Kápitułá 1.
    ¶ 2. Okázuie zácność Kryſtuſowę. 14. Y vrząd Aniołow.

  1. Bog cżęſtokroć y rozmáitym obycżáiem niekiedy mowił oycom náſzym przez Proroki.
  2. A w ty dni oſtátecżne mowił nám przez Syná / kthorego poſtánowił dźiedźicem wſzytkich rzecży / przez ktorego też A świát ſtworzył.
      A W Greckim ſtoi wieki.

  3. * Ktory będąc iáſnośćią chwáły / y wyráżonym obrázem B poſtáći iego / y zátrzymáwáiąc wſzythki rzecży onym ſwoim mocnym ſłowem / ſpráwiwſzy ocżyſćienie grzechow náſzych przez ſámego ſiebie / vſiádł ná práwicy onego máieſtátu náwyżſzego.
      B W Greckim ſtoi Hypoſtáſis / ktore ſłowo poſpolićie po Polſku wykłádáią bytnoſćią ábo iſtnoſćią / ábo też oſobą / wſzákoż káżdemu tu ná wolą dáno niech káżdy iákich chce wykłádow vżywá / gdyż trudno thy ſłowá Greckie włáśnie wyráżone być máią ięzykiem náſźim. A przez podſtáć Bożą rozumie thu Apoſtoł Bogá oycá ſámego / ktore° włáſnym wyobráżeniem ieſt Kryſtus.

      * Kol.1.v.14.

  4. Tym ſię zácnieyſzym zſtáł nád Anioły / im oſobliwſzego imieniá przed nimi doſtáł.
  5. Abowiem kthoremu kiedy z Aniołow rzekł: † Tyś ieſt Syn moy / iám ćiebie C dźiś vrodźił: Y záſię: ¤ Będę mu Oycem / á on mi będźie Synem:
      C Ieſtći Syn od Bogá národzony od wiekow / ále powiedá dźiś dlá tego iż tho rodzenie obiáwione ieſt świátu cżáſu ſwego / á ten cżás może ſię rozumieć odtąd iáko ſię okázáł Syn Boży w ćiele / ábo theż iáko Páweł święthy w 13.ká. Dźie. wykłádá po zmártwych wſthániu y w niebo wſtąpieniu / ábowiem Kryſtus ná ten cżás ſię práwie zupełnie okázáł práwdźiwym y wiecżnym Synem Bożym gdyż przedtym Boſtwo iego iákoby pod záſłoną krewkiego ćiáłá zákryte było / á nie okázuiąc ſię iedno ná then cżás gdy ſię mu ſámemu zdáło / ták iż ná on cżás / to ieſt po zmártwych wſtániu względem náſzym zdá ſię iákoby dopirko był od oycá národzonym.

      † Pſálm.2.v.7. Wyżſzey.5.v.9. ¤ 2.Sám.7.v.14. 1.Kron.22.v.10.

  6. A záſię gdy w wodźi pirworodnego ná świáth / powiedá: A niech ſię mu kłániáią wſzyſcy Aniołowie Boży.
  7. A o Anielech mowi: ♀ Ktory poſły ſwe cżyni D duchy / á ſługi ſwoie płomieniem ogniá.
      D Drudzy cżytáią wiátry / á przez ten płomień rozumieią pioruny y błyſkáwice / á wſzákoż Prorok z ktorego Apo. bierze to wypiſánie máieſtátu Bożego / Anioły / Cherubiny / y Seráfiny rozumie / ktorych Seráfinow imię v Zydow ieſt iákobyś rzekł ogniſte / o cżym cżytáy Ezá. w 6.ká.

      ♀ Pſálm.97.v.8.

  8. Ale ku Synowi: Stolicá twoiá / Boże / ná wieki wiekow / ſceptrum ſpráwiedliwe / ieſtći ſceptrum kroleſtwá twoiego.
  9. Vmiłowáłeś ſpráwiedliwość / á nienáwidźiáłeś niepráwośći / dlá tegoż pomázáł ćię Bog / Bog twoy / oleykiem rádośći / nád E thowárzyſze twoie.
      E To práwdźiwie mowi Prorok / ábowiem Kryſtus práwdźiwie ieſt pirworodnym miedzy bráćią / z ktorego pełnoſći wſzyſcychmy wźięli / á ieſt práwdźiwym y przyrodzonym dźiedźicem / á my kroluiemy y ſpołu dźiedźicmi ieſtechmy przez przyſpoſobienie / ktore ſię nám przezeń ſtáło.

  10. Y: * Tyś Pánie ná pocżątku vgruntowáł źiemię / á niebioſá ſą ſpráwy rąk twoich.
      * Pſál.102.v.26.

  11. Onyć poginą / ále ty zoſtáwáſz / á wſzytki iáko ſzátá zwiotſzeią.
  12. A iáko odźienie F zwinieſz ie / y odmienią ſię / ále ty tenże ieſteś / y látá twoie nie vſtáną.
      F Możemy też cźitáć odmieniſz / iáko w pſál. nápiſáno.

  13. Y ktoremuż z Aniołow kiedy rzekł: † Siedź ná práwicy moiey / G áż położę nieprzyiáćiele thwoie podnożkiem nog twoich.
      G Bárzo prźiſtoyne to oſtátnie świádectwo prźitocżył áby záwárł vſtá niewiernym.

      † Pſálm.110.v.1.

  14. Izáli wſzyſcy nie ſą duchowie poſługuiący / kthorzy ná poſługę bywáią poſłáni dlá tych / ktorzy dźiedźicmi będą zbáwieniá:

    Kápitułá 2.
    ¶ 1. Aby przywiodł ludźi ku Kryſtuſowi / ſzerzey okázuie wielmożność iego / K temu theż vniżenie iego / y dlá cżego ſię vniżył.

  1. A przeto mámy náwięcey pilnowáć tych rzecży ktoreſmy ſłyſzeli / iżbyſmy ſię kiedy A nierozſtąpili.
      A Nápominá nás ábyſmy pilnowáli náuki y záchowywáli ią / żebychmy nie byli iáko nácżyniá dźiuráwe / ktore nie mogą nic zátrzymáć w ſobie.

  2. Abowiem ieſli B ſłowo powiedźiáne przez Anioły / było trwáłe / á káżde przeſtępſtwo y niepoſłuſzeńſthwo ſpráwiedliwą zápłátę odnioſło.
      B To ieſt / Zákon / o cżym cżytháy do Gálá.3.v.19. Dźie.15.v.23.

  3. Iákoż my vydźiemy / ieſlibyſmy C tákowego zbáwieniá zániedbáli / ktore gdy przez ſámego Páná nápirwey opowiedźiáne było / D od tych ktorzy ie ſłyſzeli było nám potwirdzone:
      C To ieſt / Náukę Ewánieliey / w ktorey ieſt nám ofiárowáne zbáwienie náſze.
      D To ieſt / Od Apoſtołow.

  4. * A Bog weſpoł świádcżył / y przez znáki / przez cudá / y rozmáite mocy / y przez vdźielenie Duchá świętego / według ſwey woley.
      * Márek.16.v.20.

  5. Abowiemći Aniołom nie poddáł onego świátá E przyſzłego / o ktorym mowimy.
      E Swiátem przyſzłym názywá on wiek przyſzły / ktorego Oycem ieſth Kryſtus / o cżym mámy świádectwo Ezá.9.v.6. To ieſt / głową cżłonkow ſwych / ktore przypuśći ku ſpołecżnośći onego náwyżſzego doſtoieńſtwá / iáko o thym mámy wykłád w 1.do Kor.15.v.25.

  6. A niektory świádcżył ná niektorym mieyſcu / mowiąc: † Coż ieſt cżłowiek iż go pámiętáſz / ábo ſyn cżłowiecży iż náń wzgląd máſz:
      † Pſálm.8.v.5.

  7. Vcżyniłeś go máło co niżſzym nád Anioły / vkoronowáłeś go chwáłą y cżćią / y poſtánowiłeś go nád wſzytkimi ſpráwámi rąk twoich.
  8. ¤ Poddáłeś wſzytki rzecży pod nogi iego / A záiſte przez to iż mu wſzytki rzecży poddáł / nic nie opuśćił co by iemu poddánego nie było / iednák teráz ieſzcże nie widźimy wſzytkich rzecży być mu poddánych.
      ¤ Mát.28.v.18.

  9. ♀ Ale Iezuſá onego obácżámy vkoronowánego chwáłą y cżćią / ktory ſię máło co zſtáł F niżſzym nád Anioły / dlá męki śmierći / áby z łáſki Bożey zá wſzytki śmierći ſkoſztowáł.
      F Gdyż ſię do cżáſu vniżył wźiąwſzy kſztháłt ſłużebnicży / tho ieſt / ćiáło náſze y śmierthelność náſzę.

      ♀ Filipen.2.v.8.

  10. Abowiem godźiło ſię áby ten dlá ktorego ſą wſzytki rzecży / y przez ktorego ſą wſzytki rzecży / wiele ſynow do chwáły przywodząc / kſiążę zbáwieniá ich przez męki G poświęćił.
      G Drudzy to poſpolićie wykłádáią dokońcżył / A tu dáwá znáć / iż wſzytko to co Kryſtus ćirpiáł / było iáko zácne poświęcenie / ktorym náwyżſzy kápłán náſz y kſiążę zbáwieniá náſzego Kryſtus / dlá tegoż theż Páweł świádcży / iż my przez męki zſtáwámy ſię podobnymi Synowi Bożemu.

  11. Bo y ten ktory poświęcá / y ći ktorzy bywáią poświęceni / z H iedne° ſą wſzyſcy / dlá ktorey przycżyny nie wſtydá ſię bráćią ich názywáć.
      H Tho ieſt / z Adámá / iáko niektorzy wykłádáią / ále záſię drudzy rozumieią z Bogá.

  12. Mowiąc: * Opowiem imię twoie bráćiey moiey / w pośrzodku kośćiołá pieśni tobie záſpiewám.
      * Pſálm.22.v.25.

  13. Y záſię: † Będę iemu dufáł. A záſię: ¤ Oto I iá y dźieći ktore mi dáł Bog.
      I Ty ſłowá z Ezáiáſzá ſą wźięte / ktory to o ſobie y o vcżniách ſwych mowił w 8.káp. przez ktore znácży Miniſtry wſzytki / á ná koniec wſzytek kośćioł. Gdyż tedy Kriſtus ieſt głową wſzytkich Prorokow y Miniſtrow / tedy ſłuſzniey ty rzecży náń náleżą niż ná Ezáiáſzá.

      † Pſálm.17.v.3. ¤ Ezái.8.v.18.

  14. Iż thedy dźieći vcżeſtniki ſą ćiáłá y krwie / tákże y on zſtáł ſię vcżeſtnikiem tych rzecży / áby przez śmierć zniſzcżył tego ktory miáł páńſtwo śmierći / to ieſt cżártá.
  15. A iżby wyzwolił ty / ktorzykolwiek przez boiáźń śmierći / przez wſzytek żywot poddáni byli pod niewolą.
  16. Bo záiſte nie prźiymowáł Aniołow / ále plemię Abráámowe prźiymowáł.
  17. Z kąd miáł we wſzytkim być podobnym bráćiey / áby był miłoſiernym / y wiernym Kápłánem w tych rzecżách / ktore ſię v Bogá dźiáć miáły / ku vbłágániu grzechow ludzkich.
  18. Abowiem z tego co ćirpiáł gdy był kuſzon / może y ty ktorzy kuſzeni bywáią podpomoc.

    Kápitułá 3.
    ¶ 3.6. Okázuiąc zácność Kryſtuſowę nád Moiżeſzá. 8. Y przywodząc przykłád przodkow / nápominá ie ku wierze. 12.16.19. Y okázuie co ſię zſtáło dlá niedowiárſtwá niektorych.

  1. A przetoż bráćiá święći / vcżeſtnicy wezwániá niebieſkiego / obácżćie Apoſtołá y náwyżſzego Kápłáná wyznániá náſzego Kryſtuſá Iezuſá.
  2. Wiernego temu ktory go poſtánowił / iáko y * Moiżeſz we wſzythkim domu iego.
      * 4.Mo.12.v.7.

  3. Bo tym więcey chwáły był godźien nád Moiżeſzá / im więtſzą cżeść má then ktory zbudowáł dom / niż dom ſám.
  4. Abowiem káżdy dom bywá zbudowán od kogo / á ten ktory ty wſzytki rzecży ſtworzył / Bogći ieſt.
  5. A byłći Moiżeſz wierny we wſzytkim domu iego iáko ſługá / ná świádectwo tych rzecży / ktore potym miáły być powiedáne.
  6. Ale Kryſtus iáko Syn / ktory rządźi dom ſwoy / ktorego domem ieſtechmy my / ieſli vfánie y nádźieię onę / z kthorey ſię chłubimy / áż do końcá trwáłą zdźierżymy.
  7. Dlá tegoż / iáko mowi Duch święty: † A Dźiś ieſlibyſćie głos iego vſłyſzeli /
      A Dlá tego Apoſtoł przytácżá thy ſłowá áby Zydowie przeſtáli bronić ſię zácnoſćią przodkow ſwych / á przythym ieſliż ſługi Moiżeſzá oprocżá pomſty wzgárdźić nie mogli tedy áby ſię obácżyli iż dáleko więtſze pomſthy odnieść muſzą / ktorzy by Syná Bożego wzgárdźili / do ktorego y ſám Moiżeſz ie prowádźił / á ná oſtátek zá Boſką rádą bierze ſobie Apoſtoł tho mieyſce przypomináiąc ku ktoremu ſię to końcowi śćiągáło / ábowiem zwierzchowne dokońcżenie gdźie lud Moiżeſz wiodł / á Iozue ie w prowádźił / było odpocżynienie w źiemi Chánáán / ále dokońcżenie ku ktoremu nás wiedźie Bog przez Kryſtuſá / ieſt wiecżnym iego odpocżynieniem / ktorego ćieniem y figurą byłá źiemiá Chánáán / y odpocźiwánie Szábáthow.

      † Pſál.66.v.8. 2.Moi.4.v.7.

  8. Nie zátwárdzáyćież ſerc wáſzych / iáko w záiątrzeniu / w dźień pokuſzeniá onego ná puſzcży.
  9. Gdźie kuśili mię oycowie wáſzy / doświádcżyli mię / y widźieli ſpráwy moie przez cżterdźieśći lát.
  10. Dlá tegom ſię rozgniewáł ná then národ / y rzekłem: Záwſze błądzą ſercem / á nie poználi drog moich.
  11. A przetho przyſiągłem w gniewie ſwoim / iż nie wnidą do odpocżynieniá moiego.
  12. Bácżćie bráćiá / iżby kiedy nie było w ktorym z wás ſerce złe y niewierne / ku odſthąpieniu od Bogá żywego.
  13. Ale nápomináyćie iedni drugie ná káżdy dźień / poki B dźiſieyſzy dźień bywá názwán / iżby ktory z wás nie był záthwárdzon záwiedźieniem grzechu.
      B To ieſt / poki Bog do nás mowi. A przethoż zárázem bądźmy poſłuſznymi / gdyż niewiemy kiedy Pán z námi mowić przeſtánie.

  14. Abowiemći zſtálichmy ſię vcżeſtniki Kryſtuſá / ieſli mocnie zdźierżymy áż do końcá C grunt on / kthorym ſię podpierámy.
      C W Greck. ſthoi Pocżątek / á tenći grunt ieſt oná zbáwienná náuká o Kryſtuſie / ktorą prźijmuiem wiárą.

  15. Poki bywá rzecżono: Dźiś ieſlibyſćie głoſu iego ſłucháli / nie zátwárdzáyćież ſerc wáſzych / iáko w D záiątrzeniu.
      D O tym záiątrzeniu cżytáy ſobie hiſtoryą w 2.kſięg. Moiże. ká.17.v.7.

  16. Abowiem niektorzy vſłyſzáwſzy / źiątrzyli Páná / á wſzákże nie wſzyſcy oni ktorzy byli wyſzli z Egipthu przez Moiżeſzá.
  17. A ná kthore ſię wżdy rozgniewáł przez cżterdźieśći lát: Izáli nie ná ty ktorzy byli zgrzeſzyli / ktorych ćiáłá poległy ná puſzcży:
  18. A kthorym przyſiągł iż niemieli wnidź do odpocżynieniá iego / iedno tym ktorzy nie byli poſłuſznymi:
  19. A widźimy iż nie mogli tám wnidź dlá niedowiárſtwá.

    Kápitułá 4.
    ¶ 3. Okázuie práwdźiwe odpocżynienie wiernych. 12. Y iákie ieſt ſłowo Boże. 14. Vfánie ktore mieć mámy w Kryſtuſie Iezuſie náwyżſzym Kápłánie náſzym.

  1. Przethoż ſię boimy / áby kiedy opuśćiwſzy obiethnicę weśćiá do odpocżynieniá iego / A nie zdáł ſię ktory z wás być omylonym.
      A Oglądá ſię Apoſtoł ná hiſthoryą wyżſzey námienioną / Abowiem Izráelcżycy mnimáli iż byli od Páná oſzukáni / gdyż oni ſámi wzgárdźili oſiádłość od Páná podáną / gdyż tho ieſt zwycżáy ludźi złych / iż gdy zá złośći ſwe káráni bywáią / ná Páná winę wkłádáią.

  2. Abowiem opowiedźiáná ieſt nám B Ewánieliá / iáko y onym / ále nie pomogło im ſłowo kthore ſłyſzeli / przeto iż nie było złącżone z wiárą / tym ktorzy ſłyſzeli.
      B Pán w onym Pſál. Dáwid. ktory Apoſtoł wyżſzey przypominá / názywá głos ſwoy oną Ewánielią / ktorą nám potym iſtotnie dáł przez Syná ſwego / Abowiem Kryſtus był wcżorá y dźiś / á żáden iny oprocż niego pośrzednik nie był.

  3. Abowiem C wchodźiemy do odpocżynieniá / ktorzy vwierzyliſmy / iáko rzekł: A przetom przyſiągł w gniewie moim / iż nie wnidą do odpocżynieniá moiego / choć iuż od záłożeniá świátá ſpráwy były dokońcżone.
      C To ieſt / Ci tylko wchodzą do odpocżynieniá / ktorzy wiárę máią. Y ták dowodźi tego / iż to co Dáwid o odpocżynieniu Páńſkim powiedá / tedi muśi mowić ábo o Szábáćie w ktory Pán odpocżynął / ábo o onym odpocżynieniu Izráelcżykow w źiemi Chánáán / ábo o inym przyſzłym odpocżynieniu. Ale o dwoygu pierwſzych mowić nie może / gdyż iedno z nich od pocżątku świáthá wnet było / á drugie z dáwnych láth przed Dáwidem. A przetoż tu o inſzym powiedáć muśi / tho ieſt / o wiecżnym odpocżywániu.

  4. Abowiem rzekł ná niektorym mieyſcu o ſiodmym dniu / tym ſpoſobem: Y odpocżynął Bog dniá ſiodmego od wſzytkich ſpráw ſwoich.
  5. A tu záſię: Nie wnidą do odpocżynieniá moiego.
  6. Iż tedy tho zoſtáwá áby niektorzy weſzli do niego / á ktorym pirwey opowiedźiáno było / nie weſzli dlá niedowiárſtwá.
  7. Záſię náznácżá dźień niekthory / DZIS / ták długo potym v Dáwidá mowiąc (iáko ieſt rzecżono) Dźiś ieſlibyſćie głos iego vſłyſzeli / nie zátwárdzáyćież ſerc ſwoich.
  8. Abowiem ieſliby był im Iozue dáł odpocżynienie / nie mowiłby był potym żádnym obycżáiem o inſzjm dniu.
  9. A ták zoſtáło iákieś odpocżynienie ludowi Bożemu.
  10. D Abowiem ten ktory wſzedł do odpocżynieniá iego / odpocżywáł theż ſám od ſpráw ſwoich / iáko y Bog od ſwoich.
      D Oznáymuie thu podobieńſtwo błogoſłáwionego odpocżynieniá Bożego z náſzym / ktore iuż zácżęli ći ktorzy ſą poſłuſzni Bogu / ábowiem iáko Bog dokońcżywſzy świátá / wſzedł iákoby do wiecżnego ſwoiego błogoſłáwieńſtwá / thák y ći kthorzy wierzą / przeſtáwáią od vcżynkow ſwych / to ieſt / vmárſzy grzechowi / żywą ſpráwiedliwośći y Bogu / á tákże wſzedſzy do onego żywotá błogoſłáwionego / vżywáć będą w niebie odpocżywániá zupełne°.

  11. Stáráymy ſię tedy ábychmy weſzli do tego odpocżynieniá / iżby ktho w on przykłád niepoſłuſzeńſthwá nie wpádł.
  12. Bo żywe ieſt ſłowo Boże / y ſkutecżne / y więcey przeráżáiące nád káżdy miecż po obu ſtron oſtry / y E doſięgá áż do rozdźieleniá duſze / y duchá / y ſtáwow / y ſzpikow / y rozeznáwcą ieſt myſli y vmyſłow ſercá.
      E To ieſt áby śmiertelną ránę zádáło nie poſłuſznym / á záſię wiernym inácżey w ktorych zábiiá ſtárego cżłowieká / á práwie ie ożywiá Bogu.

  13. A niemáſz żádnego ſthworzeniá / ktore by przed nim iáwne nie było / ále wſzytki rzecży ſą gołe y otworzyſte przed ocżymá tego / F z ktorym ſpráwę mámy.
      F Abo o kthorym mowiemy.

  14. Máiąc tedy Biſkupá wielkiego / ktory przeniknął niebá / Iezuſá Syná Bożego / trzymáymy to wyznánie.
  15. Abowiem nie mámy Kápłáná ktory by nie mogł cżuć z námi krewkośći náſzych / ále kuſzonego we wſzytkich rzecżách tákież / oprocż grzechu.
  16. Przyſtąpmyſz thedy z vfániem ku ſtolicy chwáły / ábyſmy doſtąpili miłoſierdźiá / y łáſkę náleźli ku pomocy cżáſu potrzebnego.

    Kápitułá 5.
    ¶ 1. Iáki má być Kápłán náwyżſzy. 5. W cżym Kryſtus ieſt podobny Kápłánom Lewitom. 6.9. Abo roznym. 11. Pothym gáni niedbáłość Zydow.

  1. Záiſteć káżdy Kápłán z ludźi bywá wźięt / y zá ludźi bywá poſtánowion w tych rzecżách ktore máią być ſpráwowáne v Bogá / áby ofiárowáł dáry / y zábithe ofiáry zá grzechy.
  2. Kthory by mogł (ile potrzebá ieſt) zmiłowáć ſię nád tymi ktorzy nieumieią y błądzą / gdyż y on był ogárnion krewkośćią.
  3. Y dlá teyże / iáko y zá lud / ták też záſię má ofiárowáć zá grzechy.
  4. A żáden ſobie tey godnośći nie bierze / ále ktory bywá wezwán od Bogá / iáko y Aáron.
  5. Thák y Kryſtus nie przywłáſzcżył ſobie tey chwáły / áby ſię zſtáł Kápłánem / ále then ktory mu rzekł: * Tyś ieſt Syn moy / iám ćiebie dźiś vrodźił.
      * 2.Kron.13.v.10. Pſál.2.v.7.

  6. Iáko y indźiey powiedá: † Tyś ieſt Kápłánem ná wieki / wedle porządku A Melkiſedekowego.
      A Ktory był Kápłánem y Krolem.

      † Wyżſzey.1.v.5. Pſálm.110.v.4. Niżey.6.v.17.

  7. Ktory zá dniow B ćiáłá ſwego / gdy modlitwy y prośby z wielkim wołániem y płácżem ofiárowáł v tego ktory mogł go záchowáć od śmierći / y był wyſłuchán C z boiáźni.
      B To ieſt / poki żyw był ná świećie.
      C Drudzy wykłádáią dlá vcżćiwoſći ábo pobożnoſći y wykłádáią ták iż vcżćiwość Syná Bożego ták byłá wdźięcżná Oycu / iż dlá thego wyſłuchán był. Ale ieſli tu boiáźń cżytáć będźiemy iákoż włáśnie ſię do thego mieyſcá ſtoſuie tedy mámy rozumieć iż ieſt wyſłuchán z boiáźni / to ieſt / iż był thák vtwierdzon że wſzythek ſtrách śmierći z ſibie złożył / á dlá tegoż też y Anioł vkázáł ſię mu pothwierdzáiąc go / iáko o thym piſze Lukáſz.22.v.43.

  8. Choć był Syn / á wſzákże ſię D náucżył poſłuſzeńſtwá z tych rzecży ktore ćirpiáł.
      D To ieſt / iſtotnie doznáł co ieſt mieć oycá ktoremu był powinien poſłuſzeńſtwo / á doświádcżył te° nie z przymuſzeniá ále dobrowolnie.

  9. A będąc poświęcony / zſtáł ſię powodem zbáwieniá wiecżnego / wſzytkim ktorzy go ſłucháią.
  10. Przyzwány od Bogá Kápłánem náwyżſzym / wedle porządku Melkiſedekowego.
  11. O ktorym wiele byſmy mieli mowić / y trudno ku wykłádániu / przeto iżeſćie ſię zſtáli gnuśni ku ſłuchániu.
  12. Abowiem wy ktorzy byſćie mieli wedle cżáſu być náucżyćielmi / záſię potrzebuiećie áby wás vcżono / iáko ſię pocżynáią powieśći Boże / y zſtáliſćie ſię iáko ći ktorzy mleká potrzebuią / á nie twárdego pokármu / Bo ten ktory ſię mlekiem báwi / nie vmie ſłowá E ſpráwiedliwośći / gdyż ieſt dźiećięćiem.
      E To ieſt / doſkonáłego poznániá.

  13. Aleć twárdy pokárm ieſt doroſłych / tych miánowićie / ktorzy dlá náłogu ſmyſły máią ćwicżone ku rozeznániu dobrego y złego.

    Kápitułá 6.
    ¶ 4. Okázuie im ſąd Boży. 9. Y iáką nádźieię o nich má. 12. Y nápominá ie przykłádem Abráámowym / áby ćirpliwie ocżekáwáli obietnic Bożych.

  1. A przethoż opuśćiwſzy A ſłowo / ktore w Kryſtuſie dáwá pocżątek nieumieięthnym / mieymy ſię ku doſkonáłośći / nie z nowu zákłádáiąc grunthu B pokuthy od vcynkow márthwych / y wiáry w Bogá.
      A To ieſt / pierwſze pocżątki wiáry.
      B Wylicżá pięć cżęſći Káthechiſmu / Náprzod wyznánie o polepſzeniu żywotá / pothym kthore zámknienie wiáry o Bogu / Trzećie wykłádánie náuki ktorá przy krzſćie y przy w kłádániu rąk bywáłá záchowáná / á to krotkiemi ſłowy iáko by ieſzcże nie vmieiętnym / á przytym o powſtániu vmárłych y o przyſzłym ſądźie.

  2. Krztow náuki y rąk wkłádániá / y wſtániá z mártwych / y ſądu wiekuiſtego.
  3. A to vcżynimy ieſli Bog dopuśći.
  4. * C Abowiem być nie może / áby ći ktorzy by ráz byli oświeceni y ſkoſztowáli dáru niebieſkiego / y vcżeſtniki ſię ſtáli Duchá świętego.
      C Tu mowi o tym gdy cżłowiek we wſzytkim odſtępuie od Bogá / á nie o grzechách ktore by były przećiwko pirwſzey ábo wtorey táblicy.

      * Mát.12.v.49. 2.Piotr.2.v.20. Niżey.10.v.26.

  5. Y ſkoſztowáli dobrego ſłowá Bożego / y mocy przyſzłego wieku /
  6. Ieſliby vpádli / áby powthore byli odnowieni przez pokutę / przetho iż znowu D krzyżuią ſámym ſobie Syná Bożego y iáwnie go ſromocą.
      D To ieſt / nienáwidzą Kryſtuſá iáko by go znowu ku ſwemu zátráceniu krzyżowáli.

  7. Abowiem źiemiá / ktorá by deſzcż ná nię cżęſtho przychodzący w ſię wpiłá y zrodźiłá źiele vżytecżne tym przez ktore bywá ſpráwowáná / bierze błogoſłáwieńſtwo od Bogá.
  8. Lecż thá kthorá podáwá ćiernie y oſty / odrzuconáć ieſt y bliſko przeklęſtwá / kthorey koniec idźie ku ſpáleniu.
  9. Ale námileyſzy pewnie o wás ſobie lepiey thuſzymy niż to / y co z zbáwieniem ieſt złącżono / choć ták mowimy.
  10. Abowiemći nie ieſt Bog nie ſpráwiedliwy / áby zápámiętháł ſpráwy wáſzey y prácowitey miłośći / ktorąśćie okázáli przećiw imieniu ie° / przeto iżeśćie ſłużyli świętym y ſłużyćie.
  11. Y żądámy áby káżdy z wás toż ſtáránie okázáł ku zupełney wiádomośći nádźieie áż do końcá.
  12. Abyśćie nie byli gnuśnemi / ále náſládowcámi tych ktorzy przez wiárę y ćierpliwoſć otrzymáwáią obiecáne dźiedźictwo.
  13. Abowiem Bog obiecáwſzy Abráhámowi / gdy nie mogł przez kogo więtſzego przyſięgáć / przyſiągł przez ſiebie ſámego.
  14. Mowiąc / † Iśćie błogoſłáwiąc błogoſłáwić tobie będę / y rozmnáżáiąc rozmnożę ćię.
      † 1.Mo.12.v.3. y 17.v.4. y 22.v.16.

  15. A gdy ták ćierpliwie cżekáł / doſtąpił obietnice.
  16. Gdyż ludźie przez tego przyſięgáią ktory ieſt więtſzy / y v ktorych koniec káżdego wſporu ieſthći przyſięgá ku podtwierdzeniu przydáná.
  17. W ktorey rzecży chcąc Bog dźiedźicom obiethnicę obfićiey okázáć nieodmienność rády ſwey / obiecáł przyſięgą.
  18. Abyſmy przez dwie rzecży nieodmienne / w ktorych być nie może / żeby Bog kłámáł / mocne poćieſzenie mieli / ku temu vćiekáiąc ábyſmy záłożoną nádźieię otrzymáli.
  19. Kthorą mámy iáko kotwicę duſze bezpiecżną y mocną / y ktorá E wchodźi áż do tych rzecży / ktore ſą zá záſłoną.
      E Tho podobieńſtwo wźięte ieſt od tego iż thym mocniey okręt ſtoi / im głębiey kothwicá bywá zápuſzcżoná / á tu ſię oglądá ná ſpráwę wielkiego Kápłáná / kthory ráz tylko ná káżdy rok wchádzáł do mieyſcá Náświętſzego / o cżym niżey w 9.ká. vſłyſzemy.

  20. Gdźie Iezus bieżáwſzy wprzod przed námi / wſzedł zá nás według porządku Melchiſedekowego / zoſtáwſzy kápłánem ná wieki.

    Kápitułá 7.
    ¶ 1. Szerzey okázuie podobieńſtwo ktore ieſth miedzy Kryſthuſem y Melchiſedekem / y przyrownánie kápłáńſthwá y ofiáry iego z Lewity.

  1. Abowiem ten Melchiſedek był * Krol Sálem / kápłán Bogá náwyżſzego / ktory záſzedł Abráhámowi / gdy ſię wrácáł od poráżki Krolow / y błogoſłáwił iemu.
      * 1.Mo.14.v.28.

  2. Kthoremu też dźieſięćiny z káżdey rzecży vdźielił Abráhám / Ktory náprzod wedle wykłádániá rzecżon ieſt Krol ſpráwiedliwośći / Przytym też Krol Sálem / to ieſt Krol pokoiu.
  3. A Bez Oycá / bez mátki / bez rodu / áni pocżątku dniow / áni końcá żywotá máiąc / ále przypodobány Synowi Bożemu / trwá kápłánem ná wieki.
      A Piſmo nie przypominá z kąd poſzedł / áni gdźie ſię podźiáł / ále nám go ták przekłádá iákoby z niebá poſzedł.

  4. Obácżćie tedy / iáko wielki ten był / kthoremu theż dźieſięćinę z łupow dáł Abráhám B Pátryárchá.
      B To ieſt / názácnieyſzy miedzy oycy.

  5. A ćić ktorzy ſą z ſynow Lewi / ſpráwuiąc kápłáńſtwo * roſkázánie máią áby bráli dźieſięćinę od ludu wedle zákonu / to ieſt / od bráćiey ſwoiey choć wyſzli z biodr Abráhámowych.
      * 4.Mo.18.v.19. W 5.Mo.18.v.1. Iozu.14.v.1.

  6. Ale ten kthorego národ nie bywá pocżythán z nich / dźieſięćinę bráł od Abráhámá / y temu ktory miáł obietnicę błogoſłáwił.
  7. A bez wſzelákiego ſporu mnieyſze od więtſzego bywá błogoſłáwione.
  8. A tuć ludźie ktorzy vmieráią / dźieſięćiny biorą / Aleć tám ten o ktorym świádcżono / iż żywie /
  9. Ktemu / ábych ták rzekł / w Abráhámie bráno dźieſięćiny od ſámego Lewi ktory zwykł bráć dźieſięćiny.
  10. Abowiem on ieſzcże był w biodrách oycowſkich / gdy Melchiſedek záſzedł Abráhámowi.
  11. A ieſli doſkonáłość byłá przez kápłáńſtwo Lewi / (gdyż zá thego dán ieſt zákon ludowi) / coż więcey było potrzebá / áby náſtáł inſzy kápłán wedle porządku Melchiſedekowego / ktory by nie był rzecżon wedle porządku Aáronowego:
  12. Abowiem gdy ſię odmieniá kápłáńſtwo / muśi ſię ſtáć y odmiáná zákonu.
  13. Bo ten o kthorym ty rzecży bywáią powiedáne / náleży ná ine pokolenie z kthorego żáden nie pilnuie ołthárzá.
  14. Gdyż iáwná rzecż ieſt / iż z pokoleniá Iudá poſzedł Pán náſz / ktorego pokoleniá względem nic o kápłáńſtwie nie mowił Moiżeſz.
  15. A ieſzcże iáwniey to ſię okázuie / iż ná podobieńſthwo Melchiſedekowe náſtáwá kápłán inſzy.
  16. Ktory ſię nie ſtáł kápłánem z zákonu ktorego roſkázánie ieſt C ćieleſne / ále z mocy żywotá kthory zepſowán być nie może.
      C To ieſt / kthorego ſą Ceremonie zwierzchnie y ćieleſne.

  17. Abowiem ták świádcży / * Iż ty ieſteś kápłánem ná wieki wedle porządku Melchiſedekowego.
      * Pſálm.110.v.4. Wyżſzey.5.v.6.

  18. Bo roſkázánie przeſzłe bywá zniſzcżone dlá tego / iż żádney mocy nie má / á ieſt niepożytecżne.
  19. D Gdyż zákon nic nie poświęćił / ále nádeſzłá lepſzá nádźieiá przez ktorą przybliżámy ſię ku Bogu.
      D To ieſt / Ceremonie zákonne dlá tego ſą niepożytecżne iż nás cżyſtemi y świętemi vcżynić nie mogą / áni godnemi ku kroleſtwu Bożemu / á dlá tegoż potrzebá byłá z inąd co inego w prowádźić w cżymbychmy vfánie ſwe beśpiecżniey pokłádáć mogli / y co by nám przyſtęp ku Bogu cżynić miáło / á toć ieſt vrząd kápłáńſtwá Kryſtuſowego.

  20. A to iż nie bez przyſięgi / (Boć oni bez przyſięgi ſię kápłánámi ſtáli.
  21. Ale ten z przyſięgą / przez tego / ktory mu rzekł / † Przyſiągł Pán á nie będźie żáłowáł / Tyś ieſt kápłánem ná wieki wedle porządku Melchiſedekowego).
      † Pſálm.110.v.4.

  22. Tym lepſzego przymierzá záſtępcą ſtáł ſię Iezus.
  23. A onych wiele ſię E kápłány ſtháło / dlá thego iż im śmierć nie dopuśćiłá przetrwáć.
      E To ieſt / iedni po drugich Kápłáni náſtáwáli / ále Kryſtus nie má ktory by ná iego mieyſce náſtáł.

  24. Ale ten / iż ná wieki trwá / wiecżne má kápłáńſtwo.
  25. Z kąd y záchowáć doſtátecżnie może ty / ktorzy przezeń przyſtępuią do Bogá / záwſze żywiąc / áby ſię przycżyniáł zá nimi.
  26. Abowiem godźił ſię nám kápłán tákowy pobożny / niewinny / niepokálány / oddálony od grzeſznikow / y kthory ſię ſtháł wyżſzy nád niebioſá.
  27. Kthory by nie potrzebowáł ná káżdy dźień iáko oni kápłáni / pierwey zá grzechy włáſne / zábithych ofiár ſpráwowáć / ¤ potym zá ludzkie. Bo to vcżynił ráz gdy ſámego ſiebie ofiárowáł.
      ¤ 3.Mo.16.v.3.

  28. Abowiemći zákon poſtánáwiá kápłány ludźie mdłe / Ale ſłowo przyſięgi po zákonie / Syná kthory ieſt ná wieki poświęcony.

    Kápitułá 8.
    ¶ 1. Dowodźi iż Kryſtus ieſt náprzednieyſzym Kápłánem. 3. Okázuiąc vrząd kápłáńſki. 5. Y ofiáry Lewitow być ćieniem. 6. Y iáko zácnieyſze ieſt poſługowánie Kryſtuſowe.

  1. Owá tych rzecży ktore powiedámy / toć ieſt zámknienie / iż tákiego mámy kápłáná / ktory vſiádł ná práwicy ſtolice máieſtátu niebieſkiego.
  2. Sługá mieyſcá náświętſzego á práwdźiwego námiotu onego / kthory rozbił Pán á nie cżłowiek.
  3. Abowiem káżdy kápłán bywá poſtánowion ku ofiárowániu dárow y ofiár zábithych / z kąd potrzebá było áby ten też miáł coby ofiárowáł.
  4. Bo A ieſliby był ná źiemi / nie był by kápłánem / gdźie trwáią oni kápłáni ktorzy wedle zákonu dáry ofiáruią.
      A T.i. ieſliby ofiárá ie° był widomá ábo źiemſká / á ták więcey tu wzgląd má ná pożytki ktore pochodzą z śmierći Kryſtuſowey / niźli ná ſpráwę zwierzchnią.

  5. Iáko ći ktorzy ſłużą kſztháłtowy y ćieniowi rzecży niebieſkich / iáko od Bogá powiedźiáno ieſth Moiżeſzowi / gdy miáł dokońcżyć przybytku / mowiąc: * Obácż tedy ábyś vcżynił wſzytki rzecży według kſztáłtu ktory ieſt tobie okázán ná gorze.
      * 2.Mo.25.v.40. Dźiey.7.v.44.

  6. Ale teráz náſz kápłán doſtáł thym zácnieyſzego poſługowániá / im ieſt pośrzednikiem lepſzego przymierzá / kthore w lepſzych obietnicách ieſt vſtáwione.
  7. Abowiem ieſliby ono przymierze było tákowe / áby w nim nie było co gánić / nie trzebá było ſzukáć mieyſcá wtoremu.
  8. Abowiem winuiąc ie powiedá / † Oto dni przychodzą mowi Pán: gdy vcżynię z domem Izráelſkim / y z domem Iudá przymierze nowe.
      † Ierem.31.v.31.32.33.34. Rzym.11.v.2. Niż.10.v.16.

  9. Nie według przymierzá kthorem vcżynił z oycy ich / w dźień / w ktorym vchwyćił rękę ich / ábym ie wywiodł z Egipthu / Abowiem oni nie wytrwáli w onym moim przymierzu / á iám ie wzgárdźił / mowi Pán.
  10. Bo thoć ieſt przymierze ktore vcżynię z domem Izráelſkim po onych dniách / mowi Pán / Podám práwá moie w myſli ich / y w ſercá ich nápiſzę ie / á będę im Bogiem / á oni mnie będą ludem.
  11. Y nie będą vcżyć żáden bliźniego ſwego / áni żádny brátá ſwego / mowiąc / Poznáy Páná / Abowiem wſzyſcy mię poznáią od námnieyſzego áż do náwiętſzego miedzy nimi.
  12. Abowiemći iá będę miłośćiw niepráwośćiám y grzechom ich / á złośći ich iuż dáley pámiętáć nie będę.
  13. Gdy o Nowym powiedá / pierwſze wiotchem vcżynił / á to co wiotſzeie y zſtárzeie ſię bliſkieć ieſt zniſzcżeniá.

    Kápitułá 9.
    ¶ 1. Okázuie zniſzcżenie ceremoniy y ofiár zákonnych. 11. Przez doſkonáłą y wiecżną ofiárę Kryſtuſowę.

  1. Miáło thedy y pierwſze przymierze vſtháwy około ſłużby Bożey / y ſwięte mieyſce A świeckie.
      A Abo zwierzchnie w ktorym nie był ſkutek duchowny y niebieſki.

  2. * Abowiem był pirwſzy przybytek ſpráwion w kthorym były lámpy / y ſthoł / y pokłádne chleby / ktory zową Mieyſce Swięte.
      * 2.Mo.26.v.1. y 36.v.1.

  3. A zá wthorą záſłoną był przybytek / ktory zową Mieyſcem náświętſzym.
  4. Máiąc złotą kádźidlnicę / y ſkrzynię przymierzá / zewſząd złotem powlecżoną / w ktorey byłá cżáſzá złotá / máiącá mánnę / y † Láſká Aáronowá ktorá kwitnęłá ¤ y táblice przymierzá.
      † 4.Mo.17.v.10. ¤ 1.Krol.8.v.9. 2.Kron.5.v.10. 2.Mo.25.v.22.

  5. A ná they byli Cherubini chwálebni záćimiáiący wieko miłoſierdźiá / o ktorych rzecżách nie mámy teráz o káżdey z oſobná powiedáć.
  6. Gdy tedy ty rzecży thák poſtánowiono / kápłáni kthorzy ſłużby Boże ſpráwuią do pierwſzego przybytku záwſze wchodzą.
  7. Ale do wthorego ráz ♀ ná káżdy rok ſám kápłán náwyżſzy / nie bez krwie / ktorą ofiáruie zá ſię y zá obłędliwośći ludu.
      ♀ 2.Mo.30.v.10. 3.Mo.16.v.2.

  8. Gdźie thym oznáymuie Duch S: iż ieſzcże nie ieſth obiáwioná drogá do mieyſcá święthego / poki ieſzcże trwá pierwſzy przybytek.
  9. Kthory był kſztáłtem ná on cżás / gdy dáry y zábite ofiáry bywáią ſpráwowáne / ktore nie mogą w ſumnieniu poświęćić chwálcę Bożego.
  10. W pokármách tylko / y w pićiu / y w rozmáitym omyćiu / y w obchodźiech ćieleſnych / áż do cżáſu nápráwieniá záłożone.
  11. Ale Kryſtus przyſtąpiwſzy kápłán dobr przyſzłych / przez więtſzy y doſkonálſzy przybythek / nie ręką ſpráwiony / tho ieſt / nie tego budowániá.
  12. Ani przez kreẃ kozłow y ćieląt / ále przez włáſną kreẃ ſwoię / wſzedł ráz do mieyſcá świętego / doſtáwſzy wiecżnego odkupieniá.
  13. * Abowiem ieſli kreẃ ćielcow y kozłow / y popioł iáłowice / pokrápiáiąc niecżyſthe poświącá ku cżyſthośći ćieleſney.
      * 3.Mo.16.v.14. 4.Mo.19.v.4.

  14. † Iáko dáleko więcey kreẃ Kryſtuſowá / ktory przez Duchá wiecżnego / ſámego ſiebie ofiárowáł nie nágánionym Bogu / ocżyśći ſumnienie wáſze od mártwych vcżynkow ¤ ku ſłużbie Bogu żywemu:
      † 1.Piotr.1.v.19. 1.Ián.1.v.7. Ziáẃ.1.v.5.
      ¤ Luk.1.v.73.

  15. A przetoż dlá thego ieſt Nowego przymierzá Pośrzednikiem / ♀ áby przez ſmierć / ná odkupienie onych wyſtępkow kthore były pod pierwſzym Teſtámentem / ći ktorzy wezwáni ſą wźięli obiethnicę wiecżnego dźiedźictwá.
      ♀ Rzym.5.v.6. 1.Piotr.3.v.18.

  16. Abowiem gdźie Teſtáment ieſth / támżeć muśi być śmierć tego kthory teſtáment cżyni.
  17. * Bo teſtáment w vmárłych mocny ieſth / gdyż ieſzcże nie ieſth wáżny zá żywotá tego co gi vcżynił.
      * Gál.3.v.15.

  18. Z kąd y on pierwſzy bez krwie nie był vtwierdzon.
  19. Abowiem gdy Moiżeſz wſzythko przykázánie według zákonu oznáymił wſzemu ludowi / wźiąwſzy kreẃ z ćieląth y kozłow / z wodą y wełną cżerwoną y Hizopem poſpołu / y ſámy kſięgi / y lud wſzythek pokropił.
  20. Mowiąc / † Tháć ieſt kreẃ Teſtámentu / ktory do wás Bog roſkázáł.
      † 2.Mo.24.v.8.

  21. Ktemu też y przybytek y wſzythko nácżynie ſłużby świętey krwią tákież pokropił.
  22. A wſzythki rzecży niemál według zákonu bywáią ocżyśćiáne / á bez rozlániá krwie nie ſtháwá ſię odpuſzcżenie.
  23. A ták potrzebá było / áby kſztáłthy onych rzecży ktore ſą ná niebie / tymi rzecżámi były ocżyśćione / á ſámy rzecży niebieſkie lepſzymi ofiárámi niźli thy.
  24. Abowiem Kryſtus nie wſzedł do mieyſcá święthego / ręką vcżynionego / ktore by było kſztáłtem práwdźiwego / Ale do ſámego niebá / áby ſię theráz okázowáł przed oblicżnośćią Bogá zá námi.
  25. A nie iżby cżęſto ofiárowáł ſámego ſiebie / iáko kápłán wchodźi do mieyſcá świętego káżdy rok ze krwią cudzą.
  26. (Boć by był muſiáł cżęſto ćierpieć od záłożeniá świáthá) / Ale terázći ſię ráz ná dokońcżeniu wiekow okázáł / ku zgłádzeniu grzechu przez ofiárowánie ſámego ſiebie.
  27. A iáko to trwá / iż ludźie ráz vmrzeć muſzą / á potym ſąd będźie.
  28. Thák y † Kryſtus ráz ieſt ofiárowán / áby zgłádźił grzechy wielá ich / drugi ráz záſię krom B grzechu okáże ſię tym ktorzy go ocżekáwáią ná zbáwienie.
      B To ieſt / okrom ofiáry zá grzech.
      † Rzym.5.v.16. 1.Piotr.3.v.18.

    Kápitułá 10.
    ¶ 1. O zniſzcżeniu ſtárych ofiár. 12. Przez wiecżną y zupełną ofiárę Kryſtuſowę. 19. Nápominánie ku wierze y ćierpliwośći / thák dlá łáſkáwych obietnic / iáko y ſrogich groźb Bożych.

  1. Abowiem A zákon máiąc ćień dobr przyſzłych / á nie ſám obráz rzecży / nigdy nie może tymi ofiárámi kthore ná káżdy rok vſtháwicżnie ofiáruią poświęćić tych / ktorzy knim przyſthępuią.
      A 3.Mo.16.v.14.

  2. Bo gdźieby inácżey / ázáżby nie przeſtháły być ofiárowáne: dlá thego iż ći ktorzy by ofiárowáli / żádnego by ſumnieniá grzechow iuż nie mieli / będąc ráz ocżyśćieni.
  3. Ale w thych bywá przypominánie grzechow ná káżdy rok.
  4. Abowiem nie może † kreẃ ćielcow y kozłow odiąć grzechow.
      † 3.Mo.16.v.14. Pſálm.40.v.7.

  5. A Przetoż wchodząc ná świát / powiedá / ¤ Nie chćiáłeś zábitey ofiáry / y dáru ofiárowánego / B áleś mi ćiáło ſpráwił.
      A Powiedá Piſmo iż Kryſthus ná ten cżás wſzedł ná świát gdy z niebá z ſtąpił / á w thych ſłowiech znáć dáwá Apoſtoł / iż Dáwid ná tym mieyſcu przywodźi Kryſtuſá iákoby ſię dopiro miáł ſtáć cżłowiekiem / á roſpráwuie o ſwym vrzędźie.
      B W Zydowſkim ſthoi / áleś mi vſzy przekłoł / tho ieſt / ſpráwiłeś mię pochopnym ku ſłuchániu / ábowiem ták ieſt opiſán ſpoſob nowego zákonu w oſobie głowy náſzey Páná Kryſtuſá / to ieſt / wiárą poymowáć Ewánielią / co iedno ſi ſámi cżynią ktorym Pán otwárzá vſzy ſerdecżne iáko o tym mámy w Dźie.16.v.10. gdy żechmy wſzyſcy z przyrodzeniá ſą ſlepemi.

      ¤ Wyżſzey.1.v.12.

  6. W páloney ofiárze / y w ofiárze zá grzech nie kocháłeś ſię.
  7. Tedym rzekł / Oto idę (ná pocżątku kſiąg nápiſáno ieſt o mnie) ábym cżynił o Boże wolą twoię.
  8. Gdy wyżſzey powiedźiáł / Nie chćiáłeś ániś ſię kocháł w zábithey ofiárze / y w dárze ofiárowánym / y w páloney ofiárze / y zá grzech kthore wedle zákonu bywáią ofiárowáne.
  9. Tedy rzekł / Otoż idę / ábym cżynił o Boże wolą twoię / Odeymuie pierwſze áby wtore poſtánowił.
  10. Przez ktorą wolą ieſteſmy poświęceni / przez ofiárę ćiáłá Iezuſá Kryſtuſá ráz vcżynioną.
  11. Wſzelki tedy kápłán ſthoi ná káżdy dźień poſługuiąc / y też ofiáry zábithe cżęſtokroć ofiáruiąc / ktore nigdy nie mogą zgłádźić grzechu.
  12. Ale then ſpráwiwſzy iednę ofiárę zá grzechy / ♀ wiecżnie ſiedźi ná práwicy Bożey.
      ♀ Pſálm.110.v.1. 1.Kor.15.v.25. Wyżſzey.1.v.13.

  13. Ocżekáwáiąc oſtátká * / áżby nieprzyiáćiele iego ſtáli ſię podnożkiem nog iego.
      * Iere.31.v.33. Rzym.11.v.17. Wyżſzey.8.v.8.

  14. Gdy iedną ofiárą poświęćił ná wieki ty kthorzy bywáią poświęceni.
  15. A ſám Duch Swięthy świádcży nám / Bo gdy przepowiedźiáł /
  16. Toć ieſt przymierze ktore vcżynię z nimi po onych dnioch / mowi Pán / Podám práwá moie w ſercá ich / á nápiſzę ie w myſlách ich.
  17. A dáley pámiętháć nie będę grzechow y niepráwośći ich.
  18. Przytym gdźie ieſth odpuſzcżenie tych / iużći ofiáry niemáſz zá grzech.
  19. Máiąc tedy bráćiá wolność wchodźić do mieyſcá świętego przez kreẃ Iezuſowę /
  20. Thá drogá ktorą nám poświęćił / świeżą y żywą przez záſłonę / tho ieſt / przez ćiáło ſwoie.
  21. Máiąc też kápłáná wielkiego / przełożonego w domu Bożym.
  22. Przyſthąpmyż z práwdźiwym ſercem / y z vpewnieniem wiáry / máiąc ſercá ocżyśćione od ſumnieniá złego / y ćiáło omyte cżyſtą wodą.
  23. Trzymáymy wyznánie nádźieie nie chwieiąc ſię (boć wierny ieſt ten ktory obiecáł).
  24. Y przypátrzáymy ſię iedni drugim ku pobudzániu miłośći y dobrych vcżynkow.
  25. Nie opuſzcżáiąc ſpołecżne° zgromádzeniá náſzego / iáko máią obycżáy niekthorzy / y owſzem vpomináymy iedni drugich / á to tym więcey / iż widźićie żeć ſię on dźień przybliżá.
  26. * Abowiem ieſlibyſmy dobrowolnie zgrzeſzyli po wźięćiu vznániá práwdy / iużći dáley nie zoſtháwá ofiárá zá grzech.
      * Wyżſzey.6.v.4.

  27. Ale ſtráſzliwe nieiákie ocżekáwánie ſądu / y zápáleniá ogniá / ktory pożrze przećiwniki.
  28. Ktho by odrzućił zákon Moiżeſzow / bez miłoſierdźiá † ná świádectwo dwu ábo trzech vmierá.
      † 5.Mo.19.v.17. Mát.18.v.17. Ián.8.v.17. 2.Kor.13.v.1.

  29. Iákoż mnimáćie / iż dáleko ſrożſze káránie záſłuży ten ktory by Syná Bożego podeptáł / y kreẃ przymierzá / przez ktorą był poświęcony / pokáláną być rozumiáł / y Duchá łáſki zelżył:
  30. Abowiem známy tego kthory powiedźiáł / ¤ Mnieć náleży pomſthá / iáć oddám / mowi Pán / Y záſię / Pán ſądźić będźie lud ſwoy.
      ¤ 5.Mo.31.v.35. Rzym.12.v.19.

  31. Stráſzliwáć rzecż ieſth wpáść w ręce Bogá żywego.
  32. Rozpomnićież ná dni pierwſze / w ktorych będąc oświeceni podięliśćie wielkie boiowánie vćiſkow.
  33. Cżęśćią gdy lekkośćiámi y vćiſki ieſteſćie wyſtáwieni ná podźiw / cżęśćią też gdyśćie ſię ſtáli towárzyſzmi tych z ktoremi ſię ták obchodzono.
  34. Abowiemeśćie z więźieniá mego ze mną żáłość mieli y pobránie máiętnośći wáſzych przyięliśćie z weſelem / wiedząc iż lepſzą á trwáłą máiętność máćie w niebie.
  35. Nie odrzucáyćież tedy vfániá wáſzego / ktore má wielką zápłátę.
  36. Abowiem ćierpliwośći potrzebuiećie / ábyśćie vcżyniwſzy wolą Bożą / otrzymáli obietnicę.
  37. ♀ Boć ieſzcże bárzo málucżki cżás ieſt / á ten kthory má przyść / przyidźieć á nie omieſzká.
      ♀ Abák.3.v.4.

  38. * A ſpráwiedliwy z wiáry żyć będźie / ále ieſliby ſię kto B ſkrádáł / nie kochá ſię w nim duſzá moiá.
      B Tho ſłowo ieſt wźięte od tych ktorzy vćiekáią ná zámki iáko ná mieyſce beśpiecżne / co też rownie ći cżynią ktorzy z krádáiąc ſię od Kryſtá Páná gdźie indźiey ſię vćiekáią iákoby ná mieyſce beśpiecżnieyſze.

      * Rzym.1.v.17. Gál.3.v.15.

  39. Ale my nie ieſteſmy tákiemi / ábyſmy ſię ſkrádáli ná zginienie / ále ktorzy wierzymy ná zbáwienie duſze.

    Kápitułá 11.
    ¶ 1. W tym rozdźiále okázuie ſię moc y ſkutek wiáry.

  1. A wiáráć ieſt A grunth rzecży ktorych ſię nádźiewámy y okázánie niewidomych.
      A Ty rzecży ktore w ocżekáwániu záwiſnęli ieſzcże nie ſą iſtotnie iáko ty ktorych ieſzcże niemáſz / á wiárá ieſtći nie iáki grunt ich ktorá to nieiákim ſpoſobem ſpráwuie iż ſię z ſtáwáią y ſą iákoby thuż przed ocżymá być miáły / ábowiem oná wierzy iż ſą.

  2. Abowiemći przez nię świádectwo otrzymáli przodkowie.
  3. Wiárą rozumiemy / * iż świáth ſpráwion ieſt ſłowem Bożym / ták iż rzecży ktore widźimy ſtháły ſię z rzecży niewidomych.
      * 1.Mo.1.v.3.

  4. † Wiárą Abel więthſzą ofiárę ſpráwił Bogu niż Káin / przez ktorą świádecthwo otrzymáł / iż był ſpráwiedliwy / á Bog świádectwo dáł o dárzech iego / y vmárſzy przez nie ieſzcże mowi.
      † 1.Mo.4.v.4. Mát.23.v.35.

  5. Wiárą ¤ Enoch był przenieſion áby śmierći nie oglądáł / áni był náleźion / przetho iż go przenioſł Bog: ábowiem przed thym niż był przenieſion / otrzymáł świádecthwo iż ſię Bogu vpodobáł.
      ¤ 1.Mo.5.v.24. Ekle.44.v.15. y 49.v.16.

  6. A bez wiáry nie może być / áby ſię mu kto podobáł / ábowiem ktho przyſtępuie do Bogá / muśi then wierzyć iż ieſt Bog / á iż zápłátę oddáie tym ktorzy go ſzukáią.
  7. Wiárą ♀ Noe od Bogá nápomniony / o thych rzecżách ktore ieſzcże nie były widome / vcżćiwośćią przywiedźiony / zgotowáł Archę ku záchowániu domu ſwego / przez ktorą Archę oſądźił świát / y ſtáł ſię dźiedźicem ſpráwiedliwośći they ktorá ieſt z wiáry.
      ♀ 1.Mo.6.v.13. Ekle.44.v.15.

  8. Wiárą wezwány * Abráhám / vſłucháł Bogá / áby poſzedł ná mieyſce kthore dźiedźicżnie wźiąć miáł / y wyſzedł nie wiedząc gdźie przydź miáł.
      * 1.Mo.12.v.4.

  9. Wiárą pomieſzkáł w źiemi obiecáney iáko w cudzey / mieſzkáiąc w námiećiech z Izáákiem y z Iákobem / ktorzy byli ſpołecżni dźiedźicy teyże obietnice.
  10. Abowiem ocżekáwáł miáſtá máiącego grunty / ktorego ſpráwcą y ſtworzyćielem ieſt Bog.
  11. Wiárą y ſámá † Sárá wźięłá moc ku przyięćiu náſieniá / y nád látá ſwe porodźiłá / przeto iż thego miáłá zá wiernego ktory był obiecáł.
      † 1.Mo.17.v.19. y 21.v.2.

  12. Dlá tego też z iednego / y to ieſzcże iuż obumárłego / zrodźiło ſię pothomkow tháká wielkość iáko gwiázd niebieſkich / y iákoby piáſek niezlicżony ktory ieſt ná brzegu morſkim.
  13. Wedle wiáry vmárli ći wſzyſcy / gdy niedoſthąpili obiecánych rzecży / ále z dáleká ie widźieli / y vwierzyli / á z dźiękowániem przyimowáli / wyznáwſzy ſię być gośćmi y przychodniámi ná źiemi.
  14. Bo ktorzy tákowe rzecży powiedáią / iáwnie okázuią / iż ſzukáią oycżyzny.
  15. A ieſliby byli pámiętáli z kthorey byli wyſzli / mieli cżás áby ſię záś wroćili.
  16. Ale teráz lepſzey żądáią / tho ieſt niebieſkiey / á przeto nie wſtydá ſię Bog ſám być zwán Bogiem ich / gdyż im miáſto zgotowáł.
  17. Wiárą ¤ Abráhám gdy był doświádcżon / ofiárowáł Izááká / y owſzem iednorodzonego ofiárowáł tenże ktory był wźiął obiethnice.
      ¤ 1.Mo.22.v.10. Ekkle.44.v.15.

  18. Do ktorego rzecżono / ♀ W Izááku tobie będźie wezwáno plemię.
      ♀ 1.Mo.21.v.12. Rzym.9.v.7.

  19. Tho v ſiebie obácżywſzy / iż Bog może y z vmárłych wzbudźić / ſkąd go też nie iákiem podobieńſthwem záſię otrzymáł.
  20. Wiárą około przyſzłych rzecży błogoſłáwił * Izáák Iákobá y Ezáu.
      * 1.Mo.27.v.28. y 36.

  21. Wiárą † Iákob vmieráiąc káżdego z ſynow Iozefowych błogoſłáwił / y dáł chwáłę Bogu / podpárſzy ſię końcem láſki ſwey.
      † 1.Mo.48.v.15.

  22. Wiárą ¤ Iozef vmieráiąc o wyśćiu ſynow Izráelſkich wſpomionął / y około kośći ſwoich roſkázáł.
      ¤ 1.Mo.47.v.31.

  23. Wiárą gdy ſię národźił ♀ Moiżeſz ieſt ſkryt przez trzy mieſiące od rodźicow ſwoich / przeto iż go widźieli nádobnym dźiećiątkiem / áni ſię báli roſkázániá Krolewſkiego.
      ♀ 2.Mo.2.v.2. Dźiey.7.v.21.

  24. Wiárą * Moiżeſz iuż doroſły nie chćiáł być zwán ſynem corki Fáráonowey.
      * 2.Mo.1.v.16.

  25. Rádſzey tho obráwſzy áby był vtrápionym weſpoł z ludem Bożym / niźli vżywáć docżeśnych pożytkow grzechu.
  26. Rozumieiąc być więtſzym bogáctwem ſromocenie Kryſthuſowe / niźli ſkárby Egipthcyánow / bo ſię oglądáł ná odpłátę.
  27. Wiárą opuśćił Egipt / nic ſię nie boiąc gniewu Krolewſkiego / ábowiem iákoby widźiáł tego kthory ieſt niewidomy / ták był y ſtáthecżnego ſercá.
  28. Wiárą obchodźił † Wielkánoc y wylánie krwie / áby then kthory pierworodne tráćił ich ſię nie dotknął.
      † 2.Mo.12.v.22.

  29. Wiárą przeſzli ¤ przez Morze Cżerwone iáko po ſuchey źiemi / ktorego chcąc kuśić Egiptcyánie / zátopieni ſą.
      ¤ 2.Mo.14.v.22.

  30. Wiárą mury ♀ Ierychá vpádły będąc obtocżone przez ſiedḿ dni.
      ♀ Iozu.6.v.20.

  31. Wiárą * Ráháb wſzethecżnicá oná nie zginęłá weſpoł z tymi ktorzy nie byli poſłuſznymi przyiąwſzy wdźięcżnie do goſpody ſzpiegi.
      * Iozu.2.v.1. Iozu.6.v.23.

  32. A coż dáley mowię: boć mi cżáſu nie zſthánie gdybych powiedáł † o Gedeonie / ¤ o Báráku / ♀ o Sámſonie / † o Iefthe / ¤ o Dáwidźie / o Sámuelu y o Prorocech.
      † Sędź.6.v.11.
      ¤ Sędź.4.v.6.
      ♀ Sędź.13.v.24.
      † Sędź.11.v.1.
      ¤ 1.Sám.1.v.20. y 13.v.13.14.

  33. Ktorzy wiárą zwálcżyli kroleſtwá / cżynili ſpráwiedliwość / doſtąpili obiethnic / y záwárli gęby lwow.
  34. Zágáśili moc ogniá / vſzli oſtrych miecżow / mocnymi ſię ſtháli z niemocy / śił doſthąpili ná woynie / y woyſká obcych tył im podáwáli.
  35. Niewiáſty wźięły ſwoie vmárłe z zmártwychwſtániá / á drudzy ſą rozćiągnieni / niedbáiąc áby byli wybáwieni / á ku themu áby lepſzego zmártwych wſtániá doſtąpili.
  36. A drudzy záſię doználi pośmiewiſk y bicżowániá / nád to y związek y więźieniá.
  37. Vkámionowáni ſą / przećieráni ſą / B doświádcżeni ſą / miecżem zábići polegli / błąkáli ſię w owcżych y w koźich ſkorách / opuſzcżeni / vćiśnieni / vtrápieni.
      B Abo przebodźieni.

  38. Ktorych nie był godźien świát / tułáiąc ſię po puſzcżách / y gorách y iámách / y iáſkiniách źiemie.
  39. A ći wſzyſcy świádectwo otrzymáwſzy przez wiárę / obiethnice C nie doſtąpili.
      C Acż pirwſzy oycowie náſzy otrzymáli pożytek obietnic / á wſzákoż z dáleká tylko widźieli przyśćie Kryſtuſowe ktory z oſobliwey łáſki nám ieſt dán ábychmy y my y oni ſpołu byli poświęceni.

  40. Iż Bog o nás D coś lepſzego przeyźrzáł / E áby bez nás nie byli poświęceni.
      D Abowiem koniecżnie w tym przodek mámy iż nám ieſt dán Kryſtus y dáleko zupełniey niż kiedy przed tym oznáymione nám ſą táiemnice Boże.
      E Choćiáżći zá żywotá ſwego byli przez wiárę poświęceni y otrzymáli tho cżego ſię przez wiárę nádźiewámy wſzákoż zbáwienie ich záwiſnęło ná tym co ſię zá cżáſow náſzych okázáć miáło.

    Kápitułá 12.
    ¶ 1. Nápominánie ku ćierpliwośći / pokoiowi / ſtátecżnośći / świąthobliwośći y ku poſłuſzeńſthwu / cżyniąc przyrownánie zákonu z Ewánielią.

  1. A ták y my będąc * ogárnieni ták wielkim obłokiem ſwiádkow / odrzućiwſzy wſzelákie brzemię y grzech / ktory nás ſnádnie może ze wſząd vwikłáć / ſtátecżnie bieżmy w záwodźie ktory nám ieſt záłożony.
      * Rzym.6.v.4. Kol.3.v.8. Efes.4.v.23. 1.Piotr.2.v.1. y 4.v.1.

  2. Oglądáyćież ſię ná Iezuſá Hetmáná / y tego ktory dokonáł wiáry / ktory miáſto weſelá iemu vſtánowionego / ćierpiáł krzyż wzgárdźiwſzy ſromotę / y vſiádł ná práwicy ſtolice Bożey.
  3. A ták obácżćie ktory tho ieſt co thákowe przećiwieńſtwo ćierpiáł od grzeſznikow przećiwko ſobie / ábyśćie mdleiąc ná ſercách wáſzych nie vſtáli.
  4. Ieſzcżeśćie ſię do krwie nie záſtáwili / wálcżąc przećiwko grzechowi.
  5. Zápámiętáliśćie nápomnániá kthore wám iáko ſynom mowi / † Synu moy / nie wzgárdzáy kárániá Páńſkiego / áni vſtháwáy ná ſercu / gdy od niego bywáſz kárán.
      † Przyp.3.v.12. Ziáw.3.v.17.

  6. Abowiem kogo miłuie Pán / tego kárze / á biie káżdego ſyná ktorego przyimuie.
  7. Ieſli ćierpićie káránie / ofiáruieć ſię wám Bog iáko ſynom / ábowiem ktoryż ieſt ſyn kthorego by oćiec nie káráł:
  8. A ieſli ieſteśćie bez kárániá / ktorego wſzyſcy ſą vcżeſthnikámi / iuż złego łożá dźiećmi ieſteśćie á nie ſynmi.
  9. Przytym / mieliſmy oyce kthorzy káráli ćiáłá náſze / y bálichmy ſię / á záż nie dáleko więcey poddáni będźiemy Oycowi duchow / á żyć będźiemy:
  10. Abowiem oni ná máło dni iáko ſię im widźiáło nás káráli / á tenći nás kárze ku pożytkowi náſzemu / ná to ábyſmy byli vcżeſtniki świątobliwośći iego.
  11. A wſzelkie káránie teráźnieyſzego cżáſu nie zdá ſię być weſelá y owſzem ſmutku / ále potym ſpokoyny owoc ſpráwiedliwoſći oddáie tym ktorzy by przez nie byli ćwicżeni.
  12. A przetoż ręce oſłábione / koláná zemdlone podnieśćie.
  13. A cżyńćie koleie proſthe nogámi wáſzemi / iżby tho co ieſt chromego nie było odwiedźione z drogi / ále rácżey było vzdrowione.
  14. ¤ Náſláduyćie pokoiu ze wſzytkimi y świątobliwośći bez kthorey żáden nie oglądá Páná.
      ¤ Rzym.32.v.18.

  15. Pátrząc pilnie żeby ktho nie odſtáł od łáſki Bożey / iżby kthory korzeń gorzki podráſtáiąc nie zátrfáżáł / y przezeń wiele ich nie było pokálánych.
  16. Niecháy nikth nie będźie niecżyſtym / ábo ſproſnym iáko ♀ Ezáu / kthory zá potráwę iednę przedáł práwo ſwoie pierworodztwá.
      ♀ 1.Mo.25.v.23.

  17. * Abowiem wiećie / iż y potym gdy chćiáł dźiedźicżnym práwem otrzymáć błogoſłáwieńſthwo / był odrzucon: bo nie ználázł mieyſcá pokutowániá / choć onego błogoſłáwieńſtwá ze łzámi pożądáł.
      * 1.Mo.27.v.38.

  18. Gdyżeśćie nie przyſthąpili do † gory ktorey by ſię możono dotknąć / y do ogniá rozpálonego / y do wichru / y do ćiemnośći / y gwáłtowney niepogody.
      † 2.Mo.19.v.13. y 20.v.21.

  19. Y brzmieniá trąby y głoſu ſłow / ktory ći co ſłyſzeli / prośili áby im dáley nie mowiono.
  20. (Abowiem nie mogli znieść thego co im roſkázowáno / ¤ ieſliby ſię bydlę gory dothknęło / będźie vkámionowáno / ábo poćiſkiem przebito.
      ¤ 2.Moiz.19.v.13.

  21. A Moiżeſz / przeto iż ták ſtráſzne było widzenie ktore ſię okázowáło / rzekł / Zlękłem ſię y zádrżáłem.)
  22. Aleśćie przyſzli do gory Syon / y do miáſtá Bogá żywego / do Ieruzálem niebieſkiego / y do zgromádzeniá niezlicżonych Aniołow.
  23. Y do zboru pierworodnych ktorzy ſą ſpiſáni w niebie / y do Bogá ſędźiego wſzythkich / y do duchow ſpráwiedliwych y doſkonáłych.
  24. Y do Iezuſá pośrzedniká Nowego Teſtámentu / y do krwie pokropieniá / ktorá zácnieyſze rzecży mowi / niźli mowiłá kreẃ ♀ Ablowá.
      ♀ 1.Mo.4.v.10.

  25. Pátrzáyćie ábyśćie tym nie wzgárdźili kthory mowi / ábowiem ieſli ći nie vſzli kthorzy odrzucáli tego ktory mowił ná źiemi / dáleko więcey my ieſli ſię odwrácámy od tego ktory z niebá ieſt.
  26. Ktorego głos zátrząſnął źiemią / ále theráz opowiedźiáł mowiąc / * Ieſzcże iá ráz zátrząſnę nie thylko źiemią ále y niebem.
      * Dźie.2.v.7.

  27. A ono ſłowo (ieſzcże ráz) znácży odięćie rzecży chwieiących ſię / iáko tych kthore ſą vcżynione / áby zoſtáły ty ktore ſą trwáłe.
  28. A przeto przyimuiąc kroleſtwo ktore nie może być poruſzone / trzymámy łáſkę przez ktorą ták ſłużmy Bogu / ábyſmy ſię iemu podobáli z vććiwośćią y z bogoboynośćią.
  29. † Abowiemći Bog náſz ieſt ogniem tráwiącym.
      † 5.Mo.4.v.24.

    Kápitułá 13.
    ¶ 1. Nápominánie ku miłośći / cżyſtośći / y inſzym cnotám. 20. Modlitwá zá wierne. 23. Pozdráwiániá niektore.

  1. Niecháy miłość bráterſká trwá.
  2. * Nie zápomináyćie przymowániá gośći / ábowiem przez tho niektorzy † nie wiedząc przyięli Anioły.
      * Rzym.12.v.10. 1.Piotr.4.v.9. 1.Mo.18.v.3. y 19.
      † Rzym.12.v.10.

  3. Pámiętáyćie ná więźnie / iákobyśćie byli weſpoł z nimi więźniámi / y ná ty kthorzy bywáią vtrápieni / iákobyśćie ná ćiele vtrápieni byli.
  4. Pocżćiweć ieſt máłżeńſtwo miedzy wſzytkimi / y łoże nie pokáláne / á niecżyſthe y cudzołożniki oſądźi Bog.
  5. Obycżáie niech będą oddálone od łákomſtwá: Przeſtáwáyćie ná teráźnieyſzych rzecżách / bo on rzekł / ¤ Nie opuſzcżę ćię áni ćię zoſtáwię.
      ¤ Iozu.7.v.9.

  6. Ták iż śmiele mowimy / ¤ Pán mi ieſt pomocnikiem / áni ſię báć będę co by mi vcżynił cżłowiek.
      ¤ Pſálm.118.v.6.

  7. Pámiętháyćie ná wodze wáſze kthorzy wám mowili ſłowo Boże / á wiáry ich náſláduiećie / obácżáiąc co zá koniec był obcowániá ich.
  8. Iezus Kryſtus wcżorá y dźiś / tenże też ieſt ná wieki.
  9. Náukám rozmáithym y cudzym nie dáyćie ſię vnoſić: ábowiem dobrá rzecż ieſt / áby ſerce było vtwierdzone A łáſką / nie pokármy / kthore nie pomogły thym co ſię imi báwili.
      A To ieſt / chwáłą Bożą duchowną y odrodzeniem / ktorey przećiwne ſą wſzytki Ceremonie zwierzchowne etce.

  10. B Mámy ołtárz z ktorego nie godźi ſię tym ieść ktorzy przybytkowi ſłużą.
      B Powiedá iż ini nie mogą być vcżeſtniki wiáry Kryſtuſowey kthorzy vpornie trzymáią ſię chwáły zákonney.

  11. ♀ Abowiem bydląt ktorych kreẃ bywá wnoſzoná do mieyſcá świętego przez kápłáná / tych ćiáłá bywáią pálone przed obozem.
      ♀ 3.Mo.6.v.36. y 16.v.27.

  12. Dlá tego y Iezus áby poświęćił lud przez włáſną kreẃ / przed bráną ćierpiáł.
  13. Wynidźmyż tedy do niego przed oboz / noſząc poſromocenie iego.
  14. * Abowiem nie mámy tu miáſtá trwáiącego / ále przyſzłego ſzukámy.
      * Mich.2.

  15. Przez niego tedy vſtháwicżnie ofiáruiemy Bogu ofiárę chwáły / to ieſth / † owoc wárg náſzych wyznáwáiących imieniowi iego.
      † Ozee.14.v.3.

  16. Ani zápámiętáwáyćie dobrotliwośći y vdźielániá / ábowiem ſię Bog w thákowych ofiárách kochá.
  17. Bądźćie poſłuſzni przełożonym wáſzym / y bądźćie im poddáni / ábowiem oni cżuią o duſzách wáſzych / iáko ći ktorzy licżbę oddáć máią / áby tho z weſelem cżynili / á nie wzdycháiąc: boć tho wám ieſt nie pożytecżno.
  18. Modlćie ſię zá námi: ábowiem dufámy iż mámy dobre ſumnienie / we wſzythkim żądáiąc pocżćiwie ſię záchowáć.
  19. Ieſzcże więcey wás proſzę / ábyśćie tho cżynili / iżbym wám rychley był przywrocon.
  20. A Bog pokoiu ktory onego wielkiego przez kreẃ przymierzá wiecżnego páſterzá owiec Páná náſzego Iezuſá od vmárłych wywiodł /
  21. Niecháy wás doſkonáłemi vcżyni we wſzelákim vcżynku dobrym / ku cżynieniu woley iego / ſpráwuiąc w wás to co by było wdźięcżnego przed nim / przez Iezuſá Kryſtuſá / ktoremu niech będźie chwáłá ná wieki wiekow. Amen.
  22. Zátym proſzę wás bráćiá / znośćie ſłowo nápominániá / bomći do wás krotko piſáł.
  23. Wiećie iż brát náſz Tymoteuſz wypuſzcżon ieſt / z kthorym ieſlibych rychley przyſzedł / náwiedzę wás.
  24. Pozdroẃćie wſzytki wodze wáſze / y wſzythki święthe: Pozdráwiáią wás Włoſzy.
  25. Łáſká niech będźie z wámi wſzytkimi. Amen.

¶ Do Zydow nápiſán ieſt z Włoch przez Tymoteuſzá.
Spis Kapituł, Indeks Kſiąg