Kápitułá 1.
    ¶ 3. Spoſob pálonych ofiár z wołow. 10. Z mnieyſzego bydłá. 14. Z ptákow / yiáko ſie z them Kápłáni ſpráwowáć mieli.

  1. Y wezwáł Pán Moiżeſzá do ſiebie / * á mowił z niē z Przybythku zgromádzeniá temi ſłowy.
      * W.4.Mo.7.v.89.

  2. A Powiedz Izráelitom ty ſłowá / Gdy ktory z wás będźie chćiáł dáć ofiárę Pánu / tedy ią niech dáie z bydłá / z wołow y z owiec.
      A Z thąd bácżyć możem / iáko Bog vſtháwił ſpoſob chwáły ſwey w koſćiele ſwoiem / áby ludźie nie byli ták śmiáłemi / iżby go chwálić mieli z wymyſłu ſwego á nie z ſłowá iego.

  3. Ieſli B ofiárá iego páloná będźie z wołow / tedy dá ku ofierze ſámcá zdrowego / przywiodſzy go dobrowolnie do drzwi przybytku zgromádzeniá przed oblicżność Páńſką.
      B A tá ofiárá ieſt ktorą zową Holokáuſtem / ktorá byłá wſzythká oprocż ſkory páloná. O cżē pátrz w.6.Káp. 9.wierſzu.

  4. A C położy rękę ſwą ná głowie oney ofiáry / ktorá będźie przyiemná Pánu / á źiedná mu ocżyśćienie z grzechu.
      C O them pátrz w.2.Kſięgách.29.Ká. o wkłádániu rąk.

  5. D Zábiye tedy ćielcá przed oblicżnośćią Páńſką / á Synowie Aáronowi kápłáni ofiárowáć będą krew iego / kropiąc ią około po wierzchu ołtárzá / ktory ſtoi przed drzwiámi Przybytku zgromádzeniá.
      D Cżłowiek ktory zgrzeſzył á záſłużył potępienie przed Bogiē / vbłágáł ſobie gniew iego śmierćią á ofiárowániē bydlęćiá onego ktore nie zgrzeſzyło: Wſzákoż tho przez wiárę ſie dźiáło / ktorá rzecż więcżſzą ſobie poymowáłá / tho ieſt / ofiárę Páná Kryſtuſowę / ktorą znácżyło bydlątká niewinnego ofiárowánie.

  6. A ták obłupiwſzy ofiárę rozrąbáią ná ſztuki.
  7. Tedy ſynowie Aáronowi kápłáni náłożą ogień ná ołtárzu / á nákłádą drew ná ogień.
  8. Pothym Synowie Aáronowi kápłáni / ſkłádą rządnie ony ſztuki / głowę y E tłuſtoſć / ná drwá ſkłádźione ná ogniu ktory ieſt ná ołtárzu.
      E Drudzy wykłádáią / Wſzytko mięſo / ábo cáłego Cielcá oprocz głowy / A drudzy odźiedzę ktorá okrywá wſzytki wnętrznoſći.

  9. A F omyie wodą wnętrznośći y nogi iego / A ty wſzytki rzecży zápáli kápłán ná ołtárzu / Abowiem tá ieſt ofiárá przez G ogień vcżynioná ku wdźięcżney wonnośći Pánu.
      F Omyćie to znácżyło iż miáłá być ofiárá cżyſtá / áby ſie podobáłá Pánu.
      G Iáko ogień wycżyſćiá y odmieniá wſzytko to do cżego go przyłożą / tákże y Bog ktory ieſt ogniem tráwiącem / ocżyſćiá ſwoie / á odmieniá ie w nowe ſtworzenie / áby przyſtháli do niego / Abowiē to ieſt náwdźięcżnieyſzá wonność v niego.

  10. A ieſliżby cżyiá ofiárá byłá z mnieyſzego bydłá / tedy niech ofiáruie Pánu ſámcżyká zdrowego / z owiec / ábo z koz.
  11. Y zárznie go z thę ſtronę ołtárzá ku Pułnocy przed oblicżnośćią Páńſką / á ſynowie Aáronowi kápłáni / pokropią krwią iego około po wierzchu ołtárzá.
  12. Y rozrąbá go ná ſzthuki / á głowę y tłuſtość iego / ſkłádźie kápłán porządnie ná drwiech ná ogień ktory ieſt ná ołtárzu.
  13. A omyie wodą podroby / y nogi iego / á potym wſzytko będźie ofiárowáł kápłán zápáliwſzy ná ołthárzu / ábowiem tá ofiárá przez ogień vcżynioná / Pánu ieſt wdźięcżną wonnośćią.
  14. Tákże ieſli ofiárá páloná z ptákow będźie ſpráwowáná Pánu / tedy niech przynieſie ofiárę ſwą z ſynogárlic / ábo z goląbiąt.
  15. A będźie ią kápłán ofiárowáł ná ołtárzu vrwáwſzy mu głowę / y zápáli ią ná ołtárzu / á krew iego wyćiśnie ná ſtronę ołtárzá.
  16. Wyimie też gárdźiel iego y z pierzem / á porzući ie podle ołtárzá ku Wſchodu ſłońcá miedzy popioł.
  17. Y rozedrze ſkrzydłá iego / á wſzákoż ich nie oderwie od ćiáłá / y ſpáli potym kápłán ná ołtárzu / ná ſtoſie drew nákłádźionych ná ogniu / Abowiem ieſt ofiárá przez ogień vcżynioná ku wdźięcżney wonnoſći Pánu.

    Kápitułá 2.
    ¶ 1. Spoſob ofiáry ſniednych z mąki. 11. Káżdá ofiárá má być oprocż zákwáſzeniá. 13. Y má być potrząśnioná ſolą. 14. Ofiáry z pierwſzych zboż.

  1. Gdy też kto przynieſie A ofiárę śniedną ku oddániu Pánu / thedy oná ofiárá będźie z pſzenney B mąki / y náleie do niey oliwy / á kádźidłá nákłádźie ná nię.
      A Ten ſpoſob ofiáry poſpolićie zowie piſmo Minchą.
      B Tu ſie známionuie Kryſtus / ktory ieſt práwdźiwy chleb żywothá pomázány zupełnośćią łáſki. A ktory ſám ieſt wdźięcżnem kádźidłem / á przyiemną wonnoſćią v Bogá Oycá.

  2. Y przynieſie to do kápłánow ſynow Aáronowych / z kąd kápłán pełnę gárść mąki z oleiem y ze wſzytkiem kádźidłem weźmie / á to ſpáli ku pámiątce ná ołtárzu / áby byłá zápáloną ofiárą ná ogniu / ku wdźięcżney wonnośći Pánu.
  3. * Ale co zoſtánie od oney ofiáry / to przyidźie ná Aároná y ná ſyny iego / Abowiem ieſt rzecż náświętſzá z ofiár C ogniſtych Páńſkich.
      C O tym pátrz w przednieyſzem Ká. w.9.wierſzu.

      * W.4.Mo.18.v.15.

  4. A gdy będźieſz ofiárowáł piecżone ofiáry w piecu / będą plácki z mąki pſzenney nie kwáſzoney / nágnietáne z oliwą / y kreple oliwą pomázáne niezákwáſzone.
  5. Ale ieſliż ofiárá twoiá będźie ſmáżoná ná pánwi / thedy też niech będźie z mąki pſzenney / poláney oliwą oprocż D zákwáſzeniá.
      D Co ſie przez zákwáſzenie rozumie o tym pátrz wyżſzey w.2.Kſięgách / w Kápit.12. w.15.wierſzu.

  6. A to połámieſz ná máłe káwáłki / y poleieſz ie oliwą / ábowiem ieſt ofiárá śniedná.
  7. A ieſliżby też ofiárá twá byłá wárzoná w kotle / tedy ią vcżyniſz z mąki pſzenney z oliwą.
  8. Potym przynieſieſz ofiárę z tych rzecży ſpráwioną Pánu / ktorą oddáſz kápłánowi / á on ią odnieſie do ołtárzá.
  9. A kápłán odeymie z oney ofiáry pámiątkę iey / á zápáli ná ołtárzu / Abowiem ieſt ofiárá ogniſthá ku wdźięcżney wonnośći Pánu.
  10. A co pozoſtánie od ofiáry / tho prźiydźie ná Aároná y ná ſyny iego / Abowiem ieſt rzecż náświętſzá z ofiár ogniſthych Páńſkich.
  11. A wſzelká ofiárá kthorą Pánu przynoſić będźiećie / niecháy oprocż kwáſu będźie / ábowiem nie godźi ſię / áni kwáſu / E áni miodu pálić Pánu ku ofierze zápáloney.
      E Abowiem ofiáry znácżą gorzkość Krzyżá / y vmártwienie ſthárego cżłowieká / A dlá tego nie má thám miod nic cżynić.

  12. Lecż przy ofiárowániu vrodzáiow pierwſzych / będźiećie ie ofiárowáć Pánu / A wſzákoż ich ná ołtárzu pálić nie będźiećie / ku wdźięcżney wonnośći Pánu.
  13. † Poſoliſz theż ſolą káżdą ofiárę twoię / á nie opuśćiſz F ſoli przymierzá Bogá twego / przy ſpráwowániu ofiár twoich / ále przy káżdey ofierze twey przymieſzáſz ſoli.
      F Kryſtus ieſt práwdźiwá ſol niebieſká / oprocż ktorego żádná rzecż nie ieſth przyiemná przed Bogiem Oycem.

      † Már.9.v.49.

  14. Ieſliż będźieſz ſpráwowáł ofiárę pierwſzych vrodzáiow Pánu / ofiárá oná będźie kłoſow práżonych w ogniu / á z kłoſow pełnych pſzenice mieloney.
  15. Y náleieſz ná nię oliwy / á nákłádźieſz kádźidłá / bo ieſt ofiárá ſniedná.
  16. Thedy kápłán ku pámiątce iey ſpáli cżąſtkę oney pſzenice G mieloney / z oleiem y ze wſzytkiem kádźidłem iey / Abowiem ieſt ofiárá zápáloná Pánu.
      G Kryſthus ieſt práwdźiwe źiárno kthore wpádło w źiemię ku rodzeniu. Ián.w.12. A pomázán ieſt oleiem pełnoſći łáſki / y ieſth wdźięcżną wonnośćią przed Bogiem Oycem.

    Kápitułá 3.
    ¶ 1. Spoſob ſpráwowániá ſpokoynych / ofiár ták z wołow. 6. Iáko z owiec. 12. Iáko też z koz. 17. Tudźieſz iż tłuſtość áni kreẃ nie má być iedźioná.

  1. Ieſliby też kto chćiáł oddáć A ſpokoyną ofiárę / á ieſliby ią chćiáł ofiárowáć z wołow / ábo ſámcá ábo ſámicę / thedy ią niech ofiáruie nie náruſzoną przed Pánem.
      A Tá byłá ofiárá zá pokoy poſpolity / ábo gdy ią też kto zá ſwe oſobliwe vſpokoienie / ábo ku Chwále Bożey y cżynieniu dźięk iemu ſpráwowáł.

  2. Y położy rękę ſwą ná głowie ofiáry ſwoiey / á zárznie ią przed drzwiámi przybytku zgromádzeniá / A Kápłáni Synowie Aáronowi kreẃ iey wyleią w koło ná wierzchu ołtárzá.
  3. Potym z oney ſpokoyney ofiáry / będźie ſpráwowáł zápáloną ofiárę Pánu / * to ieſt tłuſtoſć ktorá okrywá wnętrznoſći y wſzytkę tłuſtoſć z nich.
      * W.2.Mo.29.v.13.

  4. Wyimie też B dwie nerce z tłuſtoſćią ich / ktorá ieſt przy polędwicách / y odźiedzę ktorá ieſt około wątroby z nerkámi.
      B Ty cżąſtki popálone známionuią vmártwienie ſtárego Adámá / y z pożądliwoſćiámi iego / Abowiem w tych cżąſtkách náwięthſzá pożądliwoſć ſie w cżłowiecże okázuie.

  5. A ſynowie Aáronowi ſpálą tho ná ołthárzu ſpołu z ofiárą páloną / ktorą włożą ná ſtos drew w ogniu / A táć ieſt ofiárá páloná ku wdźięcżney wonnoſći Pánu.
  6. Ale ieſliż tá ofiárá będźie z owiec ku ſpráwowániu ſpokoyney ofiáry Pánu / ſámiec ábo ſámicá / thedy ią niech ofiáruie zdrową.
  7. Będźieli chćiáł zá ſwą ofiárę oddáć báráná / tedy go niech przynieſie przed oblicżnoſć Páńſką.
  8. A wloży rękę ná głowę ofiáry ſwoiey / y zárznie ią przed przybytkiem zgromádzeniá / thámże ſynowie Aáronowi pokropią w koło ná wierzch ołtárzá krew iey.
  9. Y będźie ták ſpráwowáł z oney ſpokoyney ofiárę zápáloną Pánu / Wybierze tłuſthość iey / y ogon cáły od grzbietá / Też wyimie błonę kthorá ieſt około podrobow / ze wſzytką tłuſtośćią ich.
  10. Wyimie też dwie nerce z tłuſtośćią ich / kthorá ieſt przy polędźwicách / z odźiedzą ktorá ieſt około wątroby / y z nerkámi.
  11. Potym kápłán zápáli to ná ołtárzu / iáko wdźięcżną potráwę Pánu z ofiáry zápáloney.
  12. Ieſliżby też oná ofiárá byłá z koz / tedy ią niech przynieſie przed oblicżność Páńſką.
  13. A położywſzy rękę ſwą ná głowie iey / zárznie ią przed przybythkiem zgromádzeniá / támże ſynowie Aáronowi pokropią krwią iey w koło ná ołtárzu.
  14. Y ſpráwi z niey zápáloną ofiárę Pánu / wyiąwſzy błonę y tłuſtość wſzytkę / ktorá ieſt około podrobow.
  15. Wyimie też dwie nerce z tłuſtoſćią ich / ktorá ieſt przy polędzwicách / z odźiedzą ktorá ieſt około wątroby / y z nerkámi.
  16. A to kápłán ſpáli ná Ołthárzu / iáko wdźięcżną potráwę Pánu z ofiáry zápáloney. Bo wſzythká tłuſtość ieſt Páńſká.
  17. A ták tę vſtáwę wiecżną y w potomſtwách wáſzych / gdźiekolwiek iedno mieſzkáć będźiećie záchowywáyćie: Zádney też C tłuſtośći áni krwie iádáć niebędźiećie.
      C Ieſć tłuſtoſć známionuie być cżłowiekiem wedle ćiáłá żywiącem / A pić kreẃ známionuie być okrutnikiem.

    Kápitułá 4.
    ¶ 2. Ofiárá zá grzech niewiádomośći. 3. Ták kápłáńſki. 13. Iáko wſzego poſpolſtwá Izráelſkiego. 23. Ták Kſiążęcy. 27. Y iák też cżłowieká iednego z ludu poſpolitego.

  1. Nád to mowił Pán do Moiżeſzá w ty ſłowá.
  2. Mow thák do Synow Izráelſkich / Gdiby ktożkolwiek z niewiádomoſći zgrzeſzył przećiw ktoremu roſkázániu Páńſkiemu / przez ktore co zákázuie / á wykrocżyłby przećiw ktoremu z nich.
  3. Ieſliby kápłán pomázány A zgrzeſzył iáko ieden z ludu poſpolitego / tedy niech zá grzech ſwoy ktorego ſię dopuśćił / ofiáruie ćielcá zdrowego Pánu.
      A Drudzy ták wykłádáią. Ieſliby kápłán przywiodł w grzech lud poſpolity.

  4. Y przywiedźie ćielcá one° do drzwi przybytku zgromádzeniá / przed oblicżność Páńſką / á włoży rękę ná głowę ćielcowi / y zábije go przed Pánem.
  5. A on pomázány kápłán weźmie krew ćielcowę / y wnieſie ią do przybytku zgromádzeniá.
  6. Omocży pothym pálec ſwoy we krwi / á ſiedḿ kroć ią kropić będźie przed Pánem / przećiw záſłonie mieſcá ſwiętego.
  7. Tenże kápłán pomáże krwią oną rogi v Ołtárzá kádzeniá wonnego przed Pánem / ktory Ołtárz ieſt w przybytku zgromádzeniá: A wſzytkę krew ćielcowę ktorá zoſtánie / wyleie v ſpodku ołthárzá pálonych ofiár / ktory ołtárz ſtoi w ſámem weśćiu v przybytku zgromádzeniá.
  8. Y wyimie wſzytkę tłuſtoſć z niego zá grzech / náprzod błonę ktorá ieſt około podrobow / y wſzytkę tłuſtoſć z nich.
  9. Wyimie też y dwie nerce z tłuſtośćią / ktorá ieſt przy nich y ná polędźwicách / y odźiedzę ktorá ieſt około wątroby z nerkámi.
  10. Ták iáko wybieráią z wołu ktorego ofiáruią zá pokoy / A to ſpáli kápłán ná ołtárzu pálonych ofiár.
  11. Ale ſkorę ćielcowę ze wſzytkiem mięſem / y głowę / goleni / podroby / y gnoy iego.
  12. Owá wſzytek oſtátek ćielcá wynieſie zá námioty ná mieyſce chędogie / gdźie wyſypuią popioły / á támże go ná ſtoſie drew nád popiołem ſpáli ogniem.
  13. Ieſliżby też wſzytko zgromádzenie Izráelitow nie obácżnie zgrzeſzyli / á wyſtąpiliby przećiw ktoremu z roſkázániá Páńſkiego / cżegoby cżynić nie mieli / á tegoby ſie niewiádomie dopuśćili.
  14. Ten grzech gdyby ná iáśnią wyſzedł / tedy zgromádzenie má ćielcá zá grzech ofiárowáć / á przywiodą go przed przybytek zgromádzeniá.
  15. A ſtárſzy z ludu / włożą ręce ná głowę ćielcá onego / y zárzną go przed Pánem.
  16. Tedy pomázány kápłán wnieſie nieco krwie ćielcá onego do przybytku zgromádzeniá.
  17. A omocży pálec ſwoy we krwi / á będźie ią ſiedḿ kroć kropił przećiw záſłonie mieyſcá ſwięte° przed Pánē.
  18. Y pomáże ią rogi ołtárzowe / ktory ieſt przed Pánem w przybythku zgromádzeniá / á oſtátek krwie wyleie pod ſpodek ołtárzá / ktory ieſt przed drzwiámi przybytku zgromádzeniá.
  19. Y wyimie wſzytkę tłuſtość z niego / á ſpáli ią ná ołtárzu.
  20. A z tem ćielcem thákże vcżyni / iáko cżynił z onem kthory zá ſwoy grzech ofiárowáł / A ták ocżyśći ie kápłán z grzechu / y będźie im odpuſzcżon.
  21. Potym wynieſie precż zá námioty ćielcá onego / y ſpáli go tákże iáko y pierwſzego: A táć będźie ofiárá zá grzech wſzytkie° ludu poſpolitego.
  22. A ieſliby Kſiążę zgrzeſzył / á dopuśćiłby ſie cżego z niewiádomośći przećiw iednemu z roſkázániá Páńſkiego / cżegoby cżynić niemiáł / á byłby winien.
  23. Tedy iákoby ſkoro wyſtępek iego był iemu iáwny / przynieść má ku ofierze koźlę ſámcżyká zdrowego.
  24. Y włoży rękę ſwą ná głowę iego / á zábiye go ná mieyſcu gdźie rzeżą ofiáry ku páleniu przed Pánem / ábowiem ieſt ofiárá zá grzech.
  25. Pothym kápłán z oney ofiáry zá grzech weźmie ná ſwoy pálec krwie / á pomáże rogi v ołtárzá pálonych ofiár / á oſtátek krwie wyleie pod ſpodek onegoż ołtárzá.
  26. Y ſpáli wſzytkę tłuſtoſć z niego wybráwſzy ná ołtárzu / thák iáko tłuſtość ofiáry ſpokoyney / A ták ocżyſći go kápłán z grzechu / y będźie mu odpuſzcżon.
  27. A Tymże ſpoſobem gdyby ktokolwiek z ludu poſpolithego zgrzeſzył w niewiádomośći / á nálázłby ſie winnem iż wyſtąpił przećiw ktoremu z przykázániá Páńſkiego / cżegoby cżynić nie miáł.
      A Tu ludźie cżworákiego ſtánu ſie wymieniáią / Kápłán / Kſiążę / lud wſzytek poſpolity Izráelitow / y Ieden tylko cżłowiek z poſpolſtwá / á choćiáſz ieſth rożnoſć Cerymoniy około nich / á wſzákoż iednę y iednáką rzecż znácżą.

  28. Ten gdyby poznáł grzech ſwoy / tedy má przynieść kozkę z ſtádá ku ofiárowániu zá grzech / ktorego ſię dopuśćił.
  29. Y położywſzy rękę ſwą ná głowę iey / zárzeże ią zá grzech ná mieyſcu pálonych ofiár.
  30. Pothym wźiąwſzy kápłán pálcem ſwem krwie oney / pomáże ią rogi v ołtárzá pálonych ofiár / á wſzytek oſtáthek krwie wyleie pod ſpodek onegoż ołtárzá.
  31. Y ſpáli z niey wſzythkę tłuſtoſć / iáko ſię ſpráwuie przy ofierze ſpokoyney / á to ſpáli kápłán ná ołtárzu ku wdźięcżney wonnoſći Pánu / A ták go ocżyſći kápłán z grzechu / y będźie mu odpuſzcżon.
  32. A ieſliżby chćiáł iákie inſze bydlę przynieść ná ofiárę zá grzech / tedy niech przynieſie owcę zdrową.
  33. Y włoży rękę ſwą ná głowę iey / á zárznie ią iáko ofiárę zá grzech / ná mieyſcu gdźie zárzynáią bydło ná zápálone ofiáry.
  34. Pothym kápłán weźmie pálcem ſwem krwie / á pomáże rogi ołtárzá pálonych ofiár / á wſzytek oſtáthek krwie wyleie pod ſpodek onegoż ołtárzá.
  35. Y wybierze z niey wſzythkę tłuſtość / iáko wybieráią tłuſtość z owce / ktorą zá pokoy ofiáruią / A to kápłán ſpáli ná ołtárzu ku zápáloney ofierze Pánu / A ták go ocżyśći z grzechu onego ktorem zgrzeſzył / y będźie mu odpuſzcżon.

    Kápitułá 5.
    ¶ 2. Ofiárá zá ſplugáwienie niecżyſtem dotknieniem. 1.y.4. Zá przyſięgę. 7. Ofiárá Synogárlic y mąki. 15. Y też zá grzech z niewiádomośći popełniony.

  1. Ieſliby też ktożkolwiek zgrzeſzył / będąc do przyſięgi pozwány / o iáką rzecż kthoreyby był świádom / ábo ią ſám widźiáł / ábo od kogo inego o niej wiedźiáł / gdyby niechćiáł zeznáć / ten odnieſie káránie zá złość ſwoię.
  2. Abo ieſliżby ſie ktho iákiey rzecży niecżyſthey dotknął / ábo śćierwu źwierzęćiá niecżyſtego / ábo śćierwu bydlęćiá niecżyſtego / ábo theż śćierwu gádźiny niecżyſtey / á toby ſie ſtáło z niewiádomośći / tedy táki ſplugáwił ſie y wyſtąpił.
  3. Nádto ieſliby ſię kto dotknął iákiego plugáſtwá cżłowiecżego ktoremby ſie miáł ſplugáwić / á toby było z niewiádomośći / á iżby ſie też potym dowiedźiáł tego / tedy táki winien zoſtáł grzechu.
  4. Thákże ieſliby kto ſłowy nieobácżnemi przyſiągł / choć ná dobre choć ná złe / ábo też nácżkolwiek / ná co iedno ludźie przyſięgáć zwykli / á toby ſie przydáło z niewiádomośći / tego iáko ſie ſkoro dowie / zoſtánie w grzechu / prze niektorą z tych rzecży.
  5. A gdy wyſtąpi w iednem z tych / powinien będźie wyznáć grzech ſwoy.
  6. Y má przywieść ofiárę Pánu zá grzech ſwoy / ktorego ſię dopuśćił / to ieſt ſámicżkę z ſtádá / owcę ábo kozę zá on wyſtępek / á ták ocżyśći go kápłán od grzechu iego.
  7. Ale ieſliż to máiętnośći nie má / áby bydlątká mogł doſtáć / tedy má przynieść ofiárę zá wyſthępek ſwoy ktorego ſię dopuśćił / dwie ſynogárlicy / ábo dwoie gołąbiąt Pánu / iedno ku ofierze zá grzech / drugie ku páloney ofierze.
  8. To má przynieſć do kápłáná / A ono co ieſt ku ofierze zá grzech / náprzod będźie ofiárowáł / y przerwie od ſzyię głowę iego / á wſzákże iey do końcá nie oderwie.
  9. Tedy krwią ofiáry zá grzech pokropi iednę ſtronę ołtárzá / á oſtátek oney krwie wyćiſnie pod ołtárz / Abowiem ieſt ofiárá zá grzech.
  10. A záſię z drugiego iáko ieſt zwycżáy / vcżyni páloną ofiárę / A ták ocżyśći go kápłán z grzechu ktorego ſie dopuśćił / á będźie odpuſzcżon iemu.
  11. A ieſliby theż nie przemogł áby miáł przynieść párę ſynogárlic / ábo dwoie gołąbiąt / thedy ten co zgrzeſzył / przynieſć má ofiárę z mąki pſzenney zá grzech ſwoy / to ieſt dźieſiątą cżęść A Efá / B á nie má do niey przymieſzáwáć oliwy áni kádźidłá / bo ieſt ofiárá zá grzech.
      A Efá má w ſobie dźieſiątek gomer / á gomer záſię ieſt pewná miárká / ktorá w ſobie ták wiele má iákoby ná ieden dźień iednemu pożywieniá doſtátcżyło.
      B Bo to ieſt náznák żáłoſći y płácżu zá grzech.

  12. Má tedy ią przynieść do kápłáná / ktory nábráwſzy iey pełnę gárſć ná pámiątkę iego / ſpáli ią ná ołtárzu / według zwycżáiu zápálonych ofiár Pánu / Abowiem ieſt ofiárá zá grzech.
  13. A ták kápłán ocżyśći go od grzechu ktorego ſię dopuſćił / przez iednę z tych rzecży / y będźie odpuſzcżono iemu / á oná ofiárá ná kápłáná náleżeć będźie / iáko ofiárá ſniedná.
  14. Ktemu ieſzcże rzekł ták Pán ku Moiżeſzowi.
  15. Ieſliby kto w tym przeſtąpił y zgrzeſzył / żeby wźiął co nie opátrznie z tych rzecży ktore ſą poświęcone Pánu / ten zá wyſtępek ſwoy przywiedźie Pánu ofiárę / ſkopu zdrowego z ſtádá / kthoryby był ſzácowán zá dwá C Syklá / według wági Syklá kośćielnego / áby był ofiárą zá grzech.
      C O ſyklu pátrzáy wyżſzey w.2.Kſięgách. w.Káp.21. á w wierſzu.32. y w Káp.30. á w wierſzu.13.

  16. A to coby wźiął z rzecży poſwięconych má wroćić / y ieſzcże nád to piątą cżęść do niey przyłoży / y oddá to Kápłánowi / á Kápłán ocżyśći go przez ſkopu ofiáry zá grzech / y będźie mu odpuſzcżono.
  17. Nád to ieſliby kto zgrzeſzył / á co nieprzyſtoynego przećiw ktoremu z Páńſkiego przykázániá popełnił w niewiádomośći / á przythymby wyznáł wyſtępek ſwoy / y vznáłby ſię że ieſt winien grzechu.
  18. Tedy ten przywiedźie ſkopu nienáruſzonego z ſtádá kápłánowi / według rozeznániá grzechu / á kápłán ocżyśći go od niepráwośći / ktorey ſię dopuśćił z nieobácżeniá / A będźie mu to odpuſzcżono.
  19. Abowiem to ieſt ofiárá zá grzech / ktorego ſię dopuſćił przećiw Pánu.

    Kápitułá 6.
    ¶ 2. Ofiárá y káránie ná ty ktorzy przą rzecży ſobie zwierzonych / ábo gdy kto komu co wydárł / ábo cżyię rzecż nálázł. 9. Vſtáwá zápálonych ofiár. 13. Y o ogniu vſtáwicżnem. 14. Vſtáwá ofiáry śniedney kápłáńſkiey. 25. Y ofiáry zá grzech.

  1. Potym mowił Pán do Moiżeſzá temi ſłowy.
  2. Gdy kto zgrzeſzy / á wyſthąpi w cżem przećiw Pánu / á rzecży zwierzoney / y ku ſchowániu dánei / przáłby bliźniemu ſwemu / ábo iżby co wydárł / y wźiął gwáłtem od bliźniego ſwego.
  3. Tákże ieſliby rzecż zgubioną nálázł á ieyby záprzáł / ábo fáłſzywie przyſiągł o iednę z tych rzecży / * w ktorych ludźie wyſtępuią.
      * W.4.Mo.5.v.6.

  4. Then gdy zgrzeſzy á grzech ſwoy vzná / niech wroći rzecż ktorą wydárł ábo gwáłtem wźiął / ábo też rzecż ku záchowániu dáną / ábo zgubioną / ktorąby ználázł.
  5. Abo theż y ono o coby fáłſzywie przyſiągł / má wroćić w cále / y ieſzcże przydáć má piątą cżęść do tego onemu komu to náleży / tego dniá kiedy będźie miáł oddáć zá grzech ſwoy ofiárę.
  6. A ofiárę zá wyſtępek ſwoy przynieſie Pánu / ſkopu zdrowego z ſtádá / według rozeznániá grzechu / áby kápłán vcżynił ofiárę zá grzech ie°.
  7. A kápłán má go przeiednáć z Pánem / y będźie mu odpuſzcżoná káżdá rzecż wktoreyby ſię iedno przewinił.
  8. Y mowił Pán do Moiżeſzá temi ſłowy.
  9. A Roſkáż to Aáronowi y ſynom iego / Táć ieſt vſtáwá páloney ofiáry: Ofiárá tá będźie w ogniu ná ołtárzu przez cáłą noc / áż do poránku / ná ktorem ogień vſtáwicżnie gorzeć będźie.
      A Przed thym roſpráwowáł ogołem o Ofiárách / á tu potym o káżdey z oſobná wypráwowáć będźie / A náprzod o páloney ofierze.

  10. Y oblecże ſie kápłán w odźienie lniáne / á wzuie ná ſie vbránie ſwe płoćienne / y zbierze popioł gdy ogień ſpáli ofiárę ná ołtárzu / á wyſypie gi podle ołtárzá.
  11. Potym zwlecże odźienie ſwe / y oblecże ſię w inſze / á B popioł on wynieſie zá námioty / ná mieyſce cżyſte.
      B Stáránie to około popiołow znácży zmártwychwſthánie Kryſtuſowe / kthory ſie przez ofiáry známionuie / Znácży też y zmártwychſtánie wiernych.

  12. A ogień má vſtáwicżnie gorzeć ná ołtárzu á nigdy nie gáſnąć / á kápłán ná káżdy dźień z poránku nákłádźie ſtos drew náń / y położy ofiárę ná niem / á ná niem pálić tłuſtoſć ofiár zá pokoy.
  13. Y będźie vſtáwicżnie gorzáł nie vgáſzony ogień ná ołtárzu.
  14. A táć też ieſt vſtáwá ofiáry śniedney / kthorą ſynowie Aáronowi ſpráwowáć będą Pánu v ołtárzá.
  15. Weźmie gárſć pſzenney mąki z oliwą / y ták wiele kádźidłá iáko náleży ku ofierze śniedney / A to ſpáli ná ołthárzu ku wdźięcżney wonnośći ná pámiątkę Pánu.
  16. A to co zoſtánie / Aáron y ſynowie iego ieſć będą / á oprocż kwáſu będą tho ieść ná mieyſcu ſwiętem / w Sieni przybytku zgromádzeniá.
  17. Nie będą nágnietáne z kwáſem / bom iá im to dáł zá ich cżąſtkę z ofiár ogniſtych / ktorá ieſt rzecż náſwiętſzá iáko ofiárá zá grzech á zá wyſtępek.
  18. Káżdy mężcżyzná z ſynow Aáronowych ieſć to będźie: A táć będźie vſtháwá wiecżná pálonych ofiár Páńſkich / áż y w potomſtwách wáſzych / kto ſie kolwiek ich dotknie / poświęcon będźie.
  19. Potym Pán rzekł do Moiżeſzá temi ſłowy.
  20. Táć ieſt ofiárá Aáronowá y ſynow iego / ktorą ofiárowáć powinni będą w dźień pomázániá ſwego: Mąki pſzennei dźieſiątą cżęść Efá zá ofiárę śniedną vſtáwicżną / połowicę iey ráno / á połowicę w wiecżor.
  21. Będźie nágotowáná w pánwi z oliwą / á ták ią ſmáżoną przynieſieſz / y połámáwſzy ią w káwálce / ofiárowáć będźieſz ku wdźięcżney wonnośći Pánu.
  22. A kápłán z ſynow iego / pomázány ná mieyſce iego / cżynić to powinien będźie Pánu zá wiecżną vſtáwę / áby ták wſzytko było ſpálono.
  23. Káżdá ofiárá śniedná kápłáńſká niech wſzytká ſpáloná będźie / á niech iey nie iedzą.
  24. Rzekł ták potym Pán ku Moiżeſzowi.
  25. Moẃ do Aároná y do ſynow ie° / á powiedz iem / Vſtáwá ofiáry zá grzech tákowá będźie: Ná mieyſcu gdźie rzeżą ofiáry ku páleniu / tám zárzną y ofiárę zá grzech przed Pánem / ábowiē ieſt to rzecż náſwiętſzá.
  26. Tę ofiárę on kápłán co ią ſpráwowáł ieść będźie ná mieyſcu Swiętem / w ſieni przybytku zgromádzeniá.
  27. Kto ſie kolwiek mięſá iey dotknie / poświęći ſie / A ieſliby też ſzátá iego krwią byłá ſpluſkáná / tedy má być vpráná ná mieyſcu ſwiętem.
  28. A nácżynie gliniáne w ktorem ią wárzono będźie ſtłucżone / á ieſliby było miedźiáne / tedy má być chędogo wytárte / y wymyte wodą.
  29. Wſzelki mężcżyzná z kápłánow ieſć ią będźie / Abowiem ieſt rzecż náſwiętſzá.
  30. A káżdey ofiáry zá grzech / * ktorey kreẃ bywá wnáſzáná do przybytku zgromádzeniá / ku ocżyśćieniu ná mieyſcu ſwiętem / nie máią ieść / ále ią ſpálą w ogniu.
      Wyżſzey.4.v.5. Zyd.13.v.11.

    Kápitułá 7.
    ¶ 1. Vſtáwá ofiáry zá wyſtępek. 8. Y to co ná kápłáná przychodźi. 11. Vſtáwá ofiár ſpokoynych. 15. Y ofiár wdźięcżnośći. 23. Iż nie miáno ieść tłuſtośći áni krwie.

  1. Táć ieſt vſtáwá ofiáry zá wyſtępek / ktorá ieſt náſwiętſzá.
  2. Ná mieyſcu gdźie rzeżą ofiáry ku páleniu / tám zárzną ofiárę zá wyſtępek / á kreẃ iey będźie wyláná ná ołtárz wſzędy wkoło.
  3. Y będźie ofiárowáł wſzythkę iey tłuſtość / z ogonem y z błoną ktorá ieſt około podrobow.
  4. Wyimie też obie nerce z tłuſtoſćią ktorá ieſt około nich v polędźwic / y odźiedzę kthorá ieſt ná wątrobie z nerkámi.
  5. Potym to kápłán ſpáli ná ołtárzu / Abowiem ieſt ofiárá Pánu przez ogień / zá wyſtępek vcżynioná.
  6. Wſzelki mężcżyzná z kápłánow będźie ią ieść / ná mieyſcu ſwiętem / Abowiem ieſt rzecż náſwiętſzá.
  7. Ofiárá zá A wyſtępek tákáż będźie iáko y ofiárá zá grzech / máiąc iednę y iednákąż vſtáwę / A to cżym kápłán zá grzech ocżyśćiáć będźie / náńże przyidź má.
      A Wyſtępek ieſt rzecż mnieyſzá niż grzech / to ieſt gdy ſie cożkolwiek opuſći cżego ieſt potrzebá.

  8. A kápłán ktory ofiárę będźie pálił / weźmie ſobie iey ſkorę.
  9. Tákże káżdá śniedná ofiárá w piecu vpiecżoná / y w pánwi ábo w kotle nágotowáná / będźie przychodźić kápłánowi / ktory ią ofiárowáć będźie.
  10. Przytym wſzelká śniedná ofiárá nágnietáná z oliwą / thákże y ſuchá przyidźie ná wſzytki ſyny Aáronowe rowno / iáko iednemu ták y drugiemu.
  11. Táć też ieſt vſtáwá ofiár ſpokoynych / ktore będą ofiárowáć Pánu.
  12. Ieſli ią ofiárowáć będźie ku B dźiękowániu / thedy má oddáwáć plácki przáſne nágnietáne z oliwą / y kreple przáſne pomázáne oliwą / y co nácżyſtſzą mąkę vſmáżoną iáko kreple nágniećione z oliwą / zá ofiárę dźiękcżynieniá.
      B Abo ku chwále á ku wyznáwániu grzechow ſwych.

  13. Będźie też ofiárowáł ofiárę ſwą z kwáſzonych pláckow / zá ſwą ſpokoyną ofiárę / ktorą ná znák wdźięcżnoſći ofiárowáć máią.
  14. A ze wſzytkich onych ofiár będźie Pánu ofiárowáł plácek ieden / y ten prźiydźie kápłánowi / kthory będźie kropił krwią ſpokoynych ofiár.
  15. Tákże mięſo ofiáry wdźięcżnoſći y zá pokoy / będą ieſć dniá onego / kiedy ie ofiáruią / á nie zoſtháwi z niey nic do iutrá.
  16. A ieſliżby też byłá ofiárá iego poſlubioná y dobrowolná / tedy ią ieść będą w tenże dźień kiedy ią ofiárowáć będą / A to coby zoſtáło tedy ná záiutrz źiedzą.
  17. Ale coby zoſtáć miáło z oney ofiáry mięſá ná trzeći dźień / tedy to ſpálą w ogniu.
  18. Ten ktoryby iádł trzećiego dniá mięſo z ſwych ſpokoynych ofiár / nie będźie przyiemnem gdy będźie ofiárę ſpráwowáł / y nie będźie mu tho płátno / owſzem to będźie ſplugáwieniem / y ktoby iedno to iádł będźie kárán zá to.
  19. Mięſo też ktoreby ſie cżego niecżyſtego dotknęło / nie má być iedźiono / ále w ogniu będźie ſpálono / A ktokolwiek będźie cżyſtem / ten niech ie to mięſo.
  20. A ieſli kto będąc w ſplugáwieniu / ſkoſztowáłby mięſá ofiár zá pokoy vcżynionych Pánu / ten będźie wygłádzon precż z ludu ſwego.
  21. Też ieſliby ſię kto cżego C plugáwego dotknął / choćby to plugáſtwo było cżłowiecże / ábo iákiey beſtyey niecżyſthey / ábo też iákiey gádźiny niecżyſtey / A w tymby iádł z ofiáry ſpokoyney mięſo ofiárowáne Pánu / táki niech będźie ſtrácon z ludu ſwego.
      C Nic cżyſthego niecżyſtem być nie może / A iáko niecżyſty nie może vżywáć ofiár ſpokoynych / thák niewierny ktory ieſt ſplugáwiony ſproſnoſćią grzechu / z dobrem ſąmnieniem nie może vżywáć rzecży od Páná ſthworzonych / ktore dlá tego ſą ludźiom dáne / áby ich zdźiękowániem vżywáli.

  22. Potym ták mowił Pán do Moiżeſzá.
  23. Powiedz ſynom Izráelſkiem temi ſłowy / Nie będźiećie ieść żádney tłuſtoſći wołowey / ſkopowey / áni koźiey.
  24. Tłuſtośći bydlęćiá zdechłego / ábo od zwierzęćiá iákiego záiedźione° / tę ná káżdą ſwą potrzebę obroćić możećie / á wſzákoż ſię iey ieść nie godźi.
  25. Abowiem ktoby śmiáł ieſć tłuſtoſć bydlęćiá zábitego ku ofierze páloney Pánu / ten ktory ieść będźie / niecháy będźie ſtrácon z poſrzod ludu ſwe°.
  26. Krwie żádney vżywáć nie będźiećie / gdźiekolwiek będźiećie mieſzkáć / ták z ptákow iáko y z bydląt.
  27. A ktobykolwiek krwie pożywáć śmiáł / ten z pośrzodku ſwych niech będźie ſtrácon.
  28. Ktemu ieſzcże mowił thák Pán Moiżeſzowi.
  29. Powiedz ſynom Izráelſkiem w ty ſłowá / Kto ſwą ofiárę ſpokoyną będźie ofiárowáł Pánu / niecháyże przynieſie Pánu dár ku ofierze zá pokoy ſwoy.
  30. Ręką ſwą przynieſie ofiárę ku páleniu Pánu / tłuſtoſć z pierſiámi / obrácáiąc w ofiárowániu ony pierſi przed Pánem.
  31. Potym kápłán ſpáli tłuſtość ná ołtárzu / á pierſi weźmie ſobie Aáron y ſynowie iego.
  32. Lopátkę práwą oddáćie kápłánowi ku podnoſzeniu / odiąwſzy ią od ſpokoynych ofiár ſwoich.
  33. Kto theż ofiárowáć będźie kreẃ y tłuſtość ofiár ſpokoynych z ſynow Aáronowych / then ſobie zá ſwoy dźiáł weźmie łopátkę práwą.
  34. Abowiem pierſi obrácáne / y łopátkę podnoſzoną / wźiąłem od ſynow Izráelſkich z pokoynych ofiár ich / á oddáłem ie Aáronowi kápłánowi y ſynom iego / wiecżnem práwem miedzy ſyny Izráelſkiemi.
  35. D Toć ieſt pomázánie Aároná y ſynow iego z ofiár zápálonych Pánu / od dniá onego w ktory ie ſobie wezwáł ná vrząd kápłáńſki.
      D To Aáron y ſynowie iego będą mieć miáſto zápłáty dlá pomázániá ſwego.

  36. To co iem Pán roſkázáł oddáwáć / od dniá one° kiedy ie pomázáł miedzy ſyny Izráelſkiemi / dáwſzy iem to práwo wiecżne áż ná potomne cżáſy.
  37. A táć też ieſt vſtáwá ofiáry zápáloney y śniedney / y zá grzech / y zá wyſtępek / ofiár też poświącániá / y ofiáry ſpokoyney.
  38. Ktorą ſám Pán roſkázáł Moiżeſzowi ná gorze Synái / dniá thego kiedy roſkázáł ſynom Izráelſkiem ſpráwowáć ofiáry Pánu ná puſzcży Synáy.

    Kápitułá 8.
    ¶ 1. Poświęcenie Aároná y ſynow iego. 7. Vbiory ich. 11. Pomázánie. 14. Ofiáry zá nie Cielec. 18. Skopi. 26. Chleby nie kwáſzone y ine obchody.

  1. Potym mowił Pán do Moiżeſzá temi ſłowy.
  2. Weźmi Aároná y ſyny iego z niem / ſzáty / Oley pomázowániá / Cielcá ofiáry zá grzech / dwu Skopu / y koſz Chlebow niekwáſzonych.
  3. A zbierz wſzytek lud ku drzwiám przybytku zgromádzeniá.
  4. Tedy thák vcżynił Moiżeſz iáko mu był Pán roſkázáł / á zgromádźiwſzy lud wſzytek do drzwi przybytku zgromádzeniá.
  5. Rzekł ták do nich / Toć ieſt co roſkázáł Pán áby ták było.
  6. Y przywiodł Moiżeſz Aároná y ſyny iego / á omył ie wodą.
  7. Y oblokł go w ſuknią / á opáſáł Páſem / y wdźiáł náń ſzátę długą / włożył też náń y Efod / á opáſáł go háftowániē Efodu / y zápiął go weń.
  8. Włożył też náń y Nápierſnik / ná ktorem theż przypráwił Vrym / y Tummim.
  9. Tákże y Cżápkę włożył ná głowę iego / przypráwiwſzy do niey ná przodek Bláchę złotą / koronę ſwiętą / ták iáko to był Pán roſkázáł Moiżeſzowi.
  10. Tedy wźiął Moiżeſz Oley pomázániá / y pomázáł Przybytek / y wſzytki rzecży co w niem były / y poświęćił ie.
  11. Potym ſiedḿ kroć poláł iem ołtárz / y pomázáł gi ze wſzytkiem nácżyniem iego / Wánnę y z Słupcem iey / áby ie poświęćił.
  12. Temże też Oleiem pomázániá poláł głowę Aáronowę / á pomázáwſzy poświęćił go.
  13. Przywiodł też ſyny Aáronowe / á oblokſzy ie w ſzáthy opáſáł ie / y włożył ná nie cżápki / ták iáko to był Pán roſkázáł Moiżeſzowi.
  14. Támże przywiodł Cielcá ku ofierze zá grzech / á Aáron z ſyny ſwemi włożyli ręce ſwe ná głowę iego.
  15. Y zárznął go Moiżeſz / á wźiąwſzy krwie pomázáł pálcem rogi ołtárzowe około / y ocżyśćił ołtárz / wyláwſzy krew pod ſpodek ołtárzá: Y tákże gi poſwięćił / áby przy niem bywáłá modlitwá vbłágániá.
  16. Wźiął potym wſzytkę tłuſtość / ktorá około podrobow byłá / y odźiedzę z wątroby / y dwie nerce z tłuſtośćią ich / á to ná ołtárzu ſpálił.
  17. A ſámego ćielcá z ſkorą / z mięſem y z gnoiem iego / wyniowſzy precż zá námioty ſpálił / ták iáko był Pán roſkázáł Moiżeſzowi.
  18. Potym przywiodł Skopu ku páloney ofierze / ná ktorego głowę Aáron y ſynowie ie° włożyli ręce ſwoie.
  19. Y zárznął go Moiżeſz / á wyláł kreẃ iego wſzędy wkoło po wierzchu ołtárzá.
  20. Y porąbáł go ná ſzthuki / á ſpálił głowę z ſztukámi y z tłuſtoſćią.
  21. A podroby z nogámi omył wodą / y ták wſzytkiego ſkopu ſpálił ná ołtárzu / Abowiem thákowá ofiárá páloná byłá ku wdźięcżney wonnośći Pánu z ofiár przez ogień ſpráwowánych / ták iáko Pán roſkázáł Moiżeſzowi.
  22. Potym wywiodł y drugiego Skopu / Skopu poświęceniá / ná ktorego też głowie położyli ręce ſwe Aáron y ſynowie iego.
  23. A zárznąwſzy go Moiżeſz / wźiął krwie iego / á pomázáł ią koniec práwego vchá Aáronowego / y wielki pálec práwey ręki / tákże pálec wielki práwey nogi iego.
  24. Przywiodſzy też y ſyny Aáronowe / pomázáł też onąż krwią koniec vchá ich práwego / pálec wielki v práwych rąk / y pálec wielki v práwych nog ich / A oſtáthek krwie rozláł po wierzchu ołtárzá wſzędy wkoło.
  25. Potym wźiął tłuſtość / ogon / y wſzytkę tłuſtość ktorá ieſt około podrobow / y odźiedzę z wątroby / y dwie nerce z tłuſtoſćią ich / y łopátkę práwą.
  26. A wźiął też z koſzá Chlebow niekwáſzonych / ktore ſtáły przed Pánem / plácek przáſny / y plácek chlebá nágnietány z oliwą / y krepel ieden / á położył ie ná oney tłuſtośći / y ná oney łopátce práwey.
  27. To wſzytko dáł w ręce Aáronowi y ſynom iego / á obrácáł ie przed Pánem.
  28. Potym ono wźiął Moiżeſz z rąk ich / á ſpálił ku ofierze ná ołtárzu / Abowiem to ieſt poświęcenie ku wdźięcżney wonnośći z ofiáry zápáloney Pánu.
  29. Wźiął theż Moiżeſz pierſi ſkopu poświęceniá / y obrácáł ie przed Pánem: A tho Moiżeſz bráł ſobie zá ſwoy dźiáł / według roſkázániá Páńſkiego.
  30. Ktemu ieſzcże Moiżeſz wźiął Oley pomázowániá / y Krwie ktorá byłá ná ołtárzu / á them Aároná z ſzátámi iego / tákże Syny iego z ſzátámi ich pokropił / A ták Aároná y z ſyny / ſpołu z ſzátámi ich poświęćił.
  31. Y rzekł Moiżeſz Aáronowi y ſynom iego / Wárzćie mięſo v drzwi przybytku zgromádzeniá / y támże ie ieść będźiećie z chlebem poświęconem ktory ieſt w koſzu / thák iáko mám roſkázánie / * áby tho Aáron iádł z ſyny ſwemi.
      * W.2.Mo.29.v.32. Mát.12.v.4.

  32. Ale co zoſtánie z mięſá y chlebá popálićie.
  33. A przez ſiedḿ dni nie wynidźiećie ze drzwi przybytku zgromádzeniá / áż ſię wypełnią dni poſwięceniá wáſzego / Abowiem ręce wáſze przez ſiedḿ dni poświącáne będą.
  34. Tho co ſie dźiś dźiáło / roſkázáł Pán cżynić ku wáſzemu ocżyśćiániu.
  35. Zoſtháńćieſz tedy przy drzwiách Przybythku zgromádzeniá przez ſiedḿ dni / ták we dnie iáko y w nocy / á będźiećie ſtrzedz roſkázániá Páńſkiego / ábyſćie nie pomárli / bo mnie ták ieſt roſkázáno.
  36. Y vcżynili Aáron y ſynowie iego / to wſzythko co iem Pán roſkázáł przez Moiżeſzá.

    Kápitułá 9.
    ¶ 2. Pierwſze ofiáry przez Aároná ſpráwowáne. 8. Cielec. 15. Koźieł zá grzech. 18. Woł y ſkop zá pokoy. 23. Chwáłá ſie Páńſká okázuie. 24. Ogień Páńſki ofiáry ſpálił.

  1. Stáło ſie tedy A oſme° dniá iż wezwáł kſobie Moiżeſz Aároná y ſynow ie° / z ſtárſzemi Izráelſkiemi.
      A To ieſt kſięzycá Márcá / ktory Zydowie názywáią Niſán.

  2. Y rzekł Aáronowi / Weźmi ſobie Cielcá z ſtádá ná ofiárę zá grzech / y ſkopu zdrowego ku ofierze páloney / á poſtáw ie przed Pánem.
  3. Mowże do ſynow Izráelſkich temi ſłowy / Weźmićie Kozłá ku ofierze zá grzech / y Cielcá y Báráná łońſcżáki zdrowe dlá páloney ofiáry.
  4. Tákże Wołu y Skopu dlá ofiáry ſpokoyney / ku ſpráwowániu ofiáry Pánu / przythem ofiárę śniedną nágnietáną z oliwą / Abowiem ſie wám dźiś Pán vkáże.
  5. Przywiedli tedy to co Moiżeſz roſkázáł przed przybytek zgromádzeniá / A wſzytek lud zſzedł ſię y ſtánął przed Pánem.
  6. Zátym rzekł Moiżeſz / Toć ieſt co wám Pán cżynić roſkázuie / á vkáże ſię wám chwáłá Páńſká.
  7. Y rzekł Moiżeſz do Aároná / Przyſtęp do ołtárzá á ſpráwui ofiárę ſwą zá grzech / y páloną ofiárę twoię / á vcżyń modlitwę ták ſám zá ſie iáko y zá lud: Spráwuy też ofiárę zá lud / ku ocżyſćieniu ich / thák iáko Pán roſkázáł.
  8. Tedy przyſtąpił Aáron do ołtárzá / á zárznął Cielcá ſwego ku ofierze zá grzech.
  9. A ſynowie ie° przynieſli mu kreẃ / Y omocżywſzy pálec ſwoy we krwi / pomázáł rogi v ołtárzá / á oſtátek krwie wyláł ná ſpodek ołtárzá.
  10. Pothym ſpálił tłuſtość z nerkámi y z odźiedzą od wątroby ofiáry zá grzech thák iáko miáł Moiżeſz od Páná roſkázánie.
  11. A ſkorę z mięſem ſpálił precż zá námioty.
  12. Zárznął też zápáloną ofiárę / á ſynowie iego podáli mu kreẃ / kthorą ná wierzch ołtárzá wyláł wkoło.
  13. Podáli mu też y ofiárę ku páleniu / z ſztukámi y z głową / ktorą on ná ołtárzu ſpálił.
  14. Omył też podroby y nogi / y ſpálił przy ofierze ná ołtárzu.
  15. Potym ſpráwowáł ofiárę zá lud zá grzech iego / wźiąwſzy kozłá ktorego zárznął y ofiárowáł / ták iáko y pierwſzego zá grzech.
  16. Ofiárowáł go ku páleniu / á przypráwił wedle zwycżáiu.
  17. Spráwił też ofiárę śniedną / á wźiąwſzy iey pełnę gárść / ſpálił ná ołtárzu / oprocż ofiáry páloney poránnieyſzey.
  18. Zárznął też Wołu y Skopu ku ofierze zá pokoy / ktorá byłá ſpráwowáná zá lud / y podáli mu ſynowie iego kreẃ / kthorą on wyláł wokoło ná ołtárzu.
  19. Ktemu też tłuſthość z Wołu y z Skopu / ogon / y błonę ktorá ieſt około podrobow / nerki / y odźiedzę z wątroby.
  20. Włożyli też tłuſtoſći ná pierſi ktore ſpálił ná ołtárzu.
  21. Potym Aáron obrácáł pierſi / y łopátkę práwą przed Pánem / ták iáko był roſkázáł Moiżeſzowi.
  22. Podniozſzy też Aáron rękę ſwą nád ludem / błogoſłáwił iem / á zſtąpił od ołtárzá / gdy odpráwił ofiárę zá grzech / y onę páloną ofiárę / tákże y onę zá pokoy.
  23. Przyſzedł potym Moiżeſz y Aáron do przybytku zgromádzeniá / á z támtąd wyſzedſzy błogoſłáwili ludowi / B y okázáłá ſię chwáłá Páńſká wſzytkiemu ludowi.
      B Znák chwáły y wielmożnoſći páńſkiey tho ieſt / że ogień wſzytko ſpálił co iedno kolwiek było ná ołtárzu / A tenże ogień záwżdy trwáł ná ołtárzu / áż do tąd poki koſćioł zbudowán nie był.

  24. A wyſzedſzy ogień od oblicżnoſći Páńſkiey / ſpálił ná ołtárzu ofiáry zápáliſte / y tłuſtoſći / Co gdy lud vyzráł z weſołem krzykiem vpádli ná oblicże ſwoie.

    Kápitułá 10.
    ¶ 1. Nádáb y Abiu ofiáruiąc ogień obcy / ſą od ogniá záráżeni. 6. Zákázuie áby ich nikt żáłowáć nie śmiáł. 9. Zákázuie kápłánom winá cżáſu ich poſługowániá / á przycżyny przecż to máią cżynić. 12. To też cże° pożywáć mieli z tych rzecży co od ofiár zoſtáwáły.

  1. Tedy ſynowie Aáronowi / Nádáb y Abiu / wźiąwſzy kádźidlnice ſwoie / * nákłádli do nich ogniá y kádźili / ofiáruiąc Pánu ogień A obcy / cżego iem on był B nieroſkázáł.
      A To ieſt inſzy ogień niż on kthory był z Niebá ſpádł ná ołtárz pálonych ofiár.
      B Tu obácżáć mámy iáko ſie Pán káżdą chwáłą brzydźi cżgo ſám nie vſtáwił.

      * W.4.Mo.3.v.4. y 26.v.61. 1.Kron.24.v.2.

  2. Wyſzedł tedy ogień od Páná / á záráźił ie iż pomárli przed Pánem.
  3. Zátym Moiżeſz rzekł do Aároná / Toć ieſt co był Pán opowiedźiáł mowiąc / C Swiętem będę w tych ktorzy bliſko przychodzą ku mnie / á będę pochwálon przed oblicżnośćią wſze° ludu: Tedy vmilknął Aáron.
      C Pán ieſt S. ták gdi vżywá ſpráwiedliwego ſądu ſwego / iáko też y gdy cżyni miłoſierdźie / Iákoby tu chćiáł rzec: Nieprzepuſzcżę y náwyżſzemu Kápłánowi / ieſliby ſie ná vrzędźie ſwem wedle roſkázániá mego nie ſpráwowáł.

  4. Y wezwáł Moiżeſz Mizáelá / y Elizáfáná / ſynow Ozyelá ſtryiá Aáronowego / ktorem rzekł / Chodźćie ſám / á wynieśćie zá námioty bráćią wáſzę precż od mieyſcá ſwiętego.
  5. Przyſzli tedy á wynieſli ie / y z ſzáthámi ich precż zá námioty / iáko iem roſkázáł Moiżeſz.
  6. Rzekł potym Moiżeſz do Aároná / do Eleázárá / y do Itámárá ſynow iego / Nie D odkrywáyćie głow ſwych / áni rozdźieráyćie ſzát ſwych / byśćie też y ſámi nie pomárli / á iżby nie przyſzło rozgniewánie ná wſzytko zgromádzenie ludu / Ale bráćiá wáſzy / to ieſt / wſzytek národ Izráelſki / niech płácżą tych co ie Pán popálił.
      D Zákázuie im áby y námniey vrzędu ſwego nieomieſzkáwáli / płákániem zábithych ſie báwiąc.

  7. Ani odchodźćie od drzwi przybytku zgromádzeniá / byśćie ſnádź nie pomárli / Abowiemeſćie wy ſą pomázáni oleiem Páńſkiem: Tedy oni to vcżynili co iem roſkázáł Moiżeſz.
  8. Zátym Pán rzekł do Aároná w ty ſłowá.
  9. Ty y ſynowie twoi nie będźiećie pić winá áni E Sechár / gdy będźiećie mieli przychodźić do przybytku zgromádzeniá / byſćie ſnádź nie pomárli / á to będźie wiecżná vſtáwá y w potomſtwie wáſzem.
      E Sechár po Zydowſku známionuie káżde pićie / ktorem ſie cżłowiek vpić może: A tu ieſt náuká kápłánowi / áby był trzeźwi y roſtropny.

  10. A to dlá tego / ábyśćie mieli rozeznánie między rzecżą ſwiętą y nie ſwięthą / á miedzy rzecżą cżyſtą y nie cżyſtą.
  11. A iżbyśćie náucżáć vmieli ſyny Izráelſkie wſzytkich vſtáw / kthore iem roſkázáł Pán przez Moiżeſzá.
  12. Mowił potym Moiżeſz do Aároná / Eleázárá / y Itámárá ſynow iego / ktorzy byli pozoſtáli: Pobierzćie ofiárę śniedną / ktorá zoſtáłá od ofiár pálonych Páńſkich / á iedzćie ią v ołtárzá z chlebem przáſnem / Abowiemći ieſt rzecż náſwiętſzá.
  13. Będźiećie też ieſć ná mieyſcu ſwiętem / ábowiem to tobie y ſynom twoiem oddáno ieſt vſtáwą z ofiár pálonych Páńſkich / thák iáko to mnie ieſt roſkázáno.
  14. Będźiećie też ieść pierſi obrácáne / y łopátkę práwą podnoſzoną ná mieſcu ſwiętem / Ty / ſynowie twoi / y corki twoie z tobą / Abowiem to práwo dáne ieſt tobie y ſynom twem / z ofiár ſpokoynych ſynow Izráelſkich.
  15. Przynioſą tedy łopátkę podnoſzoną / y pierſi obrácáne z ofiárą zápáloną z tłuſthoſći / áby ie obrácáno przed Pánem / A to będźie tobie zá wiecżne práwo / y ſynom twem / ták iáko Pán roſkázáł.
  16. Potym Moiżeſz dowiedowáł ſie o koźle ofiáry zá grzech / á on iuż był ſpálon: A dlá tegoż rozgniewáł ſie ná Eleázárá y Itámárá ſyny Aáronowe / ktorzy byli pozoſtáli / Y rzekł ták knim.
  17. Przecżeśćie nie iedli ofiáry zá grzech ná mieyſcu ſwięthem: Abowiem to ieſt rzecż náświętſzá / ktorá wám ieſt oddáná ku odnoſzeniu złośći wſzego ludu / ábyſćie ie poiednáli z Pánem.
  18. Oto kreẃ ie° nie ieſt wnieſioná do mieyſcá ſwiętego / á tákeſćie go mieli źieść ná mieyſcu ſwiętem / iákom wám był roſkázáł.
  19. Tedy Aáron odpowiedźiáł Moiżeſzowi / Dźiſći ofiárę ſwą zá grzech y páloną ſwą ofiárę oddáli Pánu / A wżdy mie to F podkáło / A gdybych iá był dźiś iádł ofiárę zá grzech / ázáżby ſie to było podobáło Pánu:
      F To ieſt / ſmierć onych dwu ſynow moich / A przethoż iżem ieſt ſmućien / nie mogłem z weſelem ieść ofiár ná mieyſcu ſwiętem.

  20. Co gdy vſłyſzáł Moiżeſz przyiął to wdźięcżnie.

    Kápitułá 11.
    ¶ 2. O źwierzętách cżyſtych y niecżyſtych / á ktorych ſie pożywáć godźiło. 31. Potym áby ſie nie dotykáno śćierwu. 32. Ocżyśćienie z tákowego dotknieniá. 43. Iż ſie lud záchowywáć má iáko ſwięty á niepomázány.

  1. Pothym Pán rzekł do Moiżeſzá y Aároná temi ſłowy.
  2. Powiedzćie ták ſynom Izráelſkiē / * Tyć ſą źwierzętá ktore ſie wám ieſć będźie godźiło miedzy wſzemi źwierzęty ktore ſą ná źiemi.
      * W.5.Mo.14.v.4.

  3. Będźiećie ieść to co iedno má rozdźielone ſtopy y rozdwoione kopytá / á ktore po pokármie przeżuwá.
  4. A wſzákoż ſą niektore co ábo tylko przeżuwáią / ábo ſą też tylko z rozdwoionemi kopyty / ktorych ſię ieſć nie godźi. Iáko ieſt Wielbłąd / ktory choćiáż przeżuwá / á wſzákoż niemá rozdwoionych kopyt / A á dlá tegoż wám niecżyſtem będźie.
      A Acżkolwiek wſzythko co Bog ſtworzył ieſt dobre y cżyſte / A wſzákoż Pán Bog w they rożnicy chćiáł záłożyć kárność ludowi ſwemu / áby gi zádźierżáwáł w poſłuſzeńſtwie / á náucżył go przez thę náukę táiemną / iákoby miáł rozeznáwáć vcżynki niecżyſte od cżyſtych / to ieſt vcżynki duchá y ćiáłá. O cżem ieſt ſwiádectwo v Pá.S. do Gálát.5.

  5. Tákże B Krolik / ktory choćiáż przeżuwá / á wſzákoż iż kopytá rozdwoionego niemá / tedy też wám niecżyſtem będźie.
      B W Greckiem wykłádźie położono Tárántá / ktorego zową włáſnem ich ięzykiem Choerogrywus.

  6. Też y Záiąc choćiáż żuie / ále iż nie má rozdwoionego kopythá / będźie też v wás niecżyſtem.
  7. Swiniá też choć má rozdźielone ſtopy y rozdwoione kopytá / ále iż nie przeżuwá / tedy wám niecżyſtą będźie.
  8. Mięſá ich ieść nie będźiećie / áni ſćierwu ich dotykáć ſię máćie / Abowiem wám ſą niecżyſte.
  9. Ze wſzytkich też tych co ſą w wodách / tákich pożywáć będźiećie / ktore máią ſkrzele y łuſki / thák w wodách morſkich iáko w rzecżnych.
  10. Ale tych ieść nie będźiećie / ktore áni ſkrzel áni łuſki niemáią / ták morſkich iáko y rzecżnych / ták máłych iáko y wielkich / kthore w wodách żywą / Abowiem to wám rzecż przemierzłá będźie.
  11. A ták wám obrzydłe będą / y ieść ich niebędźiećie / y śćierw ich wám w obmierżeniu będźie.
  12. Owá wſzythki nie ſkrzeláſte á przez łuſki / ktore ſą w wodách / będą v wás obrzydłemi.
  13. Miedzy ptáki też temi ſię brzydźić będźiećie / á máiąc ie zá obrzydłe / ieſć ich nie będźiećie / Orłá / Iáſtrzębá / y Orlicá morſkiego.
  14. Sępá / y Kánie wedle ich rodzáiu.
  15. Káżdego rodzáiu Krukow.
  16. Struſá / Sowy / Ożárki / y káżdego rodzáiu Krogulcow.
  17. Puhácżá / Norká / Lelká.
  18. Lábęćiá / Bąká / y Boćiáná.
  19. Cżáple / Soyki / wedle ich rodzáiu / Dudká y Nietoperzá.
  20. Wſzelkie też robáctwo co látá á chodźi o cżtherech nogách / niech wám będźie obrzydłe.
  21. A wſzákoż ze wſzytkiego tego robáctwá látáiącego / kthore ſię ruſzá ná cżterech nogách / tedy tych pożywáć będźiećie / ktore w nogách máią śćięgnecżká przydłużſze ku ſkákániu po źiemi.
  22. Iáko ſą ty kthorych wy pożywáć możećie / káżdego rodzáiu C Kobyłek y Konicżkow wedle ich rodzáiu / Skocżkow / y Chrząſzcżow / wedle ich rodzáiu.
      C Ty robácżki y miedzy Zydy y miedzy námi ſą nieznáiome cżáſow dźiſieyſzych / A gdyż ieſt wielká rożnicá miedzy wykłádácżmi / tedychmy my woleli tego ſie trzymáć coby ſie wżdy z ich ſłowy ſtoſowáło. Bo choć żydowſkie ſłowá thy ſą / Seláhám / Hárgol / y Hágáb: A wſzákoż ſą to rozmáite rodzáie robácżkow polnych / ktorychby vżywáć możono / ále iż nie ſą znáiome / tedy nám też y máło potrzebne.

  23. Ale káżde ine robáctwo co látá á má cżtery nogi / niecháy v wás obrzydłe będźie.
  24. Bo ſie iemi ſplugáwićie. Y kto ſie iedno ich śćierwu dotknie / będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  25. A káżdy ten coby śćierw ich precż wynoſił / wypierze odźienie ſwe / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  26. Wſzelkie zwierzę kthore má rozdźieloną ſtopę / á kopytá rozdwoionego nie má / áni też przeżuwá / to wám zá niecżyſte będźie / tego ktoby ſię dotknął / niecżyſtem będźie.
  27. A cokolwiek ná ſwych ſthopách chodźi ze wſzytkich źwierząt o cżterech nogách / to wám będźie niecżyſte / ten coby ſię śćierwu ich dotknął / niecżyſtem będźie áż do wiecżorá.
  28. Ten też co ich śćierw precż wynoſić będźie / vpierze odźienie ſwe / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá. Abowiem tyć rzecży ſą wám niecżyſte.
  29. A ty też zá niecżyſte mieć v ſiebie będźiećie / ktore ſię po źiemi wlocżą / iáko ſą / Láſicá / Myſz / y Zábá / wedle ſwego rodzáiu.
  30. Ież / D Chámáleon / Iáſzcżorká / Slimák / y Kret.
      D Drudzy wykłádáią Sálámándrá.

  31. A tyć miedzy gádźinámi v wás niecżyſte będą / y kthoby ſie ktorey z nich zdechłey dotknął / niecżyſtem będźie áż do wiecżorá.
  32. A káżdá rzecż ná ktorąby cokolwiek z tych zdechlin vpádło / będźie niecżyſtá / ták drzewiáne nácżynie iáko też y ſzátá / ták ſkorá iáko y wor: Owá káżde nácżynie w kthorym co ſpráwuią / má być do wody włożone / bo ieſt niecżyſte áż do wiecżorá / ále potym cżyſte będźie.
  33. Ale káżde gliniáne nácżynie / w ktoreby nieco z tych vpádło / to cożkolwiek by tám w niem było / niecżyſte będźie / á ſámo będźie ſtłucżono.
  34. Káżdá też potráwá ktorą iádáią / gdyby oney wody do niey wláno / tedy będźie niecżyſto / á wſzelkie pićie co piyą ktoreby w tákiem nácżyniu było / niecżyſtem ſie ſtánie.
  35. Owá wſzelká rzecż w ktorąby co wpádło z onych śćierwow / będźie niecżyſtą: Tákże piec y ogniſko iemi ſplugáwione má być ſkáżono / ábowiem niecżyſte ſą.
  36. Ale ſtudnie y Cyſterny y wſzelkie ſtocżyſká wod / cżyſte zoſtáną / iedno ten coby ſie śćierwu dotknął niecżyſtem będźie.
  37. Też ieſliby co z thych rzecży zdechłych wpádło miedzy náſienie ktore ſiáć máią / tedy ono zoſtánie cżyſte.
  38. Ale ieſliby z tych zdechlin wpádło co miedzy náſienie mocżone / thedy iuż niecżyſtem ſie ſtánie.
  39. Tákże ieſliby ktore źwierzę zdechło / z tych ktorych wám ieść dopuſzcżono / á dotknąłby ſie go ktożkolwiek / tedy ten będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  40. A ktoby iádł onę zdechlinę / ten powinien vpráć ſzáty ſwe / á będźie ſám niecżyſtem áż do wiecżorá / tákże y ten coby precż wynoſił on śćierw / vpierze odźienie ſwe / á będźie przed ſie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  41. Wſzelká gádźiná płáżáiącá ſie po źiemi / obrzydłá v wás będźie / áni iey ieść będźiećie.
  42. To co ſie theż po brzuchu włocży máiąc cżtery ábo więcey nog miedzy gádźinámi / ktore ſie włocżą po źiemi / tych wy ieść nie będźiećie / bo ſą obrzydłe.
  43. Sámi ſię też nie chćieyćie pyſkłáć żádną gádźiną / ábyśćie ſie przez nie zmázáli y ſplugáwili.
  44. Abowiem Iám ieſt Pán Bog wáſz / ♀ ſtáráyćieſz ſie ábyśćie też y wy ſtáli ſie ſwiętemi / gdyżem iá ieſt ſwięty: Nieoſzpecżáyćieſz ſie tedy żádną gádźiną ktorá ſie płázá po źiemi.
      ♀ 1.Piotr.1.v.16.

  45. Abowiem Iá ieſt Pán / ktorym wás wywiodł z źiemie Egipthſkiey / ábych był Bogiem wáſzem / á wy iżbyśćie też ſwiętemi byli / gdyżem iá ieſt ſwięty.
  46. A thákowáć ieſt vſtáwá około Zwierząt / Ptákow / y około wſzech rzecży żywych pływáiących w wodách / y wſzech rzecży żywych co ſie włocżą po źiemi.
  47. Ku rozeznániu cżyſtego y niecżyſtego / á miedzy źwierzęty ktorych ſie pożywáć godźi / á kthorych nie godźi.

    Kápitułá 12.
    ¶ 1. Ocżyśćienie niewiáſty po porodzeniu.

  1. Mowił pothym Pán do Moiżeſzá temi ſłowy.
  2. Powiedz ták ſynom Izráelſkiem / * Gdy niewiáſtá A wydáwſzy z ſiebie náſienie porodźi Mężcżyznę / będźie niecżyſthą przez ſiedḿ dni / B według cżáſu iáko długo ſwą chorobę miewá.
      A Niekthorzy to wykłádáią / Pocżąwſzy náſienie / Ale tu podług Zydowſkie° wykłádu wyłożono ieſt / Gdy niewiáſtá wydáwſzy náſienie z ſiebie / prźiymuie mężſzyńſkie náſienie: Z kąd ſie płod rodźi / A toć ieſt przećiw onem kthorzy powiedáć śmieią niewiáſthy być oprocż náſieniá / iáko ſą Nowokrzcżeńcy / ktorzy powiedáią iż Kryſtus nic nie wźiął z Pánny Máryey.
      B To ieſt / thylo dni ile mieſzká oſobno będąc chorą ná przyrodzoną niemoc.

      * Luk.2.v.22.

  3. † A dniá oſmego obrzeżą ćiáło nieobrzeſki Mężcżyzny onego.
      † Luk.2.v.21. Ián.7.v.22.

  4. A oná zoſtánie przez trzydźieśći y trzy dni / we krwi ocżyśćieniá ſwego / y niedothknie ſie żádney rzecży ſwiętey / C áni wnidźie do mieyſcá ſwiętego / áż ſie wypełnią dni ocżyśćieniá iey.
      C Tá Cerymoniá ktemu cżłowieká wiedźie / áby obácżył wielkość grzechu / ktory oſzpecá pocżęćie y národzenie iego / ták iáko było poſzpećiło y przodki iego: Acżkolwiek pocżęćie y národzenie ſámo z ſiebie wdźięcżne ieſt Pánu Bogu / A ták to ieſt ku náuce tu przełożono káżdemu / áby ſie brzydźił grzechem ſwem pierworodnem / máiąc gi w obmierżeniu.

  5. A ieſliż porodźi Dźiewkę / przez cżternáśćie dni niecżyſtą będźie / to ieſt / po dwákroć thák długo iáko miewá ſwą chorobę / á zoſtánie we krwi ocżyśćieniá ſwego / przez ſzeſć dźieſiąt y ſześć dni.
  6. Gdy ſie potym wypełnią dni ocżyſćieniá iey / ták po Synácżku iáko y po Dźiewecżce / przynieſie ná ofiárę páloną báráná łońſzcżáká / y gołębiątko ábo ſynogárlicę ná ofiárę zá grzech / á tho oddá Kápłánowi v przybytku zgromádzeniá.
  7. Kthorego on ofiárowáć będźie przed Pánem / á będźie ſie modlił zá nią / y ocżyśći ią od płynieniá krwie iey: Táć ieſt tedy vſtáwá około niewiáſty / kthorá porodźi Syná ábo Dźiewkę.
  8. Ale ieſliż ſie zdobyć niemoże ná báráná / tedy niech weźmie párę ſynogárlic / ábo párę gołąbiąt / iedno ku ofierze páloney / á drugie ná ofiárę zá grzech / tedy ſię zá nią będźie modlił kápłán / á ták ocżyſćioną będźie.

    Kápitułá 13.
    ¶ 1. Iáko kápłán má rozeznáć gdźie trąd á gdźie nie trąd / y o ocżyśćieniu iego.

  1. Pothym ieſzcże mowił Pán do Moiżeſzá y do Aároná w ty ſłowá.
  2. A Cżłowiek ktoryby miáł ná ſkorze ćiáłá ſwego guzy / ábo liſzáie / ábo biáłe blizny / ták iżby ſie ná ſkorze ćiáłá iego przymiot trądu okázáł / táki má być przywiedźion przed kápłáná Aároná / ábo przed ktorego inego kápłáná z ſynow iego.
      A Trąd y tákowá zmázá o ktorey ſie tu wſpominá / známionuie trąd y niecżyſtothę grzechu / kthorego rozſądek ná ſámego thylko Kryſtuſá Páná / práwdźiwego kápłáná náleży / ktory ſie thu znácży przez Aároná.

  3. Tedy oglądá kápłán przymiot on ná ſkorze ćiáłá iego / á ieſliż w niem włoſy pobieláły / á wpił ſię w ćiáło iego / y byłyby iáko dołki ná ſkorze iego / tedy to ieſt záráżenie trądu / A przetoż oglądáwſzy go kápłán rozezná go być niecżyſtem.
  4. Ale ieſliż biáłá blizná ieſt ná ſkorze iego / á nie ieſt zdołkowáná ſkorá / y włoſy nie pobieláły / thedy kápłán onego záráżonego zámknie oſobno przez ſiedḿ dni.
  5. Potym ſiodmego dniá oglądá ią powtore kápłán / á ieſliż ták przedſie trwá on przymiot / á nie ſzerzy ſie dáley po ſkorze / kápłán znowu przez drugie ſiedḿ dni zádźierży go w zámknieniu.
  6. Tám gdy ony ſiedḿ dni wynidą / oglądá gi záſie kápłán / á ieſliże pocżerniewá / á nie ſzerzy ſie po ſkorze / B tedy go kápłán zezná być cżyſtem / bo tylko okroſtáwiáł / á wypráwſzy ſwe ſzáty / cżyſtem będźie.
      B W thych ſłowiech vkázuie dwoiákie grzechy w wiernych / iedny ktore potrzebá ćierpieć / iáko nie doſtátki ludźi krewkich A záſie drugie dlá kthorych grzeſzni máią od Kośćiołá być wyłącżeni / O cżem w.1.do Korynt.5.

  7. Ale ieſliż tym więcey ſzerzą ſie ná ſkorze kroſty ony po oglądániu kápłánowem / á po ocżyśćieniu iego / tedy powtore má być ſtáwion przed kápłánem.
  8. A ieſli obácży kápłán że ſie kroſty ſzerzą C po ſkorze / zezná go być niecżyſtem / bo iuż ieſt trąd.
      C Abo iż ſie też oſypą po ſkorze: Tu ſie w thym znácży ſkáżenie náthury náſzey / ktorá bywá ſproſnośćią grzechu bárzo oſypáná / ieſliż iey Duch Swięthy od tego nie powśćiągnie.

  9. Gdy będźie záráżenie trądu ná cżłowieku / thedy będźie przywiedźion przed kápłáná.
  10. Ktory gdy vyzry iż ſą guzy biáłe po ſkorze / á włoſy pobielewáią / á náráſtháwáłoby dźiwe mięſo w onych guźiech.
  11. Tedy ieſt záſtárzáły trąd ná ſkorze ćiáłá iego / y zezná kápłán iż cżłowiek on ieſt niecżyſty / A nie będźie go zámykáł oſobno gdyż ieſt niecżyſtem.
  12. Ieſliż ſie tedy trąd ná ſkorze rozſzerzá / á wſzythkę ſkorę pocżąwſzy od głowy áż do nog oſypie / thyle ile kápłán widźieć może.
  13. Má go oglądáć Kápłán / gdźie więc ieſli iuż trąd okrył wſzytko ćiáło / thedy onego záráżonego zezná być cżyſtem / ábowiem wſzytek przymiot obroćił ſie w biáłoſć / y ták zoſtánie cżyſtem.
  14. Ale onegoż dniá iákoby ſie ſkoro vkázáło mięſo dźiwe / tedy niecżyſtem będźie.
  15. A ták oglądá kápłán mięſo dźiwe / á zezná go być niecżyſtem / Abowiem ono mięſo dźiwe niecżyſte ieſt á iuż ieſt trąd.
  16. Ale ieſliby zginęło mięſo dźiwe / á obroćiło ſie w biáłość / tedy prźiydźie do kápłáná.
  17. A kápłán má go oglądáć / gdźie ieſli przymiot on pobieleie / tedy kápłán zezná go być cżyſtem / gdyż ták ieſt.
  18. Ieſliżby też był wrzod w ćiele ná ſkorze / á zágoiłby ſie.
  19. A ná mieyſcu wrzodu onego / nádąłby ſie guz biáły / ábo też liſzáy iáki biáły ábo cżerwony / tedy go má kápłán oględáć.
  20. A gdy gi oglądá kápłán / ieſliby wklękł w ſkorę / á iż ná niem włoſy zbieláły / tedy cżłowieká onego zezná kápłán być niecżyſtem / bo záráżenie trądu ieſt pochodzące ze wrzodu.
  21. Ale ieſliżby obácżył Kápłán że w niem włos nie bieleie / á iż liſzáy nie wklękł w ſkorę / ále tylko pocżerniáł / thedy záráżonego zádźierży kápłán przez ſiedḿ dni w zámknieniu.
  22. A ieſliżby ſię ſzerzył ná ſkorze / kápłán zeznáć má iż ieſt nie cżyſtem / á ieſt ná niem záráżenie trądu.
  23. Wſzákoż ieſliby blizná oná biáłá zoſtáłá ná ſwem mieyſcu / á nie ſzerzyłá ſię / tedy ieſt zápálenie wrzodu / á zezná ią być kápłán cżyſtą.
  24. Tákże ieſliby ſie kto ná ſkorze ćiáłá ſwego ogniem ſpárzył / á po zgoieniu oney ſpárzeliny vkázáłby ſię liſzáy biáły zcżerwieniáły ábo biáły.
  25. Tedy gi oglądá kápłán / á ieſliżby włos w liſzáiu pobieláł / á ſámby głębiey wklękł w ſkorę / ieſt to trąd z ſpárzeliny pochodzący / kápłán tedy zezná go być niecżyſtem / gdyż ieſt záráżenie trądu.
  26. A gdy Kápłán oglądá iż nie ſą w liſzáiu odmienione włoſy / á iż nie wklękł głęboko w ſkorę / ále ſie nie iáko zácżerniewá / thedy go zádźierży w zámknieniu Kápłán przez ſiedḿ dni.
  27. A gdźieby dniá ſiodmego obácżył że ſie ſzerzy ná ſkorze / zezná go być niecżyſtem / bo ieſt záráżenie trądu.
  28. A ieſliż tenże liſzáy zoſtáwá ná ſwem mieyſcu / á nie ſzerzy ſie po ſkorze / ále ſie zácżerniewá / ieſt puchliná z ſpárzeniá / A kápłán zezná iż ieſt cżyſtem / ábowiem ieſt zápálenie z ſpárzeliny.
  29. Tákże gdyby mąż ábo niewiáſtá ná głowie / ábo ná brodźie mieli iáki przymiot.
  30. Tedy má kápłán oglądáć gi / á będźieli głębiey w ſkorze / y má w ſobie włoſy pożołkłe á ćienkie / zezná go być niecżyſtem / Abowiem ſą párchy / á trąd ná głowie / ábo ná brodźie.
  31. Ale ieſliby obácżył kápłán iż on párch nie ieſt głębiey w ſkorze / á nie byłby w niem włos cżárny / tedy cżłeká onego ktory má ná ſobie párchy / zámknie go oſobno przez ſiedḿ dni.
  32. Potym dniá ſiodmego obeyzry kápłán przymiot on / á ieſliż ſie párch nie ſzerzy / y nie má w ſobie pożołkłych włoſow / á nie wpił ſie głębiey w ſkorę.
  33. Tedy go ogolą / nie ruſzáiąc mieyſcá ſpárſzywiáłego / ále onego párſzywcá zádźierży powtore kápłán w zámknieniu przez ſiedḿ dni.
  34. A potym dniá ſiodmego oglądá kápłán ony párchy / ktore ieſliż ſie po ſkorze nie ſzerzą / y nie ſą głębiey w ſkorze / tedy go zezná kápłán być cżyſtem / á przepráwſzy odźienie ſwoie / będźie cżyſtem.
  35. Ale ieſliżby záſie po ocżyśćieniu pocżął ſie párch ſzerzyć po ſkorze.
  36. Tedy go má oglądáć kápłán / á ieſliż ſie párch on ſzerzy po ſkorze / iuż kápłán nie má pátrzeć włoſow pożołkłych / bowiem ieſt niecżyſty.
  37. Wſzákoż ieſli párch trwá w ſwey bárwie / á włos cżárny w niem náráſtá / tedy ſie iuż zgoiły ony párchy / y ſám ieſt cżyſtem / A przetoż go zezná kápłán cżyſtem.
  38. A ieſliby theż mąż ábo niewiáſtá ná ſkorze ſwey mieli blizny biáłe po ćiele.
  39. Tedy ie má oglądáć kápłán / á ieſliżby ſie blizny ony ná ſkorze ćiáłá iego biáłe zácżerniewáły / tedy ſą tylko liſzáie biáłe / á on ſám ieſt cżyſtem.
  40. Ktemu ieſliby ktoremu mężowi włoſy z głowy opádáły / tedy ieſt łyſy / á ktemu cżyſty.
  41. A ieſliżby ná przodku głowy iego opádły włoſy / tedyć też ieſt tylko łyſy / ále cżyſty.
  42. Wſzákże ieſliby ná łyſinie z przodku ábo z tyłu okázáłá ſie blizná biáłá ábo zcżerwieniáłá / tedy ieſt trąd roſtący ná obłyſieniu / ták z przodku iáko z tyłu.
  43. Y má to oglądáć kápłán / á ieſliżby obácżył iżby blizny ony puchnęły / bieláiąc ſie y zácżerwieniáiąc po ktoreykolwiek ſtronie łyśiny / iákoby ná kſztáłt trądu ná ſkorze ćiáłá.
  44. Tedy cżłowiek on ieſt trędowáty y niecżyſty / y má zeznáć kápłán że ieſt niecżyſtem / gdyż táki przymiot má ná głowie.
  45. D A trędowáty ktory ieſt tym záráżon / má chodźić w rozdárthem odźieniu / z gołą głową / zákrywáiąc vſtá / á że ieſt niecżyſtem wołáiąc.
      D Z tąd mámy náukę iáki ieſt ſthán cżłowieká w grzechu zátwárdzonego / y iáki má być ſtán iego w zgromádzeniu wiernych.

  46. Y iák długo ono záráżenie má ná ſobie / będźie niecżyſthem: Oſobno mieſzkáć má / á precż zá námioty będźie miáł mieſzkánie ſwoie.
  47. A gdy też ná ktorey ſzáćie byłáby ználeźioná zmázá trędu / choćiáż będźie ſzátá z wełny / choćiáż lniáná.
  48. Tákże gdyby byłá ná oſnowie ábo ná wątku / thák lniánem iáko y wełniánem / y ná iákiey ſkorze / ábo ná iákieykolwiek rzecży ſkorzáney.
  49. A byłáby oná zmázá źieloná ábo cżerwoná ná ſzáćie / ábo ná iákiey ſkorze / ná oſnowie / ná wątku / y też ná iákieykolwiek rzecży ſkorzáney: Tedy to będźie zmázá trądu / á má ią oglądáć kápłán.
  50. A oglądáwſzy kápłán zmázę onę / zádźierży ią w zámknieniu przez ſiedḿ dni.
  51. Potym dniá ſiodmego gdy obeyzry kápłán zmáżę / ieſliżby ſie ſzerzyłá ná ſzáćie / ábo ná oſnowie / ábo ná wątku / ábo ná iákiey ſkorze / tákże y ná káżdey rzecży z ſkory vrobioney / tedy ieſt trąd iádowity y niecżyſty.
  52. Má tedy ſpálić táką ſzátę / ábo oſnowę / ábo wątek / ták z wełny iáko y lniány / y wſzelką rzecż ſkorzáną / ná cżemby iedno byłá zmázá / Abowiem ieſt trąd iádowity / y przetoż w ogniu má być ſpálon.
  53. Ale gdyby obácżył kápłán iż oná zmázá nie ſzerzy ſie ná ſzáćie / ná oſnowie / ná wątku / y ná káżdey rzecży ſkorzáney.
  54. Roſkáże ono vpráć ná cżem ieſt zmázá / á powtore ono przez ſiedḿ dni zádźierży w zámknieniu.
  55. A ieſliby po onym vprániu obácżył kápłán / iż zmázá oná bárwy ſwey nie zmieniłá / ániby ſię też ſzerzyłá / tedy ieſt rzecż nie cżyſtá / á ták má być w ogniu ſpáloná / choćiáżby ſie tákie ſpełznienie wiádło w nowe ábo w wiotche ſukno.
  56. Wſzákoż ieſliby kápłán obácżył zmázę po vprániu / nie ták znácżną iáko pierwey byłá / odedrze ią ták od ſzáty / iáko y od ſkory / od oſnowy / y od wątku.
  57. Lecż ieſliżby ſie ieſzcże okázowáłá ná ſzáćie / ná oſnowie / ná wątku / y ná iákiej rzecży ſkorzáney / ieſt trąd mnożący ſię: A przetoż rzecż tá ná ktoreybykolwiek był / ſpáloná będźie.
  58. Ale gdy wypierzeſz ſzátę / oſnowę / wątek / ábo theż ktorąkolwiek rzecż ſkorzáną / á zginęłáby zmázá / tedy má być powtore vpráná / á ták będźie cżyſtá.
  59. A táć ieſt vſtáwá około rozeznániá trądu ná ſzáćie z wełny ábo ze lnu / ná oſnowie / y ná wątku / ábo ná káżdey rzecży ſkorzáney / iáko to má być rozeznáno iż ieſt cżyſthe ábo niecżyſte.

    Kápitułá 14.
    ¶ 2. Ocżyśćiánie trędowátego. 34. Ocżyśćiánie domu trądem záráżonego.

  1. Pothym Pán mowił do Moiżeſzá temi ſłowy.
  2. A Táć ieſt vſtáwá około trędowátego gdy będźie miáł być ocżyśćion / má być * przywiedźion do kápłáná.
      A Trędowáty ocżyśćiony známionuie ſtán cżłowieká w grzechu záſtárzáłego y zátwárdzonego / nád ktorem ſie Bog zmiłowáł wyimuiąc go z niecżyſtoſći / y z niepráwośći ie°.

      * Mát.8.v.4. Már.1.v.44. Luk.5.v.14.

  3. A wynidźie kápłán zá námioty áby go oglądáł / ieſliżby trędowáty vlecżon był od trądu ſwego.
  4. Tedy roſkáże kápłán áby wźiął dlá ocżyśćieniá ſwego dwá wroblá żywe y zdrowe / drzewo cedrowe y iedwáb cżerwony / y Izop.
  5. Tedy roſkáże iednego wroblá zárznąć w nácżyniu gliniánem nád wodą żywą.
  6. A weźmie żywego wroblá / drzewo cedrowe / y on iedwáb cżerwony / y Izop / y zmácżá ie z onem żywem wroblem / we krwi zábithego wroblá nád wodą żywą.
  7. Tedy tem ſiedḿ kroć pokropi / onego ktory má być ocżyśćion od trądu / y ocżyśći go / potym wolno puśći wroblá żywego w pole.
  8. A ten kthory ieſt ocżyśćion vpierze ſzáty ſwe / y ogoli wſzythki ſwe włoſy / á omyie ſie wodą żeby był cżyſtem / potym do námiotow wnidźie / á przez ſiedḿ dni będźie mieſzkáł przed námiotem ſwoiem.
  9. Potym dniá ſiodmego ogoli wſzytki ſwe włoſy ná głowie / brodę ſwą / y brwi nád ocżymá ſwemi / y wſzytki ine włoſy ſwoie / przythym vpráwſzy ſzáthy ſwe / omyie wodą ćiáło ſwe / B y tákże ocżyſćion będźie.
      B Wſzytká tá táiemnicá około ocżyśćiániá y omywániá / známionuie omyćie y ocżyśćienie oney krwie ktorá ieſt podáná zá ofiárę dlá grzechow świátá wſzytkiego.

  10. A oſmego dniá pothym weźmie dwá báránki zdrowe / y owiecżkę iednę łońſką zdrową / y troię dźieſięć cżęſći mąki pſzenney zmieſzáney z oliwą ku ofierze śniedney / y C Log oliwy.
      C Log to ſłowo żydowſkie / známionuie miárę / ktorá w ſobie má thák wiele iáko ſześć ſkorup iáiowych wody ábo cżego inſze°.

  11. Tedy kápłán ktory ocżyśćiáć będźie / poſtáwi one° ktory má być ocżyſćion / z temi rzecżámi przed Pánem v drzwi przybytku zgromádzeniá.
  12. Potym weźmie kápłán báránká iednego / á ofiárowáć go będźie zá wyſtępek / z Logiem oliwy / y będźie obrácáł przed Pánem ony rzecży.
  13. Zárznie też báráná onego ná mieyſcu gdźie ſpráwuią ofiáry zá grzech / y ofiáry zápálone ná mieyſcu ſwiętem / Abowiem iáko ofiárá zá grzech náleży ná kápłáná / ták też y thá zá wyſtępek / ábowiem ieſt rzecż náſwiętſzá.
  14. Y weźmie kápłán krwie z ofiáry zá wyſtępek / á pomáże ią koniec D vchá práwego / onemu kthory ocżyśćion być má / thákże pálec wielki v práwey ręki / y pálec wielki v práwey nogi iego.
      D Tá Cerymoniá znácży ſłuchánie náuki ſwięthey / y poſłuſzeńſtwo iey powinne / rzecżą y ſkutkiem.

  15. Weźmie też kápłán z onego Logu oliwy / á wleie ſobie ná lewą dłoń.
  16. Y omocży w niey pálec ſwey práwey ręki / á ſiedḿ rázow oną oliwą przed Pánem pálcem kropić będźie.
  17. A oſtátkiem oliwy ktorá zoſtánie ná dłoni / pomáże kápłán koniec vchá práwego onemu kthory ocżyśćion być má / tákże pálec wielki práwey ręki / y pálec wielki práwey nogi iego / ná oneyże krwi ktorá ieſt ofiárą zá wyſtępek.
  18. Ktemu coby też ieſzcże zoſtáło oliwy ná dłoni kápłánowey / tem pomáże głowę onego ktory má być ocżyśćion / á ſám Kápłán vcżyni zá niem modlitwę przed Pánem.
  19. Thámże on kápłán vcżyni ofiárę zá grzech / á będźie ſie modlił zá onem ktory má być od niecżyſtoſći ſwey ocżyſćion / potym má zárznąć páloną ofiárę.
  20. Y ofiárowáć będźie ná ołthárzu Kápłán zápáloną ofiárę / y ofiárę śniedną modląc ſie zá niem / á będźie ocżyśćion.
  21. A ieſliżby kto był ták vbogi iżby tego mieć nie mogł / thedy má wźiąć iednego báráná ku ofierze zá wyſtępek dlá podnoſzeniá / áby ſie kápłán modlił zá niem / A dźieſiątá cżęść mąki pſzenney / nágnietáney z oliwą ku ofierze śniedney / y ieden Log oliwy.
  22. Kthemu dwie ſynogárlicy / ábo dwoie gołąbiąt / cżego z tych doſtáć może / z kthorych iedno ná ofiárę zá grzech / á drugie ku ofierze páloney będźie.
  23. Y przynieſie to oſmego dniá dlá ocżyſćieniá ſwego do kápłáná / przed drzwi Przybytku zgromádzeniá / przed oblicżnoſć Páńſką.
  24. Weźmie tedy kápłán báráná ofiáry zá grzech / y Log oliwy / obrácáiąc to w ofiárowániu przed Pánem.
  25. A zárznie báráná ofiáry zá wyſtępek / á omocżywſzy pálec we krwi / pomáże koniec práwego vchá onemu co má być ocżyſćion / tákże pálec wielki ręki práwey / y pálec wielki nogi práwey iego.
  26. Potym kápłán náleie theż oliwy ná lewą dłoń ſwoię.
  27. A będźie ſiedḿ kroć kropił mácżáiąc w niey pálec ręki ſwey práwey przed Pánem.
  28. A co ieſzcże zoſtánie ná dłoni oliwy / tym pomáże koniec vchá práwego onemu kthory ocżyśćion być má / tákże pálec wielki práwey ręki / y pálec wielki práwey nogi iego / ná oneyże krwi ktorá ieſt ofiárą zá wyſtępek.
  29. Ktemu coby też ieſzcże zoſtáło oliwy ná dłoni kápłánowey / tem pomáże głowę onego ktory má być ocżyśćion / áby go ták ocżyśćił przed Pánem.
  30. Zárznie potym iednę ſynogárlicę ábo iedno gołąbię / cżegokolwiek z tych doſtáć może.
  31. A thák iedno z onych co mieć będźie / oddá ná ofiárę zá grzech / á drugie ku páloney ofierze / oprocż ieſzcże śniedney ofiáry / A thák go ocżyſći przed Pánem.
  32. A táć ieſt vſtáwá około cżłowieká / ná ktoremby było záráżenie trądu / á kthory nie wſzytkiego doſtáć może ku ocżyśćieniu ſwemu.
  33. Rzekł potym Pán do Moiżeſzá y Aároná temi ſłowy.
  34. Gdy wnidźiećie do źiemie Chánáán / ktorám wám dáł w oſiádłoſć: Ieſliżbych dopuśćił ná kthory dom mieſzkániá wáſzego záráżenie E trądu.
      E Byłá to zmázá przemierzłá / ktorá przylnęłá ná śćiánách w domoch.

  35. Tedy on ktore°by ten dom był / má idź opowiedźieć to Kápłánowi / iż coś podobnego záráżeniu trądu dáie ſie widźieć ná domu iego.
  36. Roſkáże thedy kápłán wyprzątnąć dom pierwey niż ſám wnidźie / áby oglądáł záráżenie ono / iżby ſie nic nie ſplugáwiło coby było w domu / á tákże potym wnidźie ku oglądániu domu.
  37. A ieſliżby obácżył záráżenie trądu ná śćiánách domu onego / á dołki cżárne pożołkłe / ábo cżerwone / ktoreby w śćiánę wklękły.
  38. Thedy kápłán wynidźie przed drzwi domu onego / y zámknie go przez ſiedḿ dni.
  39. Wroći ſie potym dniá ſiodmego / á ieſliż obácży iż ſie záráżenie ſzerzy ná śćiánách.
  40. Roſkáże wyłámáć ono kámienie záráżone z śćián / á wymiotáć precż z miáſtá ná mieyſce niecżyſte.
  41. Y roſkáże we wnątrz dom poſkrobáć wſzędy wkoło / á ono co zſkrobáno / wyſypáć precż zá miáſto ná mieſce niecżyſte.
  42. A ná ono mieyſce ine kámienie máią wpráwić / á inſzem wápnem potynkuią dom.
  43. Ale ieſliż po onem wymiotániu kámieniá / y po ſkrobániu / y po tynkowániu / odnowi y mnożyć ſie będźie záráżenie w onym domu.
  44. Tedy niech idźie kápłán á oglądá / y ieſliż gdźie vyzry á ono ſie ſzerzy záráżenie w domu / ieſt iádowity trąd w domu onem / á przetoż ieſt niecżyſty.
  45. Támże dom on káże rozwálić / z kámieniem / z drzewem / y ze wſzytkiem wápnem / á wynioſą on wſzytek rum precż zá miáſto ná mieyſce niecżyſte.
  46. Ten ktoryby wſzedł do domu onego przez then cżás gdy będźie zámknion / niecżyſthem ieſt áż do wiecżorá.
  47. A ktoby ſpáł w onym domu / má vpráć ſzáty ſwe / thákże y ten co y tám iádł / má też vpráć ſzáty ſwoie.
  48. Ale ieſliby przyſzedſzy obácżył kápłán / iż ſie nie ſzerzy záráżenie w domu onem / potym gdyby gi potynkowáno / tedy zezná iż ieſt cżyſty / ábowiem zginęło záráżenie ono.
  49. A ták ku ocżyśćieniu onego domu / weźmie dwá wroblá / drzewo cedrowe / iedwáb cżerwony / y Izop.
  50. Y zárznie wroblá iednego / w nácżyniu gliniánem nád wodą żywą.
  51. A weźmie drzewo cedrowe / iedwáb cżerwony / y Izop / y wroblá żywego / á zmácżá tho wſzytko we krwi wroblá zábitego / y w wodźie żywey / á tym ſiedḿ kroć má on dom pokropić.
  52. Ocżyśći tedy dom krwią wroblá onego / y wodą żywą / y żywem wroblem / drzewem cedrowem / Izopem / y iedwábiem cżerwonem.
  53. A potym żywego wroblá puśći wolno precż zá miáſtho w pole / á ták ocżyśći on dom / że będźie cżyſtem.
  54. A tháć ieſt vſtáwá około káżdey niemocy trądu / y párchow.
  55. O trędźie też ná ſzáćie / y ná domu.
  56. Y o guźiech / o liſzáioch / y o biáłych bliznách.
  57. Ku náuce rozeznániá / w kthory cżás co ieſt cżyſtego ábo niecżyſtego: A toć ieſt vſtáwá około trądu.

    Kápitułá 15.
    ¶ 2. O cżłowieku z ktorego náſienie płynie. 3. Splugáwienie iego. 13. Ocżyśćienie iego. 19. Niewiáſtá przyrodzoną niemoc máiącá á ſplugáwienie iey. 28. Ocżyśćiánie iey.

  1. Mowił potym Pán do Moiżeſzá y do Aároná w ty ſłowá.
  2. Powiedzćie thák ſynom Izráelſkiem / A Z kthoregobykolwiek mężá náſienie płynęło / ten będźie niecżyſtem.
      A Tu z tego mieſcá rozumieć mámy o káżdem mężu ktory poddán ieſt roſkoſzám / á pożądliwośćiám ćiáłá ſwego / ktori y ſám y ze wſzythkiemi ſpráwámi ſwemi ieſt niecżyſty.

  3. A toć będźie znák niecżyſtego płynieniá iego / gdy ábo z niego popłynie ábo w niem zgęſtnieie náſienie.
  4. Ná ktorembykolwiek łożu tháki ktory má płynienie náſieniá leżáł / łoże ono ieſt niecżyſthe / y ná cżembykolwiek ſiádł / to niecżyſte będźie.
  5. Ktoby ſie dotknął łożá iego / vpierze odźienie ſwoie / á omyie ſie wodą / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  6. Ktoby też ſiádł ná tym ná cżem ten ſiedźiáł co z niego płynie / má vpráć ſzáty ſwe / y omyć ſie wodą / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  7. Tákże ieſliby ſie B kto tknął ćiáłá mężá onego z ktorego płynie náſienie / má vpráć ſzáty ſwe / y omyć ſie wodą / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
      B Ktorzy ſie z ludzmi niecżyſthemi ſtowárzyſzáią / y ſámi też ſie niecżyſtemi ſtáwáią.

  8. Ieſliby też kto cżyſthem będąc od niego był oplwán / má on vpráć ſzáty ſwe / y omyć ſie wodą / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  9. C To też wſzytko ná cżemby iedno ieźdźił mąż płynienie máiący / będźie niecżyſto.
      C Słowo to ktore tu położył Moiżeſz / znácży tu wſzytek rząd / ktory ná koniu bywá / ſiodło ábo y co ine° / ktemu też tem płynieniem ták mężowem iáko y niewieśćiem / o ktorē thu przypominá / dáie nám znáć / iż Pán Bog po nás chce wielkiey á oſobliwey cżyſtośći.

  10. Ktoby ſie też iákieykolwiek rzecży dotknął / kthoráby iedno byłá pod niem / niecżyſtem będźie áż do wiecżorá / á ktoby ie noſił / vpierze ſzáty ſwe y omyie ſie wodą / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  11. Ktemu też kogoby ſie dotknął ten co płynienie ćierpi / nie vmywſzy przed tym rąk ſwych / tedy on ktorego dotknął / má vpráć ſzáty ſwe / á omyć ſie wodą / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  12. A ieſliż ſie cżłowiek tháki dotknie nácżyniá iákiego gliniánego / tedy tákowe nácżynie ſtłucżono będźie / á ieſliż będźie drzewiáne nácżynie / tedy wodą wypłukáć máią.
  13. Ale gdyby on cżłowiek od tákiego płynieniá był ocżyśćion / odłoży ſobie ſiedḿ dni ku ocżyśćieniu ſwemu / y vpierze ſzáty ſwe / á ćiáło ſwe omyie żywą wodą / y ták ſie ſtánie cżyſtem.
  14. Potym oſmego dniá weźmie ſobie dwie ſynogárlicy ábo dwoie gołąbiąt / á prźiydźie przed Páná do drzwi przybytku zgromádzeniá / á to oddá kápłánowi.
  15. Tedy kápłán iedno z nich ofiárowáć będźie D zá grzech / á drugie ku ofierze páloney / á thák go ocżyśći przed Pánem od płynieniá náſieniá iego.
      D O thym pátrz niżey w Káp.16. w wierſzu.3.

  16. Mąż z ktoregoby przez ſen wyſzło náſienie / wſzythko ſwe ćiáło omyie wodą / á niecżyſthem będźie áż do wiecżorá.
  17. Ktemu ieſliby iáká ſzátá / ábo ſkorá náſieniem płynącem ſpluſkáná byłá / tedy muſi być przepráná w wodźie / á będźie niecżyſtá áż do wiecżorá.
  18. Ieſliby mąż ten ktory ćierpi płynienie náſieniá / ſpáł z niewiáſtą / oboie ſie máią omyć wodą / á niecżyſtemi áż do wiecżorá będą.
  19. Tákże niewiáſtá ktorá będźie ćierpieć ſwą chorobę iżby krew płynęłá z niey / przez ſiedḿ dni oſobno má mieſzkáć / á ten ktoryby ſie iey tknął / nie cżyſtem będźie áż do wiecżorá.
  20. Y ná kthoreyby iedno rzecży leżáłá pokąd ieſt w chorobie ſwoiey / oná rzecż niecżyſtą będźie / tákże ná cżembykolwiek iedno ſiedźiáłá / tedy też to niecżyſte będźie.
  21. Ktożkolwiek ſie też dotknie łożá iey / vpierze ſzáty ſwoie / á ſám ſie też omywſzy wodą / niecżyſtem będźie áż do wiecżorá.
  22. Tákże gdyby ſie kto dotknął tego ná cżemby oná ſiedźiáłá / ten vpierze ſzáty ſwe / á omywſzy ſie będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  23. Abo ieſliby ná łożu leżáł ábo ná cżemkolwiek ſiedźiáł / ná cżemby też oná ſiedźiáłá / z onego dotknieniá będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  24. Przytym E ieſliby ſie trefiło mężowi ſpáć z nią / á byłby chorobą iey ſplugáwion / tedy niecżyſtem będźie przez ſiedḿ dni / y káżde łoże ná ktoremby leżáł / niecżyſte będźie.
      E To mámy rozumieć o ſámem tylko leżeniu oprocż káżdego złącżeniá: Bo ieſliżby ſie złącżenie w tym trefiło / tedy obádwá wedle práwá Bożego / śmierćią bywáli káráni.

  25. Też ieſliby niewiáſtá ćierpiáłá płynienie krwie przez niemáło dni / nie onego cżáſu gdy miewá ſwą chorobę / ábo iżby ią dłużey chorobá płynącá trzymáłá niż zwykłá bywáć / przez on wſzytek cżás niecżyſthego iey płynieniá / ták iáko gdy cżáſu ſwego chorowáć zwykłá / nie cżyſtá będźie.
  26. Káżde łoże pokiby płynienie ćierpiáłá / thákże rownie będźie niecżyſte / iáko cżáſu tego kiedyby ćierpiáłá chorobę ſwoię / y to ná cżemby ſiedźiáłá / niecżyſthe ieſt / iáko y cżáſu iey choroby.
  27. Ktożby ſie kolwiek dotknął tych rzecży / niecżyſthem będźie / y dá vpráć ſzáty ſwe / y omyie ſie wodą / á będźie niecżyſtem áż do wiecżorá.
  28. Ale ieſliby oná byłá cżyſtá od płynieniá ſwego / thedy ſobie odłoży ſiedḿ dni / á ocżyśćiáć ſie będźie.
  29. Pothym dniá oſmego weźmie oná dwie ſynogárlicy ábo dwoie gołąbiąt / ktore donieſie kápłánowi do drzwi przybytku zgromádzeniá.
  30. Tedy iedno z nich będźie kápłán ofiárowáł ofiárę zá grzech / á drugie ku páloney ofierze / y będźie ſię zá nią modlił Pánu / dlá onego iey niecżyſtego płynieniá.
  31. A ták tem ſpoſobem ſyny Izráelſkie od ich niecżyſtośći ocżyśćiáyćie / áby dlá ſwych plugáſtw nie poumieráli / gdyby mieli ſplugáwić przybytek moy / ktory ieſt w pośrzod ich.
  32. A táć ieſt vſtáwá około tego / w ktorem ſie otrzymáć nie może przyrodzone náſienie iego / á ktory ćierpiąc płynienie náſieniá niecżyſthem ſie ſtáwá.
  33. Tákże y około niewiáſty / ktorá prze ſwą chorobę má być oſobno wyłącżoná / y tego z kogoby płynęło náſienie iego / ták z mężcżyzny iáko y z niewiáſty: A nád to y około káżdego tego / coby z niecżyſtą niewiáſthą ſpáł.

    Kápitułá 16.
    ¶ 1. Przygotowánie Kápłáńſkie kiedy má wchodźić do mieyſcá ſwiętego. 12. Ocżyśćienie mieyſcá ſwiętego Przybytku / y Ołtárzá. 21. Koźieł ná puſzcżą wypuſzcżony.

  1. Potym mowił Pán Moiżeſzowi * po śmierći onych dwu ſynow Aáronowych / ktorzy ofiáruiąc Pánu ſą zámordowáni.
      * Wyżſzey.10.v.20.

  2. Y ták rzekł Moiżeſzowi / Moẃ do Aároná brátá twego / * Niech do mieſcá Swiętego niewchádzá ledá kiedy / zá Záſłonę przećiw Wieku / ktore ieſt ná ſkrzyni / áby nie vmárł / ábowiem ſie okáżę w obłoku nád wiekiem.
      * W.2.Mo.30.v.10. Zyd.9.v.7.

  3. Ale tem obycżáiem bedźie wchádzáł Aáron do mieyſcá ſwięthego / to ieſt z Cielcem ná ofiárę zá grzech á z Skopem ku ofierze páloney.
  4. Oblecże ſie w poświęconą ſzátę lniáną / á wzuie ná ćiáło ſwe vbránie lniáne / y opáſze ſie páſem lniánem / włoży theż ná głowę cżápkę lniáną / ktore ſą vbiory ſwięte / co ſie w nie má obłocżyć gdy omyie ćiáło ſwe.
  5. A weźmie od wſzythkiego zgromádzeniá ſynow Izráelſkich Dwá Kozły ná ofiárę zá grzech / y Iednego Báráná ku ofierze páloney.
  6. Tedi Aáron Cielcá zá grzech ſwoy ofiárowáć będźie modląc ſie ták ſám zá ſie / iáko y zá ſwoy dom.
  7. Weźmie też on dwá Kozły / á poſtáwi ie przed Pánem v drzwi przybytku zgromádzeniá.
  8. Potem Aáron rzući los miedzy ony dwá kozły / ieden los z ſthrony Páná / á drugi los z ſtrony A Azázelá.
      A Ieſt włáſne imię iednei gori niedálego Synái / ktorą ták zową dlá kozłá kthorego tám wypuſzcżáno.

  9. Y będźie Aáron ofiárowáł kozłá ná ktorego pádnie los z ſtrony Páńſkiey / á tá ofiárá zá grzech będźie.
  10. Ale kozłá ná ktorego pádnie los z ſtrony Azázelá / poſtháwi żywego przed Pánem / áby ſie modląc nád niem wypuśćił go ná puſzcżą Azázel.
  11. Przytem Aáron ofiárowáć będźie Cielcá zá grzech ſwoy / á ofiáruiąc go / y ſám zá ſie y zá dom ſwoy modlić ſie będźie.
  12. Thedy weźmie kádźidlnicę pełną węglá goráiącego z ołtárzá / ktory ieſt przed Pánem / y pełną gárść rzecży wonnych ná proch ſtárthych / á to wnieſie zá záſłonę.
  13. B Y wſypie ony prochy ná ogień przed Pánem / áby dym kádzeniá okrył Wieko kthore ieſt ná Skrzyni ſwiádectwá / á ták nieumrze.
      B Tho znácży iż Bog nie ieſt vbłágán oprocż modlitwy Kápłáná náwyżſzego / ktorá ſie przez tho kádzenie znácży / A ten náwyżſzy kápłán ieſt ſám Kryſtus.

  14. C * Weźmie też Cielcowey krwie / á pálec ſwoy w niey mácżáiąc / będźie ią kropił przed Wiekiem ku wſchodu ſłońcá: Siedḿ kroć będźie kropił pálcem ſwem przed Wiekiem oną krwią.
      C Weśćie do mieſcá ſwiętego przez kreẃ / znácży weśćie Kryſthuſowo do mieyſcá ſwiętego niebieſkiego / z wiernemi ſwemi przez włáſną kreẃ ſwoię.

      * O cżem Zy.9.v.14. y 19.

  15. Zárznie też y Kozłá ná ofiárę zá grzech ludu / á wnieſie kreẃ iego zá záſłonę / y będźie też kropienie cżynił z oney iego krwie / thák iáko cżynił z Cielcowey krwie nád Wiekiem y przed Wiekiem.
  16. Y ták ocżyſći Mieyſce Swięte od niecżyſtot ſynow Izráelſkich / y od przeſtępſtwá ich / á tákże y od wſzech grzechow ich: Toż też vcżyni w przybytku zgromádzeniá / ktory ieſt z niemi w pośrzodku ich niecżyſtot.
  17. † A ná ten cżás w Przybytku zgromádzeniá żáden z ludu niecháy nie będźie gdy on do mieyſcá ſwiętego wnidźie ku modlitwie / áżby wyſzedł odpráwiwſzy modlitwę / ſám záſię / zá dom ſwoy / y zá wſzytko zgromádzenie Izráelſkie.
      † Luk.1.v.10.

  18. Y wnidźie do Ołtárzá przed Páná / á ocżyśći go / y rogi iego wkoło krwią ćielcową / y kozłową pomáże.
  19. A ſiedḿ kroć będźie náń kropił / biorąc kreẃ onę ná pálec ſwoy / á ták gi ocżyśći y poświęći od niecżyſtot ſynow Izráelſkich.
  20. Potym gdy odpráwi poświącánie Mieyſcá Swiętego / Przybytku / y Ołtárzá / Kozłá żywego przywiedźie.
  21. A włożywſzy Aáron ręce ſwe ná głowę Kozłá żywego / D wyznáwáć będźie nád niem wſzytki złośći / przeſtępſtwá / y grzechy ſynow Izráelſkich / E A włoży ie ná głowę Kozłá onego / á wypuśći gi ná puſzcżą przez Cżłowieká ná to obránego.
      D Z tąd ſie okázuie / iż nám grzechy nie bywáią odpuſzcżone / áżbyſmy ie pierwey poználi y ná ſie ie wyználi.
      E Iezus Kryſtus ieſtći ten żywy koźieł / ná kthorego głowę złożone ſą wſzythki grzechy ſwiátá: A tá puſzcżá známionuie opuśćiáłość / w ktorey był gdy wołáł iż ieſt od Oycá opuſzcżonem.

  22. A ták Koźieł on odnieſie ná ſobie wſzytki ich niepráwośći do źiemie opuſtoſzáłey / gdy go on Cżłowiek ná puſzcżą precż puśći.
  23. Potym ſię wroći Aáron do przybytku zgromádzeniá / á odźienie lniáne ktore oblokł wchodząc do Mieyſcá Swiętego / zwlokſzy / támże zoſtáwi.
  24. Omyie theż wodą ćiáło ſwe ná Mieyſcu Swiętē / á oblecże ſie w ſzáty ſwe: A wyſzedſzy ſpráwowáć będźie zápáloną ofiárę / y ſwą / y wſze° ludu / modląc ſie ſám zá ſie y zá lud.
  25. Tłuſtość ofiáry vcżynioney zá grzech / ſpáli ná ołtárzu.
  26. A ten ktory záwiedźie Kozłá do Azázelá / vpierze ſzáty ſwe / omywſzy wodą ćiáło ſwe / á potym wnidźie do námiotow.
  27. ¤ A Cielcá y Kozłá ktore zárzniono zá grzech / á ktorych kreẃ wnieſioná ieſt do Mieyſcá Swiętego / ku ſpráwowániu ocżyśćieniá / wynioſą precż zá námioty / támże ſkory ich y mięſo / ſpołu y z gnoiem ich ogniē niech ſpálą.
      ¤ Zyd.13.v.11.

  28. A ten co ie pálić będźie / vpierze ſzáty ſwe / omywſzy ćiáło ſwe wodą / y ták potym wnidźie do námiotow.
  29. A ták wiecżnie oto tá vſtáwá będźie miedzy wámi / dniá dźieſiątego Mieſiącá Siodme° / F ábyśćie ćiáłá ſwe trápili / á wſzytkich robot zániecháli / káżdy thák domowy iáko y gość / ktory mieſzká miedzy wámi.
      F To trápienie bywáło przez wſtrzymáwánie od pokármow y od inych rzecży / ktore ſie ćiáłu podobáią / ná znák záłośći á pokutowániá zá grzech.

  30. Abowiem tego dniá będźie ſie kápłán modlił zá wámi / ábyśćie ocżyśćieni byli od wſzythkich grzechow wáſzych: A tákże przed oblicżnoſćią Páńſką ocżyśćienie będźie.
  31. To tedy będźiećie mieć zá odpocżynienie ſwięte / trápiąc ſámi ſiebie tą vſtáwą wiecżną.
  32. A to ocżyſćienie ſpráwi kápłán ktory będźie pomázány / á ktorego ręce ku ſpráwowániu vrzędu kápłáńſkie° ná mieyſce oycá iego poświęcone będą / oblokſzy ná ſie ſwięte odźienie lniáne.
  33. A ták ocżyśći Mieyſce Náświętſze / Przybytek Zgromádzeniá / Ołtárz / Kápłány / y lud wſzytek w onym zgromádzeniu.
  34. A tákże to będźie miedzy wámi zá vſtáwę wiecżną / ku ocżyſćieniu ſynow Izráelſkich / od wſzythkich grzechow ich G ráz w rok: Y vcżynił Moiżeſz iáko mu był Pán roſkázáł.
      G O tym pátrz v Páwłá S. do Zyd.9.v.7.

    Kápitułá 17.
    ¶ 3. Mieyſce ku ſpráwowániu ofiár. 7. Bogu á nie dyábłu ofiáry ſpráwowáne być máią. 10. Zákázuie áby nikt nie iádł krwie rzecży mártwych. 11.y.14. Abowiem duſzá ćiáłá źwierzęcego ieſt we krwi.

  1. Tedy rzekł Pán do Moiżeſzá w ty ſłowá.
  2. Moẃ do Aároná y Synow iego / tudźieſz y do wſzytkich Izráelitow / á powiedz iem / Toć ieſt co Pán roſkázáł ták mowiąc.
  3. Ktobykolwiek z domu Izráelſkiego zárznął ku ofierze wołu ábo owcę / ábo kozę / ták w námiećiech / iáko y zá námioty.
  4. A nie przywiodłby tego do drzwi przybytku zgromádzeniá ku ofiárowániu Pánu / przed przybytek Páńſki / tákiemu to rozlánie krwie zá mężoboyſtwo przycżytháne będźie / á przethoż będźie wykorzenion z pośrzod ludu ſwego.
  5. Synowie tedy Izráelſcy gdy będą co chćieli ofiárowáć gdźieżkolwiek ná polu / przywieſć máią ofiáry ſwoie przed Páná do drzwi przybytku zgromádzeniá / á oddáć ie kápłánowi / á ták niech ſpráwuią ofiáry ſpokoyne Pánu.
  6. Potym kápłán wyleie kreẃ ná ołtárzu Páńſkiem przed przybytkiem zgromádzeniá / á ſpáli tłuſtość ich ku przyiemney wonnośći Pánu.
  7. A niecháy iuż więcey ofiár ſwych nie ofiáruią A dyábłom / z ktoremi ſie ſcudzołożyli / A tá vſtáwá niecháy wiecżnie zoſtánie miedzy niemi / y miedzy potomſtwy ich.
      A Słowá Zydowſkie známionuią dyábły / ktorzy w oſobách ludźi iáko źwierzętá koſmáthych okázowáć ſie zwykli / iáko ſą Sáthyrowie / ábo dźicy mężowie / ktore ten lud chwálił iáko y Egiptcyánie / gwáłcżąc wiárę powinną Pánu.

  8. Nád to iem ieſzcże powiedz / Ieſliżby kto z domu Izráelſkiego / ábo z cudzoźiemcow miedzy wámi mieſzkáiących chćiáł oddáć ofiárę zápáloną ábo śniedną.
  9. A nie przywiodłby tego do drzwi przybytku zgromádzeniá ku ofierze Pánu / ten niech będźie wykorzenion z ludu ſwego.
  10. Ktemu ieſliby kto z domu Izráelſkiego / ábo gość miedzy niemi mieſzkáiący iádł iáką kreẃ / ná tákiego ſie iá rozgniewáwſzy wygłádzę go z pośrzod ludu iego.
  11. Abowiem duſzá zwierzęćiá ieſt B we krwi / ktorám iá wám ná to dáł / żebyſćie ią ná ołtárzu ofiárowáli dlá vbłágániá zá duſze wáſze / C bo oto kreẃ tá ocżyśćiá duſzę.
      B Duſzá zwierzęcá złącżoná ieſt z iego krwią.
      C Tá kreẃ kthorą tu zowie duſzą ábo żywotem / známionuie kreẃ Kryſtuſowę / ktorą ieſteſmy z grzechow náſzych ocżyśćieni á wźięliſmy iednánie z Bogiem.

  12. A dlá tegoż zákázáłem ſynom Izráelſkim / áby żáden z nich á tákże y przychodźień kthory mieſzká v nich nie iádł krwie.
  13. Ale ieſliby ktory z Izráelcżykow ábo gość mieſzkáiący z niemi / vłowił iákie zwierzę ábo ptáká / coby ſie ieść godźiło / tedy kreẃ iego niech rozleie y źiemią záſypie.
  14. * Abowiem duſzá zwierzęćiá iákiegożkolwiek / kreẃ iego ieſt / ktorá ieſt w niem miáſto duſze: A przetoż zákázáłem Izráelitom pożywáć krwie zwierzęcei / gdyż ieſt kreẃ duſzá ich / ktorey ktożbykolwiek pożywáł / zámordowán będźie.
      * W.1.Mo.9.v.4.

  15. Też ieſliby kto iádł co zdechłego / ábo coby zwierzę iákie záiádło / choćiáżby był domowy / choćiáż gość / tedy ten vpráć má ſzáty ſwe / á omyć ćiáło ſwe wodą / á niecżyſtem będźie áż do wiecżorá / ále potym cżyſtem będźie.
  16. Ale ieſliby nie vpráł odźieniá ſwego / á nie omył ćiáłá ſwego / odnieſie pomſtę zá złość ſwoię.

    Kápitułá 18.
    ¶ 3. Aby nie náſládowáli Egiptcyánow. 4. Roſkázániá Páńſkiego powinná rzecż ſłucháć. 6. Złącżániá nie ſłuſzne / y zákonem zákázáne / y ſtopnie krewnośći. 21. Zákázánie áby ofiár niecżyniono Molochowi. 24. Wſzelákiey niecżyſtośći áby ſie wyſtrzegáli.

  1. Rzekł thedy Pán thák do Moiżeſzá.
  2. Moẃ do ſynow Izráelſkich á powiedz iem / Iám ieſt Pán Bog wáſz.
  3. Nie náſláduyćieſz zwycżáiow Egiptſkich / miedzy ktoremiſćie mięſzkáli / áni ſie thák ſpráwuyćie iáko Chánáneycżycy / do ktorych iá wás wiodę / áni ſie też ich vſtáw dźierżćie.
  4. Ale ſie ſpráwuyćie wedle práw moich / á záchowáyćie ſie wedle vſtáw moich / chodząc podług nich / Abowiemći iám ieſt Pán Bog wáſz.
  5. A Chowáyćieſz tedy vſtáwy y práwá moie / * ktore cżłowiek záchowywáiąc / będźie w nich żył / Bom iá Pán.
      A Vſtáwy ktore tu ſą opiſáne / vkázuią wykłád práwá przyrodzonego oprocż Cerymoniy.

      * Ezech.20.v.11. Rzym.10.v.5. Gál.3.v.12.

  6. Żáden ſie niecháy z krewną ſwą nie złącżá / áby tym zelżyć miáł krewnoſć powinowátą / Bom iá Pán.
  7. Sromoty oycá y mátki twey odkrywáć nie będźieſz / ábowiem ieſt mátką twą / y nie máſz iey w thym lżyć.
  8. Sromoty mácochy twey nie odkrywáy / ábowiem to ieſt poháńbienie oycá twego.
  9. Sromoty ſioſtry twey ták rodzoney iáko y przyrodney / odkrywáć nie będźieſz.
  10. Tákże ſromoty wnucżki twey / ták od ſyná iáko od dźiewki / odkrywáć nie będźieſz / bo tho ieſt twá háńbá.
  11. Corki mácochy twey / ktorá ſie národźiłá od oycá twego / ſromoty nie odkrywáy / bo ieſt ſioſtrá twoiá.
  12. Ciotki twey po oycu ſromoty nie odkrywáy / bo ieſth krewná Oycá twego.
  13. Tákże ćiotki po mátce twoiey ſromoty odkrywáć niebędźieſz / bo ieſt powinowátą mátce twoiey.
  14. Sromoty ſtryiá twego nie odkrywáy / to ieſt / nie wchodź do iego żony / boć ieſt ſtryiná twoiá.
  15. Niewiáſtki twey ſromoty nie odkrywáy / bo ieſt żoná ſyná twego / ktorey o háńbę przypráwić niemáſz.
  16. B Iátrewki twey ſromothy nie odkrywáy / bo tho ieſt háńbá brátá twego.
      B A to pokiby był ieſzcże żyw brát / O cżem ſzerzey pátrz w.5.Mo.25.v.5.

  17. Nie odkrywáy też ſromoty mátki y corki iey: Corki páſierbá twego áni páſierbice nie poymuy / ábyś miáł odkryć ſromotę iey / ábowiem ſą krewni twoi / á to ieſt rzecż ſproſná.
  18. Nie poymuy ſioſtry żony twey poki oná żywá / ábyś miáł odkryć ſromothę iey / á wpráwić żonę ſwą w żáłość.
  19. Nie wchodź też do niewiáſty ktorá przyrodzoną chorobę ćierpi / á ieſt dlá niey wyłącżoná / á nie odkrywáy ſromoty iey.
  20. Cudzołoſtwá y niecżyſtoſći z żoną cudzą ábyś nie popełniáł.
  21. † Dźieći twoich nie dáwáy áby ie miáno przez ogień przenoſić przed C Molochem / ábyś ták nie poháńbił imieniá Bogá twego / Bomći iá ieſt Pán.
      C Thák zwáno báłwáná kthorego niewiernicy zácniey miedzy wſzythkiemi ſwoiemi Bogi chwálili / ofiáruiąc mu ku cżći dźieći ſwe: przetoż oni ſiedmdźieſiąt wykłádácżow náźiwáią go w ſwē wykłádźie Kſiążęćiem / gdyż oni nędzni báłwochwálcy wierzyli / iż tho zácną cżeść Bogu cżynili / gdy mu ták dźiátki ſwe oddáwáli zá ofiárę pod tem tytułem Molochowem ktory był wnątrz dęty báłwán / kędy w niem dźiátki zámykáno / á ku cżći Bogu nád ogniem pálono. Są niektorzy co mnimáią iż tylko ogniſká były ná ktorych ognie pálono przed báłwánem / przez kthore dźiátki przenoſzono / O cżem ſie dowieſz ſzerzey w.20.Káp. w wierſzu.2.

      † Niżey.20.v.2. 2.Krol.23.v.10.

  22. Z mężcżyzną nie złącżáy ſie ták iáko z niewiáſtą / ábowiem to ieſt rzecż ſproſná.
  23. Tákże y z beſthyą żádną złącżáć ſie nie będźieſz / ábyś ſie ią miáł ſplugáwić: A tákże y niewiáſtá nie má ſie podáwáć iákieykolwiek beſtyey ku złącżeniu / Abowiem to ieſt hániebná rzecż.
  24. Niechćieyćieſz ſie thedy żáden z wás pyſkłáć złośćiámi tákowemi: Boć ſie pogáńſtwo wſzytkiemi temi rzecżámi oſzpećiło / ktore iá oto wygániám precż przed wámi.
  25. Temić byłá ſplugáwioná źiemiá ich / á dlátegoż też pomśćiłem ſie złośći iey / iż źiemiá w ktorey mieſzkáli / wyrzućiłá ie z ſiebie.
  26. A thák wy vſtáwy y práwá moie záchowywáć będźiećie / nie cżyniąc żádney z tych wſzytkich ſproſnoſći / káżdy thák rodźic źiemſki / iáko y gość mieſzkáiący z wámi.
  27. Abowiemći co mieſzkáli przed wámi w oney źiemi / páráiąc ſie wſzytkiemi temi ſproſnoſćiámi ſplugáwili źiemię tę.
  28. A tákći wás źiemiá nie wyrzući z ſiebie / gdy od wás nie będźie ſplugáwioná / ták iáko wyrzućiłá pogány / co tám w niey przed wámi byli.
  29. Abowiem ktorzybykolwiek dopuśćili ſie iedney z tych obrzydłośći / ći niecháy z pośrzod ludu ſwego precż wykorzenieni będą.
  30. Strzeżćież tedy vſtáw moich / nie náśláduiąc żádney z tych obrzydłośći / kthore przed wámi cżyniono / áni ſie plugáwćie iemi / Abowiem iá ieſtem Pán Bog wáſz.

    Kápitułá 19.
    ¶ 2. Roſkázuie áby świętemi byli. 3. Rodźice we cżći mieli á Szábáty ſwięćili y ſtrzegli ſie báłwánow. 9. Roſkázuie o żniwie / y o zbierániu winá. 11. Aby ſie wyſtrzegáli krádźieſtwá / przyſięgi / y krzywd. 15. Nieſpráwiedliwoſći y potwárzy. 17. Nienáwiſći / pomſty / y wſzelákiey nie ſłuſzney rzecży. 23. Ze pierwſe owoce z drzew do trzech lát precż wyrzucáć mieli. 26. Krwie nie pożywáć. 31. Cżárownikow y guſłownikow ſie ſtrzedz. 32. Stáre mieć w vcżćiwoſći. 33. Cudzoźiemce miłowáć. 35. Iákoteż ſpráwiedliwośći ſtrzedz miáno.

  1. Pothym ták rzekł Pán do Moiżeſzá.
  2. Moẃ do wſzytkiego zgromádzeniá ſynow Izráelſkich / á powiedz iem / * Święthemi bądźćie / Abowiem iám ieſt ſwięty Pán Bog wáſz.
      * Wyżſzei.11.v.44. 1.Piotr.1.v.16.

  3. Cżći káżdy oycá ſwego y máthkę ſwoię / á záchowywáyćie Szábáty moie / A Bom iá ieſt Pán Bog wáſz.
      A Ty ſłowá iż cżęſto bywáią powtárzáne / tedy ſie tho dlá tego dźieie / iż wſzytki ſpráwy náſze záwżdy ku Pánu obrácáć mámy / ábychmy mu ſłużyli / y iemu ſie z niemi podobáli.

  4. Nie vdáwáyćie ſie zá báłwány / áni cżyńćie ſobie bogow lithych / Bomći iá ieſt Pán Bog wáſz.
  5. A ieſliż ofiáry ſpokoyne Pánu ofiárowáć będźiećie / tedy tho z ſwey dobrey woley vcżynićie.
  6. W ten dźień gdy ofiárowáć będźiećie / iedzćie / á tákże y názáiutrz / ále coby ná trzeći dźień pozoſtáło / ſpálćie w ogniu.
  7. A ieſliżby to miáno ieść trzećiego dniá / tedy to obrzydłe á nieprzyiemne będźie.
  8. Ktobykolwiek iádł / odnieſie káránie zá złość ſwoię / Abowiem ſplugáwił rzecż Páńſką ſwiętą / á przetoż tákowy będźie wytrácon z pośrzod ludu ſwego.
  9. † B Gdy będźiećie żąć zbożá ná polách wáſzych / tedy ich do końcá wyżynáć nie będźiećie / áni będźiećie kłoſow zbieráć ktore pozoſtáną.
      B Tu nám dáwá znáć iáką miłość przećiw bliźniem ſwem záchowywáć mámy.

      † Niżey.23.v.22.

  10. Z winnice twey nie do końcá będźieſz obrzynáł gron / áni zbieráł iágod twych / ále ich zoſtháwiſz nieco dlá vbogich / y dlá cudzoźiemcow / Bom iá ieſt Pán Bog wáſz.
  11. Nie krádnićie / áni przyćie ſie długow / nie kłámáyćie ieden przed drugiem.
  12. ¤ Nie przyſięgáyćie fáłſzywie przez imię moie / á nie lżyćie imieniá Bogá wáſzego / Abowiemem iá Pán.
      ¤ W.2.Mo.20.v.7. y 16. W.5.Mo.5.v.11. y 20.

  13. Nie cżyń żáden krzywdy bliźniemu twemu / áni go odźieráy: * Zápłáty náiemnikowi twemu nie záwſćiągáy do iutrá.
      * W.5.Mo.24.v.14.

  14. Głuchemu nikt z wás niech nie łáie / áni ſlepemu niech ná drodze záwády nie kłádźie / Ale ſie káżdy boy Bogá twego / Abowiemem iá ieſt Pán.
  15. Nie ſądźćie nieſpráwiedliwie / † á nie folguyćie vbożſzemu / áni mieyćie w więcżſzey wádze możnieyſze° / Ale ſądźćie ſpráwiedliwie bliźniego wáſzego.
      † W.5.Mo.1.v.17. y 16.v.19. Przyp.24.v.23. Iák.2.v.1.

  16. Miedzy ludem twem nie będźieſz potwárcą / á nie tárgáy ſie ná kreẃ bliźniego twe° / Abowiē iá ieſt Pán.
  17. ¤ W ſercu twem nie będźieſz noſił nienáwiſći przećiw bráthu twemu / nápomináy bliźniego twego / ále go fáłſzywie nie winuy.
      ¤ Mát.18.v.15. Luk.17.v.3. 1.Ián.2.v.11. y 3.v.15.

  18. Nie mſći ſie / á nie pomni krzywdy ieſlibyś ią kiedy miáł od ludu twe° / ♀ Ale miłuy bliźniego twego iáko ſiebie ſámego / Bom iá ieſt Pán.
      ♀ Mát.5.v.43. y 22.v.39. Márk.12.v.31. Rzym.13.v.9. Gál.5.v.14. Iák.2.v.8.

  19. Vſtáw moich ſtrzeżćie / C Bydlęćiá rożnego rodzáiu z drugiem złącżániē ſpolnem dlá płodu / mieſzáć nie będźieſz: Polá twe° mieſzánem náſieniem oſiewáć nie będźieſz / tákże y w ſzáćie z rożnych rzecży ſpráwowáney nie chodź.
      C Pán má trzodę ſwą ná polu ſwem tho ieſt / Kośćioł ſwoy / á brzydźi ſie nie ſłuſznem mieſzániem rozlicżnego náſieniá ktore w niem ieſt / co ſie rozumie o náuce iego / áby ſie nie mieſzáłá z cudzą: Co ſie też znácży w they ſzáćie z rożnych rzecży ſpráwioney.

  20. Ieſliby ktho zelżył niewiáſtę niewolną zmowioną zá mąż / ktoráby nie byłá okupioná / áni wolnoſćią dárowáná / tedy oboie máią być bićiem káráni / á nie ná gárdle / gdyż nie ieſt wolná.
  21. A on cżłowiek przynieſie ſkopu ofiárę zá wyſtępek ſwoy Pánu przed drzwi Przybytku zgromádzeniá.
  22. Thedy kápłán przez onego ſkopu ocżyſći gi od grzechu iego przed Pánem / á będźie mu odpuſzcżon grzech ktorego ſie dopuſćił.
  23. A gdy do źiemie oney prźiydźiećie / á będźiećie ſzcżepić iákie drzewá rodzące owoc ku iedzeniu / tedy będźiećie wyrzucáć precż owoc iego / á do trzech lát mieyćie gi zá niecżyſty / áni go pożywáyćie.
  24. Ale cżwártego roku wſzythek owoc ich poświęcon będźie ku chwále Páńſkiey.
  25. Potym piątego roku iuż ſámi będźiećie ieść owoce ich / biorąc ſobie pożythek z nich / Bom iá ieſt Pán Bog wáſz.
  26. Nie iedzćie nic ze krwią / D áni ſie páráyćie wieſzcżbámi / ni práktykárſtwem.
      D Tu Pán Bog zákázuie Cżárnokſięſkich wieſzcżb y opowiedániá rzecży przyſzłych z bábich guſł przez diábelſkie náuki / wſzákoſz nie gáni znákow y śrzodkow przez kthore pod cżás rzecży przyſzłe okázuie.

  27. Cżáſu żáłoby wáſzey E nie ſtrzyżćie ſobie głow w około / áni brod ſwoich ogáláyćie.
      E Zákázuie Pán áby Izráelcżycy nie náſládowáli zwycżáiow pogáńſkich przy ludźiách vmárłych / ktorzy golili y obrywáli ſobie włoſy ná głowie y ná brodźie / á rzezáli y bicżmi ſiekli ćiáłá ſwe / żáłuiąc vmárłych á przychodząc w roſpácż.

  28. Ani rzeżćie ćiáł wáſzych / gdyby ktory z wáſzych vmárł / áni cżyńćie ná nich piątná / Bom iá ieſt Pán.
  29. Nie podáſz corki ſwey ná niewſtydliwe wſzetecżeńſtwo / by ſie źiemiá nie plugáwiłá / á nienápełniłá ſproſnośćią.
  30. Szábáty moie záchowywáyćie / á mieyſce moie ſwięte w pocżćiwośći mieyćie / Abowiem iá ieſt Pán.
  31. Nie vdáwáyćie ſie do cżárownikow / áni ſzukáyćie rády od wieſzcżkow / iżbyśćie ſie od nich nie ſplugáwili / Bom iá ieſt Pán Bog wáſz.
  32. Powſtáwáy przed cżłowiekiem ſzedźiwem / á miey w pocżćiwośći ſtárcá / y boy ſie Bogá ſwego / boćiem iá ieſt Pán.
  33. Ieſliż mieſzká iáki gość w źiemi wáſzey / tedy mu nie cżyńćie przykrośći.
  34. * Gośćiá ktory mieſzká z wámi / zá domowego będźiećie mieć miedzy ſobą / miłuiąc go iáko ſámi ſiebie / gdyżeſćie y wy ſámi byli goſćmi w źiemi Egiptſkiey / Bom iá ieſt Pán Bog wáſz.
      * W.2.Mo.22.v.21.

  35. Przy ſądźie / przy pomiárzech / przy wágách / y przy miárách / nieſpráwiedliwie obchodźić ſie niebędźiećie.
  36. Mieyćie Szále ſpráwiedliwe / gwichty ſpráwiedliwe / Efá / y Hin ſpráwiedliwe / Bom iá ieſt Pán Bog wáſz / ktorym wás wywiodł z źiemie Egiptſkiey.
  37. Záchowáyćieſz ſie tedy wedle vſtáw y wedle práw moich / á ſpráwuyćie ſie podług nich / Bowiemem iá ieſt Pán.

    Kápitułá 20.
    ¶ 2. Pomſtá nád temi co dźieći ſwe Molochowi ofiáruią. 6. Y ná ty ktorzy ſie cżárnokſiężnikow rádzą. 9. Ná ty też co złorzecżą oycu ábo mátce. 10. Pomſthá zá cudzołoſtwo. 11. Zá złącżánie przećiw krewnośći. 13. Zá grzech kthory ieſt nád przyrodzenie / y pomſtá zá wſzytki ine nieprzyſtoyne á beſtyálſkie złącżániá.

  1. Potym mowił Pán do Moiżeſzá w ty ſłowá.
  2. Powiedz to ſynom Izráelſkiem / * Ktożbykolwiek ták z Izráelitow iáko też y z gośći ktorzy ſą miedzy niemi / oddáł dźieći ſwe A Molochowi / then niech vmrze / á niech będźie vkámionowán od tych co z niem ſpołu mieſzkáią w źiemi.
      A Piſzą niektorzy iż ten báłwán był tey wielkośći iáko woł / máiąc w ſobie ſiedm komorek do ktorych dźiátki kłádźiono / thy co mu ie ofiárowáno / á iżby nie było ich wrzáſku ſłycháć / bili w bębny z wielkiem krzykiem.

      * Wyżſzey.18.v.21. 2.Krol.23.v.10.

  3. Bo iá rozgniewáwſzy ſie ná tákiego mężá / wykorzenię go z pośrzod ludu iego / przeto iż oddáł potomſtwo ſwe Molochowi / áby ták zgwáłćił ſwięte mieyſce moie / á vcżynił zelżywość ſwiętemu imieniowi memu.
  4. A ieſliżby oni ludźie co z tákowem cżłowiekiem mieſzkáią / kthoryby oddáł Molochowi dźiećię ſwe / w tym iemu folgowáli / á zábić go nie chćieli.
  5. Thedy ſie iá obruſzę w gniewie ſwem náń y ná iego dom / á wykorzenię go z pośrzod ludu iego / y wſzytki ktorzy ſie przykłádem iego ſcudzołożyli z Molochem.
  6. Tego też ktoryby ſie vdáł do cżárownikow y wieſzcżkow / cudzołożąc ſie z niemi / iá obruſzywſzy ſie w gniewie ſwem / wykorzenię z pośrzod ludu iego.
  7. A przethoż † ſtáráyćie ſie ábyśćie byli ſwięthemi / Abowiem iá ieſtem Pán Bog wáſz.
      † 1.Piotr.1.v.16.

  8. A ták záchowáyćie vſtáwy moie / á ſpráwuyćie ſie podług nich / boćiem iá ieſt Pán ktory wás poświącám.
  9. ¤ Ieſliby kto złorzecżył oycu ábo mátce ſwey / niech będźie ná gárdle kárán / ábowiem iż złorzecżył mátce y oycu / ieſt godźien śmierći.
      ¤ W.2.Mo.21.v.17. Przyp.20.v.20. Mátt.15.v.4.

  10. ♀ Ktoby ſie kolwiek cudzołoſtwá dopuſćił z cżyią żoną / thedy ták mąż iáko niewiáſthá oni cudzołożnicy / śmierćią káráni będą.
      ♀ W.5.Mo.22.v.22. Ián.8.v.4.

  11. Ktokolwiekby też ſpáł z mácochą ſwoią / iuż odkrył ſromotę oycá ſwego: A ták obádwá ná gárdle káráni będą / bo ſą winni śmierći.
  12. Ktoby ſie też z niewiáſtką ſwą złącżył / tedy oboie máią być zámordowáni / bo iż ſie tey obrzydliwośći dopuśćili / winni ſą śmierći.
  13. Ktoby ſie z mężcżyzną iákiem nie ſłuſznem złącżeniem iáko z niewiáſtą złącżył / ći obádwá dopuśćili ſie vcżynku obrzydłe° / á winni ſą śmierći / y máią być zámordowáni.
  14. Ieſliżby ktho wźiął ſobie w máłżeńſtwo dźiewkę y z mátką iey / ieſt to grzech ſproſny / A przetoż ták onego iáko y ony máią ſpálić / áby tákowy grzech miedzy wámi nie zoſtáwáł.
  15. Kthożkolwiekby ſie też nie ſłuſznie z iáką beſtyią złącżáł / niech vmrze / y onę też beſtyią zábiyćie.
  16. Ieſliby też iáká niewiáſtá podáłá ſie w złącżenie przećiw przyrodzeniu beſtyiey ktoreykolwiek / thedy y niewiáſtę y beſtyią zámorduiećie / ábowiem ſą winni śmierći.
  17. Też ieſliby kto ſioſtrę ſwą ták po oycu iáko y po mátce poiął ſobie zá żonę / á vyzráłby ſromotę ieden drugiego / ieſt to rzecż hániebná / y máią być ſtráceni przed ocżymá ludu ſwego / gdyż odkrył ſromotę ſioſtry ſwey / przethoż zá thę złość kárán być má.
  18. Ten ktoryby ſie złącżył z niewiáſtą cżáſu przyrodzoney choroby iey / á odkryłby ią nie wſtydliwie / y płynienie iey / á oná też w płynieniu krwie ſwey iemu przyzwoliłá / tedy oboie z licżby ludu ſwego máią być ſtráceni.
  19. Z ćiotką twą thák po oycu iáko y po mátce nie chćiey ſię nieprzyſtoynie łęcżyć / Abowiem to ieſt ſplugáwienie krewnoſći / y dlátegoż tákowi káráni być máią.
  20. Ieſliżby kto z żoną ſtryiá ſwego nieprzyſtoynie ſie łącżył / odnioſą káránie ſwe ná ſobie / á zeydą przez potomſtwá.
  21. Tákże ieſliby kto poiął żonę brátá ſwego / ſromotną to rzecż vcżynił / odkrywáiąc háńbę brátá ſwego / á przetoż ći zeydą przez potomſtwá.
  22. A przetoż wy wſzythki vſtáwy y wſzytki práwá moie záchowywáyćie / á ſpráwuyćie ſie podług ich / chcećieli áby wás z ſiebie nie wyrzućiłá źiemiá tá do ktorey wás wiodę / ábyſćie w niey mieſzkáli.
  23. Nie vdáwáyćie ſie zá vſtáwámi ludźi tych ktore przed wámi wygániám / ábowiem iż oni wſzytko tho pełnili / przetoż ſie iemi brzydzę.
  24. A wámem obiecáł podáć w oſiádłoſć źiemię ich / ktorą wám pewnie dám / ábyſćie ią w dźiedźictwo dźierżeli źiemię opływáiącą mlekiem y miodem / Bo Iá ieſtem Pán Bog wáſz kthorym wás ſobie wyłącżył od inych národow.
  25. Wy też będźiećie rozeznáwáć co ieſt cżyſte á co niecżyſte miedzy źwierzęty y ptáſtwem / ábyſćie ſie nie plugáwili ták źwierzęthy iáko y ptáſtwem / tákże y káżdą gádźiną ktorá ſie płázá po źiemi / ktorem iá wylącżył wám oſobno iáko niecżyſte.
  26. A wy będźiećie mnie ſwięthemi / bo iá Pán ieſtem ſwięty / kthorym wás ſobie wyłącżył z inych národow / ábyſćie byli moiemi.
  27. Tákże ieſli kto miedzy wámi byłby wieſzcżkiem y cżárownikiem / bądź mąż / bądź niewiáſtá / niech go ná gárdle kárzą y vkámionuią / bo ieſt winien śmierći.

    Kápitułá 21.
    ¶ 1. Cżyſtość Kápłánom náleżącá. 6.y.12. Doſtoieńſtwo ich y vrząd. 7.y.13. Iákie żony poymowáć máią. 17. Ktorzy obieráni być máią coby ofiáry ſpráwowáli.

  1. Rzekł thedy Pán do Moiżeſzá / Moẃ do ſynow Aáronowách Kápłánow / á powiedz iem / A Záden z wás niecháy ſie nie plugáwi vmárłem z ludu ſwego.
      A To ieſt / áby ſie miáł dotykáć trupá iego / ábo prácowáć około pogrzebu iego.

  2. Chybá krewnem ábo powinowátem / iáko oycem ábo mátką ſwą / ábo też ſynem / ábo corką ſwoią / ábo brátem ſwoiem.
  3. Thákże rodzoną ſioſtrą ſwą pánienką kthoráby mężá nie miáłá / przy tey pogrzebie być może.
  4. Nie má ſie też páráć pogrzebem Kſiążęćiá ludu ſwego / áby ſie nie ſplugáwił.
  5. B Nie máią ſobie dáwáć golić głow áni brod / á niecháy ná ſobie nie ſieką ćiáłá ſwego.
      B Pogáni mieli tho w obycżáiu / iż ſpráwuiąc pogrzeby wſzytko to cżynili / iż puſzcżádły ſiekli ćiáłá / y łby z brodámi golili / o cżem pátrz w Ká.19.wierſzu.27.

  6. Niecháy ſwięthemi będą Bogu ſwemu / á niech nie ſzpecżą imieniá Bogá ſwego / Abowiem pálone ofiáry ſpráwuią Pánu / y ofiáruią chleb Bogá ſwego / á dlá tegoż máią być ſwiętemi.
  7. Niewiáſty wſzetecżney ábo w pánieńſtwie náruſzoney / ábo z mężem rozwiedźioney / zá máłżonkę ſobie bráć nie máią / ábowiem máią być ſwiętemi Bogu ſwemu.
  8. Y będźieſz ie mieć zá ſwięte / gdyż oni ofiáruią chleby Bogu twemu / á dlá tego v ćiebie ſwiętemi będą / Iżem Iá Pán ieſt ſwięty / ktory wás cżynię ſwiętemi.
  9. Ieſliby dźiewká Kápłáńſká nierządnem poſthępkiem pánieńſtwo ſwe vtráćiłá / zelżyłá ſtán oycá ſwego / á ták má być ſpáloná.
  10. Náwyżſzy też kápłán miedzy bráćią ſwą / ktorego głowá pomázáná ieſt oleiem poświęconem / y ręce ku obłocżeniu ſzát ſą poſwięcone / C nie będźie golił głowy ſwey / áni ſzáth ſwych rozdźieráć nie będźie.
      C To ieſt nie będźie przy żádnem pogrzebie w żáłobie.

  11. Nie má nigdźiey wchodźić kędy by trup leżáł / D áni ſie też má ſplugáwić przy Oycu y przy Mátce.
      D Iákoby thák rzekł: Nie má pomágáć żáłoby nád vmárłem.

  12. Nie má wychodźić z mieyſcá ſwiętego Bogá ſwego / áby go nie pomázáł / Abowiem ieſt koronowán oleiem pomázániá ſwiętego Bogá ſwego / Bom Iá ieſt Pán.
  13. * Ale ſobie poymie pánienkę zá żonę.
      * Ezech.44.v.22.

  14. Wdowy ábo też coby ſie rozwiodłá z mężem / w pánieńſtwie náruſzoney ábo wſzetecżnice nie poymie / ále pánienkę z pośrzod ludu ſwego weźmie.
  15. Aby tem miedzy ludem ſwem nie ſplugáwił pokoleniá ſwe° / gdyżem iá ieſt Pán kthory go poświącám.
  16. Rzekł tedy Pán do Moiżeſzá temi ſłowy.
  17. Moẃ do Aároná / Ieſliby nápotym w potomſtwie twoiem był ktory vłomny / ten niecháy nie przyſtępuie ku ofiárowániu chlebá Bogu ſwoiemu.
  18. Abowiem ten ktoryby był nie dołężnem / nie má ofiár ſpráwowáć / iáko gdyby był ſlepy / chromy / płáſkonoſy / ábo nie podług zwycżáiu cżłonki máiący.
  19. Tákże ktoryby miáł nogę ábo rękę złámáną.
  20. Tákże gárbáty / y ten coby był mdłego wzroku / ábo bielmo ná oku máiący / ábo kroſtáwy / ábo párſzywy / ábo przepukły.
  21. Nád to wſzelki kthoryby iedno miáł iáką wádę miedzy pothomſtwem Aároná kápłáná / then E nie má ſpráwowáć pálonych ofiár Pánu / á ktory ieſt nie dołężny / niech ku ofiárowániu chlebow Bogu ſwemu nie przyſtępuie.
      E Tylko ſám Kryſthus Pán oprocż wſzego niedoſtátku ſpráwił ofiárę wdźięcżną Bogu Oycu ſwemu zá koſćioł wiernych ſwoich / A záſłużył mu to / iż choć ieſt nie doſtátecżny / przed ſie może vżywáć chlebá Bogá ſwego / to ieſt / vżywáć dobr niebieſkich.

  22. A ácż będźie pożywáł chlebá Bogá ſwego / rzecży poſwięconych y náſwiętſzych.
  23. F A wſzákoż nie má wchodźić zá záſłonę / áni má przyſthępowáć do ołtárzá / ábowiem má w ſobie niedoſtátek / A dlá tegoż nie má ſplugáwiáć ſwiętego mieyſcá mego / bo iá Pán ieſtem ktory ie poświącám.
      F Kośćioł Boży ktory Lukáſz ſwięty w.4.Káp. názywá ſlepe / chrome / y ine / nie mogł wnidź zá záſłonę / to ieſt / nie mogł záſłużyć odpuſzcżeniá grzechow / iedno mu to źiednáł Kápłán on náwyżſzy ſám Pán Iezus Kryſtus.

  24. Tedy Moiżeſz powiedźiáł to Aáronowi y ſynom iego / y wſzytkiem Izráelitom.

    Kápitułá 22.
    ¶ 2. Ktorzy ſie od rzecży ſwiętych wtrzymáwáć mieli / á ktorzy ich vżywáć mieli. 8. Zdechliny ábo tego coby zwierz viádł áby nie iedli.

  1. Mowił ktemu Pán thák ku Moiżeſzowi.
  2. Powiedz Aáronowi y ſynom iego / A Aby ſie wſtrzymáwáli od rzecży ſwiętych / ktoreby mnie Izráelcżycy poſwięćili / á iżby tem nie lżyli ſwiętego imieniá mego / Abowiē iá ieſt Pán.
      A To ieſt poki niecżyſtemi byli.

  3. A dlá tegoż moẃ do nich / Ktożkolwiek nápotym z národu wáſzego będąc niecżyſtem przyſthąpiłby do rzecży ſwiętych / ktoreby Izráelcżycy mnie poſwięćili / ten zginie od oblicżnoſći moiey / bo iá ieſtem Pán.
  4. Ktoby też kolwiek w potomſtwie Aáronowem był ábo trędowátem / ábo ćierpiąc płynienie náſieniá przyrodzonego / ten rzecży ſwiętych pożywáć nie będźie / áżby pierwey był ocżyśćion / tákże kthoryby ſie tknął iákiego plugáſtwá przy pogrzebie / ábo ten z kthoregoby náſienie przez ſen wypłynęło.
  5. Abo ieſliby kthory ſpyſkłáł ſie iákiemkolwiek plugáſtwem / ták gádźiny iáko y cżłowiecżem.
  6. Ten ktoryby ſie dotknął tych rzecży / niecżyſtem będźie áż do wiecżorá / á nie drzewiey rzecży ſwięthych pożywáć má / áż omyie wodą ćiáło ſwoie.
  7. A áż po Záchodźie ſłońcá cżyſtem będźie / y tákże potym rzecży ſwiętych pożywáć má / ábowiem to ieſt pożywienie iego.
  8. * Zdechliny / áni tego coby zwierz viádł / żáden ieść nie má / iżby ſie tym nie ſplugáwił: Bom iá ieſt Pán.
      * W.2.Mo.22.v.31. Ezech.44.v.31.

  9. A ták niech przeſtrzegáią roſkázániá mego / áby zá grzech ſwoy káráni nie byli / y nie pomárli w niem / gdyby ie zgwáłćili: Abowiem iá ieſtem Pán ktory ie poſwiącám.
  10. Záden B cżłowiek obcy rzecży ſwiętych ieść nie má / áni C ſługá kápłáńſki / áni náiemnik.
      B To ieſt ktoryby nie był rodu kápłáńſkiego.
      C To ieſt ſługá wolnoſćią dárowány / á ktory iż niechćiáł odeydź od páná / przebodźione miáł vcho.

  11. Ale ktore°by kápłán zá pieniądze ſwe kupił / then rzecży tych vżywáć będźie / á potem ći ktorzy ſie zrodźili w domu iego / tych pokármow pożywáć máią.
  12. Corká kápłáńſká zá cżłowieká inego národu w máłżeńſtwo dáná / rzecży ſwiętych pożywáć nie má.
  13. Corká kápłáńſká zoſtáwſzy wdową / ábo ktoráby ſie rozwiodłá z mężem / y nie miáłá dźiátek / á wroćiłá ſie záſię w dom oycowſki / tákże iáko y w młodośći ſwey pożywáć będźie potráw oycá ſwe°: Ale żáden cżłek obcy vżywáć ich nie má.
  14. A ieſliby kto ſkoſztowáł nie wiádomie rzecży ſwiętey / then przyłożywſzy nád to piątą cżęſć / oddá Kápłánowi ſpołu z oną rzecżą ſwiętą.
  15. A ták nie ſplugáwią rzecży ſwiętych / tych ktore Izráelcżycy ofiárowáli Pánu.
  16. Ktorych rzecży ſwiętych ieſliżby pożywáli / pewnie żeby nieuſzli kárániá zá grzech ſwoy / Abowiem iá ieſtem Pán ktory ie poſwiącám.
  17. Pothym rzekł Pán Moiżeſzowi ty ſłowá.
  18. Powiedz Aáronowi y ſynom iego / y wſzytkiem Izráelitom / Ktorybykolwiek thák Izráelcżyk iáko y gość miedzy niemi / ofiárowáć miáł ofiárę ſwoię / ábo poſlubioną / ábo dobrowolną / ku páloney ofierze Pánu.
  19. Tedy z dobrey woley máćie ofiárowáć ſámcá zdrowego / z wołow / z owiec / y z koz.
  20. A nic niezdrowego ofiárowáć nie máćie / ábowiem to od wás nie będźie wdźięcżnie przyięto.
  21. † Ieſli kto Pánu ofiáry ſpokoyne ſpráwowáć będźie / ták z obiecániá iáko y dobrowolnie / choć z wołow / choć z owiec / tedy to má oddáć zdrowo / á przez káżde° niedoſtátku / chceli áby to wdźięcżnie przyięto było.
      † W.5.Mo.15.v.21.

  22. Nie máćie Pánu ofiárowáć tego coby było ſlepe / złámáne / ábo ná cżem ochromione / guzowáte / ſkroſtáwiáłe / ábo párſzywe / tákich rzecży nie przynoſćie do ołtárzá Pánu ku páloney ofierze.
  23. Wołu ábo owcę / choćiáżby mieli iáki dłużſzy ábo krotſzy cżłonek / możeſz zá dobrowolną ofiárę oddáć / Ale gdybyś poſlubił / thedy to nie byłoby wdźięcżnie przyięto.
  24. Nieprzynoſćie áni ofiáruyćie Pánu w wáſzey źiemi żádnego bydlęćiá tłucżonego / przepukłego / rzezánego / y wáłáſzonego.
  25. A thák wy z rąk cżłowieká obcego / nie ſpráwuyćie ofiár Bogu wáſzemu / z tákowych rzecży wſzythkich / ktore iż ſą vłomne á niedoſtátecżne / tedy nie będą wdźięcżnie od wás przyięte.
  26. A nád to rzekł Pán do Moiżeſzá temi ſłowy.
  27. Cielec / owcá / y kozá gdy ſie vrodźi / thedy przez ſiedḿ dni máią być podſádzone pod mátkę: Ale oſmego dniá / y potym / będźie to rzecż wdźięcżná ku páloney ofierze Pánu.
  28. Cielice też áni owce záráz dniá iednego z D płodem ich nie zárzynáyćie ku ofierze Pánu.
      D Tu nám znáć dáwá / iáko ſie dźiwnie Pán brzydźi okrućieńſtwem.

  29. A ieſliż cżyniąc dźięki Pánu ofiáry ſpráwowáć będźiećie / tedy z dobrey woley ofiárowáć máćie.
  30. A tho będą ieść onegoż dniá E nic názáiutrz nie zoſtáwuiąc / bo iám ieſt Pán.
      E To ſie dźieie dlá okázániá cżyſtoſći ktorá w niem być miáłá / Bo pokármy długo chowáne rády ſie pſuią.

  31. A ták chowáyćie moie roſkázániá á cżyńćie ie / boćiem iá ieſt Pán.
  32. Nie chćieyćie lżyć moiego imieniá ſwiętego / á niech będę ſwiętem w poſrzod ſynow Izráelſkich / gdyżem iá ieſt Pán ktory wás poświącám.
  33. Ktorym wás przetho z Egiptu wywiodł / ábych był Bogiem wáſzem / A iámći ieſt Pán.

    Kápitułá 23.
    ¶ 2. Swiętá Páńſkie. 3. Szábáty. 5. Wielkánoc. 10. Pierworodne zbożá. 15. Swiątki. 24. Swiętá trąb. 27. Swięto ocżyśćiániá. 34. Swięto Kucżek.

  1. Rzekł ieſzcże ktemu Pán do Moiżeſzá temi ſłowy.
  2. Moẃ do ſynow Izráelſkich á powiedz iem / Swiętá Páńſkie vrocżyſte / w kthore do zgromádzeniá ſwiętego ſchodźić ſie będźiećie / ſą oto ty.
  3. * Przez ſzeſć dni roboty będą ſpráwowáne / á dniá ſiodmego ktory będźie ſwięto odpocżynieniá / ſwiętą ſchádzkę mieć będźiećie / w kthory dźień żádney robothy niepocżniećie / ábowiem ieſt Szábát Páńſki / gdźie kolwiek iedno mieſzkáć będźiećie.
      * W.2.Mo.20.v.9. W.5.Mo.5.v.13.

  4. A tyć też ſą zácne ſwiętá Páńſkie á ſwięte ſchádzki / ktore cżáſu pewnego miewáć będźiećie.
  5. † Náprzod dniá cżternáſte° mieſiącá pierwſzego pod wiecżor / będźiećie obchodźić Wielką noc Páńſką.
      † W.2.Mo.12.v.18. W.4.Mo.28.v.16.

  6. Potym dniá piętnáſtego thegoż mieſiącá / obchodźćie Swięto Przáſnikow Pánu / przez ſiedḿ dni iedząc chleby nie kwáſzone.
  7. A w pierwſzy dźień z tych będźiećie mieć ſwięte ześćie / á żádney roboty prácowitey nie pocżniećie.
  8. Będźiećie też przez ſiedḿ dni ſpráwowáć pálone ofiáry Pánu / á dniá ſiodmego gdy będźiećie ześćie ſwięte mieć / wſzytkich robot prácowitych przeſtániećie.
  9. Potym Pán rzekł do Moiżeſzá w ty ſłowá.
  10. Ták to opowiedz ſynom Izráelſkiem / Gdy wnidźiećie do źiemie ktorą wám podám / á żniwá ſwe w niey ſpráwowáć będźiećie / tedy kápłánowi przynieſiećie A Omer pierworodnych zboż z żniwá wáſzego.
      A O them pátrz w 2.Mo.16.v.16. Acż thu niektorzy wykłádáią / Gárść kłoſow.

  11. A on then dár będźie przed Pánem podnoſić / áby od wás był wdźięcżnie przyięt / á to názáiutrz po Szábáćie kápłán cżynić będźie.
  12. W ten też dźień gdy to zboże oddáćie Pánu / przynieſiećie przed Páná báránká łońſzcżáká zdrowego ku ofierze páloney.
  13. Przytem też ofiáry śniedney dwie cżęſći z dźieſiąći / mąki cżyſthey nágnietáney z oliwą / ku páleniu Pánu dlá wonnoſći wdźięcżney / á do tego przyláć máią winá cżwárthą cżęſć Hinu.
  14. Nie iedzćież chlebá / áni práżmá / áni ćiáſtá / áż do dniá tego / w ktory przynieſiećie ofiárę Bogu wáſzemu: A ten obchod ná potym wiecżnie będźie miedzy wámi y pothomſtwem wáſzym trwáć / thám gdźie iedno mieſzkáć będźiećie.
  15. Odlicżćieſz od dniá B pierwſzego po Szábáćie / w ktoryſćie ofiárowáli Omer ku podnoſzeniu / ſiedḿ niedźiel zupełnych.
      B W ten dźień názáiutrz po Wielkiei Nocy ofiárowáno Pánu Omer on zbożá.

  16. Ták áby do dniá kthory pierwſzy będźie po oſtátniem Szábáćie / byłá licżbá pięćidźieſiąt dni / C gdźie tám w ten cżás ofiárowáć będźiećie nową śniedną ofiárę Pánu.
      C To ſwięto vſtwione ieſt ná pámiątkę dniá piećdźieſiątego po wyśćiu z Egiptu / w ktory dźień lud wźiął od Páná zákon á oſobliwe práwá / iáko lud wolny.

  17. Z domow wáſzych przynieśćie dwoie Chlebá piecżonego ku podnoſzeniu / ze dwu cżęśći z dźieſiąći mąki cżyſtey kwáſzoney zá pierworodne zbożá Pánu.
  18. Przytemże chlebie ofiárowáć máćie ſiedm Báránow łońſkich zdrowych / y Cielcá iednego / y dwu Skopow / ku páloney ofierze Pánu / z ich śniednemi y mokremi ofiárámi / á tyć w ogniu będą ofiárowáne ku wdźięcżney wonnośći Pánu.
  19. Ktemu ieſzcże będźiećie ofiárowáć Kozłá iednego zá grzech / y dwá bárány łońſzcżáki zá ofiárę ſpokoyną.
  20. Tedy kápłán ofiárowáć to będźie z chleby pierworodnemi / y ze dwiemá Bárány / podnoſząc przed Pánem / ktore będąc Pánu poświęcone prźiydą ná kápłáná.
  21. A tegoż dniá ſwięte ześćie opowiedzćie / nie pocżynáiąc żádney roboty prácowitey / ktory obchod gdźieżkolwiek mieſzkáć będźiećie / wiecżnie miedzy wámi y pothomſtwem wáſzem ná potym trwáć będźie.
  22. ¤ A gdy będźiećie robić około żniw w źiemi wáſzey / tedy do końcá pol twych dożynáć niemáſz / áni będźieſz zbieráł kłoſow pozoſtáłych / ále ie vbogiemu á przychodniowi zoſtháwiſz / Boćiem iá ieſth Pán Bog wáſz.
      ¤ Wyżſzey.19.v.9.

  23. A przytem Pán rzekł do Moiżeſzá temi ſłowy.
  24. Powiedz ták ſynom Izráelſkiem / Dniá pierwſzego D mieſiącá ſiodmego / będźiećie obchodźić pámiąthkę ſwiętá trąb / á będźiećie mieć zgromádzenie ſwięte.
      D To ieſt Wrześniá / ktory Mieſiąc więcey w ſobie ſwiąt miáł niż ktory iny / A przetoż dniá pierwſzego ná pocżątku iego trąbili w rogi / áby ſie wſzyſcy gotowáli ku obchodzeniu ſwiąt Páńſkich.

  25. Zádney roboty prácowithey nie pocżynáyćie / ále ſpráwuyćie ofiáry pálone Pánu.
  26. Mowił ktemu Pán ták do Moiżeſzá.
  27. * Dźieſiątego dniá tegoż Mieſiącá Siodmego będźie dźień ocżyſćieniá / w kthory będźiećie mieć ześćie ſwięte / á będźiećie trápić ćiáłá ſwe / ofiáruiąc zápálone ofiáry Pánu.
      * Wyzſzey.16.v.29. W.4.Mo.29.v.7.

  28. Zádney roboty nie zácżniećie tego dniá / ábowiem ieſt dźień ocżyſćieniá ku vbłágániu wám Páná Bogá wáſzego.
  29. Ktobykolwiek w ten dźień nie trápił ćiáłá ſwego / ten będźie wykorzenion precż z pośrzod ludu ſwego.
  30. Tákże też ktokolwiekby dniá tego zácżął iáką robotę / tego iá wygłádzę z pośrzod ludu iego.
  31. Zádney tedy roboty nie pocżynáyćie / á to mieyćie zá wiecżną vſtáwę y z pothomſtwem wáſzem / gdźieżkolwiek iedno mieſzkáć będźiećie.
  32. Ten dźień Szábátny mieyćie ku odpocżynieniu trápiąc ćiáłá ſwe / W wiecżor dniá dźiewiąthego tegoż mieſiącá / od wiecżorá do wiecżorá / będźiećie obchodźić ten Szábát wáſz.
  33. Y mowił ieſzcże Pán z Moiżeſzem w ty ſłowá.
  34. Powiedz ták ſynom Izráelſkiem / W dźień Piątynáſty tegoż to Siodmego Mieſiącá / będźiećie mieć ſwięto przez ſiedḿ dni / kthore w Kucżkách máćie obchodźić Pánu.
  35. Dniá pierwſzego będźie ſchádzká ſwiętá / żádney roboty prácowitey nie pocżniećie.
  36. Przez ſiedḿ dni ofiáruyćie ogniſte ofiáry Pánu / á oſmego dniá zeydźiećie ſie do zgromádzeniá ſwiętego / y będźiećie ofiárowáć Pánu ofiáry pálone / Abowiem to zácne ieſt ześćie / á przethoż wy żádney roboty nie pocżniećie.
  37. Tyć ſą ſwiętá vrocżyſte Páńſkie / w ktore będźiećie miewáć chwálebne zgromádzeniá / oddáwáiąc ogniſte ofiáry Pánu / według zwycżáiu dniá káżdego / to ieſt ofiárę páloną / śniedną / ſpokoyną / y mokrą.
  38. Oprocż Szábátu Páńſkiego / á oprocż wáſzych dárow / y te° wſzytkie° cobyſćie ábo poſlubiwſzy / ábo dobrowolnie dáwſzy / ofiárowáli Pánu.
  39. A ták Dniá Piętnáſtego Mieſiącá Siodmego / zebráwſzy zbożá z pol / będźiećie obchodźić Pánu ſwięto przez ſiedḿ dni. Pierwſzy dźień będźie odpocżynieniá / y tákże dźień oſmy też odpocżywániá.
  40. Tedy pierwſzego dniá nábierzećie owocu z drzewá co náwybornieyſzego / y gáłązek pálmowych / y gáłązek drzewá gęſtego / y z wierzb rzecżnych / y będźiećie ſie weſelić przed Pánem Bogiem wáſzē przez ſiedḿ dni.
  41. To ſwięto ná káżdy rok obchodźić będźiećie Pánu przez ſiedḿ dni / co też zá wiecżny obchod pozoſtáwićie y potomſtwu wáſzemu / áby ie ſwięćili mieſiącá ſiodmego.
  42. W Kucżkách mieſzkáć będźiećie przez ſiedḿ dni: Káżdy rodźic z ludu Izráelſkiego w nich mieſzkáć będą.
  43. Aby to wiedźieli pothomkowie wáſzy / żem iá dáł mieſzkáć w námiećiech ſynom Izráelſkiem / ná on cżás gdym ie wiodł z źiemie egipſkiey / A iámći ieſt Pán Bog wáſz.
  44. Opowiedźiáł to tedy Moiżeſz ſynom Izráelſkiem o ſwiętách Páńſkich vrocżyſtych.

    Kápitułá 24.
    ¶ 2. Lámpy w przybytku poſtáwione. 5. Dwánáśćie Chelbow pokłádnych / y porządek ich. 9. Kto ich pożywáć miáł á ná ktorem mieyſcu. 10. Bluźnierz má być vkámionowán. 17. Káránie mężoboyſtwá / y gwáłtu.

  1. Y mowił Pán do Moiżeſzá temi ſłowy.
  2. Roſkáż ſynom Izráelſkiem / ábyć przynieſli oleiu cżyſtego wytłucżonego z oliwy ku ſwięceniu / áby vſtáwicżnie Lámpy gorzáły.
  3. Kthore Aáron przed Záſłoną świádectwá poſtáwi w Przybytku zgromádzeniá / od wiecżorá áż do poránku / po wſzytek cżás przed Pánem / co też y w pothomſtwie ſwem zá wiecżną vſtháwę chowáć będźiećie.
  4. Poſtáwi y Lámpy ná Lichtárzu cżyſtem záwſze przed Pánem.
  5. Weźmieſz też mąki pſzenney cżyſthey / á vpiecżeſz z niey dwánáſćie pláckow / á káżdy z nich będźie ze dwu cżęśći z dźieſiąći.
  6. Potym ie ſkłádźieſz ná Stole cżyſtem przed Pánem dwiemá rzędy / po ſześći w ieden rząd.
  7. A ná wierzch ná ony dwá rzędy położyſz kádźidło cżyſte / áby też było ſpálone przed Pánem miáſto chlebá / ku pámiątce ofiáry ogniſtey.
  8. A ná káżdy dźień ſzábátny będźie kápłán ſkłádáł porządnie ony chleby przed Pánem / biorąc ie od ſynow Izráelſkich vſtáwą wiecżną.
  9. * Ten chleb przychodźić będźie ná Aároná y ná ſyná iego / ktorzy gi będą ieſć ná mieyſcu ſwiętem / Abowiem to ieſt náświętſze co náń z ofiár pálonych Páńſkich przychodźić má práwem wiecżnem.
      * W.2.Mo.29.v.33. Wyżſzey.8.v.31. Mátt.12.v.4.

  10. Pothym ſie trefiło / iż ſie wſzcżął poſwárek w námiećiech miedzy niektorem co ſię národźił z mátki Izráelſkiey / á z oycá Egiptcyániná / mieſzkáiącem w pośrzod Izráelcżykow / á miedzy mężem niektorem Izráelitą.
  11. Tedy ten ktory był z mátki Izráelſkiey národzony / thárgnął ſie ná drugiego nieucżćiwemi ſłowy / bluźniąc imię Páńſkie: Y wnet go wiedźiono do Moiżeſzá (A imię mátki iego było Sálomit / corká Dábrowá z pokoleniá Dán).
  12. Potym go podáno do więźieniá / áżby ſie dowiedźiáno coby Pán ná to odpowiedźiáł.
  13. Tedy thák mowił Pán do Moiżeſzá.
  14. A Roſkáż bluźnierzá thego wywieſć przed námiothy / á wſzyſcy ći ktorzy to ſłyſzeli niecháy ręce włożą ná głowę iego / á potym lud wſzytek niecháy go vkámionuie.
      A Cżłowieká ktoryby w poſwárku złorzecżył drugiemu / bluźniąc á lekce ſobie wáżąc imię Páńſkie / á życżąc mu zginieniá ábo cżego złego / tedy y poſpolite práwá zá tákowy wyſthępek gárdłem kárzą.

  15. A opowież to ſynom Izráelſkiem / Ktożkolwiekby Bogu ſwemu złorzecżył / odnieſie káránie zá złość ſwą.
  16. Tákże ktoby co ku zelżywośći imieniá Páńſkiego mowił / śmierćią vmrze / á vkámionuią go wſzytko zgromádzenie / choćiáżby był poſtronny / choćiáż domowy / bo iż bluźnił imię Páńſkie / vmrzeć muſi.
  17. † Ktoby też iákiegokolwiek ſtánu cżłowieká gárdłá zbáwił / ſám niech vmrze.
      † W.2.Mo.21.v.12.

  18. Tákże ktoby bydlę iákie zábił / tedy bydlę zá bydlę wroćić powinien.
  19. A ieſliby też kthokolwiek obráźił bliźniego ſwego / tedy mu rownem zá rowne má być oddáno.
  20. B Złámánie zá złámánie / ¤ oko zá oko / ząb zá ząb / á iákiżbykolwiek ráz zádáł drugiemu tákiem też rownie niech kárán będźie.
      B Słowá ty przyſłuſzáią thylko ná przełożone / ktorzy ſą ná vrzędźiech / ále nie ná poſpolſtwo / iáko o thym nádobnie Kryſt vcży v Mátheuſá w.5.Káp.v.38.

      ¤ W.2.Mo.21.v.24. W.5.Mo.19.v.21.

  21. Ktoby zábił bydlątko / thedy má tákież ná mieyſce iego wroćić / Ale ktoby cżłowieká zábił / thedy y ſám niech zábit będźie.
  22. A tożći práwo będźie ták domowem iáko poſtronnem / Abowiem iá ieſtem Pán Bog wáſz.
  23. To gdy Moiżeſz opowiedźiáł ſynom Izráelſkiem / wnet wywiedli bluźnierzá onego zá námioty / á vkámionowáli go: A tákże ſynowie Izráelſcy to wſzythko vcżynili co Pán roſkázáł Moiżeſzowi.

    Kápitułá 25.
    ¶ 2. Odpocżynienie źiemie ſiodmego roku. 8. Rok wolnoſći. 14. Bliźni nie má być zdrádzon w kupnie y w przedáwániu. 18. Błogoſłáwieńſtwo źiemie tych ktorzy ſą poſłuſzni Pánu. 23. Ziemiá ná wiecżność nie miáłá być przedáwáná. 25. Obycżáy przedáwániá y odkupowániá iey. 29. Tákże domow. 32. Wolnoſći Lewitow. 35. Lichfá nie má być bráná. 38. Kupowánie / przedáwániá / y okup niewolnikow / á z kąd ie kupowáć miáno. 40. Wolnoſć Izráelitow / iáko ſług Bożych.

  1. Mowił nád tho Pán ná gorze Synái Moiżeſzowi w ty ſłowá.
  2. Powiedz ták Izráelcżykom / Gdy przyidźiećie do źiemie kthorą wám dáię / tedy tá źiemiá obchodźić będźie Pánu Swięto odpocżynieniá.
  3. * Przez ſześć lát polá twe oſiewáć będźieſz / á przez ſześć lát winnicę ſwą obrzynáć będźieſz / y pożythki z nich zbierzeſz.
      * W.2.Mo.23.v.10.

  4. Ale ſiodmego roku źiemiá będźie miáłá ſwięthe odpocżynienie Pánu / nie oſiewáy pol twych / áni obrzynáy winnice ſwey.
  5. A Zbożá twego ſámorodnego żąć nie będźieſz / tákże y gron ktorycheś nie podpráwowáł / zbieráć nie będźieſz / Abowiem ieſt rok odpocżynieniá źiemie.
      A Tego roku wſzytki pożitki rodzące ſie z źiemie wſzytkiem były wolne.

  6. Co ſie kolwiek wám vrodźi w onym odpocżynieniu źiemie / to ku pożywieniu będźie ták tobie iáko ſłudze / ták ſłużebnicy iáko náiemnikowi / y przychodniowi tym ktorzy z tobą mieſzkáią.
  7. Thákże też y bydlątku twemu / y zwierzętom w źiemi twey / ten wſzytek iey vrodzáy ku pokármowi będźie.
  8. A gdy oblicżyſz Siedḿ Tegodni lát / tho ieſt po ſiedḿ kroć ſiedmi lát / ktorych wſzytkich ieſt cżterdźieśći y dźiewięć.
  9. B Tedy dniá dźieſiątego Mieſiącá ſiodmego w ſwięto oſzyſćieniá / roſkáżeſz zátrąbić w trąbę hucżną po wſzytkiey źiemi wáſzey.
      B Zydowie zową trąbę Iobel / z kąd ieſth wezwán rok ten Iubileus / dlá onego wytrębowániá wolnoſći / A vſtáwá roku te° byłá / nie ták dlá oſiádłośći / iáko dlá záchowániá rożnoſći y rozdźiáłow miedzy káżdem pokoleniem / A tho dlá Kryſtuſá kthory ieſt koniec zákonu.

  10. Rok Pięćdźieſiątny ſwięćić będźiećie / á dáćie obwołáć wolność w źiemi wſzytkiem w niey mieſzkáiącem: A tenći będźie Rok wolnoſći / iż záſię káżdy ku ſwey máięthnoſći prźiydźie / y do rodźiny ſwoiey.
  11. Tego Roku wolnego ktory pięćdźieſiąty będźie / nie ſieyćie / áni tego co ſie w thym cżáſie ſámo zrodźi nie żnićie / áni będźiećie zbieráć gron z winnice ktoreieśćie nie opráwiáli.
  12. Abowiem ieſt ten rok wolnośći / ktory v wás będźie ſwięty / co ſie ſámo ná polu zrodźi to ieść będźiećie.
  13. W tem Roku wolnośći káżdy ſie wroći do máiętnośći ſwoiey.
  14. Ták iż ieſli wy co komu przedáćie / ábo co v kogo kupićie / tedy niech ieden drugie° w tym nie oſzukáwá.
  15. Ale kupiſz od drugiego według licżby lát od roku wolnośći / á tobie też przedádzą wedle lát kupná twego / ktorego vżywáć będźieſz.
  16. Im dłużey trzymáć będźieſz / tym theż więcżſzą ſumę pieniędzy dáć máſz / á imbyś krocey dźierżáł / tym też zá mnieyſzą ſumę kupiſz / Abowiemći nic inego nie przedáwá / iedno C dochody ſwoie.
      C Dźiedźictwá ná wiecżność nie mogły być przedáwáne / iedno zá kupieńſtwem ná wydźierżenie áż do roku wolnoſći / Abo zá mnieyſze / ábo zá więcżſze pieniądze wedle láth zákupieńſtwá.

  17. A ták ieden drugiego nieoſzukáwáyćie / ále ſie boyćie Bogá ſwego / ábowiem iá ieſtem Pán Bog wáſz.
  18. Bądźćie tedy poſłuſzni vſtáwám moiem / á záchowywáyćie ſie wedle práw moich / y cżyńćie iem doſyć / ábyśćie tem beſpiecżniey mieſzkáli w źiemi.
  19. A onáć wám zboż ſwych obfitość wydá / y náiećie ſie ich áż do ſytoſći / á będźiećie w niey mieſzkáć beſpiecżnie.
  20. A ieſliſz ſie pytáć będźiećie / Co będźiem mieli ieſć Roku Siodmego / gdyż oto nie będźiem ſiáć áni zbieráć vżytkow náſzych:
  21. Tedy iá w Rok ſzoſty dám wám tákie błogoſłáwieńſtwo ſwoie / iż vżytkow co ſie zrodzą y ná trzy láthá wám doſtánie.
  22. Y będźiećie ſiáć Oſmego Roku / á z ſtárych zboż do Dźiewiątego Roku wychowywáć ſie będźiećie / áż wám zátem nádeydźie vrodzáy Oſmego Roku.
  23. Niecháyże tedy źiemiá niebędźie ná wiecżność przedáwáná / ábowiem źiemiá moiá ieſt / á wyśćie ſą gośćie á przychodniowie v mnie.
  24. A dlá thegoż ná káżdem grunćie wáſzych oſiádłośći / máćie záchowáć práwo wolne odkupowániá gruntu.
  25. Bo ieſliżby brát twoy vboſtwem doćiśniony máiętność ſwą przedáł tedy ie° bliżſzy powinowáty máiąc práwo odkupieniá / wykupi máiętnoſć záprzedáną przez brátá ſwego.
  26. Ale ieſliżby mu ſie nie trefił ten coby ią odkupić miáł / á ſámby mogł mieć doſtátek ku wykupnu.
  27. Tedy obráchowáwſzy látá od ktorego cżáſu ią záprzedáł / temu co był v niego kupił má oſtátek wroćić / á przydźie záſie ku ſwey máiętnośći.
  28. Wſzákoż ieſli cżem odkupić nie będźie miáł / tedy máiętność v tego co kupił będźie w dźierżeniu / áż do roku wolnośći / ktory cżás gdy wynidźie / tedy onemu co ią záprzedáł wroći ſie máiętność iego.
  29. Przytem ieſliby kto przedáł dom iáki w mieśćie murowánem / tedy wolnoſć wykupná trwá / áżby wyſzedł rok przedániá iego: Do thego cżáſu wykupion być może.
  30. A ieſliż wykupion niebędźie pokąd wſzytek rok nie wynidźie / tedy dom on coby był w mieśćie murowánem / przyidźie w wiecżność onemu co go kupił y potomkom iego / ták iż y w on Rok wolnośći wroćić ſie nie może.
  31. Ale domy we wſiách ktore nie ſą murem obtocżone będą z tem práwē przedáwáne iáko y polá / á mogą być odkupowáne / y gdy przyidźie Rok Wolnośći / máią ſie záś wroćić.
  32. A wſzákoſz co ſie tknie miáſt Lewitow / tedy ći domy w ſwych miáſtách dźiedźicżne práwem wiecżnym odkupowáć mogą.
  33. A ten ktoby v Lewity kupił / tedy ono przedánie domu w mieśćie máiętnośći iego / będźie mieć koniec ſwoy gdy przyidźie Rok Wolnośći / ábowiem domy mieſckie Lewitow / ſą oſiádłośćią ich wpoſrod ſynow Izráelſkich.
  34. Ale role náprzedmieśćiu ich nie máią być przedáwáne / ábowiem tá ich oſiádłość ieſt wiecżná.
  35. Ieſliby też kto z národu twego vboſtwem doćiśniony w cżem ćiebie potrzebowáł / thedy go wſpomoż iáko gośćiá á przychodniá / y niech ſie żywi przy tobie.
  36. Niebierz od niego lichwy áni płátu / ále ſie boy Bogá ſwego / á dopuść iżby ſie przy tobie żywił brát twoy.
  37. Niepożycżáy mu pieniędzy ná lichwę / áni go zákłádáy żywnośćią / ábyś miáł od nie° bráć co nádzwyſz.
  38. Iáćiem Pán Bog wáſz / ktorym wás wywiodł z źiemie Egiptſkiey / ábych wám dáł źiemię Chánáán / á iżbych był Bogiem wáſzem.
  39. Ieſliby theż kto z twego národu doćiśniony nędzą záprzedáł ſie tobie / tedy go niebędźieſz ćiſnął ſłużbą niewolnicą.
  40. Ale go mieć będźieſz iáko zá náiemniká y zá gośćiá / á iedno do roku wolnośći tobie ſłużyć będźie.
  41. A ná then cżás odeydźie od ćiebie wolno z dźiátkámi ſwemi / á wroći ſie do rodźiny ſwey / y do máiętnośći przodkow ſwych.
  42. Bo gdyż oni ſą ſłudzy moi ktorem iá z Egiptu wywiodł / thedy ſie ich nie godźi przedáwáć iáko niewolnikow.
  43. A ták nie chćiey mu ſrożey pánowáć / ále ſie boy Bogá ſwego.
  44. Sługi y ſłużebnice ktore będźieſz miáł kupuy v národow pogránicżnych.
  45. Tákże też y v przychodniow mieſzkáiących miedzy wámi kupowáć ie będźiećie / y z rodu tych ktorzy ſą z wámi / á ktorzyby ſie w źiemi wáſzey zrodźili / á ći niech wám w dźiedźictwo prźiydą.
  46. Práwem wiecżnem ſobie ie otrzymáwſzy / toż práwo y dźiećiō ſwem nád niemi zoſtháwićie / iż iem pánowáć będźiećie / ále nád bráćią z národu wáſzego Izráelſkiego / nie pánuyćie ták ſrodze ieden nád drugiem.
  47. A ieſliby goſć ábo przychodźień zbogáćił ſie mieſzkáiąc z thobą / á brát twoy ktory z niem mieſzká będąc ſćiśniony vboſtwem / záprzedáłby ſie iemu / ábo potomſtwu cudzoźiemcá.
  48. Tedy iáko ſie ſkoro záprzedá / wykupić ſie może / ktożkolwiek z bráćiey iego odkupić go może.
  49. Abo ſtriy / ábo ſyn ſtryiá iego / ábo ktory bliſki powinowáty z iego národu / ábo tákże y ſám wſpomogſzy ſie / wykupić ſie może.
  50. A má ſie obráchowáć z onem co go kupił / od thego roku gdy ſie mu przedáł / áż do roku wolnośći / A máią być położone ná ráchunku pieniądze kupná iego podług licżby lát / tym kſztáłtem iákoby v niego był zá náiemniká.
  51. Ieſliżby ieſzcże nie máło lát zoſtáwáło / tedy wedle ráchunku ich wroći oſtátek pieniędzy zá kthore ſie był záprzedáł.
  52. A ieſliż niewiele lát do roku wolnośći nie doſtáwá / tedy látá obráchowáwſzy wroći tákże oſtátek pieniędzy ktore záń było dáno.
  53. Będźie mieſzkáł v niego iáko dorocżny náiemnik / á niecháy nád niem ſrodze nie pánuie / przed ocżymá twemi.
  54. A ieſliżby tem obycżáiem wykupion być nie mogł / tedy gdy rok wolnośći prźiydźie / odeydźie precż ſpołu z dźiátkámi ſwemi.
  55. Abowiem ſynowie Izráelſcy ſą ſłudzy moi / ſą ſłudzy moi ktorem iá z Egiptſkiey źiemie wywiodł / A iá ieſtem Pán Bog wáſz.

    Kápitułá 26.
    ¶ 1. Zákázánie obrázow. 3. Błogoſłáwieńſtwo ſtrzegących zákonu. 14. Przeklęctwo przeſtempcow zákonu. 40. Pokutá y odpuſzcżenie grzechow. 41. Modlitwá zá grzechy z obietnicą odpuſzcżeniá dlá przymierzá Páńſkiego.

  1. * Nie cżyńćie ſobie obrázu áni báłwáná rytego / áni ſtáwiáyćie ſobie ſłupow / tákże áni kámieniá wykſztáłtowánego ku chwáleniu ſtáwiáć będźiećie w źiemi wáſzey / Abowiem iám ieſt Pán Bog wáſz.
      * W.2.Mo.20.v.4. W.5.Mo.5.v.8. Pſál.97.v.7.

  2. Szábáty moie záchowywáyćie / á mieyćie w pocżćiwośći ſwięthe mieyſce moie / Bom iá ieſt Pán.
  3. † Ieſliż wedle vſtáw moich záchowáć ſię będźiećie / ſtrzegąc á pełniąc roſkázániá moie.
      † W.5.Mo.28.v.1.

  4. A Tedy wám ſpuſzcżę dżdże cżáſu ſwego / á podá wám źiemiá vrodzáy ſwoy / y drzewá polne wydádzą wám owoc ſwoy.
      A Obietnice ty docżeśnych rzecży / ſą iáko znáki rzecży niebieſkich wiecżnych / ktore nigdy wiernych nie chybią / choćiáżby iem też pod cżás thych cżeśnych nie doſtáło.

  5. Y będźie trwáć młoćbá áż do zbierániá winá / á zbieránie win áż do ſiániá / y náiećie ſie chlebá ſwego do ſytośći / * á beſpiecżnie w źiemi ſwey mieſzkáć będźiećie.
      * Iob.11.v.19.

  6. Vcżynię też tákowy pokoy w źiemi wáſzey / iż wás nikt ſpiących nie przeſtráſzy: Bo y źwierzętá ſrogie wytrácę precż z źiemie / áni też miecż nie poſtoi w źiemi wáſzey.
  7. A nieprzyiáćioły ſwe gonić będźiećie / y poráźićie przez miecż.
  8. Wáſzych pięć / ſto nieprzyiáćioł gonić będą / á ſto wáſzych dźieſięć tyſięcy / y będą leżeć przed wámi poráżeni nieprzyiáćiele wáſzy.
  9. Abowiem iá weyzrę ná wás / á rozrodzę y rozmnożę wás / á przymierze ſwe poſtánowię z wámi.
  10. Stárych zboż pożywáć będźiećie / á ſtáre przed nowem precż wynáſzáć muſićie.
  11. Poſtáwię przybytek moy miedzy wámi / á duſzy mey nieſprzykſzy ſie z wámi.
  12. † Będę chodźił miedzy wámi / y będę wáſzem Bogiem / á wy będźiećie ludem moiem.
      † 2.Korint.6.v.16.

  13. Iá ieſtem Pán Bog wáſz ktorym wás wywiodł z źiemie Egiptſkiey / nie chcąc wás tám mieć niewolniki / y złámáłem iárzmo wáſze / á wywiodłem wás żeśćie ſzli z támthąd podniożſzy głowy wáſze.
  14. ¤ Ale ieſli mnie poſłuſzni nie będźiećie / á nieucżynićie doſyć wſzytkiemu roſkázániu temu.
      ¤ W.5.Mo.28.v.15. Lámen.2.v.17. Málách.2.v.2.

  15. Zgárdźićieli memi vſtháwámi / y práwy memi będźie ſie brzydźiłá duſzá wáſzá / thák iż niecżyniąc wſzytkiego mego roſkázániá / zgwáłćićie przymierze moie.
  16. Tedy iá też ná wás przepuſzcżę ſtrách / ſuchoty / gorącżkę / kthore wám ocży zniſzcżą / á ſtrápią boleśćią duſze wáſze / á będźiećie prożno ſiáć náſieniá ſwoie / bo ie wytráwią nieprzyiáćiele wáſzy.
  17. A oborzę ſie w gniewie ſwem przećiwko wám / ták iż od nieprzyiáćioł ſwych poráżeni będźiećie / á ći co wás nie náwidzą / nád wámi pánowáć będą / y będźiećie vćiekáć choć wás nikt gonić nie będźie.
  18. A ieſliż ieſzcże y w tym poſłuſzni mnie nie będźiećie / thedy iá pomſty ná wáſze złośći ſiedḿ kroć więcżſze rozmnożę.
  19. Y przełomię ſám pychę mocy wáſzey / B á vcżynię wám niebo iáko zelázne / y źiemię wáſzę iáko miedźiáną.
      B Ty rzecży známionuią wielkie nieurodzáie y ſuſze.

  20. Prácá wáſzá wniwecż ſie obroći / bo áni źiemiá wáſzá podá z ſiebie vżytkow ſwych / áni drzewá kráiny wáſzey wydádzą owocu ſwego.
  21. A ieſliżbyśćie ſie ieſzcże y w tem przećiwko mnie C vpornie ſtháwić chćieli / tedy iá ſiedḿ kroć ſrożſze trápienie ná wáſze złoſći przepuſzcżę.
      C W Zydowſkiem ſtoi / ieſlibyſćie tho nieſzcżęſćiu przycżytháli cżem iá wás treſtcę / choćiáż ſie w thym wykłádácże nie zgádzáią.

  22. Tedy ná wás puſzcżę ſrogie źwierzętá / ktore pomorduią dźieći wáſze / á pożrą bydłá wáſze / á ták wás vplenią / Drogi też wáſze obrocą ſie w puſtynię.
  23. A ieſliż ieſzcże y tego kárániá mego nie prźiymiećie / ále mi ſie ſprzećiwić będźiećie.
  24. D Tedy ſie iá też wám przećiwnem ſthánę / á ſiedḿ kroć więcżſze pomſty rozmnożę nád wámi prze złoſći wáſze.
      D To ieſt odſtąpię wás á puſzcżę wás zá nieſzcżęśćiem y zá przygodámi / áni ſie będę o wáſzych rzecżách ſtháráł / gdiż mniemáćie iákoby ſwiát moią opátrznośćią ſpráwowán nie był.

  25. A poſlę ná wás miecż pomſthy / y pomſzcżę ſie nád wámi przymierzá mego / á gdźiebyſćie chćieli vćiekáć do miáſt ſwych / tedy ná wás powietrze morowe puſzcżę / ták iż muſićie przydź w ręce nieprzyiáćielá wáſze°.
  26. Y thák pomoc żywnośći odeymę od wás / iż dźieſięć niewiáſt w iednem piecu chleb dlá wás piec będą oddáwáiąc go wám pod wágą / ktory choćiáż ieſć będźiećie / iednák nie będźiećie náſyceni.
  27. A ieſliż ieſzcże y przeto mnie poſłuſznemi nie będźiećie / á vpornie ſie przećiw mnie poſtáwićie.
  28. Tedy iá też w gniewie ſwem zábieżę wám / á ſiedḿ kroć ſrożſze pomſty obrocę ná wás prze złoſći wáſze.
  29. Ták iż muſićie ieść mięſo ſynow y corek ſwoich.
  30. Y poborzę wyſokie káplice wáſze / á potłukę obrázy wáſze / y ſkłádę trupy wáſze ná trupiech báłwánow wáſzych / á obrzydzę wás ſobie.
  31. Miáſtecżká wáſze popuſtoſzę / á koſćiołki wáſze poborzę / y nie będę ſie kocháł w wonnoſći ofiár wáſzych.
  32. Popuſtoſzę źiemię wáſzę / iż y nieprzyiáćiele wáſzy w niey mieſzkáiący zdumieią ſie.
  33. Wás też ſámy roſproſzę miedzy poſtronne národy / á dobywſzy przećiw wám miecżá ſwego / ſpuſtoſzę źiemię wáſzę / y poborzę miáſtecżká wáſze.
  34. Tedy źiemiá będźie mieć Swiętá odpocżynieniá ſwego / pokąd iedno puſto leżeć będźie / á wy będźiećie w źiemi nieprzyiáćioł wáſzych: A ták ná ten cżás odpocżynie źiemiá obchodząc ſwiętá ſwoie.
  35. Odpocżywáć będźie po wſzytek cżás ſpuſthoſzeniá ſwego / gdyż nie miáłá odpocżynieniá w ſwięthá wáſze / pokiſćie w niey mieſzkáli.
  36. A tym ktorzy z wás pozoſtáną / dám tákie boiázliwe ſerce w źiemi nieprzyiáćielſkiey / iż y głos liſthu z drzewá pádáiącego ná poſtrách iem będźie / á iáko przed miecżem nieprzyiáćielſkiem / ták przed niem vćiekáć będą / y pádáć będą choćiáż ich nikt gonić nie będźie.
  37. Ieden drugiego potrącáć będźie vćiekáiąc / nie inák iáko przed miecżem / choćiáż ich nikt gonić nie będźie / áni ſie oſtoićie przed nieprzyiáćioły ſwemi.
  38. Y poginiećie miedzy poſtronnemi národy / á źiemiá nieprzyiáćielſká wyniſzcży wás.
  39. A ći ktorzy z wás pozoſtáną w źiemi nieprzyiáćielſkiey / ták dlá ſwych iáko y dlá przodkow ſwych złośći wywiędną.
  40. Aż gdy będą wyznáwáć y ſwe y przodkow ſwych złoſći / według wyſtępkow kthoremi przećiw mnie wyſtąpili / á ſtáli ſie mnie odpornemi.
  41. Dlá cżegom ſie iá też iem przećiwnem ſtáł / á wwiodłem ie do źiemie nieprzyiáćielſkiey / gdyż gdy ich ſercá nieobrzezáne vpokorzone będą / iż proſić będą odpuſzcżeniá grzechow ſwoich.
  42. Tedy iá też wſpomionę ná przymierze moie / z Iákobem / z Izáákiem / y z Abráhámem / á wſpomionę też ná źiemię.
  43. Ktorá źiemiá od nich opuſzcżoná á dlá nich ſpuſthoſzoná / obchodźić będźie ſwiętá odpocżynieniá ſwego: A tedyć oni będą proſić zá złość ſwą / iż odrzućili práwá me / á brzydźiłá ſie vſtáwámi memi duſzá ich.
  44. Wſzákże gdy będą w źiemi nieprzyiáćielſkiey / tedy ich nie ták odrzucę / áni ſie ták iemi brzydźić będę / ábych rozerwáwſzy przymierze kthorem wźiął z niemi / miáł ie do końcá wytráćić / Abowiem iá ieſtem Pán Bog ich.
  45. Wſpomionę ná nie dlá przymierzá ktore mám z przodki ich / ktorem iá wywiodł z źiemie Egiptſkiey / przed ocżymá inych národow / ábych był Bogiem ich / A iám ći ieſt Pán.
  46. Tyć ſą vſtáwy / práwá / y zákon / ktore Pán poſtánowił miedzy ſobą y miedzy Izráelcżyki / przez Moiżeſzá ná gorze Synái.

    Kápitułá 27.
    ¶ 2. O rozmáitych ſlubiech ták od mężow iáko y od niewiáſt / z źwierząt y z domow / z pol / y obycżáy o kupowániu ich. 25. Wágá Syklu. 28. O rzecży zápowiedźiáney. 30. Y o dźieſięćinách.

  1. Nád tho ieſzcże Pán mowił ták do Moiżeſzá.
  2. Moẃ do ſynow Izráelſkich á powiedz iem / Ieſliby kto iáki zácny ſlub poſlubił Pánu / to ieſt cżłowieká / tedy go kápłán oſzácowáć má.
  3. A ſzácunk mężcżyzny od dwudźieſtego roku do ſześćdźieſiątego / będźie pięćdźieſiąt Syklow śrebrnych podług wági Syklá kośćielnego.
  4. Ale będźieli niewiáſtá / tedy ſzácunk iey będźie trzydźieśći ſyklow.
  5. A ieſliż mężcżyzná będźie od piątego roku áż do dwudźieſtego / tedy ſzácunk iego będźie dwádźieśćiá Syklow / á niewieſći dźieſięć Syklow.
  6. A záſie od pierwſzego mieſiącá / áż do piątego roku / thedy będźie ſzácunk mężcżyzny pięć Syklow śrebrnych / á ſzácunk niewieſći trzy Sykle ſrebrne.
  7. Ten też ktoryby miáł wyżſzey niż ſzeſćdźieſiąt lát / tedy ſzácunk mężcżyzny będźie piętnáſćie Syklow / á niewiáſty dźieſięć Syklow.
  8. A wſzákoż ieſliby vbożſzy był iżby ſzácunku zápłáćić nie mogł / thedy má ſtánąć przed kápłánem / á oſzácuie go według máiętnoſći onego ktory ſlubił.
  9. Tákże ieſli będźie bydlątko / z ktorego rodzáiu bywáią ſpráwowáne ofiáry Pánu / cożkolwiek z nich będźie oddáne Pánu / thedy to ieſt ſwięte.
  10. Nie má go nikt odmieniáć / áby złe miáſto dobrego / á dobre miáſto złego zámieniáć miáł / gdźie ieſliżby bydlę zá bydlę odmieniono / tedy y to coby zámieniono / y to coby ná mieyſce iego oddáno / będźie ſwięte.
  11. A ieſliżby było iákie niecżyſte bydlę / ktoregoby ſie Pánu ofiárowáć nie godźiło / tedy to má być poſtáwiono przed kápłánem.
  12. Y má ie oſzácowáć kápłán choćiáż dobre choćiáż złe / á zoſtánie według ſzácunku kápłáńſkiego.
  13. A ieſliżby ie kto odkupić chćiáł / tedy má przydáć piątą cżęść nád ſzácowánie iego.
  14. Ieſliby też kto dom ſwoy poślubił Pánu / tedy gi má oſzácowáć Kápłán / choć dobry choćiá zły / á má ták zoſtáć podług ſzácunku kápłáńſkie°.
  15. A gdyby ten co gi poſlubił chćiáł odkupić on dom ſwoy / tedy nád ſzácunk przydáć má piątą cżęſć pieniędzy / y ták ſie przy domie zoſtoi.
  16. Też ieſliby kto cżęſć iáką gruntu ſwego poślubił Pánu / tedy ſzácunk má być według oſiewku iego / ták iżby Omer ięcżmieniá zá pięćdźieſiąt ſyklow śrebrnych ſzácowáno.
  17. A ieſliżby go poſlubił málucżko co po Roku Wolnośći / tedy onże ſzácunk zoſtánie w cále.
  18. Ale ieſliż dáley po Roku Wolnośći poſlubiłby pole ſwe / tedy kápłán oblicży z niem pieniądze do lát ktore zoſtáwáią do Roku Wolnośći / áby tám z tego ſzácunku było nieco wyráżono.
  19. A ieſliżby tenże ktory ie poſlubił chćiáł ſwoy grunt odkupić / tedy do ſzácunku tego przydáć ná piąthą cżęſć pieniędzy / á záſię zoſtánie przy niem.
  20. Ale gdźieby nie odkupił gruntu onego / á kápłán przedáłby gi drugiemu / tedy go iuż odkupić nie może.
  21. Wſzákoż gdy prźiydźie Rok Wolnoſći / tedy grunt on będźie poświęcony Pánu / á prźiydźie práwem w oſiádłość kápłánowi / iáko grunt A zápowiedźiány.
      A Rzecż zápowiedźiáná tedy tá ieſt ktorá poświęconá Pánu / niemogłá być ná żáden iny pożytek obrácáná / A Skup rzecży zápowiedźiánych bywáł poſpolićie po wygráney bitwie / iż wſzytki łupy były oddáne Pánu.

  22. A ieſliby kto Pánu poſlubił pole kupne / á nie z oycżyſtey oſiádłośći.
  23. Tedy má kápłán oſzácowáć ie áż do roku wolnoſći / á tám w ten cżás wedle iego ſzácunku má oddáć rzecż poſlubioną Pánu.
  24. A gdy prźiydźie rok wolnoſći / tedy ſie grunt wroćić má ná onego co gi przedáł / á kthory dźiedźicżnie trzymáł pole ono.
  25. * Ten thedy wſzytek ſzácunk má być wedle wági Syklá koſćielnego / ktory Syklus wáży Dwádźieśćiá pieniędzy.
      * W.2.Mo.30.v.13. W.4.Mo.3.v.47. y.18.v.16. Ezech.45.v.12.

  26. A wſzákoż żádnich pierworodnych od bydłá Pánu poświęconych / dlá ich pierworodztwá nikt poſlubiáć nie má / choćiáżby był woł / choćiáż owcá / ábowiem to ieſt Páńſkie.
  27. Ktore ieſliżby były z niecżyſthych bydląt / tedy według ſzácunku máią być odkupione / przydáwſzy do nich piątą cżęſć / A ieſliby ich nie odkupiono / tedy wedle ſzácunku vcżynionego máią być przedáne.
  28. A wſzákoż káżdá rzecż zákázáná ktoráby byłá poſlubioná Pánu ze wſzytkiey cżyiey máiętnoſći / choćiáż cżłowiek choćiáż bydlę / choć grunt z imieniá iego / nie má być przedáwáná áni okupowáná / ábowiem wſzytki rzecży zákázáne ſą poświęcone Pánu.
  29. Káżdá rzecż zákázáná kthoráby z ludźi byłá poświęconá Pánu / nie má być odkupioná / ále má vmrzeć.
  30. Przytem wſzytki dźieſięćiny z źiemie ták z zboż iáko y z drzew rodzáynych / Páńſkie ſą / á máią być poświęcone Pánu.
  31. Ale ktoby chćiáł odkupić dźieſięćiny ſwoie / tedy má przydáć nád nie piątą cżęść.
  32. Tákże wſzytki dźieſięćiny z wołow y z owiec / y ze wſzech rzecży ktore ſą pod ſtrożą páſthuchow / máią być poświęcone Pánu.
  33. Nie má cżynić bráku ieſliżby było złe ábo dobre / áni go odmieniáć má / gdźie więc ieſliby ie odmienił / y oná zámiáná / y to zá co odmieniono / poświęcone będźie / y nie má być odkupowáno.
  34. Tyć ſą roſkázániá ktore Pán Moiżeſzowi do ſynow Izráelſkich podáł ná gorze Synái.
Spis Kapituł, Indeks Kſiąg