Kapituła 1.
    ¶ 1. Vkazuie pewność y owoc Ewanieliey. 7. Y iakom sposobem możemy być vczestnikami iey.

  1. Co było od początku, cochmy słyszeli, cochmy widzieli oczyma naszymi, cochmy oglądali, y ręce nasze macały o Słowie żywota.
  2. (Abowiemci żywot obiawion iest, y widzielismy, y świadczemy, y opowiedamy wam on żywot wieczny ktory był v Oyca, y obiawion iest nam).
  3. Cosmy widzieli y słyszeli, to wam oznaymuiemy abyście też y wy społeczność mieli z nami, a iżby społeczność nasza była z Oycem y z Synem iego Iezusem Krystusem.
  4. A ty rzeczy piszemy wam, aby wesele wasze było zupełne.
  5. Toć tedy iest poselstwo ktoresmy słyszeli od niego, y oznaymuiemy wam, * iż Bog iest światłoscią, a iż żadney ciemnosci w nim nie masz.
      * Ian.8.v.12.

  6. Ieslibychmy rzekli, Iż społeczność mamy z nim, a w ciemności chodzimy, kłamamy, a szczyrze się nie obchodzimy.
  7. A iesli w światłosci chodzimy, iako on iest w światłosci, społeczność mamy z nim zobopolną, + a krewi Iezu Krysta Syna iego oczyścia nas od wszelkiego grzechu.
      + Zyd.6.v.14. 1.Piotr.1.v.19. Ziaw.1.v.6.

  8. # Ieslibychmy rzekli iż grzechu nie mamy, sami siebie oszukawamy, a prawdy w nas nie masz.
      # 1.Krol.8.v.46. 2.Kron.6.v.36. Przyp.20.v.9. Ekkl.7.v.20.

  9. Ieslibysmy wyznawali grzechy nasze, wiernyć iest y sprawiedliwy aby nam odpuścił grzechy nasze, y oczyscił nas od wszelakiey nieprawosci.
  10. Ieslibysmy rzekli iżesmy nie zgrzeszyli, kłamcą go czyniemy, a słowa iego w nas nie masz.

    Kapituła 2.
    ¶ 1. Okazuiąc dobrodzieystwo Krystusowe, napomina ku czystosci szczyrosci. 10. Y ku miłosci. 18. Y ku wystrzeganiu się Antykrystow.

  1. Dźiatki moie ty rzeczy piszę wam abyscie nie grzeszyli, a iesliby kto zgrzeszył, przyczyńcę mamy v Oyca Iezusa Krystusa sprawiedliwego.
  2. A onci iest vbłaganiem za grzechy nasze, a nie tylko za nasze, ale też za grzechy A wszytkiego świata.
      A To iest, wszytkich ktorzy przez wiarę prziymuią Ewanielią.

  3. A przez to wiemy iżechmy go poznali, iesli przykazania iego zachowywamy.
  4. Ktory mowi znam go, a przykazania iego nie zachowywa, kłamcą iest, y prawdy w nim nie masz.
  5. A ktory zachowywa B słowo iego, prawdziwie w nim miłość Boża iest wypełniona, przez to wiemy iż w nim iestesmy.
      B To iest, miłuie Boga że wszytkiego serca.

  6. Ktory mowi iż w nim mieszka, ma iako on chodził, taki sam chodzić.
  7. Bracia nie piszeć wam nowey nauki, ale naukę starą, ktorąście mieli iuż od początku, ta C stara nauka iest ono słowo ktoreście słyszeli od początku.
      C Znaczy tu iż Ewanielia nie iest nauka nowa, y owszem wieczna prawda Boża.

  8. Zasię naukę D nową piszę wam, ktora rzecz iest prawdziwa w nim y w was, abowiem ciemnosci przemiiaią, a prawdziwa ona światłość iuż świeci.
      D To iest, ktorą Bog odnawia w nas, abysmy się w niey ćwiczyli po wszytek czas żywota naszego.

  9. Ktory mowi iż iest w światłości, a brata swoiego nie nawidzi, ieszcze do tąd iest w ciemnosciach.
  10. Ktory miłuie brata swego, w światłości trwa, y zgorszenia w nim nie masz.
  11. A ktory nie nawidzi brata swego, w ciemnościach iest, y w ciemnościach chodzi, a nie wie gdzie idzie, bo ciemnosci zaslepiły oczy iego.
  12. Piszę wam dziatki, iż grzechy są wam odpuszczone dla imienia iego.
  13. Piszę wam oycowie iż znacie tego ktory iest od początku, piszę wam młodzieńcy, iżeście Złego onego zwyciężyli.
  14. Piszę wam dziateczki iż znacie Oyca, piszę wam oycowie iż znacie tego ktory iest od początku, pisałem wam młodzieńcy iż iesteście mocni, a słowo Boże mieszka w was, y onego złego zwyciężyliście.
  15. Nie miłuycie świata, ani tych rzeczy ktore są na świecie, Iesli kto miłuie świat, miłosci Oycowskiey w nim nie masz.
  16. Abowiem wszytko co iest na świecie, pożądliwość ciała, y żądza oczu, y pycha żywota, nie iestci z Oyca, ale z świata.
  17. A światci przemiia y pożądliwość iego, ale ktory czyni wolą Bożą, trwa na wieki.
  18. Dźiateczki iużci iest ostatni czas, a iakoście słyszeli iż Antykryst ma prziydź, y teraz wiele Antykrystow nastało, z kąd wiemy iż iest ostatni czas.
  19. Z nasci wyszli, ale nie byli z nas, abowiem iesliby z nas byli, iścieby byli z nami trwali, A to się stało aby się okazali iż nie wszyscy z nas są.
  20. Ale wy E pomazanie macie od onego świętego, y wszystki rzeczy F vmiecie.
      E To iest, iesteście nauczeni złaski ktora wam iest dana przez Iezusa Krystusa.
      F To iest, co należy ku nauce zbawienney.

  21. Nie pisałciem wam iakobyście prawdy nie vmieli, ale iż wy ią znacie, a iż żadne kłamstwo nie iest z prawdy.
  22. Ktoż iest kłamcą iedno ten ktory przy iż Iezus nie iest Krystus: tenci iest Antykrystem prząc się Oyca y Syna.
  23. A ktokolwiek Syna przy, ten ani Oyca ma.
  24. Coście tedy słyszeli od początku, to niechay w was trwa, Iesliby w was trwało coście słyszeli od początku, wy też w Oycu y w Synie trwać będziecie.
  25. A tać iest ona obietnica ktorą obiecał nam, to iest żywot wieczny.
  26. Ty rzeczy pisałem wam o tych ktorzy was zwodzą.
  27. Ale pomazanie ktoreście wźięli od niego, trwa w was, a nie potrzebuiecie aby was kto nauczył, Ale iako też pomazanie vczy was o wszytkich rzeczach, ktore też prawdziwe iest a nie kłamliwe, a iako nauczyło was, G w nim trwać będziecie.
      G To iest w Krystusie, iako Duch Swięty was nauczył.

  28. Teraz tedy dziateczki trwaycie w nim, abysmy gdy się okaże vfanie mieli, ani się wstydali przed nim w przyściu iego.
  29. Iesli wiecie iż sprawiedliwy iest, wiecie iż ktokolwiek czyni sprawiedliwość, z niego się narodził.

    Kapituła 3.
    ¶ 1. Okazuiąc miłość, dobrodzieystwa Boże przez Krystusa, napomina ku sprawiedliwości y miłości.

  1. Obaczcie iaką miłość dał nam Ociec, to iest, abysmy byli nazwani syny Bożymi, dla tego świat nas nie zna, iż też nie zna iego.
  2. Namileyszy teraz synmi Bożymi iestesmy, ale się ieszcze A nie okazało co będziemy, lecz wiemy iż gdy B on się okaże, iemu podobni będziemy, abowiem vyzrymy go iako iest.
      A To iest, iż szczęście nasze nam iest zachowane na niebie.
      B To iest, Krystus żywot nasz.

  3. A ktokolwiek ma tę nadzieię w nim, C oczyscia się iako y on czysty iest.
      C To iest, stara się aby żył w czystosci y w niewinnosci.

  4. Ktokolwiek popełnia grzech, pogotowiu zakon przestępuie, gdyż grzech iest przestępstwo zakonu.
  5. * Przytym wiecie iż on się okazał aby grzechy nasze zgładził, a grzechu w nim nie masz.
      * Eza.55.v.9. 1.Piotr.2.v.22.

  6. Ktokolwiek w nim mieszka, nie D grzeszy, ktokolwiek grzeszy, nie widział go, ani go zna.
      D To iest, w nim grzech niepanuie.

  7. Synaczkowie niechay was żaden nie zwodzi, ktokolwiek czyni sprawiedliwość, sprawiedliwy iest iako y on iest sprawiedliwy.
  8. + Ktory grzech E popełnia, ze dyabła iest, gdyż od początku dyabeł grzeszy, Ku temu się okazał Syn Boży, aby zepsował vczynki dyabłowe.
      E To iest, ktory vmyslnie y dobrowolnie grzeszy.

      + Ian.8.v.44.

  9. Ktokolwiek się narodził z Boga, grzechu nie F popełnia, gdyż G nasienie iego w nim trwa, ani H może grzeszyć, przeto iż z Boga się narodził.
      F To iest, choć w syniech Bożych są występki y niedostatki, iednak w nich nie panuie grzech iako w syniech diabłowych.
      G To iest, Duch S. ktorym bywamy odrodzeni.
      H To iest, nie może być pod mocą grzechu, przeto iż go sprawuie Duch Boży.

  10. Tym znaczni są synowie Boży y synowie dyabłowi, Ktokolwiek nie zachowywa sprawiedliwości, nie iestci z Boga, y kto nie miłuie brata swego.
  11. Abowiem toć iest poselstwo coscie słyszeli od początku, # abysmy się społecznie miłowali.
      # Ian.13.v.34. y 15.v.12.

  12. o Nie iako Kain ktory był z onego Złego, y brata swego zabił, dla ktoreyże go przyczyny zabił: iż vczynki iego złe były, a brata iego sprawiedliwe.
      o 1.Mo.4.v.8.

  13. Nie dziwuycie się bracia moi iesli was nie nawidzi świat.
  14. My wiemy iż iestesmy przeniesieni z śmierci do żywota, iż I miłuiemy bracią, * kto nie miłuie brata, trwa w śmierci.
      I Miłość iestci znak a nie przyczyna zbawienia naszego.

      * Wyższey.2.v.10. 3.Mo.19.v.17.

  15. Ktokolwiek nie nawidzi brata swego, mężoboyca iest, A wiecie iż wszelki mężoboyca nie ma żywota wiecznego w sobie trwaiącego.
  16. + W tymesmy poznali miłość, iż on duszę swą za nas położył, A tak mamy za bracią dusze kłaść.
      + Ian.15.v.13. Efes.5.v.2.

  17. # A ktoby miał maiętnosci świetskie, y vyzrał brata swego potrzebuiącego, a zawarłby wnętrznosci swe przed nim, iakoż w nim trwa miłość Boża:
      # Luk.3.v.11.

  18. Dźiatki moie nie miłuymy słowem ani ięzykiem tylko, ale vczynkiem y prawdą.
  19. Po tym znamy iż K z prawdy iestesmy, y przed nim bespieczne serca L nasze mamy.
      K To iest, prawdziwemi syny Bożemi.
      L To iest, miłość iest vtwierdzeniem wiary naszey ale nie gruntem, ani przyczyną.

  20. Abowiem iesliby nas osądziło serce nasze, mocnieyszyć iest Bog niż serce nasze, y wie wszytki rzeczy.
  21. Namileyszy iesli serce nasze nas nie osądza, my vfanie mamy v Boga.
  22. o A oczkolwiek prosimy, bierzemy od niego, abowiem roskazania iego zachowywamy, a rzeczy wdzięczne przed oblicznoscią iego czyniemy.
      o Mat.22.v.22. Ian.15.v.7. y 16.v.23. Niżey.5.v.24.

  23. * Tać iest tedy nauka iego, abysmy wierzyli imieniowi Syna iego Iezu Krysta, y miłowali iedni drugich iako nam przykazanie dał.
      * Ian.6.v.29. y 17.v.3.

  24. + Abowiem ktory chowa przykazania iego, w nim mieszka, a on w nim, a po tym wiemy iż mieszka w nas, to iest z Ducha ktorego nam dał.
      + Ian.13.v.34. y 15.v.10.

    Kapituła 4.
    ¶ 1. Napomina wierne około fałszywych prorokow. 7. Napomina ie ku miłości Bożey y bliźniego. 14. Okazuiąc im miłość Bożą przez Iezusa Krystusa.

  1. Namileyszy nie wierzcie leda duchowi, ale doświadczaycie duchow iesli z Boga są, abowiem wiele fałszywych prorokow wyszło na świat.
  2. Po tym poznawaycie Ducha Bożego, wszelki duch ktory wyznawa iż Iezus Krystus przyszedł w ciele, z Boga iest.
  3. Ale ktorykolwiek duch nie wyznawa iż Iezus Krystus przyszedł w ciele, ten z Boga nie iest, ale ten iest duch on Antykrystow o ktorymeście słyszeli, iż prziydzie y iuż iest na świecie.
  4. Wy iestescie z Boga synaczkowie, y zwyciężyliscie ie, bo mocnieyszy iest ten ktory w was iest, niż ktory A na świecie.
      A To iest, niż szatan ktory iest książęciem świata.

  5. Oni są z świata przeto świetskie rzeczy mowią, a świat ich słucha.
  6. My z Boga iestechmy, * ktory zna Boga, słucha nas, ktory nie iest z Boga, nie słucha nas, a z tąd znamy Ducha prawdy y ducha błędu.
      * Ian.8.v.47.

  7. Namileyszy miłuymy iedni drugie, abowiem miłość iest z Boga, ktokolwiek miłuie, z Boga się narodził, y zna Boga.
  8. Kto nie miłuie, nie zna Boga, abowiem Bog iest miłość.
  9. * W tym się okazała miłość Boża w nas, iż Syna swego iednorodzonego zesłał Bog na świat, abychmy żyli przezeń.
      * Ian.3.v.16.

  10. B W tymci iest miłość, nie iżbysmy my vmiłowali Boga, ale iż on vmiłował nas, y posłał Syna swego aby był vbłaganiem za grzechy nasze.
      B Bog rozmaitym obyczaiem miłość swą przeciw nam okazał, ale ten iest znak przednieyszy.

  11. Namileyszy iesli nas tak Bog vmiłował, mamy też my iedni drugie miłować.
  12. + Boga żaden nigdy nie widział, Iesli miłuiem iedni drugie, Bog w nas mieszka, a miłosć iego wypełniła się w nas.
      + Ian.1.v.18. 1.Tym.6.v.16.

  13. Po tym znamy iż my w nim mieszkamy, a on w nas, iż z Ducha swego nam dał.
  14. A mysmy widzieli y świadczemy, iż Ociec posłał Syna aby był zbawicielem świata.
  15. Ktobykolwiek wyznał iż Iezus iest Syn Boży, Bog w nim mieszka a on w Bogu.
  16. Mysmy poznali y vwierzyli miłosci ktorą Bog ma w nas, Bogci iest miłość, a kto trwa w miłosci, w Bogu trwa, a Bog w nim.
  17. Tymci się wypełniła miłość w nas, abysmy vfanie mieli w dzień sądny, iż C iaki on iest, tacy y my iestechmy na tym świecie.
      C To iest, abysmy wyobrażenie iego nosili ktore iest iako pieczęcią iż nas sobie za swoie syny sposobił.

  18. Nie maszci boiaźni w miłosci, zupełna miłosć precz wyrzuca D boiaźń, abowiem boiaźń ma vdręczenie, A kto się boi, nie iestci zupełny w miłosci.
      D To iest, niepokoy y trfogę na sumnieniu.

  19. My go miłuiemy, abowiem on nas pierwszy vmiłował.
  20. Iesliby kto rzekł, Miłuię Boga, a brataby swego nie nawidział, kłamcą iest, Abowiem kto nie miłuie brata swego ktorego widział, Boga ktorego nie widział iako może miłować:
  21. # Y to roskazanie mamy od niego, aby ten ktory Boga miłuie, miłował też brata swego.
      # Ian.13.v.43. y 15.v.12.

    Kapituła 5.
    ¶ 1. O owocach wiary. 5. Vrząd, moc, y Bostwo Krystusowe. 25. Przeciwko bałwanom.

  1. Ktokolwiek wierzy Iezusa być A Krystusem, z Boga się B narodził, a ktokolwiek miłuie tego ktory vrodził, miłuie też tego ktory z niego iest narodzon.
      A To iest, być prawdziwym Mesyaszem.
      B To iest, odrodzonym mocą Ducha S.

  2. W tym znamy iż miłuiemy Syny Boże, gdy Boga miłuiemy, y przykazania iego chowamy.
  3. Abowiem tać iest miłość Boża abysmy przykazania iego chowali, * a przykazania iego nie są C cięszkie.
      C To iest, synom Bożym ktorzy bywaią duchem iego rządzeni.

      * Mat.11.v.30.

  4. Bo wszytko co się narodziło z Boga, zwycięża D świat, a wiara nasza iest to zwycięstwo ktore zwycięża świat.
      D To iest, wszelakie skażenie, abo co się z przeciwia duchowi Bożemu.

  5. + Y ktoż iest ten ktory zwycięża świat, iedno ten ktory wierzy iż Iezus iest Synem Bożym:
      + 1.Kor.15.v.57.

  6. Tenci iest on Iezus Krystus ktory przyszedł przez E wodę y krewi, nie przez wodę tylko, ale przez wodę y krewi, a F duch ten iest ktory świadczy, iż Duch iest prawdą.
      E To iest, iako woda y krewi wypłynęła z boku iego, tak też okazuie iż mamy zupełne omycie y dosyć vczynienie za grzechy nasze w nim.
      F To iest, duch nasz nam świadczy, iż Duch Swięty iest prawda, to iest iż prawdziwa iest nauka iego, ktorą nas vczy iż prawdziwie iestechmy syny Bożemi, o czym patrz do Rzym.8.v.16.

  7. Abowiem G trzey są ktorzy świadczą na niebie, Ociec, Słowo, y Duch święty, a ci trzey iednoć są.
      G Sześcią świadectw okazuie, iż zbawienie mamy w Krystusie, trzemi na niebie y trzemi na ziemi, co się tycze świadectw niebieskich, iawne są, a co się tknie ziemskich tak maią być rozumiane, to iest przez wodę mamy rozumieć świątobliwość naszę, to iest odrodzenie ktorego znaki były w zakonie oczysciania ony ktore Moyżesz przypomina w 3.Księgach, A przez krewi sprawiedliwość rozumiemy ktorą się zamyka w zgładzeniu grzechow y w przyczytaniu posłuszeństwa Krystusowego, Owa krewi tu znaczy ofiarę krwawą Krystusowę, Naostatek Duch znaczy to co Paweł Swięty mowi iż się nam Krystus stał od Boga mądroscią, iakoby rzekł, iż duch nasz napełniony mądroscią Bożą przez Ducha Swiętego przyimuie Krystusa za zbawiciela.

  8. A trzey są ktorzy świadczą na ziemi, Duch, y woda, y krewi, a ci trzey na iedno się zgadzaią.
  9. Iesli świadectwo ludzkie prziymuiemy, świadectwo Boże więcszeć iest, abowiem toć iest świadectwo Boże ktore świadczył o Synie swym.
  10. # Ktory wierzy w Syna Bożego, ma świadectwo sam w sobie, Ktory nie wierzy Bogu, czyni go kłamcą, gdyż nie vwierzył świadectwu ktore Bog świadczył o Synie swoim.
      # Ian.2.v.37.

  11. A toć iest świadectwo, iż żywot wieczny dał nam Bog, a ten żywot iest w Synie iego.
  12. Ktory ma Syna, ma żywot, ktory nie ma Syna Bożego, nie ma żywota.
  13. Ty rzeczy pisałem wam ktorzy wierzycie w imię Syna Bożego, żebyscie wiedzieli iż żywot wieczny macie, y abyście wierzyli w imię Syna Bożego.
  14. Y toć iest vfanie ktore mamy v Boga, o iż ieslibysmy o co prosili wedle woley iego, słucha nas.
      o Wyższey.3.v.22.

  15. A iesli wiemy iż słucha nas czegobysmykolwiek żądali, wiemy iż otrzymawamy prośby H ktorychesmy od niego prosili.
      H To iest, nie tylko sobie ale y braciey.

  16. Iesliby kto widział brata swego a on grzeszy grzechem ktory nie iest na śmierć, I prosić będzie, y da mu żywot, grzeszącym (mowię) nie J na śmierć, * iestci grzech na śmierć, nie mowię abyś zań prosił.
      I To iest, Boga.
      J Grzech na śmierć iest grzech przeciw Duchowi Swiętemu choć wszelaki grzech iest śmiertelny, wszakże Bog z swey oycowskiey dobrotliwosci swoim folguie y odpuszcza, a grzech przeciwko Duchowi S. tenci bywa nazwan, iż Duch S. ktory nas osobliwie oświeca y do prawdy wprowadza, tenże Oyca y Syna y samego siebie nam oznaymuie, a dla tegoż kto tak od niego iest oświeconym iż musi wiedzieć prawdę Bożą chociażby niechciał, a wszakoż vmyslną złoscią chcąc y wiedząc sprzeciwia się Bogu, tedy o tym powieda iż przeciw Duchowi S. grzeszy za ktorego modlitwy sprawowane być niemaią.

      * Mat.12.v.31. Mar.3.v.29. Luk.12.v.10.

  17. Wszelka nieprawość iestci grzech, ale iestci grzech nie na śmierć.
  18. Wiemy iż ktokolwiek narodził się z Boga, nie grzeszy, ale ktory się narodził z Boga, zachowywa samego siebie, a on zły nie dotyka się go.
  19. Wiemy iż z Boga iestesmy, a świat K wszytek we złem położon iest.
      K To iest, wszytcy ludzie wobec iakowemi są sami w sobie tedy leżą iakoby w złosciach pogrzebieni.

  20. Ale wiemy iż Syn Boży * przyszedł, y dał nam mysl abysmy poznali onego ktory iest prawdziwy, a iestesmy w onym prawdziwym, to iest w Synie iego Iezusie Krystusie. Tenci iest prawdziwy Bog y żywot wieczny.
      * Luk.24.v.45.

  21. Dźiateczki strzeżcie się bałwanow, Amen.
Spis Kapituł, Indeks Ksiąg