záſnął z oycy ſwemi / á po nim Krolowáł Ioáchin ſyn iego.
  7. Ale potym Krol Egiptſki nie ruſzył ſię z źiemie ſwey / Abowiem krol Bábilońſki wźiął był wſzythko co przynáleżáło Krolowi Egiptſkiemu / od rzeki Egiptſkiey áż do rzeki Eufrátes.
  8. Y miáł Ioáchin ośḿnáſćie lát kiedy zoſtáł Krolem / y Krolowáł trzy mieſiące w Ieruzálem / A imię mátki iego było Nehuſtá corká Elnátánowá z Ieruzálem.
  9. Ten cżynił złoſć przed Pánem iáko y oćiec iego.
  10. * Cżáſu one° prźićiągnęli ſłudzy krolá Bábilońſkie° Nábuchodonozorá przećiw Ieruzálem y oblegli miáſto.
      * Dániel.1.v.1.

  11. Potym y ſám Nábuchodonozor krol Bábilońſki przyćiągnął ku miáſtu ktore byli oblegli ſłużebnicy iego.
  12. Tedy B Ioáchin Krol Iudſki wyſzedł do Krolá Bábilońſkie° y Mátká iego / ſłużebnicy / Kſiążętá / y dworzánie iego z nim / y poimáł go Krol Bábilońſki roku oſmego Krolowániá ſwego.
      B Ten zá rádą Ieremiáſzá Proroká podáł ſię Krolowi Bábilońſkiemu.

  13. Y pobráł z támtąd wſzytki ſkárby domu Páńſkiego / y ſkárby Krolewſkie / y potłukł wſzytki nácżyniá złote ktore był ſpráwił Sálomon Krol Izráelſki w Koſćiele Páńſkim / iáko był powiedźiáł Pán.
  14. Y przenioſł wſzytko Ieruzálem y wſzytki Kſiążętá y wſzytek lud rycerſki / ktorych było więźniow dźieſięć tyſięcy y wſzytki rzemieſzniki y ſtroże / A nie zoſtháł tám nikt / tylko lud vbogi.
  15. † Y przenioſł Ioáchiná do Bábiloniey y Mátkę iego / y żony Krolewſkie / y dworzány iego / y wſzytek rycerſki lud záwiodł w niewolą z Ieruzálem do Bábiloniey.
      † 2.Kron.36.v.10. Eſter.2.v.6.

  16. Przytym ſiedḿ tyſięcy mężow wálecżnych / y rzemieśnikow z ſtrożmi tyſiąc kthorzy wſzyſcy byli godni ku boiowi / ty wſzythki záwiodł w niewolą krol Bábilońſki do Bábilonu.
  17. * Y poſtánowił Krolem Máthániáſzá ſtryiá iego ná iego mieyſcu / á dáł mu imię Sedekiáſz.
      * Ierem.37.v.1. y 52.v.1.

  18. A ten Sedekiáſz miáł ná then cżás dwádźieſćiá láth y rok gdy pocżął Krolowáć / á Krolowáł w Ieruzálem iedennáſćie lát: A imię mátki iego było Amithál corká Ieremiáſzowá z Lebny.
  19. Y dopuſzcżáł ſie złoſći przed Pánem / wedle tego wſzytkiego co cżynił Ioáchin.
  20. A zá rozgniewániem Páńſkiem ná Ieruzálem y ná Iudę ktory ie odrzućił od ſiebie / odſtąpił Sedekiáſz od Krolá Bábilońſkiego.

    Kápitułá 25.
    ¶ 1. Ieruzálem wźięto. 5. I z Krolem iego Sedekiáſzem. 7. Synowie iego pobići á ſámemu wyłupiono ocży. 9. Ieruzálem zborzono. 13. Koſćioł złupion. 21. Iudę przenieſiono do Bábiloniey. 22. Godoliáſz będąc przełożonym nád ludem. 25. Zábit ieſt. 27. Ioáchin wypuſzcżon z więźieniá.

  1. * Roku dźiewiątego Krolowániá iego A dniá dźieſiątego mieſiącá dźieſiątego Nábuchodonozor Krol Bábilońſki przyćiągnął ze wſzythkim woyſkiem ſwoiem przećiw Ieruzálem / y oblegſzy ie pobudowáł báſzty około niego.
      A To ieſt Sedekiáſzá.

      * Ierem.39.v.1. y 52.v.4.

  2. A ták oblężone ieſt miáſto áż do iedenáſte° roku Krolá Sedekiáſzá.
  3. Tedy dniá dźiewiątego onegoż mieſiącá był wielki głod w mieśćie / ták iż chlebá nie było ludowi.
  4. Potym rozwálon ieſt mur mieſcki / á wſzyſcy ludźie rycerſcy vćiekli w nocy drogą kędy idą do brány / ktorá ieſt miedzy dwiemá mury podle ogrodu Krolewſkiego / A choć Káldeycżycy ze wſząd obtocżyli miáſto / iednák ſám Krol vſzedł drogą do puſtyniey.
  5. Ale woyſko Káldeycżykow goniąc Krolá poimáli go ná polách Ierycho / á tedy wſzytek lud iego pierzchnął od niego.
  6. A ták poimáwſzy go przywiedli do Krolá Bábilońſkiego do Reble / y B wydán ieſt dekreth przećiw niemu.
      B W żydowſkim ſtoi / mowili z nim ſądy.

  7. A ták ſyny iego poſćináno przed ocżymá iego / ſámemu też Sedekiáſzowi ocży wyłupiono / á związáwſzy łáńcuchy miedźiánemi záwiodł go do Bábiloniey.
  8. Pothym ſiodmego dniá mieſiącá piątego / roku dźiewiątegonáſtego pánowániá Nábuchodonozorá Krolá Bábilońſkiego / Nábuzárdán hetmán ſłużebnik Krolá Bábilońſkiego przyćiągnął do Ieruzálem.
  9. Y ſpálił dom Páńſki y dom krolewſki / y wſzytki domy w Ieruzálem / owá wſzytko koſztowne budowánie popálił ogniem.
  10. A wſzythko woyſko Káldeycżykow ktore było z onym hetmánem / pokáźili mury wſzędy około Ieruzálem.
  11. Przytym tenże Nábuzárdán Hetmán przenioſł oſtátek ludu kthory był pozoſtáł w mieſćie / y zbiegi ktorzy vćiekli byli do Krolá Bábilońſkiego / y też ine poſpolſtwo.
  12. Ale z vboſtwá zoſtáwił lud dlá ſpráwowániá winnic y rol.
  13. † Połámáli też Káldeycżycy Słupy miedźiáne kthore były w domu Páńſkim / y Podſtháwki / y Koćieł wielki miedźiány ktory theż był w domu Páńſkim / y zánieſli do Bábilonu wſzytkę ich miedź.
      † Ieremi.27.v.19.

  14. Zábráli też / Kotły / Lopáty / Inſtrumenty do Muzyki / Miſy y wſzytko nácżynie miedźiáne kthorym poſługowáno.
  15. Tenże Hetmán zábráł kádźilnice y miednice ták złote iáko i ſrebrne.
  16. Zánioſł też dwá Słupy y Koćieł wielki y Podſtáwki ktore był Sálomon ſpráwił w domu Páńſkim / á miedźi wſzytkiego nácżyniá onego niewiedźiáno wági.
  17. ¤ Ieden ſłup był ná wzwyſz ośḿnáſćie łokći / á ná wierzchu iego byłá gáłká miedźiáná ná wzwyſz thrzy łokćie / á ſiátká około niey z Iábłuſzki gránáthowemi wſzytko miedźiáne: A táki też był y drugi ſłup z thákiemiſz przypráwámi.
      ¤ 1.Krol.7.v.15. 2.Kron.3.v.15. Ieremi.52.v.21.

  18. Poimáł też przerzecżony Hetmán Sáráiego náwyżſzego kápłáná / y Sofoniáſzá kápłáná drugiego / y trzech ſtrożow z Sieni.
  19. Wźiął theż z miáſtá dworzániná niektorego / ktory był przełożony nád ludem rycerſkim y pięć mężow z tych ktorzy przy Krolu bywáli / á náleźieni byli w mieſćiech / y Soferá Hetmáná ktory wywodźił lud ná wálkę y ſześćdźieſiąt mężow z poſpolſtwá ktore záſtháno w mieſćie.
  20. Ktore poimáwſzy Nábuzárdán Hetmán / záwiodł ie do Krolá Bábilońſkiego do Rebláthy.
  21. C A dáł ie pobić y pomordowáć Krol Bábilońſki w Rebláćie w źiemi Eemát / A ták Iudá przenieſion ieſt z źiemie ſwey.
      C Ci to ſą ktorzy ſprzećiwiáli ſię Ieremiáſzowi á mowili / Koſćioł Páńſki / Koſćioł Páńſki.

  22. * Ale nád ludem ktory ieſzcże był zoſtháł w źiemi Iudſkiey / kthorego Nábuchodonozor Krol Bábilońſki niezábráł / przełożył Godoliáſzá ſyná Achikámowego ſyná Sáfáná.
      * Ieremi.40.v.5.

  23. A gdy Hetmáni wſzyſcy z inſzym ludem ſłyſzeli / iż Krol Bábilońſki przełożył Godoliáſzá przyſzli do niego w Másfá miánowićie Izmáel ſyn Nátániáſzowy y Iochánán ſyn Káreáſzow y Sáráiáſz ſyn Tánchumetá Netofáthcżyk y Iezoniáſz ſyn Máácháthow / Ci wſzyſcy z ludem ſwoim.
  24. Ktorym przyſiągł Godoliáſz y ludowi ich á mowił im / Nieboyćie ſie być poddánemi Káldeycżykom / zoſtáńćie w źiemi á ſłużćie krolowi Bábilońſkiemu y będźie wám dobrze.
  25. Potym mieſiącá ſiodmego Izmáel ſyn Nátániáſzow ſyná Eliſámy z národu Krolewſkiego y dźieſięć mężow z nim / przyſzedſzy zámordowáli Godoliáſzá y vmárł: Tákże też y Żydy y Káldeycżyki ktorzy z nimi byli w Másfá.
  26. Tedy wſzytek lud powſtháł od máłego áż do wielkiego y Hetmáni / á vćiekli do Egiptu / przetho iż ſię Káldeycżykow báli.
  27. Zátym roku trzydźieſtego ſiodme° poimániá Ioáchiná Krolá Iudſkiego dwunáſtego mieſiącá dniá dwudźieſtego ſiodmego Ewilmerdách Krol Bábilońſki tegoż roku gdy pocżął Krolowáć wyzwolił z więźieniá Ioáchiná Krolá Iudſkiego.
  28. Y rozmáwiáł z nim łáſkáwie / á ſtolicę iego poſtáwił wyżey nád ſtolice inych Krolow ktorzy z nim byli w Bábiloniey.
  29. Odmienił mu też odźienie w ktorym w więźieniu był / y miáł go záwżdy v ſwego ſtołu poki żyw był.
  30. A obrok miáł záwżdy od Krolá / káżdego dniá po wſzytek cżás żywotá ſwego.
Spis Kapituł, Indeks Kſiąg